Ngày 23/10, tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XIV, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóng, Quốc hội họp phiên toàn thể tại hội trường, thảo luận về dự thảo Bộ luật Lao động (sửa đổi).

Băn khoăn về quy định tăng tuổi nghỉ hưu so

Liên quan đến quy định tuổi nghỉ hưu, trình bày Báo cáo tiếp thu giải trình và chỉnh lý dự thảo Bộ luật Lao động (sửa đổi) của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, bà Nguyễn Thuý Anh - Chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội cho biết, nhiều ý kiến đại biểu Quốc hội và Đoàn đại biểu Quốc hội tán thành với quy định theo phương án 1 do Chính phủ trình về lộ trình tăng tuổi nghỉ hưu tức là đến năm 2028 sẽ có lao động nam đầu tiên nghỉ hưu ở độ tuổi 62 và năm 2035 sẽ có lao động nữ đầu tiên nghỉ hưu ở độ tuổi 60.

Tuy nhiên, một số đại biểu Quốc hội còn băn khoăn về quy định tăng tuổi nghỉ hưu so với hiện hành. Một số đoàn đại biểu Quốc hội đồng ý với phương án 2 quy định tuổi nghỉ hưu của lao động nam và nữ nhưng giao Chính phủ quy định lộ trình; có ý kiến đề nghị cân nhắc đến phương án chỉ quy định nguyên tắc còn giao Chính phủ quy định chi tiết.

Theo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, chủ trương điều chỉnh tăng tuổi nghỉ hưu chung đối với người lao động là nhằm thể chế hóa quan điểm của Đảng tại Nghị quyết số 28-NQ/TW với mục tiêu lâu dài để chủ động ứng phó với xu hướng già hóa dân số diễn ra nhanh của Việt Nam, đáp ứng nhu cầu của thị trường lao động. Tuy nhiên, cùng với ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội, quá trình lấy ý kiến về dự thảo Bộ luật cho thấy, trong số các ý kiến đồng tình với quy định về tuổi nghỉ hưu, vẫn có hai quan điểm về vấn đề này.

Quan điểm thứ nhất cho rằng, cần quy định rõ lộ trình thực hiện trong dự thảo Bộ luật như phương án Chính phủ trình tại kỳ họp thứ 7.

Quan điểm thứ hai cho rằng, chỉ nên quy định về nguyên tắc để giao Chính phủ quy định, hướng dẫn cho phù hợp với ngành nghề, tính chất công việc, môi trường và điều kiện lao động, địa bàn và cung, cầu của thị trường lao động, xu hướng già hóa dân số..., không nhất thiết phải có lộ trình như nhau đối với các nhóm lao động khác nhau và người lao động (nhất là nhóm lao động trực tiếp) sẽ dễ chấp nhận hơn.

Chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội cho biết, do còn có ý kiến khác nhau và đây là vấn đề có tác động lớn đối với người lao động và thị trường lao động, Ủy ban Thường vụ Quốc hội trình Quốc hội 2 phương án quy định về tuổi nghỉ hưu tại khoản 2 Điều 169 để xem xét, cho ý kiến (Các khoản 1, 3, 4 và 5 của 2 phương án là giống nhau).  

Phương án 1 (Chính phủ trình quy định cụ thể lộ trình và tuổi): Tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường được điều chỉnh theo lộ trình cho đến khi đủ 62 tuổi đối với nam vào năm 2028 và đủ 60 tuổi đối với nữ vào năm 2035.

Kể từ năm 2021, tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường là đủ 60 tuổi 3 tháng đối với lao động nam và đủ 55 tuổi 4 tháng đối với lao động nữ; sau đó, cứ mỗi năm tăng thêm 3 tháng đối với lao động nam và 4 tháng đối với lao động nữ.

Phương án 2 (quy định cụ thể tuổi nghỉ hưu của lao động nam và nữ nhưng giao Chính phủ quy định lộ trình): Tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường được điều chỉnh theo lộ trình cho đến khi đủ 62 tuổi đối với nam và đủ 60 tuổi đối với nữ.

Kể từ ngày 1/1/2021, căn cứ theo ngành nghề, tính chất công việc, môi trường và điều kiện lao động, địa bàn và cung, cầu của thị trường lao động, xu hướng già hóa dân số, Chính phủ quy định cụ thể lộ trình điều chỉnh tuổi nghỉ hưu của người lao động.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, cả hai phương án đều đạt mục tiêu cụ thể hóa quan điểm của Nghị quyết 28-NQ/TW quy định rõ tuổi nghỉ hưu phải hướng tới.

Theo Ủy ban Thường vụ Quốc hội  đối với phương án 1: bảo đảm minh bạch, rõ ràng, tuân thủ quy định của Hiến pháp về quyền của “người làm công ăn lương”, đáp ứng được yêu cầu quy định cụ thể về lộ trình cho từng năm và xác định được thời điểm hoàn thành.

Tuy nhiên, việc áp dụng chung cùng một lộ trình với các nhóm đối tượng lao động rất khác nhau trong thị trường lao động rất đa dạng là chưa thực sự phù hợp với hoàn cảnh, trình độ phát triển của ngành và nghề lao động Việt Nam, sẽ có tác động khác nhau và có thể gây ra sự phức tạp, hệ lụy cần phải được cơ quan soạn thảo đánh giá kỹ lưỡng, cẩn trọng, nhất là trong bối cảnh chưa tạo được sự đồng thuận cao trong dư luận người lao động.      

Đối với phương án 2: bảo đảm tính linh hoạt, không quy định một lộ trình chung cho tất cả các nhóm đối tượng lao động có đặc điểm ngành nghề, điều kiện, môi trường làm việc rất khác nhau... mà phải tùy vào từng nhóm lao động cụ thể để Chính phủ có thời gian khảo sát, đánh giá kỹ, có bước đi điều chỉnh nâng tuổi nghỉ hưu phù hợp.

"Tuy nhiên, phương án này chưa xác định thời gian hoàn thành mà giao Chính phủ quy định, như vậy có thể sẽ dẫn đến phức tạp, khó khăn hơn khi thực hiện các quy định nghỉ hưu sớm hoặc kéo dài đối với các trường hợp quy định tại khoản 3 và khoản 4 Điều này và người lao động không xác định được việc mình sẽ nghỉ hưu vào thời điểm nào", bà Nguyễn Thuý Anh nói.

Cân nhắc ngành nghề điều chỉnh tuổi hưu

Góp ý về nội dung này, đại biểu Ma Thị Thuý – Phó trưởng Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Tuyên Quang cho rằng, vẫn còn nhiều băn khoăn về cả hai phương án trên. “Đề nghị cân nhắc thận trọng các yếu tố về lĩnh vực, ngành nghề, vùng miền để thiết kế linh hoạt hơn và cũng cần có đánh giá tác động rõ hơn khi quy định", đại biểu Ma Thị Thuý cho hay.

Cùng vấn đề trên, đại biểu Hoàng Văn Hùng (đoàn Thái Nguyên) thống nhất cao với phương án 1 như trong dự thảo luật. Theo đó, tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường được điều chỉnh theo lộ trình cho đến khi đủ 62 tuổi đối với nam vào năm 2028, và 60 tuổi đối với nữ vào năm 2035.

Theo đại biểu đoàn Thái Nguyên, với những ngành nghề công việc nặng nhọc, nguy hiểm, nơi có điều kiện kinh tế đặc biệt khó khăn cần được đánh giá phân loại danh mục chi tiết. Từ đó, đưa ra quy định giảm tuổi nghỉ hưu đối với người lao động cho phù hợp với thực tiễn sức khỏe của người lao động mà không giảm lương hưu.

Bài liên quan

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến 2 phương án tăng tuổi nghỉ hưu

'Tăng tuổi nghỉ hưu không phải vì người đương chức'

Chủ tịch Quốc hội: Quy định kỷ luật người nghỉ hưu rất khó

Vì sao cần nâng tuổi nghỉ hưu?