Fox News: Đột phá thực sự trong đàm phán thương mại Mỹ-Trung không chỉ là thuế quan

Báo chí tài chính ca ngợi động thái này. Cổ phiếu tăng giá. Các tiêu đề cho thấy sự nhẹ nhõm sau cuộc chiến thương mại kéo dài và gây sức ép nặng nề lên thị trường toàn cầu.

Nhưng trong khi hầu hết tập trung vào tác động tức thời của việc cắt giảm thuế quan, thì diễn biến có ý nghĩa hơn lại hầu như không được chú ý, mạng truyền hình Fox News của Hoa Kỳ bình luận.

Washington và Bắc Kinh đã lặng lẽ đồng ý thiết lập một "cơ chế tham vấn thương mại" chính thức, một nền tảng song phương thường trực để tổ chức các cuộc đàm phán có cấu trúc về chính sách tiền tệ, tiếp cận thị trường và các rào cản phi thuế quan.

Mặc dù mang tính quan liêu, động thái mang tính thể chế này có thể mang đến những thay đổi đáng kể về mặt kinh tế trong nhiều năm tới, Fox News viết.

Đó là vì đây không chỉ là vấn đề hậu cần thương mại mà còn là nền tảng của hệ thống kinh tế toàn cầu.

Sự mất cân bằng giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc không chỉ đơn thuần là vấn đề yếu kém trong các thỏa thuận thương mại hay tình trạng tiêu dùng quá mức của người Mỹ.

Đây là một vấn đề mang tính cấu trúc nằm sâu trong khuôn khổ tiền tệ quốc tế và lần đầu tiên sau một thế hệ, cả hai quốc gia dường như đã sẵn sàng thảo luận nghiêm túc về vấn đề này.

Sự mất cân bằng sâu sắc hơn này là điều mà Stephen Miran—người hiện đang giữ chức Chủ tịch Hội đồng cố vấn kinh tế của Tổng thống—đã trình bày một cách cực kỳ chi tiết trong một báo cáo dài 41 trang được công bố vào tháng 11 năm 2024.

Với tựa đề "Hướng dẫn tái cấu trúc hệ thống thương mại toàn cầu", báo cáo giải thích cách mô hình hiện tại tập trung vào đồng đô la khiến Hoa Kỳ rơi vào tình trạng thâm hụt thương mại dai dẳng trong khi khuyến khích các nền kinh tế thặng dư như Trung Quốc tiêu dùng dưới mức và sản xuất quá mức.

Những khoản tiết kiệm dư thừa này sau đó được tái chế thành tài sản tài chính của Hoa Kỳ, đặc biệt là Kho bạc, giúp nâng đỡ đồng đô la và làm xói mòn ngành sản xuất của Hoa Kỳ.

Kết quả là gì? Một trật tự kinh tế mất cân bằng, trong đó Hoa Kỳ đóng vai trò là người tiêu dùng cuối cùng và là con nợ toàn cầu, trong khi các quốc gia như Trung Quốc tràn ngập hàng hóa trên thế giới nhưng lại phải đối mặt với tình trạng trì trệ kinh niên trong nước.

Miran gọi đây là "Thế giới Triffin", ám chỉ đến tình thế tiến thoái lưỡng nan nổi tiếng của nhà kinh tế học Robert Triffin: Khi một loại tiền tệ quốc gia cũng là dự trữ toàn cầu, cuối cùng sẽ không thể cân bằng các nghĩa vụ trong nước và quốc tế.

Để đáp ứng nhu cầu toàn cầu về tài sản an toàn, Hoa Kỳ buộc phải thâm hụt, làm rỗng ruột nền kinh tế của chính mình. Trong khi đó, các quốc gia thặng dư tránh các cải cách cần thiết trong nước vì hệ thống này ưu tiên cho các mô hình kinh tế thiên về xuất khẩu.

Về lý thuyết, thuế quan là một cách để đẩy lùi sự mất cân bằng này. Nhưng chúng thô thiển và thường phản tác dụng.

Điều mà Miran đề xuất là hiệu chỉnh lại cấu trúc bằng cách điều chỉnh lại giá trị tiền tệ để phản ánh các điều kiện kinh tế cơ bản, ngăn chặn tích lũy dự trữ quá mức và khuyến khích dòng vốn cân bằng hơn.

Hoa Kỳ cần làm gì?

Thực tế là cơ chế mới này giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc, bao gồm các cuộc thảo luận về tiền tệ và các biện pháp phi thuế quan, cho thấy khuôn khổ của Miran đã ảnh hưởng đến chính sách.

Đây không chỉ là một sự hòa hoãn, mà là những động thái thực sự đầu tiên để tháo gỡ một Bretton Woods II. (Hệ thống tài chính Bretton Woods xây dựng chế độ tỷ giá hối đoái cố định dựa trên quan hệ của đồng đôla Mỹ với vàng, hoạt động từ năm 1944 đến năm 1971).

Điều quan trọng nữa là phải hiểu điều gì sẽ xảy ra khi những mất cân bằng như thế này được phép tồn tại.

Lịch sử cho thấy những biến dạng kinh tế chưa được giải quyết có xu hướng leo thang thành xung đột địa chính trị.

Trong giai đoạn giữa hai cuộc chiến tranh, việc không quản lý được việc bồi thường và cán cân thương mại đã dẫn đến một vòng xoáy giảm phát ở châu Âu.

Nền kinh tế Đức đã sụp đổ dưới sức nặng của chính sách thắt lưng buộc bụng và tỷ giá hối đoái cố định, dẫn đến tình trạng thất nghiệp tràn lan, bất ổn xã hội và cuối cùng là chiến tranh.

Chúng ta vẫn chưa đến mức độ đó, nhưng những dấu hiệu cảnh báo đã rõ ràng.

Cuộc khủng hoảng bất động sản và tăng trưởng chậm lại của Trung Quốc cho thấy giới hạn của mô hình xuất khẩu mà nước này theo đuổi.

Trong khi đó, Hoa Kỳ phải đối mặt với thâm hụt ngày càng tăng, phân cực chính trị và suy thoái công nghiệp.

Không bên nào có thể đủ khả năng để bỏ qua những sai sót mang tính hệ thống nữa.

Điều này cho thấy tầm quan trọng của một ủy ban hợp tác mới giữa hai nước.

Lần đầu tiên, Washington và Bắc Kinh ra tín hiệu sẵn sàng vượt ra ngoài các biện pháp chiến thuật và tham gia vào đối thoại mang tính cấu trúc. Có thể nó không được đưa tin, nhưng đối với những người quan sát, đây là một bước ngoặt lớn.

Những người chỉ trích sẽ nói rằng đây chỉ là một diễn đàn ngoại giao khác. Nhưng có lý do để tin rằng nó còn hơn thế nữa.

Việc Miran được bổ nhiệm vào vị trí cố vấn kinh tế hàng đầu tại Nhà Trắng cho thấy những ý tưởng này có giá trị ở cấp cao nhất. Và sự thống nhất giữa các chỉ định chính sách của ông và phạm vi hoạt động của ủy ban này là điều khó có thể bỏ qua.

Rõ ràng, không có điều gì trong số này là dễ dàng.

Hệ thống không xuất hiện trong một sớm một chiều và cũng không thể nhanh chóng bị phá vỡ. Nhưng việc tạo ra nền tảng này là một khởi đầu.

Nó thừa nhận gốc rễ thực sự của căng thẳng thương mại toàn cầu, không phải là cuộc chiến giữa các nhà xuất khẩu và nhập khẩu, mà là sự bóp méo các động cơ được đưa vào cấu trúc của tài chính quốc tế.

Hoa Kỳ phải nắm bắt cơ hội này.

Thay vì bằng lòng với chiến thắng thuế quan mang tính biểu tượng hoặc lợi nhuận thị trường ngắn hạn, chúng ta nên thúc đẩy một khuôn khổ bền vững khôi phục sự cân bằng, ưu tiên sản xuất trong nước và ngăn chặn sự phụ thuộc vào nước ngoài.

Theo nghĩa đó, đây có thể là một trong những ví dụ rõ ràng nhất về cách tiếp cận "Nghệ thuật đàm phán" của Tổng thống Trump. Đó là kiên định với đòn bẩy, rõ ràng về kết quả và sẵn sàng giải quyết các vấn đề từ gốc rễ thay vì bề mặt.

Vì vậy, trong khi việc cắt giảm thuế quan được đưa tin rầm rộ, thì câu chuyện thực sự nằm ở ủy ban này, hay một diễn đàn, nếu được sử dụng một cách khôn ngoan, trở thành nơi mà giai đoạn tiếp theo của trật tự kinh tế toàn cầu được phác thảo một cách lặng lẽ.

Cuối cùng, nước Mỹ không thể duy trì sức mạnh ở nước ngoài nếu bị suy yếu về mặt cấu trúc ở trong nước. Thỏa thuận này mang đến cho chúng ta [nước Mỹ] cơ hội để bắt đầu viết lại kịch bản đó, Fox News viết.

Và đó là một thỏa thuận đáng thực hiện, Fox News kết luận.