Bằng việc đóng cửa biên giới sớm và hiệu quả, cùng với sự minh bạch thông tin và chiến lược ngoại giao thời dịch bệnh khôn khéo, Việt Nam sẽ nhanh chóng nổi lên như một nước chiến thắng sau khi đại dịch đi qua, tờ AsiaTimes mở đầu bài viết xuất bản hôm 16/4 bằng một lời khen ngợi về công tác phòng, chống dịch Covid-19 tuyệt vời của Việt Nam.

Tờ báo viết tiếp: "Đối với một đất nước từ lâu đã tìm cách khẳng định vị trí của mình như một đối tác tin cậy và có trách nhiệm trên toàn cầu, sự bùng phát của virus corona chủng mới và tác động được giảm thiểu của nó tới Việt Nam đã 'mang tới một cơ hội trong khủng hoảng, mà họ không để vụt qua', các nhà phân tích nhận xét".

Carl Thayer, giáo sư danh dự tại Đại học New South Wales của Úc và là một chuyên gia uy tín về Việt Nam nói rằng Hà Nội đã nhanh chóng 'đánh dấu tên của mình' trên phiên bản 'ngoại giao thời dịch bệnh', một chiến lược mà Trung Quốc, Đài Loan và một số nước khác cũng đã thực hiện khá hiệu quả.

Việt Nam gần đây đã đẩy mạnh việc sản xuất các trang thiết bị y tế và đồ bảo hộ, trao tặng cho các nước đàn rất cần những thứ này trong đại dịch Covid-19, trong đó có Hoa Kỳ, Nga, Tây Ban Nha, Ý, Pháp, Đức và Anh.

5 quốc gia châu Âu trong số các nước nói trên đã đàm phán các thỏa thuận đối tác chiến lược với Việt Nam trong những năm gần đây, chuyên gia Carl Thayer lưu ý.

Tổng thống Mỹ Donald Trump hồi đầu tháng cũng đã viết trên twitter rằng 'cám ơn những người bạn Việt Nam' sau khi Hoa Kỳ nhận được 450.000 bộ quần áo bảo hộ được các cơ sở tại Việt Nam của hãng Dupont sản xuất.

Không chỉ vậy, Việt Nam cũng đã tặng khẩu trang, nước rửa tay tiệt trùng và các vật tư y tế khác cần thiết cho việc phòng, chống Covid-19 cho các nước láng giềng như Lào, Campuchia, những nước có quan hệ đặc biệt với Việt Nam, nhưng thời gian gần đây đã bị ảnh hưởng bởi các quyền lợi vật chất từ phía Trung Quốc.

Đại dịch do chủng mới của virus corona gây ra lại là một cơ hội tuyệt vời để Việt Nam gia tăng sức mạnh mềm vì nhờ nó, một lần nữa Việt Nam chứng minh được tinh thần hào hiệp của mình tới cộng đồng thế giới, ông Alexander Vuving, giáo sư tại Trung tâm nghiên cứu an ninh châu Á-Thái Bình Dương Daniel K Inouye ở Honolulu , Hawaii nói.

Trên thực tế, những lời ngợi khen Việt Nam từ cộng đồng quốc tế tăng vọt vào thời điểm Trung Quốc phải đối mặt với những chỉ trích vì che dấu dịch bệnh bùng phát vào thời điểm virus này xuất hiện lần đầu tiên tại tỉnh Hồ Bắc. 

Derek Grossman, một nhà phân tích quốc phòng cao cấp tại RAND Corporation, một tổ chức phản biện có trụ sở tại Washington cho rằng Việt Nam không chỉ xử lý rất tốt công tác phòng, chống dịch Covid-19 mà còn có một sách lược ngoại giao tài tình trong khủng hoảng, giúp nước này chứng minh được 'giá trị gia tăng của mình với thế giới'.

Với một số người, điều này thậm chí còn được thấy rõ ngay trước thời điểm diễn ra dịch bệnh, cây bút David Hut của AsiaTimes viết. Việt Nam nằm trong số ít các quốc gia hưởng lợi từ cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung khi các công ty đa quốc gia cũng như nhiều doanh nghiệp khác chuyển các cơ sở sản xuất của mình từ Trung Quốc sang Việt Nam để tránh mức thuế quan của Mỹ với các mặt hàng sản xuất tại Trung Quốc.

Ngân hàng đầu tư Nhật Bản Nomura đánh giá Việt Nam sở dĩ đạt được mức tăng trưởng hơn 8% trong năm 2019 là nhờ được hưởng lợi trong quá trình chuyển đổi trong chuỗi cung ứng toàn cầu của các công ty lớn trên thế giới.

Nhiều chuyên gia đang dự đoán Việt Nam sẽ tiếp tục là quốc gia hưởng lợi nhiều nhất (receive the lion’s share) trong làn sóng di chuyển nhà máy thứ hai, tác động bởi đại dịch Covid-19 và tâm lý chán ghét Trung Quốc ở các nước phương Tây vì họ coi Trung Quốc là nước phải chịu trách nhiệm chính trước sự bùng phát của đại dịch.

Các chính trị gia ở Washington, Tokyo hay tại thủ đô của một số châu Âu hiện đang nói một cách thằng thắn về 'sự cần thiết của việc rời khỏi Trung Quốc về mặt kinh tế, trong đó có việc chấm dứt sự lệ thuộc vào một nguồn nước ngoài duy nhất đối với các mặt hàng nhập khẩu thiết yếu như vật tư y tế.

"Việt Nam là nước hưởng lợi lớn từ sự đa dạng hóa này vì tính thân thiện trong khi vẫn thu hút được các công ty phương Tây vì tính hiệu quả của chi phí", ông Vuving cho biết thêm.

"Trong nhiều trường hợp, Việt Nam vẫn là lựa chọn đầu tiên của họ khi các công ty này tìm kiếm xung quanh để tìm một đối tác thay thế tin cậy cho Trung Quốc, quốc gia không còn đáng tin dưới con mắt của nhiều nước phương Tây", ông Vuving nói.

Bước ngoặt này, nếu như trước mắt cần thiết phải như vậy, chắc chắn là thời điểm không gì tốt hơn đối với Việt Nam, tờ AsiaTimes nhận định. Ngân hàng Thế giới dự báo trong kịch bản tồi tệ nhất, tăng trưởng GDP của Việt Nam sẽ giảm xuống cỡ 1,5% trong năm nay, và chỉ đạt 7%, tức là mức thấp nhất trong những năm gần đây.

Dẫu vậy, mức tăng trưởng này vẫn sẽ cao hơn rất nhiều so với các nước láng giềng khác ở Đông Nam Á, kể cả với đối thủ trong thu hút các cơ sở sản xuất là Thái Lan, nước đang dự tính có mức tăng trưởng cỡ 5,3% trong 2020.

Các nhà đầu tư cũng thấy rõ sự khác biệt khi mà thị trường chứng khoán của Việt Nam đã nổi lên như một khu vực có hiệu suất đầu tư tốt nhất trong bối cảnh nhiều thị trường chứng khoán khu vực lao đao vì dịch bệnh Covid-19.

Một số chuyên gia khác còn cho rằng nền kinh tế của Việt Nam có thể sẽ phục hồi nhanh hơn các nước ASEAN khác vào năm 2021, đặc biệt khi các quốc gia như Mỹ, Nhật và các nước châu Âu sẽ di chuyển hàng loạt cơ sở sản xuất của mình ra khỏi Trung Quốc và tìm tới điểm đến Việt Nam.

Cuộc khủng hoảng vì đại dịch Covid-19 cũng diễn ra trùng hợp với thời điểm Việt Nam có các sự kiện ngoại giao quan trọng. Năm nay, Việt Nam giữ chức Chủ tịch luân phiên của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), và giữ vị trí thành viên không thường trực tại Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc.

Trong tuần này, Việt Nam cũng đã tổ chức một hội nghị thượng đỉnh trực tuyến với lãnh đạo các nước ASEAN về chủ đề ứng phó khu vực với đại dịch Covid-19, trong bối cảnh bùng phát của đại dịch tại nhiều nước thành viên như Indonesia, Singapore và Philippines.

"Trong thời khắc nghiệt ngã này, sự đoàn kết của các nước ASEAN sẽ tỏa sáng như ngọn hải đăng trong đêm tối", Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc, người chủ trì hội nghị nói trong bài phát biểu khai mạc của mình.

Trong giới ngoại giao hiện nay cũng xì xầm tin nói rằng Việt Nam có thể được kéo dài tư cách Chủ tịch ASEAN tới năm 2021 trong bối cảnh các gián đoạn do dịch bệnh Covid-19 gây ra.

Nếu chuyện này xảy ra, nó sẽ cho phép Việt Nam có thêm thời gian để xây dựng sự đồng thuận trong khu vực về các vấn đề lớn liên quan tới Trung Quốc như đưa ra Bộ Qui tắc ứng xử trên Biển Đông, vốn đã được chờ đợi từ rất lâu, và một thỏa thuận về quản lý nguồn tài nguyên nước trên sông Mekong.

Một báo cáo sử dụng các hình ảnh vệ tinh của các nhà khoa học Mỹ công bố trong tuần này cho thấy mực nước ở thượng nguồn sông Mekong đang dâng cao trong lúc các khu vực hạ lưu của dòng sông này ở Việt Nam, Lào, Campuchia và Thái Lan lại bị hạn hán nghiêm trọng trong nhiều tháng qua vì thiếu nước.

CHÍ THÀNH chuyển ngữ

Bài liên quan

Reuters: Việt Nam thách thức vị trí độc tôn của Trung Quốc trên mặt trận 'ngoại giao dịch bệnh'

Ông Tập Cận Bình và nỗi lo các nhà máy sản xuất Nhật Bản di dời khỏi Trung Quốc

Samsung hưởng lợi nhờ sản xuất ở Việt Nam, còn Apple lãnh đủ ở Trung Quốc

Ngành gỗ hưởng lợi khi nhập nguyên liệu từ EU