Nhưng bất chấp những cảm xúc tiêu cực, mọi người vẫn ngưỡng mộ các nhân vật này. Và đó không phải chỉ vì thành công về mặt tài chính của họ.

Một nghiên cứu năm 2021 của Bang Ohio và Cornell cho thấy những người chống lại tầng lớp người cực kỳ giàu có vẫn có xu hướng ngưỡng mộ cá nhân các tỷ phú như Musk và Bill Gates.

Margaret O'Mara, Giáo sư lịch sử tại Đại học Washington, cho biết: "Bí mật của Thung lũng Silicon nằm ở cách kể chuyện".

O'Mara, người nghiên cứu lịch sử nước Mỹ hiện đại và ngành công nghệ, nêu bật lý do tại sao câu chuyện thành công của những gã khổng lồ công nghệ vẫn được công chúng biết đến, bất chấp mọi thái độ tiêu cực.

Tôn giáo của tinh thần kinh doanh

O'Mara mô tả sự ngưỡng mộ mãnh liệt đối với các tỷ phú công nghệ như một loại "tôn giáo của tinh thần kinh doanh", trong bối cảnh thiếu đi sự hiện diện của các hình mẫu khác và niềm tin suy giảm vào các tổ chức truyền thống như chính phủ, nhà thờ hay thậm chí là khoa học...

O'Mara nói: với các công ty truyền thống ở Mỹ, mọi người muốn tìm một huyền thoại để tin vào, điều đó sẽ mang lại cho họ sự thoải mái.

"Và khi bạn có những câu chuyện thực sự hấp dẫn và thú vị về toàn bộ công ty khởi nghiệp trong phòng ký túc xá hoặc nhà để xe của bạn, sau đó trở thành công ty nghìn tỷ đô la, thì câu chuyện làm giàu thú vị của các tỷ phú tự thân thực sự phù hợp với câu chuyện của nước Mỹ từ thời trước khi có Thung lũng Silicon", cô nói.

"Rõ ràng là những câu chuyện đó thật đặc biệt, nhưng tôi nghĩ vấn đề là ở chỗ ai cũng nghĩ họ có thể làm được điều này", O'Mara nhấn mạnh.

Hầu hết những câu chuyện này đều đánh giá thấp những lợi thế mà con người sinh ra như giới tính, chủng tộc và sắc tộc, tất cả đều quyết định những cơ hội bạn có thể nhận được và những người mà bạn có thể kết nối.

Một câu chuyện khác trong câu chuyện về tỷ phú công nghệ thu hút đông đảo công chúng là sự gián đoạn.

Cô nói: "Câu chuyện đó cũng đề cập đến một số điều thực sự sâu sắc trong văn hóa Mỹ. Đây là một quốc gia được thành lập dựa trên cách mạng, vì vậy trở thành một kẻ nổi loạn, không cúi đầu trước chính quyền và trở thành ông chủ của chính mình là một điều tuyệt vời".

Điều kiện để thành công

O'Mara nói: Một lý do khác khiến chúng ta dường như không thể từ bỏ những tỷ phú công nghệ này là vì họ đã xác định được các thuật ngữ thành công trong thời hiện đại.

O'Mara nói: "Ý tưởng rằng điều bạn nên khao khát làm không phải là làm việc cho một công ty lớn mà hãy bắt đầu công việc kinh doanh của riêng mình và tìm cách trở thành người sáng lập như Mark Zuckerberg", đã khắc sâu vào tâm thức cộng đồng.

Vì vậy, ngay cả khi mọi người chỉ trích những tỷ phú công nghệ này, họ thường đến từ một nơi mà họ nghĩ rằng họ có thể lặp lại thành công của mình và làm điều đó tốt hơn, O'Mara gợi ý.

Tâm lý áp đảo là "Tôi muốn xây dựng một mạng xã hội tốt hơn" hoặc "Tôi muốn trở thành người sáng lập và thành lập công ty nhưng tôi sẽ làm điều này khác đi và biến thế giới thành một nơi tốt đẹp hơn".

Sự hiểu biết của tỷ phú công nghệ về thành công được hình thành dựa trên tinh thần kinh doanh và chủ yếu là làm việc của riêng bạn. Nhưng việc tập trung vào chủ nghĩa cá nhân hiếm khi mang lại thành công trong cuộc sống thực, cô nói.

Hầu hết, sự thành công của những tỷ phú này không chỉ phụ thuộc vào sự chăm chỉ duy nhất của họ mà còn phụ thuộc vào các điều kiện bên ngoài như những mối quan hệ mà họ có được nhờ những đặc quyền mà họ sinh ra và sự chăm chỉ của nhiều người mà họ làm việc cùng.

O'Mara nói: "Có rất nhiều lý do để ngưỡng mộ những gì những người này đã làm và khám phá những gì khiến họ thành công. [Nhưng] tôi nghĩ biện pháp khắc phục tốt hơn sẽ là có một xã hội nơi có nhiều người không có lợi thế, mạng lưới và kết nối cũng như có cơ hội xây dựng thứ của riêng họ".

Sự sùng bái cá nhân

Richard R. John, Giáo sư lịch sử kinh doanh và báo chí tại Đại học Columbia gọi sự cường điệu xung quanh các tỷ phú công nghệ là sự sùng bái cá nhân, điều này càng trở nên trầm trọng hơn không chỉ bởi các phương tiện truyền thông thông thường mà còn cả mạng xã hội.

Sùng bái cá nhân là sự tôn vinh có chủ ý của một nhân vật công cộng cụ thể, một thuật ngữ thường được sử dụng cho các nhân vật chính trị độc tài.

Trong suốt lịch sử, sự sùng bái cá tính của các nhân vật tỷ phú thường được truyền bá thông qua các nhà báo và phương tiện truyền thông, John nói, nhưng với sự ra đời của phương tiện truyền thông xã hội, nó đã phát triển ồ ạt với phạm vi tiếp cận chưa từng có.

John cho biết: "Nó không còn mang tính khu vực nữa mà giờ đây nó mang tính quốc gia và thậm chí là quốc tế".

Mặc dù việc sùng bái cá nhân nghe có vẻ hay ho trên giấy tờ nhưng nó có thể hủy hoại thành công của bạn về lâu dài. Và việc đặt cược mọi thứ vào một nhà lãnh đạo có sức lôi cuốn có thể khiến công ty mất cân bằng khi nhà lãnh đạo đó rời đi hoặc thất bại, O’Mara nói.

Vào năm 2018, nhà đầu tư công nghệ Roger McNamee nói với CNBC Make It rằng vấn đề thực sự ở Thung lũng Silicon là cái mà ông gọi là "sự sùng bái những người sáng lập", trong đó, hầu hết các nhà lãnh đạo tỷ phú công nghệ này đều nắm giữ quyền lực không được kiểm soát nhưng không cởi mở với những lời chỉ trích mang tính xây dựng.

Bài liên quan

Điểm danh những tỷ phú công nghệ mất nhiều tiền nhất năm 2022

Chân dung tỷ phú công nghệ giàu nhất châu Âu

10 tỷ phú công nghệ Trung Quốc mất 80 tỷ USD trong năm 2021

Các tỷ phú công nghệ Singapore kiếm bộn tiền nhờ đại dịch