Sáng 8/6, tài kỳ họp thứ 3 (Quốc hội khóa XV) Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc trả lời chất vấn các đại biểu Quốc hội nhóm vấn đề thứ 2 thuộc lĩnh vực tài chính.

Liên quan tới thắc mắc của các đại biểu Quốc hội về những vướng mắc xung quanh vấn đề cổ phần hoá, thoái vốn doanh nghiệp nhà nước (DNNN), đặc biệt trong phương án sử dụng đất, cùng với đó có nên tách quy định về cổ phần hoá doanh nghiệp với định giá bất động sản khi cổ phần hoá? Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, phê duyệt phương án sử dụng đất có thể coi là nút thắt trong cổ phần hoá DNNN.

UBND các tỉnh được giao phê duyệt phương án sắp xếp tài sản công thì, tuy nhiên hiện quá trình này rất chậm nên năm 2021 chỉ bán vốn được tại 18 doanh nghiệp, thoái vốn tại 4 doanh nghiệp và thu hơn 4.000 tỷ đồng cho ngân sách.

Hiện nay có một số quy định liên quan tới sắp xếp phương án sử dụng đất trong cổ phần hoá có lỗ hổng để doanh nghiệp lợi dụng, gây thất thoát tài sản nhà nước. Đa số thất thoát tài sản trong hoạt động cổ phần hoá là thông qua chuyển đổi mục đích sử dụng đất, chuyển từ tài sản của nhà nước sang tài sản tư nhân.

Cũng theo Bộ trưởng Hồ Đức Phớc, hiện có nhiều chuyên gia đưa ý kiến, doanh nghiệp nhà nước sử dụng tài sản đất cũng giống như doanh nghiệp tư nhân sử dụng tài sản đất của nhà nước. Vấn đề là thời điểm xin cấp phép sử dụng đất, doanh nghiệp có mục đích kinh doanh cụ thể nên khi chuyển qua tư nhân cũng phải tiếp tục sử dụng đất theo đúng mục tiêu, phương án xin cấp phép ban đầu, nếu doanh nghiệp không còn nhu cầu dùng nữa thì phải trả lại cho nhà nước để nhà nước đấu giá và không được chuyển đổi mục đích sử dụng đất.

"Việc này có lợi là thúc đẩy năng lực của nền kinh tế, doanh nghiệp cổ phần hoá để nâng cao năng lực của doanh nghiệp, không phải để giải thể doanh nghiệp, dẫn tới mất việc của công nhân, sau đó doanh nghiệp bán đất, chuyển đổi mục đích sử dụng. Không khuyến khích doanh nghiệp nhìn khu đất có tính thương mại để cổ phần hoá", Bộ trưởng nói.

Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cũng khẳng định, việc gắn sắp xếp đất đai vào cổ phần hoá doanh nghiệp nhà nước là hợp lý và cần thiết. 

Tại báo cáo gửi đến Quốc hội trước đó, Bộ Tài chính cho biết, từ năm 2021 đến 5 tháng đầu năm 2022, ghi nhận 5 doanh nghiệp cổ phần hóa với tổng giá trị doanh nghiệp là 642 tỷ đồng, giá trị thực tế phần vốn nhà nước là 474 tỷ đồng, trong đó có 1 doanh nghiệp cổ phần hóa thuộc danh mục cổ phần hóa theo  Quyết định số 26/2019/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ (đạt 0,7% kế hoạch thực hiện giai đoạn 2016-2020 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt).

Từ năm 2021 đến 5 tháng đầu năm 2022, đã thoái vốn tại 38 doanh nghiệp với giá trị 2.047 tỷ đồng, thu về 6.582 tỷ đồng trong đó thoái vốn nhà nước tại 4 doanh nghiệp thuộc Quyết định số 908/QĐ-TTg với giá trị 52,8 tỷ đồng thu về 85,1 tỷ đồng, còn lại là thoái vốn của tập đoàn, tổng công ty tại doanh nghiệp.

Khẳng định kết quả cổ phần hóa, thoái vốn, cơ cấu lại doanh nghiệp nhà nước, chuyển đơn vị sự nghiệp công lập thành công ty cổ phần còn chậm, Bộ trưởng cũng nêu nhiều giải pháp tháo gỡ, nhất là với nút thắt đất đai.

Cụ thể là nghiên cứu đổi mới các quy định xác định giá trị quyền sử dụng đất bám sát tinh thần Nghị quyết Hội nghị lần thứ 5 Ban chấp hành TW Đảng khóa XIII14; quy định việc không tính giá trị đất vào giá trị doanh nghiệp khi thực hiện cổ phần hóa, thoái vốn.

Doanh nghiệp nhà nước trước cổ phần hóa phải chuyển sang thuê đất trả tiền hàng năm và sau cổ phần hóa phải cam kết thực hiện đúng mục đích sử dụng đất cho sản xuất kinh doanh, giữ nguyên hình thức thuê đất trả tiền hàng năm. Việc chuyển mục đích sử dụng đất, doanh nghiệp sau cổ phần hóa phải tuân thủ quy hoạch, bảo đảm điều kiện, trình tự, thủ tục đấu giá quyền sử dụng đất theo quy định. Kiên quyết thu hồi đất theo quy định của pháp luật đối với các trường hợp vi phạm.

Việc xử lý nhà đất đối với doanh nghiệp quản lý nhiều đất đai ở vị trí có lợi thế thương mại thực hiện theo quy định sắp xếp cơ sở nhà đất của Luật quản lý sử dụng tài sản công, không phân biệt doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ hay doanh nghiệp sau cổ phần hóa.

Về xác định giá đất, giải pháp được Bộ trưởng nêu là theo quy định của Luật Ðất đai năm 2013 đồng bộ với thể chế phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa quy định rõ cơ chế, phương pháp xác định giá đất, cơ quan chịu trách nhiệm xác định, quyết định, giám sát, kiểm tra, nâng cao chất lượng công tác định giá đất, tính độc lập của Hội đồng thẩm định giá đất, tổ chức tư vấn xác định giá đất đảm bảo công khai minh bạch.

Bài liên quan

Bộ trưởng Tài chính: Tính đúng giá trị doanh nghiệp để tránh thất thoát trong cổ phần hóa

Sau cổ phần hoá, URENCONA làm ăn ra sao?

Yêu cầu Bộ trưởng Xây dựng chỉ đạo khắc phục vi phạm cổ phần hóa doanh nghiệp

Hancorp làm ăn ra sao sau 7 năm cổ phần hoá?