Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng: Sửa luật cần hài hòa quản lý và thu hút đầu tư

Sáng 30/10, tại kỳ họp thứ 8 Quốc hội khóa XV, Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng trình bày tờ trình tóm tắt Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch, Luật Đầu tư, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư và Luật Đấu thầu và thảo luận tại Tổ liên quan tới Dự án một luật sửa 4 luật này.

Sau khi lắng nghe góp ý của các đại biểu, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng lý giải, tư duy làm luật trong kỳ họp Quốc hội lần này là đột phá, chuyển từ tư duy quản lý sang vừa quản lý vừa kiến tạo phát triển, thục đẩy đổi mới, sáng tạo, tạo không gian thúc đẩy động lực tăng trưởng mới.

Bộ trưởng nhấn mạnh rằng, cần triệt để từ bỏ tư duy "không quản được thì cấm", "xin - cho", "quyền anh quyền tôi", tránh nảy sinh lợi ích nhóm, lợi ích cá nhân làm cản trở sự phát triển của đất nước.

Cùng với đó, xây dựng luật sẽ chuyển mạnh từ tiền kiểm sang hậu kiểm. Đây là nhu cầu quan trọng, cấp thiết trên thực tế. Cùng với đó là đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, cắt thủ tục hành chính thực chất, ngắn gọn nhằm tiết giảm thời gian, chi phí, không đánh mất cơ hội của nhà đầu tư.

Luật sẽ chuyển sang có tính chất khung, nguyên tắc, còn những vấn đề chi tiết, thường xuyên phát sinh sẽ giao Chính phủ để Chính phủ quyết, xử lý vấn đề nhanh, hiệu quả.

Với dự án luật lần này, Bộ trưởng cho biết đã rà soát tập trung vào những vấn đề quan trọng, những vấn đề mâu thuẫn trên thực tế, đã chín, đã rõ phải xử lý ngay. Quan điểm là không cầu toàn, không nóng vội vẫn đảm bảo chất lượng, đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất và ổn định.

Làm rõ mối quan hệ giữa quản lý nhà nước và kiến tạo phát triển, chặt chẽ quá thì "bó cứng" lại nhưng mở quá thì lại lo "thả gà ra đuổi", phát sinh vấn đề bất cập phải xử lý hậu quả. Vì vậy, các vấn đề được nghiên cứu thấu đáo, chặt chẽ.

Về dự án Luật PPP, Bộ trưởng cho biết, trước đây từng bỏ phương thức đầu tư này vì phát sinh tiêu cực, sai phạm, giờ khôi phục lại. Tuy nhiên, cần làm rõ các vấn đề về xác định giá đất, đấu thầu, quản lý giám sát, BT bằng đất và BT bằng tiền thì đều phải kiểm soát được.

Trả lời một số góp ý cụ thể của các Đại biểu Quốc hội, Bộ trưởng cho biết, Luật Quy hoạch nhận được sự thống nhất cơ bản của các đại biểu. Luật lần này cho phép điều chỉnh cục bộ, theo trình tự thủ tục rút gọn. Cũng cần làm rõ, thế nào là nhỏ, thế nào là cục bộ, thế nào là rút gọn. Luật Quy hoạch lần này sẽ hạn chế quy hoạch chi tiết dự án, tránh các vấn đề phát sinh như Quy hoạch Điện 7, dẫn tới cứ thay đổi 1 chút là phải thay đổi quy hoạch.

Về Luật Đầu tư, vấn đề thủ tục rút gọn với trường hợp đặc biệt, Bộ trưởng giải thích lý do tại sao phải áp dụng thủ tục rút gọn. Hiện nay tình hình thu hút cạnh tranh gay gắt, trong khi vốn đầu tư nước ngoài đang giảm mạnh trên thế giới, các nước không ngừng cải cách, đổi mới, nên ta không cải cách, đổi mới chắc chắn sẽ mất nhà đầu tư.

"Nhà nước chúng ta có nhiều quyền, như cho ai làm, làm ở đâu, làm gì, làm ra sao..., trong khi nhà đầu tư chỉ có một quyền là "không làm gì". Vì vậy, làm sao phải hài hòa được quản lý nhà nước và thu hút được đầu tư, cả trong nước và nước ngoài. Thu hút đầu tư như lòng bàn tay, tạo chỗ trũng thế nào thì nước chảy về như thế. Còn không thì nhà đầu tư cũng không về, cái chúng ta mất là cơ hội, việc làm, ngân sách, công nghệ....", Bộ trưởng nói.

Chia sẻ thêm về kinh nghiệm các nước, Bộ trưởng cho biết, một nhà máy ô tô ở Trung Quốc có vốn đầu tư hàng tỷ USD nhưng chỉ làm xong trong vòng 11 tháng. Một trung tâm thương mại có vốn đầu tư hàng trăm triệu USD cũng chỉ làm trong 68 ngày.

Hay ở Dubai, quy mô dự án là 600ha, 500 toà nhà cao tầng mà chỉ làm đúng trong vòng 5 năm. Khi giao nhiệm vụ thiết kế, nhà vua Dubai chỉ yêu cầu 2 vấn đề, một là không tòa nhà nào giống tòa nhà nào; và đường từ điểm nọ đến điểm kia không phải đường thẳng. Khi xây dựng mô hình thành phố đó xong, nhà vua chỉ đến duyệt toàn bộ thiết kế trong vòng 2 tiếng. "Trong khi, ở Việt Nam, để xây mỗi khách sạn 5 sao đã mất 3 năm. Như vậy là muốn xây dựng 500 tòa nhà sẽ mất tới 1.500 năm", Bộ trưởng so sánh.

Theo đó, đại diện Chính phủ cho rằng, chúng ta không thể chậm trễ hơn được. Sắp tới không chỉ dừng lại ở đây, mà còn phải mở rộng hơn nữa quyền cho các KCN - KKT. Và áp dụng triệt để hậu kiểm mới rút ngắn được thời gian.

Cuối cùng, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh rằng, đây sẽ là đợt cải cách mạnh mẽ, cuộc cách mạng lớn nhưng mới ở bước đầu và còn phải tiếp tục, nghiên cứu kỹ, thấu đáo. Ông bày tỏ mong muốn, để đáp ứng nhu cầu phát triển của kỷ nguyên mới, bối cảnh cạnh tranh mới, các đại biểu Quốc hội sẽ thông qua một luật sửa 4 luật (Luật Quy hoạch, Luật Đầu tư, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư và Luật Đấu thầu) trong 1 kỳ họp và tại kỳ họp này.