49% người Mỹ không thích các tỷ phú công nghệ nhưng vẫn muốn được như họ, tại sao vậy?
Theo một cuộc khảo sát năm 2021 của Vox và Data for Progress, 37% người Mỹ cho rằng các tỷ phú là những hình mẫu tồi tệ, 49% cho biết họ có cảm xúc tiêu cực đối với họ. Và sức nóng được cảm nhận rõ ràng nhất từ các tỷ phú công nghệ tên tuổi như Mark Zuckerberg, Elon Musk và Jeff Bezos.
Nhưng bất chấp những cảm xúc tiêu cực, mọi người vẫn ngưỡng mộ các nhân vật này. Và đó không phải chỉ vì thành công về mặt tài chính của họ.
Một nghiên cứu năm 2021 của Bang Ohio và Cornell cho thấy những người chống lại tầng lớp người cực kỳ giàu có vẫn có xu hướng ngưỡng mộ cá nhân các tỷ phú như Musk và Bill Gates.

Giám đốc điều hành Tesla và SpaceX, Elon Musk, trong cuộc trò chuyện với Thủ tướng Anh Rishi Sunak ở London, Anh, hôm thứ Năm, ngày 2 tháng 11 năm 2023. Ảnh Kirsty Wigglesworth/Reuters
Margaret O'Mara, Giáo sư lịch sử tại Đại học Washington, cho biết: "Bí mật của Thung lũng Silicon nằm ở cách kể chuyện".
O'Mara, người nghiên cứu lịch sử nước Mỹ hiện đại và ngành công nghệ, nêu bật lý do tại sao câu chuyện thành công của những gã khổng lồ công nghệ vẫn được công chúng biết đến, bất chấp mọi thái độ tiêu cực.
Tôn giáo của tinh thần kinh doanh
O'Mara mô tả sự ngưỡng mộ mãnh liệt đối với các tỷ phú công nghệ như một loại "tôn giáo của tinh thần kinh doanh", trong bối cảnh thiếu đi sự hiện diện của các hình mẫu khác và niềm tin suy giảm vào các tổ chức truyền thống như chính phủ, nhà thờ hay thậm chí là khoa học...

Nhà sáng lập Google, Larry Page và Sergey Brin, đã thuê nhà để xe Menlo Park và khai sinh ra công cụ tìm kiếm phổ biến nhất thế giới. Ảnh Google News
O'Mara nói: với các công ty truyền thống ở Mỹ, mọi người muốn tìm một huyền thoại để tin vào, điều đó sẽ mang lại cho họ sự thoải mái.
"Và khi bạn có những câu chuyện thực sự hấp dẫn và thú vị về toàn bộ công ty khởi nghiệp trong phòng ký túc xá hoặc nhà để xe của bạn, sau đó trở thành công ty nghìn tỷ đô la, thì câu chuyện làm giàu thú vị của các tỷ phú tự thân thực sự phù hợp với câu chuyện của nước Mỹ từ thời trước khi có Thung lũng Silicon", cô nói.
"Rõ ràng là những câu chuyện đó thật đặc biệt, nhưng tôi nghĩ vấn đề là ở chỗ ai cũng nghĩ họ có thể làm được điều này", O'Mara nhấn mạnh.
Hầu hết những câu chuyện này đều đánh giá thấp những lợi thế mà con người sinh ra như giới tính, chủng tộc và sắc tộc, tất cả đều quyết định những cơ hội bạn có thể nhận được và những người mà bạn có thể kết nối.
Một câu chuyện khác trong câu chuyện về tỷ phú công nghệ thu hút đông đảo công chúng là sự gián đoạn.
Cô nói: "Câu chuyện đó cũng đề cập đến một số điều thực sự sâu sắc trong văn hóa Mỹ. Đây là một quốc gia được thành lập dựa trên cách mạng, vì vậy trở thành một kẻ nổi loạn, không cúi đầu trước chính quyền và trở thành ông chủ của chính mình là một điều tuyệt vời".
Điều kiện để thành công

Thành công của những người như Mark Zuckerberg đã khắc sau vào tâm thức cộng đồng rằng, họ có thể làm những điều khác biệt, biến thế giới thành một nơi tốt đẹp hơn. Ảnh Deposit Photos
O'Mara nói: Một lý do khác khiến chúng ta dường như không thể từ bỏ những tỷ phú công nghệ này là vì họ đã xác định được các thuật ngữ thành công trong thời hiện đại.
O'Mara nói: "Ý tưởng rằng điều bạn nên khao khát làm không phải là làm việc cho một công ty lớn mà hãy bắt đầu công việc kinh doanh của riêng mình và tìm cách trở thành người sáng lập như Mark Zuckerberg", đã khắc sâu vào tâm thức cộng đồng.
Vì vậy, ngay cả khi mọi người chỉ trích những tỷ phú công nghệ này, họ thường đến từ một nơi mà họ nghĩ rằng họ có thể lặp lại thành công của mình và làm điều đó tốt hơn, O'Mara gợi ý.
Tâm lý áp đảo là "Tôi muốn xây dựng một mạng xã hội tốt hơn" hoặc "Tôi muốn trở thành người sáng lập và thành lập công ty nhưng tôi sẽ làm điều này khác đi và biến thế giới thành một nơi tốt đẹp hơn".
Sự hiểu biết của tỷ phú công nghệ về thành công được hình thành dựa trên tinh thần kinh doanh và chủ yếu là làm việc của riêng bạn. Nhưng việc tập trung vào chủ nghĩa cá nhân hiếm khi mang lại thành công trong cuộc sống thực, cô nói.
Hầu hết, sự thành công của những tỷ phú này không chỉ phụ thuộc vào sự chăm chỉ duy nhất của họ mà còn phụ thuộc vào các điều kiện bên ngoài như những mối quan hệ mà họ có được nhờ những đặc quyền mà họ sinh ra và sự chăm chỉ của nhiều người mà họ làm việc cùng.
O'Mara nói: "Có rất nhiều lý do để ngưỡng mộ những gì những người này đã làm và khám phá những gì khiến họ thành công. [Nhưng] tôi nghĩ biện pháp khắc phục tốt hơn sẽ là có một xã hội nơi có nhiều người không có lợi thế, mạng lưới và kết nối cũng như có cơ hội xây dựng thứ của riêng họ".
Sự sùng bái cá nhân

Sùng bái cá nhân, tranh của Josef Pena. Ảnh Fine Art America
Richard R. John, Giáo sư lịch sử kinh doanh và báo chí tại Đại học Columbia gọi sự cường điệu xung quanh các tỷ phú công nghệ là sự sùng bái cá nhân, điều này càng trở nên trầm trọng hơn không chỉ bởi các phương tiện truyền thông thông thường mà còn cả mạng xã hội.
Sùng bái cá nhân là sự tôn vinh có chủ ý của một nhân vật công cộng cụ thể, một thuật ngữ thường được sử dụng cho các nhân vật chính trị độc tài.
Trong suốt lịch sử, sự sùng bái cá tính của các nhân vật tỷ phú thường được truyền bá thông qua các nhà báo và phương tiện truyền thông, John nói, nhưng với sự ra đời của phương tiện truyền thông xã hội, nó đã phát triển ồ ạt với phạm vi tiếp cận chưa từng có.
John cho biết: "Nó không còn mang tính khu vực nữa mà giờ đây nó mang tính quốc gia và thậm chí là quốc tế".
Mặc dù việc sùng bái cá nhân nghe có vẻ hay ho trên giấy tờ nhưng nó có thể hủy hoại thành công của bạn về lâu dài. Và việc đặt cược mọi thứ vào một nhà lãnh đạo có sức lôi cuốn có thể khiến công ty mất cân bằng khi nhà lãnh đạo đó rời đi hoặc thất bại, O’Mara nói.
Vào năm 2018, nhà đầu tư công nghệ Roger McNamee nói với CNBC Make It rằng vấn đề thực sự ở Thung lũng Silicon là cái mà ông gọi là "sự sùng bái những người sáng lập", trong đó, hầu hết các nhà lãnh đạo tỷ phú công nghệ này đều nắm giữ quyền lực không được kiểm soát nhưng không cởi mở với những lời chỉ trích mang tính xây dựng.
- Cùng chuyên mục
Elon Musk gặp rủi ro lớn khi hàng loạt nhân tài rời khỏi Tesla
Elon Musk đối mặt với một cuộc chiến khó khăn sau khi rời vị trí cố vấn cho Donald Trump để tập trung sự chú ý của mình vào công ty ô tô Tesla đang gặp khó khăn.
Phong cách - 19/06/2025 10:46
1 startup công nghệ Việt kỳ vọng IPO sau 2 năm
Vua Thợ, ứng dụng công nghệ do người Việt phát triển, kỳ vọng giải quyết bài toán lao động và an sinh xã hội cho khoảng 100.000 người trong 2 năm tới và sau đó sẽ IPO.
Phong cách - 18/06/2025 16:11
Việt Nam giữa khủng hoảng du lịch của Thái Lan - Địa điểm du lịch
Sự khó khăn của ngành du lịch Thái Lan trong giai đoạn hiện tại được xem là cơ hội để Việt Nam cạnh tranh, tái định vị thương hiệu trong mắt du khách, theo chuyên gia.
Phong cách - 18/06/2025 09:48
Công ty của Tổng thống Trump công bố smartphone 499 USD và gói cước di động
Trump Organization vừa giới thiệu gói cước di động và smartphone 499 USD, dự kiến ra mắt tháng 9/2025.
Phong cách - 17/06/2025 09:55
Bầu Hiển và câu chuyện gieo mầm hy vọng
Không chỉ đứng sau thành tích ấn tượng của thể thao Việt Nam, ông Đỗ Quang Hiển còn được biết đến như người âm thầm gieo mầm hy vọng cho tài năng trẻ và đề cao trách nhiệm xã hội.
Phong cách - 16/06/2025 12:47
Ấn tượng với màn trình diễn pháo hoa giữa Canada và Trung Quốc
Khán giả được chiêm ngưỡng màn trình diễn ánh sáng ấn tượng giữa Canada và Trung Quốc trong thời tiết thuận lợi tại Lễ hội Pháo hoa Quốc tế Đà Nẵng - DIFF 2025.
Phong cách - 15/06/2025 10:08
Chuyện làm giàu của 4 tỷ phú ít người biết tới
Rất nhiều tỷ phú trên thế giới không phải là những người nổi tiếng, nhưng điều đó không có nghĩa là những câu chuyện giúp họ đạt đến đỉnh cao của sự giàu có ít hấp dẫn.
Phong cách - 15/06/2025 08:36
Mất 1/4 tài sản vì tham gia chính trường, Elon Musk nói: 'Đáng mà'
Đáp trả bài viết trên X của trang tin Phó Tổng thống Mỹ JD Vance: "Elon Musk đã mất 25% tổng số tài sản trong các nỗ lực tham gia chính phủ Mỹ", người giàu nhất thế giới chỉ viết gỏn gọn: Đáng mà.
Phong cách - 13/06/2025 15:17
Những cái 'nhất' và điều thú vị của 34 tỉnh, thành mới sáp nhập
TP.HCM đông dân nhất nước, Lâm Đồng có diện tích lớn nhất, Phú Thọ tiếp giáp với nhiều tỉnh thành nhất, người Hà Nội có thu nhập bình quân cao nhất...
Phong cách - 13/06/2025 08:40
10 bãi biển đẹp nhất Việt Nam
10 bãi biển đẹp nhất Việt Nam dưới đây được lựa chọn dựa trên cảnh quan, nước biển trong xanh, cát mịn, và sức hút du lịch trong nước và quốc tế.
Phong cách - 11/06/2025 14:12
Những tỷ phú tự thân đi lên từ bần hàn
Những tỷ phú này giờ có nhiều tiền hơn mức mà chúng ta có thể mơ ước, nhưng không phải tất cả họ đều sinh ra trong một cuộc sống xa hoa.
Phong cách - 10/06/2025 10:57
Chân dung Lucy Guo, nữ tỷ phú tự thân trẻ nhất thế giới
Lucy Guo, doanh nhân công nghệ 30 tuổi người Mỹ có cha mẹ là người nhập cư đã soán ngôi Taylor Swift để trở thành nữ tỷ phú tự thân trẻ nhất thế giới.
Phong cách - 09/06/2025 11:06
Mãn nhãn màn trình diễn pháo hoa của Việt Nam và Ba Lan ở Đà Nẵng
Đêm thi thứ hai của Lễ hội pháo hoa Quốc tế Đà Nẵng - DIFF 2025 chủ đề "Nghệ thuật sáng tạo" đã mang đến cho khán giả một hành trình bùng nổ cảm xúc, ngập tràn bất ngờ và ấn tượng.
Phong cách - 08/06/2025 08:59
Mối liên hệ giữa gia tộc Chearavanont giàu thứ nhì ở châu Á và C.P Việt Nam
Gia tộc Chearavanont của Thái Lan với giá trị tài sản ròng là 42,6 tỷ USD, là gia tộc giàu thứ hai châu Á. Từ năm 1921, họ điều hành tập đoàn Charoen Pokphand, trải dài trên nhiều ngành công nghiệp.
Phong cách - 07/06/2025 16:51
Các tỷ phú nói gì sau vụ bất hòa giữa ông Trump và Elon Musk
Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và tỷ phú Elon Musk dường như không thể tách rời cách đây không lâu: họ cùng nhau tham dự các sự kiện, cùng nhau phỏng vấn và dành cho nhau những lời khen ngợi. Nhưng tất cả đã thay đổi chỉ sau một đêm.
Phong cách - 06/06/2025 17:23
Dự án THE INCREDIBLES PROJECT trao quà cho học sinh người Mông tại Sơn La
Dự án The Incredibles Project đã trao hơn 100 phần quà dành tặng những em học sinh người Mông tại điểm trường Co Tòng, tỉnh Sơn La.
Phong cách - 05/06/2025 16:00
- Đọc nhiều
-
1
TP.HCM: Giá nhà cao khiến sức mua yếu
-
2
Chính thức giảm thuế xuống 10% với các loại hình báo chí
-
3
FDI chưa tạo giá trị gia tăng cao, chủ yếu là lắp ráp và gia công
-
4
Thành lập Khu thương mại tự do Đà Nẵng với quy mô 1.881ha
-
5
Liên danh VEC trúng thầu xây dựng cao tốc 56.000 tỷ thuộc dự án Vành đai 4 - vùng Thủ đô
Đáng đọc
- Đáng đọc
Tổng Bí thư Tô Lâm: 'Bộ tứ trụ cột' để giúp đất nước cất cánh
Sự kiện - Update 1 month ago
Thủ tướng: Cần truyền cảm hứng cho doanh nhân cống hiến vì đất nước
Sự kiện - Update 1 month ago
Chuyên gia: Không nên quá ‘hoảng loạn’ với con số thuế 46% từ Mỹ
Tài chính - Update 2 month ago
- Ý kiến
-
[Gặp gỡ thứ Tư] Đại sứ Hoa Kỳ Daniel Kritenbrink: 'Chúng tôi muốn một Việt Nam mạnh mẽ và thịnh vượng'
-
Từ Brexit nghĩ về Cộng đồng kinh tế ASEAN
-
Mã Pí Lèng: Hãy bình tĩnh - tỉnh táo trong xử lý
-
[CAFÉ cuối tuần] Phải xây sân bóng đá mới, Mỹ Đình chật quá rồi!
-
Chủ tịch FLC Trịnh Văn Quyết tiết lộ ‘văn hoá 5 không’ trong đầu tư
-
'Doanh nghiệp càng lớn, thanh, kiểm tra càng nhiều'