Cổ phiếu cổ tức cao, 'vịnh tránh bão' an toàn cho nhà đầu tư?

Trong bối cảnh VN-Index không ngừng lao dốc, tài khoản “bốc hơi” hàng ngày thì việc chọn cổ phiếu có tỷ lệ cổ tức trên thị giá ở mức cao đang được coi là một chiến lược hợp lý, là “vịnh tránh bão” tạm thời cho các nhà đầu tư.

Hiểu đơn giản, một tỷ lệ cổ tức hấp dẫn không chỉ xét trên số tiền cổ tức mà doanh nghiệp chi trả, mà cần được đo lường bằng tỷ suất cổ tức trên thị giá. Tỷ suất này được coi là tốt nếu tối thiểu cao hơn lãi suất tiền gửi ngân hàng (cao nhất hiện nay gần 8%). Bên cạnh đó, doanh nghiệp cần phải có lịch sử trả cổ tức đều đặn nhiều năm và có kết quả kinh doanh tốt trong năm gần nhất để đảm bảo khả năng duy trì chính sách cổ tức.

Một số cổ phiếu hiện đang niêm yết trên sàn có tỷ lệ cổ tức hấp dẫn có thể kể ra như TVT, SJD, NCT... Với Tổng công ty Việt Thắng (TVT), sau khi hoàn thành vượt nhẹ kế hoạch lợi nhuận đặt ra trong năm 2019, công ty này đã thông qua phương án tạm ứng cổ tức bằng tiền mặt năm 2019 với tỷ lệ 25%.

Với 21 triệu cổ phiếu đang lưu hành, TVT sẽ dùng khoảng 52,5 tỷ đồng để trả cổ tức đợt này. Nguồn tiền chi trả được đánh giá là đảm bảo khi tính đến cuối năm 2019, TVT có 208,3 tỉ đồng tiền mặt và tiền gửi ngân hàng các loại.

Với thị giá cổ phiếu hiện ở mức 22.600 đồng/cổ phiếu, nếu nhà đầu tư mua TVT tại thời điểm này sẽ có tỷ suất cổ tức trên thị giá đạt 11%.

Một số cổ phiếu khác thuộc “họ Becamex” như BCE của Công ty cổ phần (CTCP) Xây dựng và giao thông Bình Dương, hay UDJ của CTCP Phát triển đô thị cũng đáng được xem xét nếu nhà đầu tư ưa thích đầu tư hưởng cổ tức.

Cụ thể, BCE chi trả cổ tức từ 700-1.000 đồng/cổ phiếu trong năm 2017-2019, tỷ suất cổ tức trên thị giá đạt trên 10%/năm. Với UDJ, cổ tức tiền mặt từ 1.000-1.200 đồng/cổ phiếu, tương ứng tỷ suất trên thị giá từ 15-20%/năm.

Trong khối doanh nghiệp ngành điện, nhiều công ty có tỷ suất cổ tức tiền mặt khá tốt như CTCP Thủy điện Cần Ðơn (SJD). Năm 2019, SJD đặt kế hoạch cổ tức tiền mặt 2.300 đồng/cổ phiếu, so với thị giá hiện là 15.900 đồng/cổ phiếu, tỷ suất cổ tức lên đến 14,9%.

CTCP Nhiệt điện dầu khí Nhơn Trạch 2 (NT2) đặt kế hoạch cổ tức 2.500 đồng/cổ phiếu cho năm 2019, trong khi thị giá hiện giảm chỉ còn 17.500 đồng/cổ phiếu. CTCP Thủy điện miền Nam (SHP), Thủy điện Thác Bà (TBC)... là những doanh nghiệp đem đến tỷ suất cổ tức từ 10 - 15%, khá hấp dẫn với mục tiêu đầu tư hưởng cổ tức.

Trong nhóm khu công nghiệp, CTCP Khu công nghiệp Nam Tân Uyên (NTC) đã công bố phương án phân phối lợi nhuận năm 2019, trong đó dự kiến dùng 67,6% tổng lợi nhuận chia cổ tức - tương ứng chi trả 10.000 đồng/cổ phiếu. Trước đó, NTC đã tạm ứng 5.000 đồng/cổ phiếu vào tháng 12-2019. Năm 2018, tổng cổ tức cổ đông được nhận là 16.000 đồng/cổ phiếu. Tỷ suất cổ tức trên thị giá của NTC duy trì trên 10%/năm.

Những doanh nghiệp chi trả cổ tức tiền mặt cao thường phải thuộc nhóm ngành có kết quả kinh doanh, nền tảng tài chính, dòng tiền tốt và chưa có kế hoạch đầu tư lớn, nhu cầu đầu tư chủ yếu là thay thế hoặc mở rộng ở quy mô vừa phải.

Tuy nhiên, chính việc không có hoạt động đầu tư mới dẫn đến việc hạn chế về khả năng tăng trưởng trong tương lai. Vì lý do này, các cổ phiếu có tỷ lệ cổ tức bằng tiền cao thường là loại khó tăng trưởng về thị giá trong dài hạn.

Rủi ro hơn là nếu lĩnh vực kinh doanh của doanh nghiệp chịu sự cạnh tranh khốc liệt, việc hạn chế đầu tư mở rộng có thể khiến doanh nghiệp đối mặt nguy cơ lợi nhuận chuyển từ bão hòa sang suy giảm, dòng cổ tức vì thế sẽ giảm xuống trong tương lai. Ðây cũng là những yếu tố rất cần cân nhắc khi lựa chọn chiến lược đầu tư dài hạn theo dòng cổ tức.

Ngoài ra, chi trả cổ tức với tỷ suất hấp dẫn là chưa đủ, quan trọng hơn là khả năng duy trì việc trả cổ tức trong tương lai. Trong thực tế, đã có rất nhiều doanh nghiệp bất ngờ trả cổ tức đột biến trong một kỳ hay một năm nhưng không duy trì được trong các kỳ sau.

Điển hình như CTCP Bến xe miền Tây (WCS) năm 2019 đã hai lần chốt danh sách cổ đông trả cổ tức cho năm 2018 với tổng tỷ lệ 400% - tương ứng cổ đông sở hữu một cổ phiếu được nhận 40.000 đồng cổ tức. Việc chi trả cổ tức gấp 1,5 lần lợi nhuận làm ra trong năm được đánh giá chỉ là yếu tố đột biến sau nhiều năm WCS tích lũy lợi nhuận.

Những năm trước, WCS trả cổ tức thường chỉ 20% mệnh giá (2.000 đồng/cổ phiếu). Hay năm 2018, CTCP Gemadept (GMD) đã chi trả cổ tức tiền mặt đột biến 95% mệnh giá (9.500 đồng/cổ phiếu) sau khi có lợi nhuận từ thoái vốn khỏi một số công ty con.

Năm 2015, CTCP tập đoàn KiDo (KDC) chi cổ tức tiền mặt lên đến 200% mệnh giá nhờ nguồn tiền và lợi nhuận bán cổ phần tại nhà máy Bình Dương. Việc trả cổ tức cao đã không được GMD hay KDC duy trì trong năm tiếp theo.

Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp có tỷ suất cổ tức tốt qua nhiều năm, nhưng lại có thanh khoản thấp, do cổ đông chỉ nắm giữ, không có giao dịch. Chẳng hạn, cổ phiếu PTG của CTCP May xuất khẩu Phan Thiết có tỷ suất cổ tức trên thị giá rất cao, nhưng cổ phiếu không có thanh khoản, nhà đầu tư muốn mua không được, người muốn bán cũng chẳng dễ dàng bởi thị giá không phản ánh đúng giá trị doanh nghiệp.

Với những doanh nghiệp loại này, việc giải ngân hay khi cần thoái vốn sẽ mất nhiều thời gian và cần sự kiên nhẫn, tương ứng dòng tiền đầu tư phải là nguồn dài hạn, hạn chế tối đa sử dụng đòn bẩy.

(Thời báo Kinh tế Sài Gòn)

Bài liên quan

Một cổ phiếu tăng gần 2.035% trong 12 tháng

SHB được Ngân hàng Nhà nước chấp thuận chi trả cổ tức bằng cố phiểu

Vietcombank dự chi gần 3.000 tỷ đồng trả cổ tức

ACV trả cổ tức, cổ đông Nhà nước nhận gần 1.900 tỷ đồng tiền mặt