Nhóm nghiên cứu do Tổ chức Forest Trends, Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam (VIFOREST), Hội Mỹ nghệ và Chế biến gỗ Thành Phố Hồ Chính Minh (HAWA), Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Bình Định (FPA Bình Định) và Hội chế biến gỗ tỉnh (BIFA) vừa công bố Báo cáo Đối diện và vượt qua thách thức: Tác động của Đại dịch COVID-19 tới ngành gỗ và hướng đi mới doanh nghiệp.

Khảo sát nhanh vừa được thực hiện vào cuối tháng 3 và đầu tháng 4/2020 đối với 124 doanh nghiệp ngành gỗ về những tác động của dịch COVID-19.

Báo cáo cho biết, ngành gỗ Việt Nam đang bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi dịch COVID-19. Hiện dịch đang bùng phát mạnh tại hầu hết các thị nhập khẩu đồ gỗ quan trọng của Việt Nam, bao gồm Mỹ (chiếm 50% tổng giá trị xuất khẩu của ngành gỗ Việt Nam) và EU (chiếm 10%). Dịch đang có dấu hiệu bùng phát trở lại tại Nhật Bản, thị trường tiêu thụ khoảng 13% các mặt hàng gỗ xuất khẩu của nước ta.

Mặc dù dịch có dấu hiệu được kiểm soát tại Trung Quốc - thị trường lớn thứ 3 của Việt Nam với 12% trong tổng kim ngạch xuất khẩu hàng năm, để thị trường này khôi phục lại sức mua và các chuỗi cung như trước khi dịch xảy ra sẽ mất rất nhiều thời gian và chưa biết đến bao giờ sức mua sẽ trở lại được như lúc trước đại dịch.

Thông tin từ kết quản khảo sát nhanh từ 124 doanh nghiệp trong ngành cho thấy 100% các doanh đều cho biết COVID-19 đang ảnh hưởng nặng nề tới các doanh nghiệp xuất khẩu. Cụ thể, 75% số doanh nghiệp phản hồi về tác động của COVID-19 tới tình hình tài chính của doanh nghiệp cho biết thiệt hại ban đầu đối với các doanh nghiệp này ước tính vào khoảng 3.066 tỷ đồng, tương đương với gần 25 tỷ đồng đối với mỗi doanh nghiệp. Đây chỉ là những thiệt hại được đánh giá bước đầu.

Có 24% số doanh nghiệp tham gia khảo sát hiện chưa xác định được thiệt hại. Khoảng 1% số doanh nghiệp phản hồi cho biết COVID-19 đã làm giảm 70% doanh thu của doanh nghiệp. Quy mô thiệt hại chắc chắc còn lớn hơn nhiều con số này. Thông tin từ một doanh nghiệp dấu tên cho biết chỉ trong 2 tuần doanh nghiệp đã mất khoảng 4 triệu USD vì người mua hủy đơn hàng.

COVID-19 sẽ làm sụp đổ kỳ vọng xuất khẩu gỗ?

Xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ (đồ gỗ) được coi là một trong những nghành công nghiệp mũi nhọn, với kim ngạch xuất khẩu năm 2020 dự kiến đạt 12 tỷ USD. Tuy nhiên, có nhiều tính hiệu rõ ràng cho thấy dịch COVID-19 sẽ làm sụp đổ kỳ vọng này.

Trước khi dịch xảy ra, Mỹ, EU, Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc là 5 thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, với kim ngạch xuất khẩu hàng năm từ các thị trường này chiếm khoảng 90% trong tổng kim ngạch xuất khẩu của cả ngành.

Theo báo cáo nội bộ trong các hiệp hội gỗ ngày 30/3 vừa qua của VIFOREST dựa trên thông tin chia sẻ từ một số doanh nghiệp xuất khẩu đồ gỗ đi Mỹ và EU cho biết khoảng 80% người mua từ các thị trường này hiện đã dừng hoặc đang hủy đơn hàng.

Bài liên quan

Xuất nhập khẩu gỗ có thể biến động mạnh do dịch Covid-19

Ông Vũ Hải Bằng, Tổng giám đốc công ty Woodsland, một trong những doanh nghiệp xuất khẩu đồ gỗ lớn nhất của Việt Nam cho biết, với khoảng 3.000 lao động và doanh thu năm 2019 đạt 60 triệu USD từ các thị trường lớn như Mỹ và EU cho biết biết hiện các thị trường nhập khẩu đồ gỗ chính của Việt Nam đã đóng cửa hết hệ thống cửa hàng tiêu thụ tại các quốc gia này. Người mua hàng từ Woodsland do vậy ngay lập tức thông báo đến các nhà sản xuất, trong đó có Woodsland là ngừng đơn hàng. Mọi việc diễn ra quá nhanh, chỉ trong vòng 2 tuần.

“Dự kiến 6-7 tuần nữa mới có thêm thông tin các cửa hàng bên kia có nhận hàng cũng mình nữa hay không", ông Bằng nói.

Hủy bỏ hoặc dừng đơn hàng cũng thấy ở các thị trường xuất khẩu như Nhật Bản và Hàn Quốc. Theo báo cáo nội bộ ngày 30/3 vừa qua của VIFOREST với thông tin thu thập từ một số doanh nghiệp của Việt Nam xuất khẩu đồ gỗ vào 2 thị trường này cho biết khoảng 60-80% người mua hàng yêu cầu giao hàng chậm hoặc hủy đơn hàng.

Theo ông Nguyễn Đức Kiên, Phó Tổng giám đốc Công ty TNHH Kẻ Gỗ - doanh nghiệp chủ yếu xuất khẩu gỗ dán sang Hàn Quốc và Nhật Bản (và xuất khẩu dao dĩa gỗ sang EU), hiện tại các khách hàng đình trệ hết các đơn hàng. Ông Kiên cho hay, trước dịch, bình quân mỗi tháng doanh nghiệp xuất khẩu 50 container hàng, hiện lượng xuất khẩu chỉ còn 5 container mỗi tháng, tương đương 10% trước khi dịch xảy ra. Hiện công ty cũng chưa nhận được đơn hàng từ tháng 5 trở đi.

Xuất khẩu dăm gỗ của Việt Nam cũng bị ảnh hưởng nặng nề bởi dịch. Trung Quốc là thị trường nhập khẩu dăm nhiều nhất từ Việt Nam, với 60% lượng dăm của Việt Nam hàng năm được xuất khẩu vào thị trường này. Theo ông Thang Văn Thông, phó Tổng giám đốc của Công ty Hào Hưng - công ty xuất khẩu dăm gỗ lớn nhất cả nước - dịch bệnh làm giảm lượng xuất khẩu dăm sang Trung Quốc giảm 35%. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp nhập khẩu Trung Quốc cũng đang yêu cầu các doanh nghiệp dăm của Việt Nam giảm giá.

Các doanh nghiệp xuất khẩu gỗ phải thu hẹp quy mô sản xuất

Thị trường xuất khẩu đóng băng, các đơn hàng bị hủy hoặc chậm làm tất cả các doanh nghiệp xuất khẩu phải thu hẹp quy mô sản xuất.

Thông tin từ Công ty TNHH Juma Phú Thọ - một trong những công ty sản xuất và xuất khẩu gỗ dán lớn nhất tại Việt Nam, với lượng xuất khẩu sang Hoa Kỳ chiếm 30% trong tổng lượng gỗ dán xuất khẩu của cả Việt Nam vào Hoa Kỳ cho biết trước dịch lượng xuất được khoảng 450 container mỗi tháng, hiện co hẹp lại chỉ còn khoảng 200 container. Công ty cho biết lịch sản xuất phải điều chỉnh từng ngày, bởi do lo sợ về dịch sẽ làm cản trở lưu thông hàng hóa, không thanh toán được tiền hàng.

Điều đáng nói, nhiều doanh nghiệp phải thu hẹp quy mô sản xuất thậm chí dừng hẳn, sức ép về tài chính lên doanh rất lớn, đặc biệt về bảo hiểm xã hội, các loại thuế và phí.

Ông Nguyễn Hải Bằng, Tổng giám đốc Công ty Woodsland cho biết: “Khó khăn lớn nhất ảnh hưởng đến sinh tồn của doanh nghiệp ngay đó là các hợp đồng tín dụng đến hạn vào khoảng tháng 4 đến tháng 6/2020 đang không biết trông vào đâu để trả nợ.”

Trong khi đó, ông Nguyễn Liêm, Chủ tịch hội đồng quản trị Công ty Lâm Việt cho biết, do các đơn hàng bị hủy hoặc chậm, dòng tiền về Công ty bị giảm. Để duy trì sản xuất Công ty phải đối mặt với rất nhiều khó khăn, bởi Công ty vừa cần nguồn tiền lo cho người lao động nghỉ việc và lo cho những lao động còn lại, đồng thời phải trả lãi vay ngân hàng và thanh toán các khoản tín dụng đáo hạn với ngân hàng. Trình trạng tương tự cũng thấy ở hàng loạt các công ty khác.

Theo ông Nguyễn Đức Kiên, Phó giám đốc Công ty TNHH Kẻ Gỗ, thiếu nguồn tiền đầu vào là “khó khăn thật sự công ty đang phải đối mặt… nhiệm vụ chính của công ty là đang duy trì hoạt động tối thiểu, trong khi doanh thu thì không có mà công ty cần dòng tiền để chi trả nhà cung cấp, chi trả lương cho nhân viên giúp họ duy trì trong thời gian khó khăn này".

Trong bối cảnh doanh nghiệp cạn kiệt nguồn thu, các khoản chi bắt buộc mà hiện tại đang tạo sức ép rất lớn đối với doanh nghiệp bao gồm bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và các khoản vay của ngân hàng.

Do đó, nếu không có sự trợ giúp từ bên ngoài, đặc biệt từ chính phủ, doanh nghiệp phải đối diện với sự lựa chọn hoặc duy trì để tồn tại và chờ cơ hội phát triển hoặc buông tay và xin phá sản.

Bài liên quan

Thoái vốn công ty con, Gỗ Trường Thành dự thu 50 tỷ

Ngành gỗ hưởng lợi khi nhập nguyên liệu từ EU

Xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ vượt mốc 9 tỷ USD

Chiến tranh thương mại Mỹ - Trung: Gỗ Việt bị lợi dụng xuất xứ?