Tuyến đường sắt tốc độ cao được xây dựng mới, khổ đường 1435mm, đường đôi, có 23 ga, 5 khu depot bảo dưỡng, sửa chữa tàu. Chiều dài toàn tuyến khoảng 1.542 km, sẽ đi qua 20 tỉnh.

Theo liên danh Tư vấn TEDI-TRICC-TEDIS, phần lớn tuyến đường sắt mới sẽ đi song song đường sắt hiện tại song có một số đoạn sẽ đi tách ra tùy theo địa hình. Cụ thể, đoạn từ Hà Tĩnh đến Đồng Hới, tuyến đường sắt mới sẽ về phía biển nơi địa hình bằng phẳng hơn và có thể qua các đô thị, trong khi đường sắt hiện tại đi về phía tây. Các khu vực kinh tế lớn cũng sẽ xem xét đặt ga đường sắt.

Tại buổi làm việc, thông qua ý kiến đóng góp của các sở, ngành liên quan tại Hà Tĩnh, đơn vị tư vấn đã điều chỉnh vị trí ga tại TP. Hà Tĩnh sẽ dịch chuyển ra phía Tây, ngoài tuyến đường tránh TP. Hà Tĩnh, thuộc địa phận xã Thạch Đài - huyện Thạch Hà thay cho vị trí ga tại phường Thạch Linh - TP. Hà Tĩnh trước đó. Điều chỉnh vị trí ga tại thị xã Kỳ Anh, đơn vị tư vấn đề xuất đặt tại xã Kỳ Hoa, Thị xã Kỳ Anh thay cho vị trí ga tại phường Kỳ Trinh - Thị xã Kỳ Anh trước đó.

Về hướng tuyến đường sắt Bắc - Nam qua thị xã Hồng Lĩnh - Cẩm Xuyên sẽ song song với quốc lộ 1A; đoạn Cẩm Xuyên - Kỳ Anh sẽ đi về phía Tây, qua hồ Mộc Hương, chạy cùng hành lang với tuyến đường tránh Kỳ Anh. Hướng tuyến sẽ cắt qua khu dân cư xã Kỳ Tân, xã Kỳ Hoa, cắt qua khu công nghiệp đa ngành.

Cũng theo liên danh Tư vấn TEDI-TRICC-TEDIS, vị trí ga được lựa chọn là các trung tâm đô thị của tỉnh hoặc thành phố, các trung tâm vùng. Hà Tĩnh là tỉnh được ưu tiên đặt 2 vị trí ga trong tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam cho phù hợp với điều kiện hiện trạng, quy hoạch đô thị của địa phương.

Thay mặt lãnh đạo tỉnh Hà Tĩnh, ông Dương Tất Thắng - Phó Chủ tịch UBND tỉnh đề nghị đơn vị tư vấn tiếp thu các ý kiến của các sở, ngành của địa phương liên quan đến dựa án, bổ sung cập nhật các văn bản pháp lý. Đồng thời, Hà Tĩnh  sẽ tiếp tục cập nhật các quy hoạch, vùng dân cư, công trình, dự án cụ thể  để có điều chỉnh phù hợp nhằm đảm bảo dự án được thực hiện đúng tiến độ đề ra.

Kết luận buổi làm việc, Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Ngọc Đông đánh giá cao về sự phối hợp của tỉnh Hà Tĩnh trong quá trình chuẩn bị dự án tuyến đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam. Đồng thời, Thứ trưởng Bộ GTVT cũng đề nghị đơn vị tư vấn tiếp thu ý kiến của địa phương, cập nhật các số liệu, hồ sơ chi tiết để hoàn thiện dự án, đảm bảo quy mô, chiến lược phát triển đường sắt quốc gia, phù hợp phát triển của địa phương.

Theo quy hoạch tổng thể phát triển Giao thông vận tải tới năm 2020, tầm nhìn tới năm 2030, tuyến đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc Nam đã được đề cập. Đến nay, tuyến đường sắt tốc độ cao đã trải qua một số giai đoạn nghiên cứu bao gồm: Cơ quan Hợp tác Quốc tế Hàn Quốc (KOICA) nghiên cứu khả thi xây dựng mới và điện khí hóa đường sắt đôi khổ 1,435m đoạn Nha Trang - Sài Gòn hoàn thành vào 3/2007 và Hà Nội - Hà Tĩnh hoàn thành tháng 4/2008.

Liên danh tư vấn Việt Nhật (VJC): Lập Báo cáo đầu tư dự án đường sắt cao tốc Hà Nội - TP.HCM và báo cáo đã trình Quốc hội xin chủ trương đầu tư (năm 2010) nhưng chưa được chấp thuận.

Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) nghiên cứu, lập dự án cho các đoạn Hà Nội - Vinh và TP.HCM - Nha Trang. Báo cáo được hoàn thành vào năm 2013.

Theo chiến lược phát triển đường sắt, từ năm 2020 đến 2030, ngành giao thông sẽ xây dựng hệ thống đường sắt đạt tốc độ chạy tàu 160-200 km/h, đường đôi khổ 1,435m và nâng cấp hạ tầng để có thể khai thác tàu cao tốc 350 km/h trong tương lai. Đến năm 2050, ngành sẽ hoàn thành đường sắt đôi tốc độ cao khổ 1,435m trên toàn trục Bắc Nam; sau 2050 sẽ khai thác tàu cao tốc 350 km/h.