Giải pháp nào để thu hút FDI vùng Đồng bằng sông Cửu Long?

LIÊN THƯỢNG
15:29 04/04/2025

Theo các chuyên gia, ĐBSCL cần tập trung đa dạng hoá kinh tế, thúc đẩy công nghiệp chế biến, dịch vụ, năng lượng tái tạo, nâng cấp hạ tầng, đặc biệt là giao thông và logistics, cải thiện chính sách thu hút đầu tư, đào tạo lao động và ứng dụng công nghệ cao và liên kết vùng.

Ảnh minh hoạ: VGP.

Vì sao FDI vào ĐBSCL thấp?

Dữ liệu từ Báo cáo Kinh tế thường niên Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) cho thấy, hiệu quả đầu tư tại ĐBSCL trong giai đoạn 2014 - 2023 có dấu hiệu suy giảm so với giai đoạn trước (từ 2001 - 2013). Hệ số hiệu quả sử dụng vốn đầu tư (ICOR) của vùng tăng lên 3,6, cao hơn mức trung bình 3,2 của cả nước.

Theo các chuyên gia kinh tế, các nguyên nhân chính dẫn đến hiệu quả đầu tư suy giảm bao gồm hạn chế về cơ sở hạ tầng; Chi phí đầu tư cao do nền đất yếu và thiếu nguyên vật liệu xây dựng; Chậm chuyển dịch cơ cấu kinh tế từ nông nghiệp sang công nghiệp chế biến chế tạo và dịch vụ; Tác động tiêu cực từ biến đổi khí hậu; bất cập trong chính sách và quy hoạch; Thiếu hụt lao động tay nghề cao và công nghệ cũng như phụ thuộc quá mức vào các ngành truyền thống có giá trị gia tăng thấp.

Về thu hút vốn đầu tư nước ngoài (FDI), TS. Vũ Thành Tự Anh, Giảng viên cao cấp Đại học Fulbright Việt Nam, đại diện nhóm nghiên cứu cho hay, FDI vào ĐBSCL vẫn ở mức thấp.

"Năm 2024, ĐBSCL thu hút được 142 dự án FDI với tổng vốn đăng ký mới là 759 triệu USD, chiếm chưa tới 2% tổng vốn FDI của cả nước, thấp hơn đáng kể so với vùng khác. FDI chỉ chiếm 6,8% tổng vốn đầu tư toàn xã hội của vùng, thấp hơn mức 16,3% cả nước. Những rào cản chính khiến ĐBSCL khó thu hút FDI là do hạn chế về cơ sở hạ tầng, chi phí đầu tư cao, quy mô thị trường nhỏ, thiếu lao động kỹ năng và rủi ro biến đổi khí hậu", TS. Vũ Thành Tự Anh cho biết.

Theo vị chuyên gia này, cả khu vực tư nhân lẫn FDI đều chưa đóng vai trò là động lực có tính bứt phá cho cả sự phát triển ngành chế biến chế tạo ở ĐBSCL. Ngoài ra, cơ cấu sản phẩm công nghiệp của vùng phụ thuộc nhiều vào chế biến nông sản, chưa có sự đa dạng hoặc mở rộng.

Trong khi đó, ngành năng lượng lại là điểm sáng khi thu hút một lượng vốn đáng kể, nhờ vào chính sách giá FiT ưu đãi điện gió và điện mặt trời. Nhờ vậy, giai đoạn 2019-2021, chứng kiến sự bùng nổ của năng lượng tái tạo, với vốn đầu tư đạt từ 17.000 - 43.000 tỷ/năm. Tuy nhiên, sau đó, chính sách FiT hết hạn và chưa có cơ chế mới, đầu tư vào NLTT giảm, còn khoảng 17.900 tỷ đồng trong năm 2023.

"Để cải thiện hiệu quả đầu tư, ĐBSCL cần tập trung đa dạng hoá kinh tế, thúc đẩy công nghiệp chế biến, dịch vụ, năng lượng tái tạo, nâng cấp hạ tầng, đặc biệt là giao thông và logistics, cải thiện chính sách thu hút đầu tư, đào tạo lao động và ứng dụng công nghệ cao. Đồng thời cần thúc đẩy liên kết vùng để vận dụng tốt hơn các cơ hội từ thị trường trong nước và quốc tế, từ đó nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư và tạo động lực tăng trưởng bền vững", chuyên gia cho biết

Thu nhập người dân không chủ yếu từ nông nghiệp, sợ "chảy máu" lao động

Theo các chuyên gia, năm 2010, 67% thu nhập của người dân đến từ nông nghiệp, nhưng đến năm 2022 còn khoảng 29%. Điều đó cho thấy tỉ trọng thu nhập từ nông nghiệp của người dân ĐBSCL giảm một nửa so với hơn 10 năm trước. Đây là sự thay đổi cơ cấu rất rõ nét, rất tích cực bởi người dân đã tìm được những cơ hội bên ngoài nông nghiệp và những cơ hội tạo ra thu nhập cao hơn, ổn định hơn, không bị tác động quá nhiều của biến đổi khí hậu.

"Thu nhập từ tiền lương 10 năm trước là 31%, hiện nay tăng lên 66%, như vậy thu nhập của người dân ĐBSCL bây giờ chủ yếu đến từ thu ngập ngoài nông nghiệp và tiền lương", ông Vũ Thành Tự Anh khẳng định.

Tuy nhiên, tỉ lệ tăng thu nhập hộ gia đình từ năm 2010 đến năm 2022 của ĐBSCL thuộc nhóm thấp nhất (24,4%), chỉ bằng một nửa so với bình quân cả nước. Điều này cho thấy mặc dù có sự thay đổi tích cực về cơ cấu thu nhập nhưng tốc độ tăng trưởng thu nhập chỉ bằng một nửa so với mặt bằng chung cả nước.

"Đó là lí do vì sao nơi này bị tụt hậu và người dân ĐBSCL tiếp tục di cư đến các vùng khác tìm sinh kế. Nên biết, đây là vùng duy nhất cả nước trong 10 năm qua dân số về mặt tuyệt đối không thay đổi (xấp xỉ 13 triệu người). Tôi nghĩ nếu không giải quyết vấn đề đầu tư, vấn đề về cơ hội kinh tế thì sẽ tiếp tục chứng kiến làn sóng di cư của người dân ra khỏi ĐBSCL", ông nói.

Vị chuyên gia này cho biết, tính chung khu vực, tỉ lệ lao động qua đào tạo thấp nhất cả nước, khi có đến 57% lực lượng lao động chỉ hoàn thành tối đa bậc tiểu học.

Về mặt tích cực, xuất khẩu của toàn vùng ĐBSCL tăng trưởng mạnh trong năm vừa qua, với thặng dư thương mại đạt hơn 14,4 tỉ USD, chiếm 58% tổng thặng dư thương mại cả nước.

Trong đó Long An và Tiền Giang dẫn đầu khu vực về tăng trưởng xuất khẩu, chủ yếu nhờ vào các mặt hàng công nghiệp chế biến - chế tạo, với mức tăng thêm khoảng 1 tỷ USD mỗi tỉnh.

Riêng Long An ghi nhận kim ngạch xuất khẩu năm ngoái vượt 7,8 tỷ USD, trong khi Tiền Giang đạt hơn 6,5 tỉ USD.

Theo báo cáo kinh tế thường niên vừa công bố, tính theo bình quân đầu người, so sánh trong sáu vùng kinh tế xã hội của Việt Nam, ĐBSCL đứng thứ 3 về vốn ODA, thứ 4 về đầu tư công, thứ 5 về FDI và thứ 6 về đầu tư tư nhân trong nước. Hệ quả là cơ sở hạ tầng yếu kém, cơ hội việc làm suy giảm, năng suất lao động trì trệ và sức cạnh tranh suy yếu.

  • Cùng chuyên mục
Nhiều dự án nhà ở xã hội tại Quảng Nam 'mắc cạn' vì mặt bằng

Nhiều dự án nhà ở xã hội tại Quảng Nam 'mắc cạn' vì mặt bằng

Thị xã Điện Bàn (Quảng Nam) có đến 14 khu đất và dự án nhà ở xã hội, song phần lớn đang "mắc cạn" ở khâu giải phóng mặt bằng hoặc dở dang.

Đầu tư - 07/05/2025 15:50

Bất động sản Việt Nam vẫn có thể đứng vững ở nhiệm kỳ 2 của ông Trump

Bất động sản Việt Nam vẫn có thể đứng vững ở nhiệm kỳ 2 của ông Trump

Theo chuyên gia, bất chấp những bất ổn đang diễn ra, thị trường bất động sản Việt Nam nói riêng và khu vực Châu Á Thái Bình Dương nói chung vẫn duy trì sự kiên cường.

Đầu tư - 07/05/2025 14:38

Sumitomo được 'bật đèn xanh' xây khu công nghiệp 116 triệu USD

Sumitomo được 'bật đèn xanh' xây khu công nghiệp 116 triệu USD

Với dự án sắp được triển khai ở Thanh Hóa, tập đoàn Nhật Bản sẽ mở rộng danh mục bất động sản công nghiệp lên con số 4 trong bối cảnh vốn FDI tiếp tục đổ vào Việt Nam.

Đầu tư - 07/05/2025 09:36

Quảng Nam có thêm khu công nghiệp hơn 1.433 tỷ đồng

Quảng Nam có thêm khu công nghiệp hơn 1.433 tỷ đồng

Khu công nghiệp cơ khí ô tô Chu Lai Trường Hải mở rộng có quy mô 114,78ha, với tổng vốn đầu tư hơn 1.433 tỷ đồng; hoạt động theo mô hình khu công nghiệp chuyên ngành cơ khí.

Đầu tư - 07/05/2025 08:52

Nghệ An chủ động tiếp cận, kết nối các nhà đầu tư lớn

Nghệ An chủ động tiếp cận, kết nối các nhà đầu tư lớn

Nghệ An sẽ chủ động tiếp cận, kết nối các nhà đầu tư lớn, các doanh nghiệp FDI để kịp thời thu hút dòng vốn đầu tư mới.

Đầu tư - 07/05/2025 08:51

Quý đầu năm 'kém sắc' của các ông lớn xăng dầu

Quý đầu năm 'kém sắc' của các ông lớn xăng dầu

Giá xăng dầu thế giới lao dốc mạnh trong quý đầu năm trước chính sách thuế của Mỹ và xung đột Nga – Ukraina. Lợi nhuận BSR, Petrolimex hay PV OIL đều giảm mạnh.

Đầu tư thông minh - 07/05/2025 07:00

Mục tiêu tăng trưởng của Quảng Trị gặp thách thức bởi các dự án điện gió chậm tiến độ

Mục tiêu tăng trưởng của Quảng Trị gặp thách thức bởi các dự án điện gió chậm tiến độ

Các dự án điện gió chậm tiến độ ảnh hưởng đến môi trường đầu tư của Quảng Trị, ảnh hưởng đến mục tiêu tăng trưởng ở mức 8% của năm 2025, và hai con số trong các năm tiếp theo.

Đầu tư - 07/05/2025 07:00

Bất chấp 'cú sốc' thuế quan, Việt Nam vẫn hấp dẫn nhà đầu tư nước ngoài

Bất chấp 'cú sốc' thuế quan, Việt Nam vẫn hấp dẫn nhà đầu tư nước ngoài

Trước lo ngại thuế quan Mỹ, số liệu thống kê cho thấy nhà đầu tư nước ngoài vẫn đăng ký đầu tư mới 2,84 tỷ USD vào Việt Nam trong tháng 4/2025; vốn thực hiện lên tới 1,78 tỷ USD, tăng 8% so với cùng kỳ.

Đầu tư thông minh - 07/05/2025 07:00

Nhiều 'ông lớn' bắt tay làm mạng Blockchain của người Việt

Nhiều 'ông lớn' bắt tay làm mạng Blockchain của người Việt

Không chỉ là một công nghệ, mạng Blockchain "make in Việt Nam" sẽ là hạ tầng số phi tập trung cho dữ liệu công, dịch vụ công, tài chính số và các ứng dụng công nghệ sổ cái phân tán (DLT) cho kinh tế số Việt Nam.

Công nghệ - 06/05/2025 14:16

Khu vực FDI tiếp tục xuất siêu, giúp Việt Nam đạt thặng dư thương mại 3,8 tỷ USD trong 4 tháng

Khu vực FDI tiếp tục xuất siêu, giúp Việt Nam đạt thặng dư thương mại 3,8 tỷ USD trong 4 tháng

Về cơ cấu nhóm hàng xuất khẩu bốn tháng đầu năm 2025, nhóm hàng công nghiệp chế biến đạt 123,71 tỷ USD, chiếm tới 88,2%.

Đầu tư - 06/05/2025 14:10

Đà Nẵng 'chạy nước rút' giải phóng mặt bằng cho siêu dự án Làng Vân

Đà Nẵng 'chạy nước rút' giải phóng mặt bằng cho siêu dự án Làng Vân

Cơ quan chức năng sẽ cưỡng chế thu hồi đất theo quy định để làm dự án Khu phức hợp du lịch và đô thị nghỉ dưỡng Làng Vân với các hộ dân quá thời gian thông báo thực hiện đối thoại giải tỏa.

Đầu tư - 06/05/2025 14:10

Bắc Ninh chắc ngôi đầu về thu hút FDI

Bắc Ninh chắc ngôi đầu về thu hút FDI

Vốn FDI thực hiện tại Việt Nam bốn tháng đầu năm 2025 ước đạt 6,74 tỷ USD, cao nhất trong vòng 5 năm qua.

Đầu tư - 06/05/2025 11:58

Đánh thuế 20% chuyển nhượng bất động sản: Khi đề xuất xa rời thực tế?

Đánh thuế 20% chuyển nhượng bất động sản: Khi đề xuất xa rời thực tế?

Bộ Tài chính đề xuất đánh thuế 20% chuyển nhượng bất động sản trong dự thảo sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân. Ngay sau đó, đề xuất này đã vấp phải những ý kiến phản biện của giới chuyên gia nếu áp dụng thực tế.

Đầu tư - 06/05/2025 10:53

Sumitomo bán 50% vốn công ty sở hữu Nhà máy nhiệt điện Vân Phong 1

Sumitomo bán 50% vốn công ty sở hữu Nhà máy nhiệt điện Vân Phong 1

Thông tin về bên nhận chuyển nhượng cũng như giá trị của thương vụ này không được Sumitomo công bố do các điều khoản bảo mật.

Đầu tư - 06/05/2025 06:35

Muốn mua nhà ở xã hội tại Bình Định, người ngoại tỉnh phải đáp ứng gì?

Muốn mua nhà ở xã hội tại Bình Định, người ngoại tỉnh phải đáp ứng gì?

Để mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội tại Bình Định, các đối tượng đang đăng ký thường trú nơi khác phải đang làm việc tại tỉnh và thời gian làm việc tại địa phương từ 1 năm trở lên.

Đầu tư - 06/05/2025 06:00

 Sản xuất nông nghiệp bền vững: Khoa học và công nghệ phải là 'binh chủng' quan trọng

Sản xuất nông nghiệp bền vững: Khoa học và công nghệ phải là 'binh chủng' quan trọng

Lần đầu tiên sau sáp nhập, Bộ Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT) sẽ tổ chức "đại hội" khoa học công nghệ, trong đó xác định để sản xuất nông nghiệp theo hướng bền vững thì khoa học và công nghệ phải là "binh chủng" quan trọng.

Đầu tư - 05/05/2025 20:34