Chiều 20/7, tại tỉnh Bình Định, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang chủ trì Hội nghị trực tiếp kết hợp trực tuyến với 19 tỉnh, thành phố vùng Bắc Trung Bộ, duyên hải miền Trung và vùng Tây Nguyên về tình hình triển khai thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia (CTMTQG).

Kết quả giải ngân đạt thấp

Theo báo cáo của Bộ KH&ĐT, trong giai đoạn 2021-2025, Trung ương giao tổng vốn đầu tư phát triển hơn 39.019 tỷ đồng cho các địa phương thuộc vùng Bắc Trung Bộ, duyên hải miền Trung và vùng Tây Nguyên để thực hiện 3 CTMTQG (chiếm 39,2% nguồn lực đầu tư phát triển của ngân sách Trung ương để thực hiện 3 chương trình trên các địa phương cả nước).

Đến nay, các địa phương đã hoàn thành việc phân bổ, giao kế hoạch vốn ngân sách Trung ương giai đoạn 2021-2025 trên cơ sở bám sát các quy định và chỉ đạo của Trung ương.

Riêng trong năm 2023, ngân sách Trung ương bố trí kinh phí thực hiện 3 CTMTQG trong vùng hơn 17.820 tỷ đồng (chiếm 36% tổng nguồn vốn ngân sách Trung ương hỗ trợ cho cả nước).

Trong đó, vốn đầu tư phát triển hơn 9.480 tỷ đồng, vốn sự nghiệp hơn 8.338 tỷ đồng. Đến nay, các địa phương trong vùng đã phân bổ hơn 7.935 tỷ đồng (đạt 83,68%).

Về tình hình giải ngân, đến hết ngày 30/6, vốn giải ngân 3 chương trình của các địa phương trong vùng hơn 2.055 tỷ đồng, đạt 21,67% so với kế hoạch vốn Thủ tướng Chính phủ giao, thấp hơn 6,53% so với trung bình cả nước (khoảng 28,2%).

Đối với kết quả giải ngân vốn ngân sách địa phương, 17/19 địa phương trong vùng đã thực hiện giải ngân vốn ngân sách địa phương để thực hiện các CTMTQG.

Trong đó, Đà Nẵng đã thực hiện giải ngân 93,55% ngân sách địa phương; Nghệ An, Quảng Nam, Bình Định, Khánh Hòa, Lâm Đồng thuộc nhóm đứng đầu về tỷ lệ giải ngân trên 30%. Tuy nhiên, một số địa phương trong vùng giải ngân vốn ngân sách địa phương còn rất thấp hoặc chưa có báo cáo về tiến độ giải ngân nguồn vốn.

Theo đánh giá của Bộ KH&ĐT, các địa phương trong vùng đã quyết liệt trong việc triển khai các nội dung, hoạt động thuộc từng dự án, tiểu dự án thành phần của chương trình, cơ bản hoàn thành một số mục tiêu trong giai đoạn.

Tuy nhiên, quá trình triển khai, tổ chức thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia đã phát sinh một số khó khăn, vướng mắc.

Cụ thể, các chương trình được phê duyệt và quy định tỷ lệ vốn đối ứng sau thời điểm quyết định kế hoạch vốn trung hạn ngân sách nhà nước giai đoạn 2021 - 2025 của địa phương.

Do đó, việc bố trí vốn đối ứng để thực hiện các chương trình theo tỷ lệ quy định là rất khó đảm bảo. Việc huy động đóng góp về tiền hiện vật và ngày công lao động của nhân dân để thực hiện chương trình trên địa bàn các huyện, các xã còn khó khăn.

Ngoài ra, nguồn vốn sự nghiệp được giao theo từng năm và phân theo hạng mục chi tiết làm cho địa phương khó khăn trong việc xác định mục tiêu của giai đoạn và chuyển đổi vốn giữa các nội dung trong chương trình để thích ứng với điều kiện thực tế.

Việc bố trí cán bộ phụ trách thực hiện các CTMTQG ở cơ sở còn bất cập và chủ yếu kiêm nhiệm nhiều việc. Bên cạnh đó, năng lực quản lý, tổ chức triển khai thực hiện các chương trình ở các địa phương chưa đồng đều….

Các địa phương chưa quyết liệt

Phát biểu kết luận hội nghị, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương các chương trình mục tiêu quốc gia cho hay, trong những việc được Thủ tướng Chính phủ giao thì việc triển khai thực hiện các CTMTQG khiến Phó Thủ tướng lo lắng.

Bởi vì, trong 3 CTMTQG thì có địa phương giải ngân vốn chỉ có 8%, nhưng đã trôi qua 1 nửa thời gian, tức là còn 90% từ nay đến năm 2025 phải làm xong.

Phó Thủ tướng còn chia sẻ, có địa phương làm chưa tốt, có địa phương làm khá, nhưng có địa phương không qua tâm đến vấn đề này. Phó Thủ tướng nêu có các nguyên nhân như: vì tiền không nhiều, công việc vất vả…

"Việc lo cho đồng bào ở nông thôn, lo cho người nghèo, lo cho dân tộc thiểu số là nhiệm vụ chính trị đặc biệt cực kỳ quan trọng và có ý nghĩa nhân văn rất lớn. Nhưng có lẽ đâu đó chúng ta đặt nặng trách nhiệm của mỗi cá nhân trong vấn đề này", Phó Thủ tướng chia sẻ.

Cũng tại hội nghị, Phó Thủ tướng nhìn nhận, các địa phương "kêu" không có tiền, không có vốn, nhưng các địa phương cũng cần nhìn lại kết quả giải ngân.

"Tới đây, Chính phủ sẽ phân chia vốn năm 2024, với tình hình giải ngân như vậy, liệu Chính phủ có dám giao nhiều vốn chi các địa phương không, giao thêm nữa thì tỷ lệ giải ngân lại tụt xuống nữa. Còn về vốn tuyển tiếp, Quốc hội đã cho cơ chế cực kỳ đặc biệt, chuyển tiếp từ năm 2021 qua năm 2022, năm 2022 qua năm 2023, nhưng tới đây, sẽ không có câu chuyện chuyển tiếp qua năm 2024", Phó Thủ tướng nói.

Thời gian tới, trong điều kiện ngặt nghèo về tiến độ, khó khăn về triển khai, Phó Thủ tướng yêu cầu các địa phương cần phải trách nhiệm, quyết liệt, tích cực chủ động hơn trong triển khai các công việc, cái gì vướng thì hỏi. Cùng với đó, các Bộ, ngành phải kết nối tốt hơn với các địa phương, kịp thời lắng nghe các ý kiến, cùnh địa phương gỡ vướng. 

3 chương trình mục tiêu quốc gia gồm: Mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; mục tiêu giảm nghèo bền vững; mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới.

Bài liên quan

Bình Định bàn cách liên kết với các tỉnh, thành trọng điểm vể du lịch

Bình Định ra 'tối hậu thư' cho dự án khu du lịch nghìn tỷ

Đường 700 tỷ ở Bình Định 'mắc kẹt' vì vướng mặt bằng

Vì sao Bình Định để chủ đầu tư Khu du lịch Ghềnh Ráng tiếp tục dự án?