Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc vừa ký ban hành Chỉ thị số 18/CT-TTg về việc tăng cường quản lý, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn vay ODA, vay ưu đãi nước ngoài trong tình hình mới cho chi đầu tư phát triển, không vay cho chi thường xuyên.

Chỉ thị 18 được ban hành trong bối cảnh Việt Nam trở thành một nước có thu nhập trung bình và nguồn vay ODA từ nước ngoài đã kém ưu đãi hơn, lãi vay ODA tiệm cận lãi suất thị trường.

Bên cạnh đó, hàng loạt dự án vay vốn ODA trở nên đắt đỏ hơn vì chậm giải ngân, thay đổi thiết kế, phải tính lại tổng vốn đầu tư. Cùng với đó, một số dự án giao thông lớn sử dụng vốn ODA bị đội vốn lên hàng chục tỷ đồng.

Chỉ thị nêu rõ trong thời gian qua, việc huy động, quản lý và sử dụng vốn vay ODA và vay ưu đãi nước ngoài đều tập trung cho đầu tư các dự án, kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội  có những đóng góp tích cực cho đầu tư phát triển của đất nước.

Nhất là trong việc phát triển cơ sở hạ tầng giao thông, sản xuất điện, xử lý nước thải, phát triển nông nghiệp, nông thôn, thích ứng với biến đổi khí hậu và xây dựng một số trường học, bệnh viện tuyến Trung ương và tuyến cuối.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được, việc huy động, quản lý và sử dụng vốn ODA và vốn vay ưu đãi nước ngoài còn có nhiều hạn chế, bất cập ảnh hưởng đến tiến độ triển khai, chất lượng chuẩn bị dự án chưa đạt yêu cầu, quá trình thực hiện dự án chậm tiến độ làm tăng tổng mức đầu tư và chi phí cho công tác giải phóng mặt bằng...

Để sớm khắc phục những hạn chế, bất cập trên và phát huy hơn nữa vai trò của các nguồn vốn vay ưu đãi nước ngoài cho phát triển kinh tế - xã hội, Thủ tướng yêu cầu việc huy động, quản lý và sử dụng vốn vay ODA và vay ưu đãi nước ngoài thời gian tới phải gắn với việc cơ cấu lại đầu tư công và định hướng huy động, sử dụng nguồn vay trong từng thời kỳ.

Vốn vay ODA và vay ưu đãi nước ngoài chỉ được sử dụng cho chi đầu tư phát triển, không sử dụng cho chi thường xuyên; tăng cường trách nhiệm của cơ quan chủ quản, người ra quyết định đầu tư, chủ dự án, người sử dụng vốn.

Các bộ, ngành, địa phương có trách nhiệm rà soát các chương trình, dự án đã ký kết và có hiệu lực, đang triển khai thực hiện, cắt giảm các khoản chi mang tính chất quản lý hành chính như: Mua sắm ôtô, thiết bị văn phòng, khảo sát nước ngoài, nâng cao năng lực, quản lý dự án, đảm bảo hiệu quả, tiết kiệm trên cơ sở thống nhất với nhà tài trợ.

Đồng thời không gia hạn thời gian thực hiện đối với cấu phần chi thường xuyên của các chương trình, dự án ODA đang triển khai thực hiện.

Cùng với đó, Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài chính công khai các thông tin về khung điều kiện vay ODA, vay ưu đãi của các nhà tài trợ chủ yếu để các bộ, ngành, địa phương, chủ dự án, các tổ chức, cơ quan, các doanh nghiệp làm cơ sở tính toán khi quyết định đăng ký đề xuất dự án dự kiến sử dụng vốn vay ODA, vay ưu đãi nước ngoài theo quy định của Luật quản lý nợ công.

Bộ Tài chính xây dựng Kế hoạch vay, trả nợ công 5 năm, chương trình quản lý nợ công trung hạn 3 năm và kế hoạch vay, trả nợ công hàng năm, báo cáo cấp thẩm quyền phê duyệt và tổ chức giám sát thực hiện. 

Cùng với đó thực hiện giải ngân, rút vốn, kiểm soát chi bảo đảm trong dự toán được duyệt. Trao đổi, thống nhất với nhà tài trợ về cơ chế áp dụng tỷ giá thanh toán bằng nguồn vốn vay ODA, vay ưu đãi nước ngoài.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư có nhiệm vụ chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính và các cơ quan liên quan nghiên cứu, xây dựng trình Chính phủ ban hành Nghị định thay thế Nghị định số 16/2016/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý và sử dụng vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) và vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ nước ngoài, Nghị định số 132/2018/NĐ-CP của Chính phủ về sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 16/2016/NĐ-CP để phù hợp với Luật Đầu tư công (sửa đổi) vừa được Quốc hội thông qua.

Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương không sử dụng vốn vay nước ngoài để nộp thuế, trả các loại phí, lãi suất tiền vay. Các khoản chi phí giải phóng mặt bằng, chi phí quản lý dự án, các khoản thuế, chi phí lãi suất, các khoản phí nước ngoài thu trong thời gian xây dựng phải được bố trí từ vốn đối ứng trong nước.

Bài liên quan

TP. Hồ Chí Minh hiến kế nhằm thúc đẩy giải ngân nguồn vốn ODA

Bộ trưởng Bộ Tài chính lo ngại việc giải ngân vốn ODA

Kiểm toán Nhà nước chỉ ra điều gì 'bất thường' tại các dự án ODA?

8 dự án ODA giao thông mới bổ sung chuẩn bị triển khai thế nào?