49% người Mỹ không thích các tỷ phú công nghệ nhưng vẫn muốn được như họ, tại sao vậy?

AN AN
09:28 27/12/2023

Theo một cuộc khảo sát năm 2021 của Vox và Data for Progress, 37% người Mỹ cho rằng các tỷ phú là những hình mẫu tồi tệ, 49% cho biết họ có cảm xúc tiêu cực đối với họ. Và sức nóng được cảm nhận rõ ràng nhất từ các tỷ phú công nghệ tên tuổi như Mark Zuckerberg, Elon Musk và Jeff Bezos.

Nhưng bất chấp những cảm xúc tiêu cực, mọi người vẫn ngưỡng mộ các nhân vật này. Và đó không phải chỉ vì thành công về mặt tài chính của họ.

Một nghiên cứu năm 2021 của Bang Ohio và Cornell cho thấy những người chống lại tầng lớp người cực kỳ giàu có vẫn có xu hướng ngưỡng mộ cá nhân các tỷ phú như Musk và Bill Gates.

Elon Musk Reuters

Giám đốc điều hành Tesla và SpaceX, Elon Musk, trong cuộc trò chuyện với Thủ tướng Anh Rishi Sunak ở London, Anh, hôm thứ Năm, ngày 2 tháng 11 năm 2023. Ảnh Kirsty Wigglesworth/Reuters

Margaret O'Mara, Giáo sư lịch sử tại Đại học Washington, cho biết: "Bí mật của Thung lũng Silicon nằm ở cách kể chuyện".

O'Mara, người nghiên cứu lịch sử nước Mỹ hiện đại và ngành công nghệ, nêu bật lý do tại sao câu chuyện thành công của những gã khổng lồ công nghệ vẫn được công chúng biết đến, bất chấp mọi thái độ tiêu cực.

Tôn giáo của tinh thần kinh doanh

O'Mara mô tả sự ngưỡng mộ mãnh liệt đối với các tỷ phú công nghệ như một loại "tôn giáo của tinh thần kinh doanh", trong bối cảnh thiếu đi sự hiện diện của các hình mẫu khác và niềm tin suy giảm vào các tổ chức truyền thống như chính phủ, nhà thờ hay thậm chí là khoa học...

Gara o to Google

Nhà sáng lập Google, Larry Page và Sergey Brin, đã thuê nhà để xe Menlo Park và khai sinh ra công cụ tìm kiếm phổ biến nhất thế giới. Ảnh Google News

O'Mara nói: với các công ty truyền thống ở Mỹ, mọi người muốn tìm một huyền thoại để tin vào, điều đó sẽ mang lại cho họ sự thoải mái.

"Và khi bạn có những câu chuyện thực sự hấp dẫn và thú vị về toàn bộ công ty khởi nghiệp trong phòng ký túc xá hoặc nhà để xe của bạn, sau đó trở thành công ty nghìn tỷ đô la, thì câu chuyện làm giàu thú vị của các tỷ phú tự thân thực sự phù hợp với câu chuyện của nước Mỹ từ thời trước khi có Thung lũng Silicon", cô nói.

"Rõ ràng là những câu chuyện đó thật đặc biệt, nhưng tôi nghĩ vấn đề là ở chỗ ai cũng nghĩ họ có thể làm được điều này", O'Mara nhấn mạnh.

Hầu hết những câu chuyện này đều đánh giá thấp những lợi thế mà con người sinh ra như giới tính, chủng tộc và sắc tộc, tất cả đều quyết định những cơ hội bạn có thể nhận được và những người mà bạn có thể kết nối.

Một câu chuyện khác trong câu chuyện về tỷ phú công nghệ thu hút đông đảo công chúng là sự gián đoạn.

Cô nói: "Câu chuyện đó cũng đề cập đến một số điều thực sự sâu sắc trong văn hóa Mỹ. Đây là một quốc gia được thành lập dựa trên cách mạng, vì vậy trở thành một kẻ nổi loạn, không cúi đầu trước chính quyền và trở thành ông chủ của chính mình là một điều tuyệt vời".

Điều kiện để thành công

facebook-1684782366461

Thành công của những người như Mark Zuckerberg đã khắc sau vào tâm thức cộng đồng rằng, họ có thể làm những điều khác biệt, biến thế giới thành một nơi tốt đẹp hơn. Ảnh Deposit Photos

O'Mara nói: Một lý do khác khiến chúng ta dường như không thể từ bỏ những tỷ phú công nghệ này là vì họ đã xác định được các thuật ngữ thành công trong thời hiện đại.

O'Mara nói: "Ý tưởng rằng điều bạn nên khao khát làm không phải là làm việc cho một công ty lớn mà hãy bắt đầu công việc kinh doanh của riêng mình và tìm cách trở thành người sáng lập như Mark Zuckerberg", đã khắc sâu vào tâm thức cộng đồng.

Vì vậy, ngay cả khi mọi người chỉ trích những tỷ phú công nghệ này, họ thường đến từ một nơi mà họ nghĩ rằng họ có thể lặp lại thành công của mình và làm điều đó tốt hơn, O'Mara gợi ý.

Tâm lý áp đảo là "Tôi muốn xây dựng một mạng xã hội tốt hơn" hoặc "Tôi muốn trở thành người sáng lập và thành lập công ty nhưng tôi sẽ làm điều này khác đi và biến thế giới thành một nơi tốt đẹp hơn".

Sự hiểu biết của tỷ phú công nghệ về thành công được hình thành dựa trên tinh thần kinh doanh và chủ yếu là làm việc của riêng bạn. Nhưng việc tập trung vào chủ nghĩa cá nhân hiếm khi mang lại thành công trong cuộc sống thực, cô nói.

Hầu hết, sự thành công của những tỷ phú này không chỉ phụ thuộc vào sự chăm chỉ duy nhất của họ mà còn phụ thuộc vào các điều kiện bên ngoài như những mối quan hệ mà họ có được nhờ những đặc quyền mà họ sinh ra và sự chăm chỉ của nhiều người mà họ làm việc cùng.

O'Mara nói: "Có rất nhiều lý do để ngưỡng mộ những gì những người này đã làm và khám phá những gì khiến họ thành công. [Nhưng] tôi nghĩ biện pháp khắc phục tốt hơn sẽ là có một xã hội nơi có nhiều người không có lợi thế, mạng lưới và kết nối cũng như có cơ hội xây dựng thứ của riêng họ".

Sự sùng bái cá nhân

cult-of-personality-josef-pena

Sùng bái cá nhân, tranh của Josef Pena. Ảnh Fine Art America

Richard R. John, Giáo sư lịch sử kinh doanh và báo chí tại Đại học Columbia gọi sự cường điệu xung quanh các tỷ phú công nghệ là sự sùng bái cá nhân, điều này càng trở nên trầm trọng hơn không chỉ bởi các phương tiện truyền thông thông thường mà còn cả mạng xã hội.

Sùng bái cá nhân là sự tôn vinh có chủ ý của một nhân vật công cộng cụ thể, một thuật ngữ thường được sử dụng cho các nhân vật chính trị độc tài.

Trong suốt lịch sử, sự sùng bái cá tính của các nhân vật tỷ phú thường được truyền bá thông qua các nhà báo và phương tiện truyền thông, John nói, nhưng với sự ra đời của phương tiện truyền thông xã hội, nó đã phát triển ồ ạt với phạm vi tiếp cận chưa từng có.

John cho biết: "Nó không còn mang tính khu vực nữa mà giờ đây nó mang tính quốc gia và thậm chí là quốc tế".

Mặc dù việc sùng bái cá nhân nghe có vẻ hay ho trên giấy tờ nhưng nó có thể hủy hoại thành công của bạn về lâu dài. Và việc đặt cược mọi thứ vào một nhà lãnh đạo có sức lôi cuốn có thể khiến công ty mất cân bằng khi nhà lãnh đạo đó rời đi hoặc thất bại, O’Mara nói.

Vào năm 2018, nhà đầu tư công nghệ Roger McNamee nói với CNBC Make It rằng vấn đề thực sự ở Thung lũng Silicon là cái mà ông gọi là "sự sùng bái những người sáng lập", trong đó, hầu hết các nhà lãnh đạo tỷ phú công nghệ này đều nắm giữ quyền lực không được kiểm soát nhưng không cởi mở với những lời chỉ trích mang tính xây dựng.

  • Cùng chuyên mục
77% Gen Z Việt Nam ưu tiên tận hưởng hiện tại hơn lo lắng cho tương lai

77% Gen Z Việt Nam ưu tiên tận hưởng hiện tại hơn lo lắng cho tương lai

Nghiên cứu Tâm lý Người tiêu dùng ASEAN (ACSS) 2025 của UOB cho thấy một bức tranh thú vị về người tiêu dùng Việt Nam, đặc biệt là thế hệ Gen Z – nhóm đang định hình những xu hướng tiêu dùng mới trong bối cảnh kinh tế – xã hội biến động nhanh.

Phong cách - 21/11/2025 11:38

Chiếc xe đạp 1,5 tỷ đồng gây sốt của Hương Giang do công ty nào sản xuất?

Chiếc xe đạp 1,5 tỷ đồng gây sốt của Hương Giang do công ty nào sản xuất?

Khoảnh khắc Nguyễn Hương Giang diện áo dài, dắt chiếc xe đạp, chở theo nón lá và cờ đỏ sao vàng bước ra sân khấu cuộc thi Hoa hậu Hoàn vũ 2025 (Miss Universe 2025), đã ghi dấu những biểu tượng truyền thống của Việt Nam trong lòng bạn bè quốc tế. Trong đó, chiếc xe đạp Thống Nhất gây chú ý bởi những chi tiết đắt giá.

Phong cách - 21/11/2025 08:33

Nhân viên Mỹ sợ mất việc, CEO lại nghỉ hàng loạt

Nhân viên Mỹ sợ mất việc, CEO lại nghỉ hàng loạt

Làn sóng hơn 1.600 CEO rời nhiệm sở tại Mỹ đối lập hoàn toàn với tâm lý bám trụ của nhân viên đang lo lắng về AI, thị trường tuyển dụng nguội dần và yêu cầu quay lại văn phòng.

Phong cách - 17/11/2025 14:09

Ngày hội thể thao tại khu công nghiệp sinh thái Nam Cầu Kiền

Ngày hội thể thao tại khu công nghiệp sinh thái Nam Cầu Kiền

Ngày hội Thể thao NCK 2025 sẽ diễn ra trong 4 ngày tại KCN Nam Cầu Kiền, phường Thiên Hương, TP Hải Phòng.

Phong cách - 16/11/2025 09:19

'Bẫy' mất tiền khi xin lời khuyên tài chính từ Gemini, ChatGPT

'Bẫy' mất tiền khi xin lời khuyên tài chính từ Gemini, ChatGPT

Gen Z và Millennials ngày càng giao việc quản lý tài chính cho công cụ AI, từ chi tiêu đến đầu tư, song nhiều người gặp rủi ro vì làm theo lời khuyên sai lệch từ chatbot.

Phong cách - 15/11/2025 09:08

Khối tài sản khổng lồ hơn 100 tỷ USD của huyền thoại chứng khoán Warren Buffett

Khối tài sản khổng lồ hơn 100 tỷ USD của huyền thoại chứng khoán Warren Buffett

Warren Buffett tuyên bố nghỉ hưu sau 75 năm ròng rã cống hiến trong lĩnh vực đầu tư và kinh doanh với giá trị tài sản ròng ước tính lên đến 169 tỷ USD.

Phong cách - 12/11/2025 11:05

Hàng trăm doanh nghiệp Ấn Độ xúc tiến đầu tư tại TP.HCM

Hàng trăm doanh nghiệp Ấn Độ xúc tiến đầu tư tại TP.HCM

Đêm Diwali Gala góp phần thúc đẩy hợp tác kinh tế giữa Việt Nam và Ấn Độ. Hiện, kim ngạch thương mại song phương đã vượt 15 tỷ USD với thế mạnh hợp tác trong các lĩnh vực nông nghiệp, dược phẩm, công nghệ thông tin và năng lượng tái tạo.

Phong cách - 10/11/2025 15:15

Giới công nghệ tiếc thương khi Founder EDC Tech qua đời

Giới công nghệ tiếc thương khi Founder EDC Tech qua đời

Doanh nhân Vòng Lý Sáng, nhà sáng lập EDC Tech qua đời ở tuổi 44 khiến cộng đồng startup tiếc thương.

Phong cách - 10/11/2025 12:35

Đại gia đầu tư triệu đô 'lên đời' thạch dừa, đưa món ăn dân dã tới 27 quốc gia

Đại gia đầu tư triệu đô 'lên đời' thạch dừa, đưa món ăn dân dã tới 27 quốc gia

Ở Việt Nam, thạch dừa thường có trong những ly chè bình dân hay làm topping. Nhưng ít ai biết, đằng sau món ăn quen thuộc này là công nghệ chế biến trị giá hàng triệu USD. Sản phẩm này được xuất khẩu tới 27 quốc gia.

Phong cách - 10/11/2025 11:26

CEO JPMorgan Jamie Dimon nói về việc không đọc tin nhắn khi làm việc, Gen Z làm việc từ xa

CEO JPMorgan Jamie Dimon nói về việc không đọc tin nhắn khi làm việc, Gen Z làm việc từ xa

CEO của JPMorgan Chase tiết lộ rằng ông không mang điện thoại bên mình mọi lúc và ưu tiên sự tập trung cao độ trong công việc.

Phong cách - 10/11/2025 11:21

[ẢNH] Khoảnh khắc ấn tượng tại giải golf 'Tấm lòng vàng Nhà đầu tư' lần thứ 4

[ẢNH] Khoảnh khắc ấn tượng tại giải golf 'Tấm lòng vàng Nhà đầu tư' lần thứ 4

140 golfer tham dự Giải golf "Tấm lòng vàng Nhà đầu tư" lần thứ 4 đã cống hiến những màn tranh tài hấp dẫn, thể hiện tinh thần thể thao cao thượng.

Phong cách - 09/11/2025 14:41

Game Việt và những lần dậy sóng 'cô đơn'

Game Việt và những lần dậy sóng 'cô đơn'

Đầu tháng 11, mạng xã hội Việt Nam bỗng rộ lên một cái tên nghe vừa thân quen vừa lạ lẫm: Tiệm phở anh Hai.

Phong cách - 09/11/2025 11:09

Nhiều doanh nghiêp ở Đà Nẵng hỗ trợ người lao động sau mưa lũ

Nhiều doanh nghiêp ở Đà Nẵng hỗ trợ người lao động sau mưa lũ

Trước những thiệt hại do các trận lũ lụt gây ra, nhiều doanh nghiệp trên địa bàn TP. Đà Nẵng đã quyết định chi hàng tỷ đồng để hỗ trợ người lao động ổn định cuộc sống.

Phong cách - 08/11/2025 08:40

1.000 diễn viên chuyên nghiệp góp mặt tại lễ khai mạc Festival Thăng Long - Hà Nội

1.000 diễn viên chuyên nghiệp góp mặt tại lễ khai mạc Festival Thăng Long - Hà Nội

Theo Sở VH-TT TP. Hà Nội, lễ khai mạc Festival Thăng Long - Hà Nội năm 2025 huy động gần 1.000 diễn viên chuyên nghiệp từ các đơn vị hàng đầu như Nhà hát Múa Rối Thăng Long, Nhà hát Chèo Hà Nội…

Phong cách - 07/11/2025 14:55

Sẽ có tour trực thăng ngắm Vũng Tàu, Cần Giờ từ trên cao

Sẽ có tour trực thăng ngắm Vũng Tàu, Cần Giờ từ trên cao

Tour trực thăng tại TP.HCM sẽ được khai thác lại từ tháng 12 tới và du khách sẽ được ngắm Vũng Tàu, Cần Giờ từ trên cao.

Phong cách - 05/11/2025 14:47

Khoác lên di sản 'chiếc áo mới' tại Festival Thăng Long - Hà Nội

Khoác lên di sản 'chiếc áo mới' tại Festival Thăng Long - Hà Nội

Festival Thăng Long - Hà Nội 2025 khẳng định tinh thần thời đại thông qua việc ứng dụng công nghệ, biến di sản thành cảm hứng mới. Sự kiện do Sở VH&TT TP. Hà Nội tổ chức và sẽ được duy trì thường niên.

Phong cách - 05/11/2025 13:11