Các doanh nghiệp đá xây dựng niêm yết đang trải qua giai đoạn kinh doanh khó khăn. Giai đoạn 2020-2021 ghi nhận doanh thu nhóm này (gồm KSB, VLB, C32, DHA và NNC) giảm lần lượt 5,9%-26,4% so với cùng kỳ. Sang năm 2022, chỉ tiêu này tăng trưởng trở lại 11,8%, nhưng vẫn thấp hơn đáng kể so với mức doanh thu của năm 2019. Cùng với đó, lợi nhuận trước thuế giai đoạn 2021-2022 cũng giảm lần lượt 28,5%-57,4% so với cùng kỳ năm trước.

Khó khăn của nhóm đá xây dựng niêm yết kéo dài đến quý đầu năm 2023 khi doanh thu và lãi trước thuế các đơn vị này quý I/2023 đã giảm lần lượt 25,8%-37,8% so với quý I/2022.

VNDirect nhìn nhận KQKD nhóm đá xây dựng suy giảm do ảnh hưởng từ các lệnh giãn cách xã hội (tác động từ dịch bệnh COVID-19) và giá vật liệu xây dựng biến động mạnh trong giai đoạn 2020-22 đã làm chậm tiến độ tại các công trình xây dựng.

Bên cạnh đó, thị trường bất động sản dân dụng đã chững lại kể từ quý II/2022 sau hàng loạt sự kiến bắt giữ một số nhà lãnh đạo doanh nghiệp bất động sản lớn (vi phạm quy định phát hành trái phiếu doanh nghiệp), lãi suất mua nhà tăng và room tín dụng hạn chế. Các dự án bất động sản cũng là đầu ra chính của sản phẩm đá chất lượng cao (đá 1x2 – vốn có giá bán và biên lợi nhuận tốt hơn), điều này cũng làm ảnh hưởng đến khả năng sinh lời của các công ty trong ngành.

Cuối cùng, nhiều mỏ đá có vị trí tốt, chất lượng cao đã cạn kiệt và hết thời hạn khai thác, làm giảm sản lượng của các công ty trong ngành, tiêu biểu như mỏ Tân Đông Hiệp (KSB và C32 tham gia khai thác; đã hết hạn từ 31/12/2019), mỏ Núi Nhỏ (NNC, 31/12/2017). Các mỏ đá còn lại thường có vị trí xa TP.HCM, chất lượng đá không cao và khó khai thác, do đó biên lợi nhuận của mỏ cũng thấp hơn.

Bất chấp đang trong giai đoạn kinh doanh khó khăn, song cổ phiếu ngành đá diễn biến rất tích cực. Thống kê của Nhadautu.vn chỉ ra, tính từ đầu năm đến nay (phiên 7/7/2023), 4/5 mã có mức tăng tốt như VLB (+75%), KSB (+67,3%), DHA (+39,8%), C32 (+9,9%), ngoại trừ duy nhất là NNC giảm 13,5%.

Đà tăng của nhóm đá xây dựng được hậu thuẫn bởi nhiều yếu tố hỗ trợ tích cực.

Triển vọng sáng của cổ phiếu đá xây dựng

CTCP Chứng khoán Yuanta Việt Nam nhìn nhận nhóm đá xây dựng sẽ được hưởng lợi nhờ xu hướng đầu tư công. Theo đó, Chính phủ đang đẩy mạnh đầu tư công để kích thích nền kinh tế hồi phục. Kế hoạch đầu tư công năm 2023 của Chính phủ là 707 nghìn tỷ, tăng 22% so với cùng kỳ năm trước. Số liệu từ Bộ Tài chính cho thấy, lũy kế 5 tháng năm 2023, giải ngân đầu tư công ước đạt 157 nghìn tỷ đồng (tăng 35%), đạt 22% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao (tức tương đương cùng kỳ năm 2022). 

Ngoài ra, Yuanta Việt Nam cho rằng nguồn cung hạn chế là cơ hội cho các doanh nghiệp đá niêm yết. Cụ thể, việc xin giấy phép mỏ đá mới và gia hạn mỏ là khá hạn chế do đang chờ đợi Dự thảo Luật Khoáng sản (Sửa đổi) vào cuối năm 2023 và dự kiến ban hành trong 2024. Theo đó, nguồn cung trong 2023-2024 sẽ có giới hạn khi một số mỏ đá đã hết hạn khai thác từ 1-2 năm qua (ví dụ mỏ Tân Đông Hiệp và Núi Nhỏ chiếm khoảng 10% thị phần đá Nam Bộ nhưng sau 2 lần gia hạn thành công, 2 mỏ đá này đã chính thức ngừng khai thác từ cuối năm 2019).

Tuy nhiên, Yuanta Việt Nam cũng lưu ý do đặc thù ngành đá là chi phí vận chuyển chiếm % cao trong giá thành nên tỷ suất lợi nhuận còn phụ thuộc vào vị trí các mỏ đến dự án.

Về phía VNDirect, công ty chứng khoán này kỳ vọng KQKD nhóm đá xây dựng sẽ được hỗ trợ thúc đẩy nhờ nguồn cung bất động sản dự báo tăng 32% so với cùng kỳ trong năm 2024. VNDirect nhấn mạnh: "Nguồn cung BĐS nội địa sẽ chỉ có thể được hồi phục từ quý III/2024 khi: Luật đất đai sửa đổi được thông qua tháo gỡ hàng loạt, đồng bộ các nút thắt pháp lý; và áp lực tài chính, lãi suất được giảm bớt khi các ngân hàng tạo điều kiện tiếp cận nguồn vốn thuận lợi hơn cũng như kích cầu người mua nhà. Đây sẽ là động lực tăng trưởng cho nhu cầu đá xây dựng trong năm tới".

VNDirect cũng lưu ý các rủi ro giảm giá bao gồm: Giải ngân đầu tư công hạn chế khiến tiến độ thi công của các dự án hạ tầng chậm hơn dự kiến; và tiền cấp quyền khai thác khoáng sản cao hơn dự kiến ảnh hưởng biên lợi nhuận ròng của các công ty đá xây dựng.

Bài liên quan

VNG muốn giảm vốn điều lệ xuống còn hơn 287 tỷ đồng

Hiệu suất Pyn Elite Fund tháng 6/2023 đạt 2,35%

Hừng đông của cổ phiếu dầu khí

Cổ phiếu VND giảm 6,5%, thanh khoản lập kỷ lục 106 triệu đơn vị