Phát biểu tại Hội thảo “Nâng cao năng lực cạnh tranh cho các doanh nghiệp Dệt may trên lộ trình tăng trưởng Xanh" diễn ra mới đây, bà Nguyễn Thị Tuyết Mai, Phó Tổng Thư ký, Trưởng Văn phòng Đại diện Hiệp hội Dệt may Việt Nam (Vitas) chỉ ra nhiều thách thức trong chuyển đổi xanh của ngành dệt may Việt Nam đặc biệt trong bối cảnh các thị trường lớn như EU siết chặt tiêu chuẩn bảo vệ môi trường, đưa ra Cơ chế điều chỉnh carbon biên giới (CBAM) và Chỉ thị thẩm định chuỗi cung ứng (CSDDD).

Bà Mai phân tích hiện Việt Nam có 80% doanh nghiệp vừa và nhỏ (DNVVN) nên thiếu vốn để đầu tư chuyển đổi các quy trình sản xuất xanh như Xử lý nước thải, Năng lượng tái tạo...

Thậm chí nhiều doanh nghiệp hoang mang khi thấy có quá nhiều quy định cho việc chuyển đổi xanh như Chứng chỉ LEED, DueDiligence – Thẩm định Chuỗi cung ứng...).

Các thị trường xuất khẩu hàng may mặc lớn của Việt Nam đang ngày càng đòi hỏi khắt khe về chất lượng sản phẩm, nguồn gốc xuất xứ của nguyên phụ liệu cấu thành sản phẩm. Nhiều thị trường xuất khẩu lớn của dệt may Việt Nam như Hoa Kỳ, châu Âu, Nhật Bản, Hàn Quốc đã có những quy định liên quan đến quy trình sản xuất thân thiện với môi trường. Đơn cử, Hoa Kỳ yêu cầu tuân thủ đạo luật chống lao động cưỡng bức có hiệu lực từ tháng 6/2022, hay các nước châu Âu cũng bắt đầu thực hiện các quy định truy xuất nguồn gốc với chuỗi cung ứng dệt may theo luật tra soát chuỗi cung ứng.

EU và thị trường lớn khác có kế hoạch thu phí Carbon trên sản phẩm, quản lý Hóa chất cũng như yêu cầu về thiết kế sinh thái, tuổi thọ sản phẩm dài, hàm lượng tái chế, tái sử dụng đối với hàng nhập khẩu cùng với sự chia sẻ trách nhiệm của người mua (giá mua hàng, công nhận kết quả của nhau...).

Theo đại diện Phòng Công nghiệp và Thương mại Đức tại Việt Nam (AHK), từ năm 2023, Đức ban hành Luật về Trách nhiệm thẩm định chuỗi Cung ứng LkSG, yêu cầu các doanh nghiệp Đức phải có biện pháp hợp lý kiểm soát rủi ro liên quan đến con người và môi trường phát sinh trong hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp mình trên chuỗi cung ứng toàn cầu.

Bên cạnh Quy định chống phá rừng trong chuỗi cung ứng CBAM EU hiện còn yêu cầu doanh nghiệp phải nộp báo cáo về CO2-Emission.

Trao đổi với Nhadautu.vn về vấn đề này, ông Phạm Quang Anh, nhà sáng lập kiêm CEO Công ty Dony cho biết: "Trước đây chúng tôi có xuất khẩu vào EU nhưng hiện nay thị trường này có nhiều quy định, tiêu chí khắt khe về nguồn gốc sản phẩm như truy xuất nguồn cung ứng nguyên phụ liệu, quy trình sản xuất xanh, sản xuất bền vững... Với quy mô doanh nghiệp vừa và nhỏ là rất khó đáp ứng".

Lý giải thêm ông Quang Anh cho biết nguồn kinh phí đầu tư đạt chuẩn rất lớn, doanh nghiệp không "gánh nổi" đành chuyển hướng sang các thị trường dễ tính hơn như Trung Đông, châu Phi...

Là doanh nghiệp có tiếng trong ngành, hiện nay toàn bộ hệ thống nhà máy của May 10 về xuất khẩu đều đảm bảo được yêu cầu của khách hàng. Tuy nhiên theo chia sẻ của đại diện May 10, với một số chứng chỉ mới từ yêu cầu của các thị trường nhập khẩu thì doanh nghiệp cũng đang còn phải phấn đấu. Bởi ngoài câu chuyện nhà máy xanh, một yếu tố nữa phải nói đến là nguyên liệu xanh.

"Đã có nhiều doanh nghiệp lớn trong ngành thúc đẩy nhà máy bền vững, phát triển kinh tế tuần hoàn rồi. Đây là xu thế tất yếu. Tuy nhiên, còn nhiều doanh nghiệp nhỏ "hụt hơi" trước cuộc chơi này do thiếu thốn về tài chính và nguyên liệu", ông Vũ Đức Giang, Chủ tịch Vitas nói về thực trạng ngành dệt may.

Bài liên quan

Lợi nhuận ngành dệt may còn giảm sâu nhưng thời điểm khó khăn nhất đã qua

Ngành dệt may điều chỉnh chỉ tiêu xuất khẩu về 40 tỷ USD

Vì sao lợi nhuận hai 'ông lớn' dệt may ở miền Trung giảm mạnh?

Doanh nghiệp dệt may nội địa gặp khó về nguyên liệu trong sân chơi kinh tế tuần hoàn