Điện mặt trời sẽ “soán ngôi” nhiệt điện than?

Các chuyên gia của công ty này cho rằng, đầu tư cho sản xuất điện mặt trời  phát triển rất mạnh trong những năm gần đây, kể cả hai hình thức kết nối vào lưới điện và sử dụng nội bộ.

Bài liên quan

Điện mặt trời trên lòng hồ thủy điện: Xu hướng mới, tại sao không?

Lý do là vì chi phí sản xuất liên tục giảm, công nghệ đang được cải thiện và phạm vi ứng dụng đa dạng làm cho ngành năng lượng mặt trời ngày càng phát triển.

Đến nay, sản xuất điện mặt trời dùng tấm pin quang học (Photovoltaics - PV) vẫn là chủ yếu, và Trung Quốc là nước đứng đầu, tiếp đến là Mỹ, Nhật, Đức và Italy (theo HIS năm 2016).

Năng lượng mặt trời từng có lúc hết sức đắt đỏ và chỉ có hiệu quả kinh tế khi được sử dụng trên tàu vũ trụ, nhưng nay đang dần rẻ đi, thậm chí sẽ khiến các nhà máy điện than và khí đốt thiên nhiên ghen tỵ

Đó là kết luận của New Energy Finance (Bloomberg) trong báo cáo triển vọng về thị trường điện và nhiên liệu đến năm 2040. “Giá của các công nghệ về năng lượng mới đang giảm tới mức không nên hỏi là có sử dụng hay không mà là khi nào”, ông Seb Henbest, tác giả chính của báo cáo cho biết.

Báo cáo chỉ ra rằng đến 2040, Trung Quốc và Ấn Độ đại diện cho những thị trường lớn nhất về năng lượng mới, thu hút được 4.000 tỉ USD đầu tư, tương đương khoảng 39% tổng đầu tư cho lĩnh vực này.

Ít nhất 239 tỉ USD sẽ được đầu tư vào pin lithium-ion nhằm biến các thiết bị trữ năng lượng trở thành cách khả thi để cung cấp điện một cách hiệu quả cho các hộ gia đình và lưới điện, đồng thời tăng khả năng sử dụng ô tô điện.

Một xu hướng cho phát triển mới ngành điện mặt trời, công nghệ cho phép các tấm pin năng lượng được lắp đặt trên các đập nước ngọt, các hồ để tiết kiệm đất và giảm bay hơi nước. Ví dụ, nhà máy điện mặt trời Yamakura ở Nhật Bản đã sử dụng 51.000 tấm pin năng lượng xây dựng trên đập nước ngọt.

Một dự án đang được phát triển ở Ấn Độ ở quy mô nhỏ hơn, một kênh đào dài 750 mét ở tỉnh Gujarat với các tấm pin mặt trời sẽ tạo ra 1 MW điện. Dự án có tiềm năng mở rộng quy mô với quy mô lớn của các kênh ở Ấn Độ, chỉ cần 10% được phủ các tấm pin mặt trời, công suất phát điện khoảng 2.200 MW.

Việc sử dụng các kênh để sản xuất điện sẽ tiết kiệm được 11.000 hecta đất và sẽ không làm bay hơi mất hàng triệu lít nước mỗi năm.

Thị trường điện mặt trời thế giới

Các khoản đầu tư những năm gần đây vào lĩnh vực năng lượng sạch trên toàn cầu đã vượt qua các dạng năng lượng khác trong việc sản xuất điện năng. Theo báo cáo của UNEP, Bloomberg New Energy Finance (2016), thì đầu tư vào điện mặt trời năm 2015 là 161 tỷ USD, cao gấp 10 lần so với năm 2005.

Số liệu này này cho thấy đây là kết quả của những cải tiến không ngừng về công nghệ sản xuất điện mặt trời; là niềm tin của các nhà đầu tư; là mục tiêu những chính sách lớn của các chính phủ trong vấn đề an ninh năng lượng, giảm đói nghèo và chiến lược chống biến đổi khí hậu.

Bài liên quan

TTC sẽ triển khai 20 dự án điện mặt trời, thời gian hoàn vốn dưới 12 năm

Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (International Energy Agency- IEA), điện mặt trời PV đã đạt khoảng 227 GW vào cuối năm 2015, tăng gấp 10 lần năm 2008 và chiếm hơn 1,3% tổng nhu cầu điện trên toàn cầu.

Khởi đầu từ những chính sách chống biến đổi khí hậu của các nước phát triển như Mỹ, Đức, Nhật Bản và họ đầu tư vào công nghệ sản xuất polysilicon, làm giảm giá thành của silic đa tinh thể, dẫn đến cơ hội cho phát triển ngành sản xuất tấm pin PV, thu hút các khoản đầu tư khổng lồ vào lĩnh việc điện mặt trời.

Trong khoảng thời gian từ 2007 đến 2014, giá bán của tấm pin PV giảm khoảng 80%. Năm 2014, xu hướng giảm đã được khôi phục lại do các nhà sản xuất cần giữ mức lợi nhuận hợp lý sau một thời gian sản xuất dư thừa và bị áp lực cạnh tranh trong ngành.

Về cơ bản, giá bán ra của các tấm pin PV chịu ảnh hưởng của các mức thuế, tùy thuộc vào hiệu suất của tấm pin và nhu cầu thị trường…

Giá thành trung bình của điện mặt trời sản xuất từ các tấm pin PV ước tính đã giảm khoảng 50% trong khoảng từ 2010 đến 2014, từ khoảng 32 cents/kWh xuống 16 cents/kWh.

Giá thành điện mặt trời có sự khác biệt lớn giữa các quốc gia tùy thuộc vào chi phí vốn thiết bị, chi phí nhân công, chi phí vốn và nhất là địa điểm lắp đặt (cường độ bức xạ ánh sáng và số giờ nắng trong năm). 

Những rủi ro khi đầu tư vào điện mặt trời

Rủi ro từ sự phát triển của công nghệ luôn được các chuyên gia trong lĩnh vực điện mặt trời đưa lên hàng đầu trong bảng xếp hạng rủi ro.

Công nghệ ngày càng phát triển làm giảm giá thành của điện mặt trời là tin tốt cho người thụ hưởng. Tuy nhiên, việc giảm đáng kể và nhanh chóng là một rủi ro lớn cho các nhà đầu tư, vì nhà đầu tư sau sẽ có lợi thế hơn người đi trước.

Một rủi ro khác cho nhà đầu tư là giảm sự hỗ trợ của chính phủ khi giá thành ở mức hợp lý, ngang bằng với các nguồn sản xuất điện truyền thống. Do đó, nhà đầu tư nên thực hiện đánh giá chi phí trong tương lai và sẵn sàng thích ứng với thay đổi một cách thích hợp (trong trường hợp người thụ hưởng muốn hủy hợp đồng).

Bài liên quan

Làm 20 dự án điện mặt trời trong 2 năm: Ông Đặng Văn Thành quá tham vọng hay 'xí phần' để bán dự án?

Ví dụ, một nhà máy đã bán điện mặt trời với giá 10 cents/kWh, nhưng sau 5 năm, các nhà đầu tư mới chào giá cung cấp điện với mức 6 cents/kWh. Trong trường hợp này, nhà đầu tư có thể tháo dỡ các tấm pin PV và chuyển sang lắp đặt những tấm pin mới hiệu quả cao hơn và bán tấm pin PV cũ cho điện khí hóa nông thôn và các nhu cầu khác. Nhà đầu tư có thể đàm phán và thỏa thuận ký lại hợp đồng với giá 8 cents/kWh.

Rủi ro từ các chính sách cũng là một trong những yếu tố hàng đầu. Đầu tư vào điện mặt trời cũng có nhiều rủi ro do sự thay đổi nhanh chóng của các chính sách và quy định.

Vì xu hướng phát triển năng lượng mặt trời rất khó tiên đoán, các nhà hoạch định chính sách buộc phải đưa ra các sáng kiến hỗ trợ để giảm chi phí.

Chính phủ Tây Ban Nha được đánh giá là quá hào phóng đối với các nhà đầu tư và các nhà phát triển dự án điện mặt trời trong giai đoạn 2008 - 2009, sau đó ban hành các quy định hồi tố để kiểm tra việc đầu tư làm cho thị trường điện mặt trời sụp đổ.

Hay ở Italy, quá trình thay đổi chính sách mất quá nhiều thời gian, nhiều dự án lắp đặt xong trước khi chính sách mới có hiệu lực.

Bên cạnh đó là rủi ro từ những xung đột lợi ích. Vài năm gần đây, Trung Quốc đã nổi lên là một quốc gia xuất khẩu lớn nhất các tấm pin năng lượng mặt trời, làm giảm doanh thu của các nhà sản xuất ở châu Âu, Mỹ và các nước khác như Ấn Độ.

Từ năm 2013, Ủy ban Châu Âu và Mỹ đã điều tra việc phá giá và trợ cấp đối với các tấm pin PV nhập khẩu từ Trung Quốc. Một loạt các vụ tranh chấp thương mại ở các nước này được thiết kế và theo đuổi để bảo vệ các doanh nghiệp trong nước, nhưng nói chung các vụ tranh chấp này làm chậm sự tăng trưởng năng lượng mặt trời.

Mặc dù đang tranh chấp về thương mại, nhưng sản lượng tấm pin PV sản xuất ở Trung Quốc vẫn tăng do họ có khả năng cạnh tranh về chi phí và có thể lắp đặt nhà máy điện mặt trời công suất lớn trên khắp thế giới.

Bài liên quan

 

Điện mặt trời trên lòng hồ thủy điện: Xu hướng mới, tại sao không?

Chiêm ngưỡng nhà máy điện mặt trời xây trên sân golf, mỏ đá, đập nước của Nhật Bản

Làm 20 dự án điện mặt trời trong 2 năm: Ông Đặng Văn Thành quá tham vọng hay 'xí phần' để bán dự án?

TTC sẽ triển khai 20 dự án điện mặt trời, thời gian hoàn vốn dưới 12 năm