Theo báo cáo của Công ty Cổ phần Tập đoàn Đèo Cả đến thời điểm hiện nay, dự án đã trình dự toán 05/32 gói thầu; ký hợp đồng 32/44 gói thầu; hoàn thành xong công tác rà phá bom mìn; công tác giải phóng mặt bằng đã thực hiện xong 8,5/43,6km (kinh phí 149,5/780 tỷ đồng), sản lượng thi công đạt khoảng 50 tỷ đồng.

Theo kế hoạch triển khai, dự án sẽ ký kết phụ lục hợp đồng điều chỉnh phương án tài chính trong Quý II/2019. Có ý kiến của Chính phủ về hỗ trợ khoảng 600 tỷ đồng vốn Ngân sách trung ương trong Quý II/2019.

Theo đó, hoàn thành phê duyệt TKKT, Dự toán trong Quý III/2019. Kế hoạch chi tiết các công việc tiếp theo (GPMB, thi công,...) sẽ được cập nhật sau khi xác định rõ nguồn vốn thực hiện Dự án.

Hiện dự án còn một số khó khăn vướng mắc như nguồn vốn hỗ trợ đảm bảo PATC dự án khoảng 600 tỷ đồng chưa được cấp thẩm quyền chấp thuận. Chưa ký kết Hợp đồng tín dụng với Ngân hàng Vietinbank.

Tuy nhiên, đại diện của doanh nghiệp này cho biết,  sẽ làm việc với các Bộ, ngành Trung ương để sớm có ý kiến đồng thuận. Bên cạnh đó, Ban điều hành cũng sẽ làm việc với tỉnh Lạng Sơn để báo cáo Quốc Hội về vướng mắc tín dụng trong kỳ họp Quốc Hội vào tháng 05/2019.

Hữu Nghị quan là cửa khẩu quốc tế lớn nhất Việt Nam, dòng chảy giao thương quan trọng bậc nhất giữa Việt Nam và Trung Quốc. Cửa khẩu này có tác động không nhỏ đến phát triển kinh tế nhiều địa phương, nhất là các tỉnh phía bắc. Tuyến cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng chính là huyết mạch của hành lang kinh tế Nam Ninh (Trung Quốc) - Lạng Sơn - Hải Phòng - Quảng Ninh. Việc rút ngắn thời gian giao thông từ Hà Nội và các địa phương tới Hữu Nghị quan, chắc chắn sẽ mang lại lợi thế khác biệt cả về kinh tế lẫn đời sống.

Năm 2018, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã giao nhiệm vụ cụ thể về việc thu xếp vốn cho dự án này. Theo đó, giao Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) chỉ đạo Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam (VietinBank) giải quyết các vướng mắc về tín dụng của nhà đầu tư, bảo đảm một đầu mối thu xếp vốn để khẩn trương thực hiện đoạn cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng (gồm 17,5 km đoạn kết nối đến các cửa khẩu Tân Thanh, Cốc Nam) với mục tiêu hoàn thành và đưa vào khai thác toàn tuyến đường cao tốc từ Hà Nội đến cửa khẩu Hữu Nghị quan vào năm 2020,… nhằm kết nối với tuyến đường cao tốc Đồng Đăng (Lạng Sơn) - Trà Lĩnh (Cao Bằng) sẽ triển khai trong thời gian tới.

Tiếp đó, tại buổi việc với lãnh đạo chủ chốt tỉnh Cao Bằng ngày 23 và 24/11/2018, nhận thấy tiến độ của dự án Hữu Nghị - Chi Lăng gặp vướng mắc, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tiếp tục giao NHNN chỉ đạo VietinBank khẩn trương tháo gỡ các vướng mắc, thống nhất cùng Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) đồng tài trợ, thu xếp tín dụng cho dự án trong tháng 12-2018, bảo đảm hoàn thành dự án này trong năm 2020 như chỉ đạo trước đó, đồng thời làm cơ sở triển khai tuyến cao tốc Đồng Đăng - Trà Lĩnh trong giai đoạn 2019 - 2025.

Để tháo gỡ một phần khó khăn, Thủ tướng giao NHNN chủ trì, cùng Bộ Tài chính xử lý kiến nghị tăng vốn điều lệ của VietinBank để ngân hàng này có đủ điều kiện thu xếp vốn cho các dự án BOT. Trước sự chỉ đạo quyết liệt của Thủ tướng, NHNN và VietinBank đã triển khai các bước để thực hiện. Tuy nhiên, qua quá trình rà soát, các ngân hàng này đã nhận thấy một số bất cập, vướng mắc về cơ chế, chính sách, ảnh hưởng lớn đến phương án tài chính của dự án.

Bài liên quan

Từ Đèo Cả lên Hữu Nghị quan

Hoàn thành cao tốc Hữu Nghị - Lạng Sơn năm 2020: Thách thức của tân Bộ trưởng Giao thông ngay sau họp Quốc hội

Theo phương án tài chính ban đầu, tuyến cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn được hoàn vốn bằng hai trạm thu phí. Tuy nhiên, để bảo đảm vấn đề an sinh xã hội, UBND tỉnh Lạng Sơn, Bộ Giao thông vận tải và nhà đầu tư Đèo Cả đã thống nhất phương án giảm đi một trạm thu phí.

Ngoài ra, số đối tượng người dân địa phương được miễn giảm phí khi qua trạm cũng tăng gấp 10 lần phương án ban đầu (thực tế tính toán có khoảng 5.000 xe được miễn giảm, trong khi phương án tài chính ban đầu chỉ có 500 xe). Sự điều chỉnh và phát sinh đó đã khiến cả hai dự án đường cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn và Hữu Nghị - Chi Lăng với tổng mức đầu tư lớn lại chỉ có nguồn thu duy nhất từ một trạm thu phí (tại Km93+160 trên quốc lộ 1).

Theo tính toán của VietinBank chi nhánh Hà Nội, sự điều chỉnh này khiến nguồn trả lãi vay gốc của ngân hàng bị thiếu hụt tới hàng trăm tỷ đồng (660 tỷ đồng cho bốn năm đầu của dự án Bắc Giang - Lạng Sơn và 112 tỷ đồng cho hai năm đầu dự án Hữu Nghị - Chi Lăng) so với phương án tài chính ban đầu.

Như vậy, nếu không giải quyết được bài toán nguồn thu, không những VietinBank không thu xếp được vốn cho tuyến cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng mà còn có thể phải dừng giải ngân cho dự án trọng điểm sắp hoàn thành là Bắc Giang - Lạng Sơn từ tháng 2-2018, trong khi dự án này đang được dốc toàn lực thi công và phấn đấu tiết kiệm cho Nhà nước một khoản kinh phí không nhỏ. Nếu bài toán này không tìm ra đáp án kịp thời và chính xác, nguy cơ trước mắt là cả hai dự án đều không thể hoàn thành đúng hạn.

Khi triển khai thực hiện dự án, UBND tỉnh Lạng Sơn đề xuất Chính phủ giao UBND tỉnh làm cơ quan quản lý nhà nước tại dự án. Chính vì vậy, UBND tỉnh Lạng Sơn đóng vai trò quyết định trong việc thành bại của cả hai dự án, có trách nhiệm tháo gỡ những vướng mắc của dự án bằng các giải pháp điều chỉnh cơ chế, chính sách trong thẩm quyền và đề xuất Chính phủ tháo gỡ những vướng mắc vượt thẩm quyền.

Có rất nhiều giải pháp lựa chọn đã được các bên liên quan đưa ra nhằm tháo gỡ “điểm nghẽn” tín dụng cho dự án như rà soát lại thực tế đối tượng miễn giảm, điều chỉnh mức thu phí, phục hồi thêm một trạm thu phí như phương án ban đầu hoặc huy động các nguồn vốn khác từ ngân sách, quỹ đất và hạ tầng trên địa bàn.

Bài liên quan

Từ Đèo Cả lên Hữu Nghị quan

Hà Nội: Mời thầu đầu tư 1.000 tỷ đồng xây bãi đỗ xe ngầm tại Cung Văn hóa Hữu nghị Việt – Xô

Xây dựng sai phép, Công ty CP Bệnh viện Hữu nghị Đa khoa Nghệ An bị xử phạt 40 triệu đồng

Mối quan hệ hữu nghị đặc biệt giữa Việt Nam và Cuba là tài sản vô giá, không thể thay thế