Ngày 19/12, phiên tòa xét xử bị cáo Đinh La Thăng, cựu Bộ trưởng Giao thông vận tải (GTVT) cùng 19 đồng phạm trong vụ đấu thầu thu phí cao tốc TP.HCM - Trung Lương bước vào ngày làm việc thứ 6.

Tại phiên xét xử này, các luật sư đã tiến hành bào chữa cho thân chủ của mình. Như trước đó Nhadautu.vn đưa tin, vụ án sẽ có hơn 40 luật sư tham gia bào chữa cho 20 bị cáo và bảo vệ quyền lợi cho người liên quan.

Riêng bị cáo Đinh La Thăng có 6 luật sư bào chữa. Hai luật sư bào chữa cho bị cáo Nguyễn Hồng Trường. Bào chữa cho bị cáo Đinh Ngọc Hệ có 5 luật sư. Ngoài ra, 26 luật sư khác tham gia bào chữa cho các bị cáo còn lại.

"Cả nước Việt Nam nói tôi ngu vì mua quyền thu phí cao"

Tại tòa, bào chữa cho thân chủ của mình là bị cáo Đinh Ngọc Hệ, cựu Phó Tổng giám đốc Công ty Thái Sơn BQP trước các cáo buộc của Viện kiểm sát (VKS), luật sư Nguyễn Thị Huyền Trang (Công ty Luật Viên An, Đoàn luật sư TP.HCM) cho rằng, bị cáo Hệ là người chỉ đạo chung, còn trực tiếp thực hiện các hành vi làm giả báo cáo tài chính hay sử dụng phần mềm can thiệp vào doanh thu thu phí là những bị cáo khác.

"Bị cáo Hệ thừa nhận hành vi của mình chứ không hoàn toàn phủ nhận. Nhưng Hệ không phải chỉ đạo lừa đảo mà chỉ nhằm mục đích đấu thầu quyền thu phí cao tốc TP.HCM - Trung Lương. Thân chủ tôi không phạm tội 'Lừa đảo chiếm đoạt tài sản'. Bởi, nếu không chứng minh được hành vi gian dối và mục đích chiếm đoạt thì không cấu thành tội danh này", luật sư Trang nói.

Theo luật sư Trang, cần phải làm rõ tài sản bị chiếm đoạt thuộc sở hữu của ai, bị chiếm đoạt từ khi nào. Bộ GTVT được xác định bị hại trong vụ án nhưng chưa được cơ quan điều tra hay VKS mời lên để chứng minh quyền sở hữu tài sản của họ bị Hệ chiếm đoạt. Bởi, trong quá trình luật sư thẩm vấn Bộ Tài chính, cơ quan này nói 2.004 tỷ là giá trị quyền thu phí, do Hội đồng định giá tự định chứ bị cáo Hệ không thể nào can thiệp vào giá này.

"Giả sử có gian dối về hồ sơ tài chính, Bộ GTVT là người sở hữu thì Hệ chỉ nộp hồ sơ để xin đấu giá quyền thu phí. Cơ quan của bộ này đã thẩm tra và cho rằng Công ty Yên Khánh và Công ty Khánh An có đủ năng lực tham gia đấu giá. Công ty Yên Khánh không tự đi nộp quỹ đấu thầu nếu hội đồng đấu giá không cho phép, nên không thể nói bị cáo Hệ gian dối", luật sư này lý giải.

Cũng theo luật sư Nguyễn Thị Huyền Trang, nếu căn cứ số liệu và chứng cứ đã trình bày, thì số tiền hơn 725 tỷ đồng là khách thể tội phạm trốn thuế. Cần xác định tài sản bị chiếm đoạt trong vụ án này là quyền thu phí hay doanh thu?.

"Bởi, những vấn đề này tại phiên tòa sơ thẩm không thể khắc phục được. Do đó, đề nghị HĐXX trả hồ sơ điều tra bổ sung", luật sư này nói

Phản bác ý kiến của luật sư, đại diện VKS cho rằng, tại tòa, Đinh Ngọc Hệ đã ngoan cố không thừa nhận hành vi phạm tội. Tuy nhiên, các tài liệu chứng cứ có trong hồ sơ vụ án và kết quả xét hỏi tại tòa đã có đủ cơ sở xác định, bị cáo Hệ có mục đích chiếm đoạt tài sản ngay từ đầu, có hành vi gian dối chỉ đạo nhân viên làm giả hồ sơ năng lực, báo cáo tài chính của Công ty Yên Khánh và Khánh An (hai công ty do Hệ thành lập) từ kinh doanh thua lỗ thành kinh doanh có lãi để đáp ứng điều kiện tham gia đấu giá quyền thu phí cao tốc TP.HCM - Trung Lương.

Đại diện VKS xác định, ngay sau khi tiến hành khai thác, bị cáo Hệ đã chỉ đạo nhân viên bằng mọi cách che giấu doanh thu thực tế để chiếm đoạt số tiền hơn 725 tỷ đồng.

"Lúc đầu, Đinh Ngọc Hệ sử dụng phương pháp thủ công nhưng không đạt yêu cầu nên bị cáo đã chỉ đạo dùng công nghệ cao để chiếm đoạt tiền nhiều hơn. Hệ hai lần yêu cầu đưa phần mềm của Công ty Xuân Phi để can thiệp vào phần mềm thu phí của Bộ GTVT. Càng về sau mức độ càng tinh vi hơn, số tiền chiếm đoạt ngày càng nhiều hơn", đại diện VKS nêu rõ.

Trong khi đó, tự bào chữa cho mình, bị cáo Đinh Ngọc Hệ thừa nhận chủ trương và đưa ra giá thầu là mình làm nhưng giao công việc sau đó cho Phạm Văn Diệt. Đến khi khởi tố, bị cáo mới biết quá trình thực hiện có nhiều hành vi gian dối. Qua đó, bị cáo Hệ mong HĐXX điều tra xem tiền gian đối đi về đâu vì bản thân không hề biết.

Tại tòa, bị cáo Hệ một lần nữa khẳng định rằng mình không hề trao đổi gì với bị cáo Đinh La Thăng về việc tạo điều kiện bị cáo tham gia đấu giá quyền thu phí cao tốc Trung Lương. Sau này qua lời giới thiệu của một người khác, bị cáo mới biết Dương Tuấn Minh (Tổng giám đốc Công ty Cửu Long).

"Bị cáo mua quyền thu phí xong những người trên cả nước Việt Nam đều nói bị cáo ngu nhất vì mua giá quá cao. Bị cáo mua và đã trả tiền đầy đủ rồi, không gian dối, không chỉ đạo. Số tiền hơn 725 tỷ là tiền của Công ty Yên Khánh chứ không phải của Công ty Cửu Long hay của Bộ GTVT", bị cáo Đinh Ngọc Hệ trình bày.

"Cựu Thứ trưởng Nguyễn Hồng Trường làm đúng quy trình pháp luật"

Trước đó, bào chữa cho bị cáo Nguyễn Hồng Trường, cựu Thứ trưởng Bộ GTVT, luật sư Chu Thị Trang Vân (Liên đoàn luật sư Việt Nam) cho rằng, giữa các hành vi mà bị cáo Trường thực hiện với thiệt hại hơn 725 tỷ đồng không có mối quan hệ nhân quả. Mặt khác, không phủ nhận trách nhiệm của bị cáo Trường, nhưng theo luật sư này, bị cáo Trường đã có sự thận trọng và tuân thủ đúng quy trình của Bộ GTVT. 

Luật sư Vân cho rằng, bị cáo Nguyễn Hồng Trường chỉ là người tiếp nhận đề án. Ngoài ra, trong quá trình thực hiện, bị cáo Trường đã cẩn trọng xin ý kiến hướng dẫn của Bộ Tài chính, tin tưởng vào tham mưu của cấp dưới. Niềm tin và nhận thức của bị cáo thời điểm đó là mình đã làm đúng quy trình, đúng pháp luật.

Đối với việc để cho Công ty Yên Khánh chậm thanh toán mà không yêu cầu chấm dứt hợp đồng, vị luật sư này lý giải, Tổng công ty Cửu Long có 1 lần đề xuất phương án chấm dứt hợp đồng với Công ty Yên Khánh nhưng lúc này ông Nguyễn Văn Thể đang là Thứ trưởng Bộ GTVT quản lý trực tiếp. Còn giai đoạn bị cáo Trường quản lý thì Tổng công ty Cửu Long không có đề xuất này.

Cũng tại phiên tòa, luật sư bào chữa cho bị cáo Dương Tuấn Minh cũng khẳng định, lời khai của bị cáo Minh tại cơ quan điều tra là đúng, không bị mớm, ép cung.

Luật sư này cho rằng, bị cáo Minh ý thức rõ hành vi của mình nên đã thành khẩn khai báo. bị cáo Minh chỉ thực hiện theo chỉ đạo của Bộ trưởng Đinh La Thăng và Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Hồng Trường. 

"Ngay từ giai đoạn đầu, Tổng công ty Cửu Long đã thực hiện đúng theo thông tư 05 nhưng trong quá trình thực hiện, toàn bộ công văn mà Tổng công ty Cửu Long gửi lên Bộ GTVT đã bị chỉnh sửa thành cho nhà thầu thanh toán thành 3 lần chứ không phải đề xuất của Tổng công ty Cửu Long, bị cáo Minh tham gia xây dựng đề án từ đầu nhưng không tham gia vào giai đoạn sau để đề xuất chấm dứt hợp đồng với Công ty Yên Khánh", luật sư này trình bày.

Trong khi đó, tự bào chữa, bị cáo Dương Tuấn Minh giữ nguyên lời khai trước đó tại Cơ quan Cảnh sát điều tra và cho rằng, Bộ GTVT đã chỉ đạo Công ty Cửu Long căn cứ vào thông tư 05 lập đề án bán quyền thu phí. Tổng công ty Cửu Long bản chất là doanh nghiệp, được Bộ giao xây dựng đề án, còn Bộ GTVT là chủ sở hữu tài sản, là cơ quan cấp trên nên chấp hành chỉ đạo của Bộ GTVT.

Theo đó, Bộ GTVT giao Tổng cục đường bộ Việt Nam hướng dẫn Tổng công ty Cửu Long thực hiện theo thông tư 05 xây dựng đề án. Tổng công ty Cửu Long có công văn đề xuất phương thức thanh toán 2 lần, mỗi lần 50% và cách nhau 6 tháng. Nhưng Tổng cục Đường bộ không đồng ý, yêu cầu chỉnh sửa thành thanh toán 3 lần.

"Thực tế, Tổng công ty Cửu Long đã có 7 lần trình cho Bộ GTVT về đề án này. Trong đó, lần đầu trình Tổng cục Đường bộ, 6 lần sau trình Bộ GTVT. Bị cáo không nói để giảm nhẹ trách nhiệm của mình nhưng vẫn muốn nói rõ để HĐXX đánh giá", bị cáo Minh trình bày.

Bài liên quan

Cựu Bộ trưởng Đinh La Thăng bị đề nghị 10-11 năm tù

Cựu Thứ trưởng Nguyễn Hồng Trường: 'Tôi không biết hồ sơ Công ty Yên Khánh và Khánh An là giả'

Cựu Bộ trưởng GTVT Đinh La Thăng: 'Cáo trạng nêu sai sự thật, quy chụp bị cáo'

Đinh Ngọc Hệ: '725 tỷ là của bị cáo và Công ty Yên Khánh'