[Gặp gỡ thứ Tư] Thứ trưởng Trần Quốc Phương: Doanh nghiệp muốn phát triển phải có thị trường
Để có thể phục hồi sau đại dịch, Thứ trưởng Trần Quốc Phương cho rằng doanh nghiệp phải có thị trường, bên cạnh đó, bản thân các doanh nghiệp cũng cần nâng cao tiềm lực, trình độ quản lý và công nghệ để tham gia cạnh tranh tại các thị trường lớn.

Ông Trần Quốc Phương, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư. Ảnh MPI.
Dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp, khó lường, ảnh hưởng nặng nề đến đời sống kinh tế - xã hội, cả trong ngắn hạn, trung và dài hạn. Trong bối cảnh đó, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã phối hợp với các bộ, cơ quan Trung ương và địa phương, tham vấn các đối tác phát triển, doanh nghiệp, ngành hàng, chuyên gia để xây dựng, hoàn thiện dự thảo "Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội".
Để có cái nhìn tổng thể hơn về dự thảo này, Nhadautu.vn đã có cuộc trao đổi với ông Trần Quốc Phương, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư (Bộ KH&ĐT).
Xin ông cho biết thêm về quy mô và thời gian của chương trình phục hồi kinh tế?
Thứ trưởng Trần Quốc Phương: Về quá trình xây dựng chương trình phục hồi kinh tế - xã hội, Bộ KH&ĐT đã rất khẩn trương và phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, đặc biệt là tham vấn các ý kiến của chuyên gia đầu ngành trong lĩnh vực kinh tế, tài chính, lao động xã hội… cả trong và ngoài nước và đã kịp thời đáp ứng yêu cầu trình các dự thảo chương trình đến cấp có thẩm quyền.
Nội dung của chương trình phục hồi tập trung 5 nhóm giải pháp chủ yếu, gồm: Y tế, an sinh xã hội, hỗ trợ doanh nghiệp, kích thích đầu tư công, cải cách hành chính.
Các giải pháp này đã cơ bản bao quát hết lĩnh vực cần phải hỗ trợ, cũng như các mấu chốt của nền kinh tế, hướng tới phục hồi nhanh và phát triển. Thời gian dự kiến áp dụng chương trình là khoảng 2 năm, tập trung chủ yếu vào năm 2022 và 2023.
Cụ thể hơn, ở nhóm doanh nghiệp, họ cần được hỗ trợ thế nào để đạt hiệu quả tối đa, thưa ông?
Thứ trưởng Trần Quốc Phương: Có 3 yếu tố chính, một là cơ chế chính sách. Về vấn đề này chúng ta đã có rất nhiều nỗ lực và đổi mới. Tuy nhiên với luật pháp, để sửa đổi sẽ mất rất nhiều thời gian và khi ban hành xong thì công tác đi vào đời sống cũng cần thêm một thời gian nữa.
Để tham gia các sân chơi lớn, đòi hỏi doanh nghiệp phải lớn, có tiềm lực, trình độ quản lý cũng như công nghệ tốt. Số doanh nghiệp đáp ứng những chỉ tiêu này tại Việt Nam vẫn còn rất ít.
Thứ trưởng Bộ KH&ĐT Trần Quốc Phương
Hai là liên quan đến các thủ tục hành chính, cải tiến yếu tố này sẽ giúp giảm chi phí tuân thủ của doanh nghiệp, đây sẽ là hiệu ứng rất tốt để hỗ trợ cho nhóm này. Ba là nguồn lực, trong đó có các gói tín dụng hỗ trợ cho doanh nghiệp vay với lãi suất thấp hơn.
Song cần phải nhấn mạnh rằng, đây đều là những điều kiện cần, còn điều kiện đủ chính là doanh nghiệp phải có thị trường, bởi nếu không có thị trường thì dù có vốn, cơ chế thông thoáng thì sẽ không làm được gì.
Chúng ta hay nói đến các hiệp định thương mại tự do (FTA) và các thị trường quốc tế mà doanh nghiệp Việt có thể tham gia, nhưng thực ra mức độ cạnh tranh chúng ta vẫn đang thấp. Để tham gia các sân chơi lớn, đòi hỏi doanh nghiệp phải lớn, có tiềm lực, trình độ quản lý cũng như công nghệ tốt. Số doanh nghiệp đáp ứng những chỉ tiêu này tại Việt Nam vẫn còn rất ít.
Đầu tháng 9, Thủ tướng đã ký ban hành Nghị quyết 105 về việc hỗ trợ doanh nghiệp, ông đánh giá như thế nào về tầm quan trọng của Nghị quyết này?
Thứ trưởng Trần Quốc Phương: Nghị quyết 105 có vai trò rất quan trọng trong việc tháo gỡ những vướng mắc nhưng nếu Nghị quyết này đi riêng lẻ một mình không thể giải quyết được hết các vướng mắc còn tồn đọng. Tuy nhiên, nếu kết hợp Nghị quyết 105 với Nghị quyết 128 thì lại cho thấy nhiều hiệu quả với mức độ tích cực, tác động rất lớn tới hoạt động sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp, tạo ra một xung lực cho các chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế hồi phục.
Điển hình như trong tháng 10 tỷ lệ đăng ký thành lập doanh nghiệp mới rất cao, tăng gấp đôi so với tháng 9. Các chỉ số sản xuất công nghiệp, đặc biệt là xuất khẩu cũng ghi nhận sự tăng trưởng vượt bậc trong 2 tháng qua.
Trong hai Nghị quyết này, Chính phủ đã rất kịp thời, ban hành đúng thời điểm, đúng đối tượng để hỗ trợ các doanh nghiệp phục hồi. Ở giai đoạn đầu triển khai, sẽ có một số ý kiến băn khoăn về Chính phủ chuyển hướng sang cách tiếp cận mới, đơn cử như việc lo ngại tỷ lệ lây nhiễm có thể tăng cao. Dù vậy, tôi cho rằng, chúng ta đã dự kiến được biến động của dịch bệnh, nên không còn tâm lý quá sợ hãi, nhiều cơ quan ban, ngành và cộng đồng doanh nghiệp đã có sự bình tĩnh, xử lý tình huống nhẹ nhàng, thuận lợi kể cả trong tình huống cách ly khoanh vùng.
Mặc dù chịu tác động bởi dịch bệnh nhưng thu hút đầu tư nước ngoài vẫn là điểm sáng, ông nhận định sao về diễn biến này?
Thứ trưởng Trần Quốc Phương: Hiện nay, số lượng cam kết của nhà đầu tư nước ngoài đầu tư vào Việt Nam vẫn tăng, đây là điều đáng mừng. Có thêm một kỳ vọng nữa là các chuyến công tác của lãnh đạo Đảng, Nhà nước tại nước ngoài đều gắn với xúc tiến đầu tư, điều này tạo hiệu ứng tốt về triển vọng đầu tư nước ngoài trong năm 2022 sẽ tăng trưởng.
Xuất khẩu tăng cao nhưng tăng trưởng GDP lại thấp, ông cho rằng đâu là nguyên nhân?
Thứ trưởng Trần Quốc Phương: Xuất khẩu chỉ là một biến số trong tăng trưởng GDP. Trong khi đó chi tiêu và đầu tư lại bị dịch bệnh tác động rất nhiều, do vậy mà sự tăng lên của xuất khẩu khó thể bù lại được đà giảm của hai yếu tố còn lại.
Nếu làm tốt đề án phục hồi và phát triển kinh tế thì có thể lấy lại được tốc độ tăng trưởng khoảng 6% trong năm 2022 và có thể tăng cao hơn trong năm 2023.
Thứ trưởng Bộ KH&ĐT Trần Quốc Phương
Liên quan đến vấn đề xuất nhập khẩu, cần phải nói thêm rằng không chỉ riêng xuất khẩu hàng hóa bởi trong công thức tính GDP chênh lệch xuất nhập khẩu thì bao gồm cả xuất nhập khẩu dịch vụ.
Lấy ví dụ xuất khẩu hàng hóa thặng dư 2 tỷ USD thì xuất nhập khẩu dịch vụ thâm hụt khoảng 8 tỷ USD, hai chỉ tiêu này cộng lại với nhau thì cán cân thương mại tổng thể vẫn thâm hụt 6 tỷ USD, điều này làm âm GDP, chính vì vậy sự tăng trưởng của xuất khẩu chỉ phần nào hỗ trợ cho đà tăng của GDP thôi.
Theo ông, tốc độ tăng trưởng kinh tế khi nào sẽ quay trở lại?
Thứ trưởng Trần Quốc Phương: Theo kịch bản của Bộ KH&ĐT, nếu làm tốt đề án phục hồi thì có thể lấy lại được tốc độ tăng trưởng khoảng 6% trong năm 2022 và có thể tăng cao hơn trong năm 2023.
Động lực để thực hiện các mục tiêu và thông điệp trong năm 2022 là gì, thưa ông?
Thứ trưởng Trần Quốc Phương: Có rất nhiều động lực để thực hiện các mục tiêu. Đầu tiên nhìn ở khía cạnh sản xuất, công nghiệp, dịch vụ, chúng ta đang thiếu 1 động lực đấy là dịch vụ. Thông thường du lịch mỗi năm sẽ tăng trung bình trên 6% nhưng hiện nay thì đang âm. Do vậy, nếu động lực dịch vụ này quay lại thì chúng ta sẽ rất yên tâm về sự phục hồi của nền kinh tế. Dịch vụ quay lại thì có nghĩa là công nghiệp phát triển rất tốt.
Xét về phía cầu, thực tế hiện nay tổng cầu nền kinh tế đang rất yếu, tổng mức bán lẻ và dịch vụ tăng khá ít, chỉ từ 2-3%, trong khi đó ở các năm trước dịch (2017, 2018, 2019) chỉ tiêu này đều ghi nhận mức tăng trưởng 2 con số. Lĩnh vực đầu tư cũng cần có thời gian để hồi phục, nhất là vấn đề đầu vào của các nguyên liệu như xi măng, sắt thép, năng lượng.
Kế hoạch năm 2022 đã được Quốc hội thông qua và sắp tới đây có chương trình phục hồi nữa thì đây sẽ là giải pháp cộng thêm từ đó giúp các giải pháp có hiệu ứng mạnh hơn.
Thông điệp đầu tiên của năm 2022 chính là niềm tin. Nghĩa là phải thể hiện được niềm tin rằng chúng ta phục hồi, có thể thích ứng an toàn với dịch bệnh và có thể vượt qua các khó khăn. Đây là niềm tin có cơ sở bởi nền tảng của chúng ta chưa mất. Mặc dù năm 2022 có thể gặp một số sức ép về lạm phát nhưng chúng ta không bị mất cân đối về ngân sách, về xuất nhập khẩu, lao động và cả về đầu tư.
Cơ sở thứ hai để chúng ta có niềm tin là chúng ta có sự quyết tâm của cả hệ thống, có sự chỉ đạo quyết liệt của các cấp. Bên cạnh đó chúng ta có giải pháp phục hồi phù hợp, các thành phần kinh tế đặc biệt là khối doanh nghiệp cũng đang gia tăng hoạt động sản xuất.
Xin trân trọng cảm ơn Thứ trưởng!
Diễn đàn Vượt qua COVID diễn ra từ 15/9/2021 đến 31/12/2021 trên Nhadautu.vn. Bài tham dự diễn đàn vui lòng gửi về email: toasoan@nhadautu.vn, tiêu đề ghi rõ: Bài tham dự diễn đàn "Vượt qua COVID".
- Cùng chuyên mục
Tổng Bí thư Tô Lâm: Miễn viện phí toàn dân từ giai đoạn 2030-2035
Tổng Bí thư Tô Lâm yêu cầu thực hiện tiến tới miễn viện phí toàn dân vào giai đoạn từ 2030-2035.
Sự kiện - 07/05/2025 13:20
Ông Hoàng Nam làm quyền Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị
Ông Hoàng Nam, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị được giao quyền Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị từ ngày 5/5/2025 cho đến khi kiện toàn chức danh Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị nhiệm kỳ 2021-2026.
Sự kiện - 07/05/2025 11:45
[Gặp gỡ thứ Tư] 'Nghị quyết về kinh tế tư nhân cần cách thực thi khác truyền thống'
Lần đầu tiên Nghị quyết 68-NQ/TW đã đưa ra những quan điểm đột phá về vị trí, vai trò của khu vực kinh tế tư nhân. Điều này đòi hỏi cần có cách thực thi rất khác để khu vực kinh tế được xem là "một động lực quan trọng nhất" của nền kinh tế phát huy được sứ mệnh của mình.
Sự kiện - 07/05/2025 11:14
Ấn Độ tấn công Pakistan vì vụ giết du khách Kashmir
Ấn Độ đã tấn công Pakistan và khu vực Kashmir của Pakistan vào sáng thứ Tư với ít nhất tám người chết được báo cáo cho đến nay trong khi Pakistan gọi vụ tấn công là "hành động chiến tranh trắng trợn", theo Reuters.
Sự kiện - 07/05/2025 08:23
Gói tín dụng 500.000 tỷ đồng cho doanh nghiệp đầu tư hạ tầng và công nghệ số triển khai tới đâu?
Ông Đào Minh Tú, Phó Thống đốc NHNN cho biết, đối với gói tín dụng 500.000 tỷ đồng cho doanh nghiệp đầu tư hạ tầng và công nghệ số, hiện có 4 ngân hàng thương mại nhà nước đăng ký mỗi ngân hàng 60.000 tỷ đồng; 12 ngân hàng tư nhân quy mô lớn đăng ký mỗi ngân hàng 20.000 tỷ đồng; 5 ngân hàng tư nhân quy mô nhỏ hơn đăng ký 4.000 tỷ đồng.
Sự kiện - 07/05/2025 06:00
Điều gì khiến đăng ký doanh nghiệp mới bùng nổ đầu năm 2025?
Lãnh đạo Bộ Tài chính thông tin những tác nhân, yếu tố dẫn đến sự bùng nổ trong đăng ký doanh nghiệp mới và doanh nghiệp quay trở lại hoạt động trong những tháng đầu năm 2025.
Sự kiện - 06/05/2025 19:08
Bộ Y tế nói lộ trình miễn viện phí cho người dân
Lãnh đạo Bộ Y tế cho biết, chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm về tiến tới miễn phí cho người dân không chỉ là định hướng mang tính chiến lược lâu dài mà là mục tiêu toàn ngành y tế quyết tâm thực hiện.
Sự kiện - 06/05/2025 17:11
Thủ tướng: Kiên định mục tiêu tăng trưởng GDP cao dù gặp thách thức từ thuế quan Mỹ
Thủ tướng yêu cầu tập trung thực hiện các giải pháp ứng phó chính sách thuế đối ứng của Mỹ, trong đó có chuẩn bị kỹ phương án, đàm phán hiệu quả với Mỹ.
Sự kiện - 06/05/2025 15:36
Nhiều doanh nghiệp lớn của Mỹ, EU tiếp tục đầu tư ở Việt Nam
Việc nhiều doanh nghiệp lớn của các nền kinh tế lớn tiếp tục đầu tư mới, mở rộng đầu tư cho thấy vị trí quan trọng của Việt Nam trong các chuỗi cung ứng toàn cầu.
Sự kiện - 06/05/2025 13:50
'Doanh nghiệp là động lực chính thúc đẩy đổi mới sáng tạo'
Ủy ban KH,CN&MT của Quốc hội thấy rằng, doanh nghiệp là động lực chính thúc đẩy đổi mới sáng tạo, cung cấp nguồn lực tài chính, nhân lực cho các hoạt động R&D.
Sự kiện - 06/05/2025 13:15
Công bố PCI 2024: Lần đầu tiên Hải Phòng giữ vị trí quán quân
Với số điểm 74,84, lần đầu tiên Hải Phòng vươn lên vị trí quán quân trong Bảng xếp hạng Chỉ số Năng lực Cạnh tranh Cấp tỉnh (PCI).
Sự kiện - 06/05/2025 13:13
Tháo điểm nghẽn thể chế kinh tế tư nhân - từ Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị đến sửa đổi Hiến pháp
Ngày 4/5/2025, Tổng Bí thư Tô Lâm đã ký ban hành Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về tiếp tục đổi mới cơ chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, thúc đẩy phát triển mạnh mẽ kinh tế tư nhân trong giai đoạn mới. Đây là lần đầu tiên, một văn kiện từ cấp lãnh đạo cao nhất của Đảng khẳng định khu vực kinh tế tư nhân là "một bộ phận quan trọng nhất của nền kinh tế quốc dân".
Sự kiện - 06/05/2025 10:59
Chủ tịch Quốc hội: Từ ngày 6/5 lấy ý kiến Nhân dân về sửa Hiến pháp
Chủ tịch Quốc hội yêu cầu bắt đầu từ ngày 6/5 sẽ tổ chức công bố lấy ý kiến Nhân dân về toàn văn dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013.
Sự kiện - 06/05/2025 06:45
Sri Lanka mời gọi doanh nghiệp Việt Nam đầu tư trong các lĩnh vực chiến lược
Lãnh đạo hai nước chia sẻ tiềm năng hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư giữa hai nước còn rất lớn, cần có những biện pháp đột phá để khai thác hiệu quả.
Sự kiện - 05/05/2025 16:24
Bộ Chính trị: Ưu tiên áp dụng biện pháp về dân sự, kinh tế khi xử lý các sai phạm, vụ việc về dân sự kinh tế
Bộ Chính trị yêu cầu sửa đổi các quy định về pháp luật hình sự, dân sự, tố tụng hình sự, tố tụng dân sự để bảo đảm nguyên tắc khi xử lý các sai phạm, vụ việc về dân sự kinh tế, ưu tiên áp dụng các biện pháp về dân sự, kinh tế, hành chính trước.
Sự kiện - 05/05/2025 14:58
Thủ tướng: Năm 2025, quy mô nền kinh tế trên 500 tỷ USD để đạt mục tiêu tăng trưởng
Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, để đạt mục tiêu tăng trưởng 8% trở lên, quy mô nền kinh tế đạt trên 500 tỷ USD.
Sự kiện - 05/05/2025 11:49
- Đọc nhiều
-
1
Phu nhân Chủ tịch City Auto muốn chi trăm tỷ mua 6 triệu cổ phiếu
-
2
Đánh thuế 20% chuyển nhượng bất động sản: Khi đề xuất xa rời thực tế?
-
3
Hà Nội khan hiếm biệt thự, nhà liền kề giá dưới 20 tỷ đồng
-
4
Mặt bằng bán lẻ đường phố TP.HCM vẫn 'ế' dù hạ giá thuê
-
5
Ông Trump đề xuất cắt giảm 163 tỷ USD ngân sách Hoa Kỳ, cắt giảm chi tiêu trong nước
Đáng đọc
- Đáng đọc
Chuyên gia: Không nên quá ‘hoảng loạn’ với con số thuế 46% từ Mỹ
Tài chính - Update 1 month ago
'Bối cảnh mới mở ra những cơ hội đầu tư chưa từng có'
Tài chính - Update 1 month ago
Phát triển kinh tế tư nhân - đòn bẩy cho một Việt Nam thịnh vượng
Sự kiện - Update 1 month ago