Diễn đàn Vành đai và Con đường (Belt and Road Forum) diễn ra trong tuần này tại Bắc Kinh là điểm nhấn ngoại giao trong năm nay của Trung Quốc, với sự hiện diện tham dự của 37 nhà lãnh đạo thế giới, cùng với 5.000 đại diện khác đến từ 150 quốc gia.

Nhưng Sáng kiến ​​Vành đai và Con đường trị giá hàng tỷ đô la của Chủ tịch Tập Cận Bình, lần đầu tiên được công bố cách đây sáu năm với mục đích kết nối Trung Quốc với châu Á và châu Âu thông qua các cảng, đường bộ, sân bay, đường ống và các dự án cơ sở hạ tầng khác, cũng đã gây lo ngại về những điều gọi là thiếu minh bạch liên quan đến phát triển dự án, về việc trưng dụng đất, định giá nợ và các vấn đề khác liên quan tới những bản hợp đồng đã được Trung Quốc ký kết với các nước.

Trong diễn văn được đọc trong 30 phút vào sáng nay (thứ Sáu, 26/4), được coi là ngắn hơn so với diễn văn của ông Tập Cận Bình đọc vào năm 2017 (kéo dài trong 45 phút), Chủ tịch Trung Quốc khẳng định rằng Trung Quốc cam kết hướng tới một nền kinh tế mở, và nhấn mạnh hơn vào việc trao đổi giữa người với người. Ông cũng nói rằng "Sáng kiến ​​Vành đai và Con đường" không chỉ dành cho Trung Quốc, mà còn mở rộng ra cho sự tham gia của các quốc gia khác.

Ông Tập cho biết Trung Quốc sẽ xây dựng "một chính phủ pháp quyền" và "một chính phủ đáng tin cậy", và Trung Quốc sẽ thiết lập "một cơ chế thực thi" trong nước để đảm bảo việc đưa các thỏa thuận quốc tế vào thực tiễn.

Ông cũng nói Trung Quốc sẽ cải thiện hơn nữa luật pháp và các quy định của mình và đảm bảo nhà nước chỉ giữ vai trò về "cấp phép hành chính và điều tiết thị trường".

Ông Tập Cận Bình cũng cho biết Trung Quốc sẽ không can dự vào bất kỳ sự phá giá tiền tệ khiến "hàng xóm phải đi ăn mày".

"Trung Quốc sẽ liên tục cải thiện cơ chế hình thành tỷ giá nhân dân tệ ... và giữ cho tỷ giá nhân dân tệ về cơ bản ổn định ở mức hợp lý và cân bằng", ông Tập nói.

Làm thế nào để xử lý các vấn đề đặt ra với "Sáng kiến ​​Vành đai và Con đường" khi nó ngày càng trở thành một vấn đề gây tranh cãi cho các quốc gia trên thế giới, vốn ít nhiều bị cuốn vào cuộc đua tranh địa chính trị đang diễn ra giữa Bắc Kinh và Washington.

Theo nghĩa đó, kế hoạch này dường như vượt lên hơn cả việc đầu tư cơ sở hạ tầng và thương mại, nhất là đối với Hoa Kỳ, các đồng minh của Hoa Kỳ và các quốc gia khác đang nghi ngờ về tham vọng toàn cầu của ông Tập. Những nước này cũng đang tìm cách để đối phó với một Trung Quốc đang trỗi dậy.

Ông Tập rõ ràng nhận thức được mối quan tâm gắn kết trên toàn cầu và điều đó giúp giải thích lý do tại sao ông nói nhiều về các cam kết cải cách và mở cửa của Trung Quốc, cố gắng trấn an thế giới rằng sự trỗi dậy của Trung Quốc sẽ diễn ra một cách hòa bình.

Trong bài phát biểu của mình, ông Tập Cận Bình đề cập đến các hứa hẹn về việc không phá giá đồng nhân dân tệ, mở cửa nền kinh tế nhiều hơn ra bên ngoài, về bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ và cải thiện hơn nữa môi trường kinh doan tại Trung Quốc.

Tuy nhiên, ông Tập không hề nhắc tới cuộc chiến thương mại giữa Trung Quốc với Mỹ.

Mặc dầu vậy, ông Tập Cận Bình cũng nói Trung Quốc sẽ tiếp tục cắt giảm thuế quan và hạ hơn nữa các hàng rào phi thuế quan. Ông nói Trung Quốc mong muốn mua nhiều hơn nữa các sản phẩm và hàng hóa từ bên ngoài và không theo đuổi chính sách 'thặng dư thương mại'.

Giữa những nghi ngờ về mục đích 'địa chính trị' của Trung Quốc, ông Tập nói Bắc Kinh sẽ thúc đẩy hơn nữa các hợp tác nhằm đấu tranh chống lại tham nhũng, mở thêm nhiều các trung tâm nghiên cứu (think tanks) và trao đổi con người với các nước khác. 

Bài liên quan

Thủ tướng: Hoan nghênh Trung Quốc triển khai các dự án lớn tại Việt Nam

Nhà máy từ Trung Quốc dời sang Việt Nam ồ ạt tuyển người

58% tỷ phú bất động sản thế giới là người Trung Quốc

Trung Quốc điều chỉnh thuế nhập khẩu một số sản phẩm, cơ hội cho doanh nghiệp Việt