Bộ trưởng TN&MT nói gì khi khai thác cát biển đại trà làm cao tốc sẽ 'đánh cược' với môi trường?

Sáng 4/6, tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 7, Quốc hội tiến hành phiên chất vấn và trả lời chất vấn đối với nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực tài nguyên và môi trường. Bộ trưởng TN&MT Đặng Quốc Khánh là người trả lời chính.

Đặt vấn đề cho Bộ trưởng, đại biểu Trần Kim Yến (đoàn TP.HCM) cho biết, trong bối cảnh thiếu cát sông để thực hiện các dự án, nhất là các dự án đặc biệt quan trọng thì phương án dùng cát biển để thay thế là một hướng tìm kiếm.

Tuy nhiên, việc thay thế có điều kiện khi mà chưa đáp ứng thì triển khai đại trà sẽ đánh cược với môi trường. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng đưa ra giải pháp trước mắt và lâu dài để có đủ nguyên vật liệu cho các dự án nhưng không làm ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường, đảm bảo được an ninh nguồn nước.

Trong khi đó, đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) nêu hiện tượng về một số khu vực đất trồng lúa bị mất mùa có thể do đơn vị thi công đường cao tốc sử dụng cát có độ mặn cao làm nền đường gây xâm nhập mặn. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng TN&MT cần nghiên cứu kỹ lưỡng và có giải pháp hạn chế hệ lụy của việc sử dụng cát biển làm vật liệu thi công đường cao tốc, đặc biệt là khu vực đồng bằng sông Cửu Long.

Trả lời chất vấn đại biểu về phương án sử dụng cát biển, Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh nêu rõ, việc sử dụng vật liệu cát cho các dự án trọng điểm quốc gia, đặc biệt là đường cao tốc rất khó khăn. Thủ tướng đã chỉ đạo bộ ngành liên quan nghiên cứu sử dụng cát biển.

"Hiện nay, việc sử dụng cát biển được Bộ GTVT thí điểm trong tiến hành san lấp và xây dựng đường giao thông. Bộ TN&MT được giao nhiệm vụ đánh giá trữ lượng khu vực để lấy cát biển", Bộ trưởng Khánh nói.

Theo ông Khánh, thời gian qua, Bộ TN&MT đã hoàn thành đánh giá trữ lượng khu vực Sóc Trăng, với trữ lượng có thể lấy ngay là 145 triệu m3. Trữ lượng cát biển rất lớn và hiện nay cát biển đã được sử dụng san lấp và sử dụng trong các khu kinh tế, khu công nghiệp và các dự án ven biển.

Về lo ngại của các đại biểu về nguy cơ nhiễm mặn, Bộ trưởng Khánh khẳng định, trước khi khai thác cần đánh giá tác động môi trường. Tùy theo công trình, dự án sẽ được đánh giá tác động, với nguyên tắc không được để ảnh hưởng đến nước mặt. Bộ Xây dựng cũng có quy trình cụ thể về từng công trình xây dựng.

"Qua trình nghiên cứu ở khu vực Sóc Trăng, để không ảnh hưởng đến bảo tồn đa dạng sinh học, đảm bảo môi trường thì chiều sâu của thân mỏ là 7 m, chỉ khai thác 2 m và thực hiện khai thác xa bờ khoảng 20 km", Bộ trưởng cho hay.

Liên quan đến vấn đề dùng cát biển làm vật liệu xây dựng, Bộ trưởng Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị cho rằng, đã xây dựng, ban hành và chuyển các cơ quan có thẩm quyền ban hành đầy đủ các tiêu chuẩn, quy chuẩn, hướng dẫn kỹ thuật… vật liệu sử dụng làm nguyên liệu để sản xuất vật liệu xây dựng và trong công trình xây dựng.

"Đối với cát biển làm công trình giao thông, Thủ tướng đã giao Bộ GTVT chủ trì, xây dựng đề án nghiên cứu, đánh giá, thí điểm sử dụng vật liệu này và Bộ cũng đã hoàn thành. Bộ GTVT đề nghị các tỉnh, thành phố căn cứ theo nhu cầu, điều kiện thực tế để thực hiện thí điểm, Bộ TN&MT được giao nhiệm vụ đánh giá trữ lượng. Còn liên quan tới Bộ Xây dựng, trong Tiêu chuẩn 9436/2012 cũng đã có yêu cầu kỹ thuật về vật liệu đắp nền đường", Bộ trưởng Nghị nói.

Cho địa phương chủ động đấu thầu mỏ khoáng sản

Tham gia chất vấn, đại biểu Đặng Bích Ngọc (đoàn Hòa Bình) nêu, thời gian qua, để giải quyết khó khăn trong khai thác khoáng sản, nhất là vật liệu san lấp các công trình giao thông trọng điểm, Quốc hội đã cho phép áp dụng cơ chế đặc thù để xử lý vấn đề này. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng giải thích cần luật hóa nội dung này thế nào nhằm đảm bảo yêu cầu quản lý nhà nước, tạo sự thống nhất, chủ động cho chính quyền địa phương tổ chức thực hiện.

Tương tự, đại biểu Trần Thị Thu Hằng (đoàn Đắk Nông) cho rằng, nhiều công trình trọng điểm quốc gia cũng như các địa phương gặp nhiều khó khăn trong vấn đề khoáng sản, vật liệu xây dựng, nhất là vật liệu san lấp cho các công trình hạ tầng. Nhiều nơi thiếu trầm trọng, có nơi thừa không biết cách xử lý do các bất cập trong Luật Khoáng sản hiện hành. Điển hình là vướng mắc khi thực hiện quy hoạch thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng các loại khoáng sản.

Trả lời, Bộ trưởng Khánh cho biết, liên quan đến khoáng sản làm vật liệu xây dựng, Bộ TN&MT đã tiến hành rà soát các luật có liên quan, phân nhóm, phân loại các khoáng sản và vật liệu xây dựng thuộc loại khoáng sản nhóm 3 (nhóm vật liệu xây dựng thông thường). Sắp tới sẽ sửa đổi, bổ sung một số luật, nhất là Luật Địa chất và khoáng sản để đảm bảo chủ động, phân cấp cho các địa phương chủ động trong việc đấu thầu, đấu giá, vừa khoanh vùng, quy hoạch.

Về vật liệu san lấp, cơ chế đặc thù của Quốc hội cho phép đã được triển khai rất hiệu quả. Đến nay đã thực hiện cơ chế đặc thù về việc cấp vật liệu san lấp cho các dự án trọng điểm quốc gia, dự án cao tốc đã được Chính phủ ban hành các văn bản hướng dẫn triển khai. Bộ TN&MT ban hành các hướng dẫn về vật liệu xây dựng cho các dự án, do đó, tiến độ của các dự án này cơ bản đạt yêu cầu đề ra.

Tuy nhiên, theo Bộ trưởng TN&MT, Luật Khoáng sản năm 2010 chưa quy định rõ các loại khoáng sản khác, chưa phân định quy trình, thủ tục, hồ sơ lập quy hoạch, cấp phép hoạt động khoáng sản cho các loại khoáng sản khác nhau. Vì vậy, Chính phủ đã trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến về Luật Địa chất và Khoáng sản tại kỳ họp này, dự kiến trình thông qua vào kỳ họp cuối năm nay.

"Bộ TN&MT là cơ quan chủ trì soạn thảo trình Chính phủ trình Quốc hội Luật Địa chất và khoáng sản, trong đó đã phân loại 4 nhóm khoáng sản: kim loại quý, vật liệu xây dựng cao cấp, vật liệu xây dựng thông thường và vật liệu đất đá sỏi. Vật liệu đất đá sỏi sẽ được phân cấp cho các địa phương và không phải cấp phép mỏ nữa mà chỉ cần đăng ký, sau đó nộp nghĩa vụ thuế theo quy định", Bộ trưởng cho hay.

Bài liên quan

Chất vấn tại kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV: Không né vấn đề cử tri quan tâm

Đề xuất Quốc hội bổ sung chính sách đặc thù cho Nghệ An

Đại biểu Quốc hội kiến nghị xem xét thuế thu nhập cá nhân để kích thích tiêu dùng

Bộ trưởng Tài chính nói lý do chưa sửa Luật Thuế thu nhập cá nhân