Năm 2015, Tân Hoa Xã đưa tin, Thiếu tướng Cốc Tuấn Sơn, nguyên phó chủ nhiệm Tổng cục hậu cần quân đội Trung Quốc đã bị tuyên án tử hình được hoãn thi hành 2 năm, vì tham nhũng. Khi đó, cuộc chiến chống tham nhũng ở Việt Nam đã hầm hập sức nóng, nhưng cũng ít người nghĩ đến việc một ngày những vị tướng cấp cao trong nước có thể bị phanh phui sai phạm. Quân đội, công an vẫn được cho rằng là “vùng nhạy cảm” của cuộc đấu tranh phòng chống tham nhũng, tiêu cực.

Trong bản án được tòa án quân sự Trung Quốc tuyên, Cốc Tuấn Sơn bị kết tội biển thủ công quỹ, nhận hối lộ, sử dụng ngân sách nhà nước sai mục đích và lạm dụng quyền lực. Ngoài hình phạt tử hình được hoãn thi hành 2 năm, Cốc Tuấn Sơn bị tước mọi quyền chính trị suốt đời, tước quân hàm thiếu tướng và tịch thu mọi tài sản cá nhân.

Vụ điều tra nhằm vào ông Cốc được một tạp chí của hãng truyền thông Trung Quốc Caixin đăng tải vào tháng 1/2014. Theo đó, ông Cốc đã bỏ túi 6% trong tổng số 2 tỷ nhân dân tệ tiền bán đất thuộc sở hữu quân đội. Gia đình ông Cốc xây 7 tòa biệt thự bên sông tại thành phố Bộc Dương, tỉnh Hà Nam.

Báo chí Trung Quốc nói ông Cốc được cho là sở hữu 300 bất động sản. Tổng số tiền mà ông Cốc vơ vét được ước tính lên đến 3,3 tỷ USD. Ông này sống trong một dinh thự sang trọng rộng 7.000 m2 với hàng chục người giúp việc tại Bộc Dương.

Nhân dân Nhật báo, cơ quan ngôn luận chính thức của Trung Quốc ngày 11/11/2014 viết: Cốc Tuấn Sơn nhiều lần nhận tiền chiết khấu từ các vụ chuyển nhượng đất đai của quân đội. 

Nhà báo Chung Kiên của tờ Phượng Hoàng hồi năm 2014 phỏng vấn một luật sư lão luyện ở Thượng Hải về vụ án Cốc Tuấn Sơn. Ông này cho rằng, nhà đất quân đội là một trong những tài sản lớn nhất của quân đội, có nguồn gốc phức tạp, như phần lớn được nhà nước cắt cho không bồi hoàn; một phần tiếp quản từ chính quyền và quân đội Quốc Dân Đảng sau 1949; có chỗ lại do chính phủ cấp cho quân đội trước “Cách mạng Văn hóa”, thậm chí là đất đồi, đồng ruộng và thảo nguyên quân đội trưng dụng hoặc dùng vào việc tăng gia sản xuất hồi thập niên 1960, 1970.

Dù là ở Bắc Kinh, Thượng Hải, Quảng Châu, Hàng Châu, Thanh Đảo, thậm chí ở các thành phố thuộc Tân Cương xa xôi thì doanh trại quân đội đều nằm ở khu đất giá trị nhất. Sau hơn 60 năm, giá trị của những bất động sản khổng lồ đó đã tăng thêm mấy chục, thậm chí hàng trăm lần.

Trong quá trình “quân chuyển dân” số đất đai đó, các nhà khai thác địa phương đã trả cho quân đội một khoản tiền đền bù, Cốc Tuấn Sơn phụ trách lĩnh vực xây dựng cơ bản và phê duyệt đất đai, thực tế là một trong số những người nắm quyền chi phối số tiền đền bù đó. Các quân khu, quân binh chủng muốn được cấp vốn xây dựng và sửa chữa nhà cửa, doanh trại đều phải “tiến cống” cho Sơn thì mới được ông ta hạ bút ký duyệt.

Tướng Cốc Tuấn Sơn được xem là "con hổ tham nhũng" trong quân đội đầu tiên được giao cơ quan pháp luật xử lý kể từ khi Chủ tịch Tập Cận Bình phát động chiến dịch chống tham nhũng sau Đại hội Đảng Cộng sản Trung Quốc lần thứ 18.

Bài học từ Trung Quốc dường như không đủ sức răn đe với các tướng “nhúng chàm” ở Việt Nam.

Tại họp báo quý I năm 2018 của Bộ Quốc phòng, Đại tá Nguyễn Văn Đức - phụ trách Cục trưởng Cục Tuyên huấn, Bộ Quốc phòng - thông tin Thượng tá Đinh Ngọc Hệ, biệt danh “Út trọc”, đang bị khởi tố điều tra, và Bộ Quốc phòng đang trong quá trình điều tra vụ án kinh tế này.

Vụ khởi tố, bắt giam ông Đinh Ngọc Hệ về tội "lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi thành công vụ" xảy ra vào đầu tháng 12/2017, tức khoảng ba tuần trước vụ Bộ Công an phát lệnh truy bắt ông Phan Văn Anh Vũ (biệt danh Vũ “nhôm”). 

Động thái chủ động thông tin của Bộ Quốc phòng về “Út trọc” vào cuối tháng 3/2018 cũng diễn ra đồng thời với vài thông tin công khai về việc Thành ủy Đà Nẵng và Bộ Công an đang xử lý tài sản của Vũ “nhôm".

Ông Đinh Ngọc Hệ là Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Phát triển đầu tư Thái Sơn - một thành viên của Tổng công ty Thái Sơn thuộc Bộ Quốc phòng.

Tai tiếng lớn nhất của Tổng công ty Thái Sơn thời ông Đinh Ngọc Hệ là các dự án liên quan đến các dự án cơ sở hạ tầng BOT (xây dựng - vận hành - chuyển giao), BT (xây dựng - chuyển giao) đổi đất lấy hạ tầng với nguồn vốn đầu tư lên đến hàng ngàn tỉ đồng nhưng tiềm ẩn nhiều khuất tất về tính chính danh trong liên danh thực hiện dự án.

Đến tháng 4/2018, hai đại tá quân đội thuộc Quân chủng Phòng không - Không quân đã bị khởi tố với cáo buộc “thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng và lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”. Đó là đại tá Phùng Danh Thắm, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Tổng công ty Thái Sơn và Đại tá Bùi Văn Tiệp, nguyên Sư đoàn trưởng Sư đoàn 367, Quân chủng Phòng không - Không quân. Hai đại tá quân đội này đều bị cáo buộc có liên quan đến vụ án Út "trọc".

Tháng 7/2018, Uỷ ban Kiểm tra Trung ương (UBKTTW) kết luận hai tướng thuộc Quân chủng Phòng không - Không quân, Bộ Quốc phòng có những sai phạm nghiêm trọng trong quản lý, sử dụng đất quốc phòng vào mục đích kinh tế.

Hai người bị đề nghị kỷ luật là Thượng tướng Phương Minh Hoà, nguyên Uỷ viên Trung ương Đảng, nguyên Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam và Trung tướng Nguyễn Văn Thanh, nguyên Bí thư Đảng uỷ, nguyên Chính uỷ Quân chủng Phòng không - Không quân.

Theo kết luận của UBKTTW, Thượng tướng Phương Minh Hoà trong thời gian giữ cương vị Bí thư Đảng uỷ, Tư lệnh Quân chủng Phòng không - Không quân từ 2010 đến 2015 đã trực tiếp ký một số văn bản sử dụng đất vào mục đích kinh tế, liên doanh, liên kết không đúng quy định. 

Trung tướng Nguyễn Văn Thanh được xác định là phải chịu trách nhiệm trong việc xét duyệt danh sách hưởng chính sách nhà ở, đất ở của quân đội, trong đó có một số trường hợp không đúng quy định. Ông Thanh là người phải chịu trách nhiệm về những sai phạm khuyết điểm của Ban thường vụ Đảng uỷ nhiệm kỳ 2010 - 2015 vì là người đứng đầu.

UBKTTW cho rằng những sai phạm của hai ông Hoà và  ông Thanh là nghiêm trọng và làm ảnh hưởng đến uy tín của tổ chức Đảng và quân đội.

Mới đây, ngày 27/7, UBKTTW đã quyết định kỷ luật trung tướng Nguyễn Văn Thanh, nguyên Chính ủy Quân chủng Phòng không - Không quân bằng hình thức cảnh cáo.

Cơ quan kiểm tra cũng đề nghị Ban Bí thư xem xét, thi hành kỷ luật theo thẩm quyền đối với thượng tướng Phương Minh Hòa, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Phó chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam, nguyên Phó Bí thư Đảng ủy, nguyên Tư lệnh Quân chủng Phòng không - Không quân.

Trong khi đó, vụ Vũ "nhôm" nhanh chóng trở thành án và “dắt dây” tới quan chức cấp cao thuộc Bộ Công an.

Mở rộng điều tra vụ án liên quan đến Phan Văn Anh Vũ (tức Vũ “nhôm”, Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần xây dựng Bắc Nam 79), tháng 4/2018, Bộ Công an đã khởi tố 7 người liên quan, trong đó ông Phan Hữu Tuấn (cựu Phó tổng cục trưởng Tổng cục Tình báo - Bộ Công an) về tội Cố ý làm lộ bí mật Nhà nước.

Trước khi cơ quan điều tra áp dụng các biện pháp tố tụng, Chủ tịch nước Trần Đại Quang đã ký quyết định tước danh hiệu công an nhân dân đối với ông Phan Hữu Tuấn.

Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an xác định ông Phan Hữu Tuấn đã vi phạm các quy định về quản lý, sử dụng và bảo vệ bí mật Nhà nước, qua đó giúp sức cho Vũ "nhôm" thâu tóm nhiều dự án đất đai tại Đà Nẵng và một số địa phương khác.

Ông Phan Văn Anh Vũ được xác định có liên quan 31 nhà đất công sản Đà Nẵng được mua bán từ năm 2006 đến nay. Nhiều tài sản Nhà nước mà Công ty Cổ phần xây dựng Bắc Nam 79 của Phan Văn Anh Vũ được tạo điều kiện để mua sau đó đã không được sử dụng đúng mục đích. Các tài sản này được chuyển nhượng lòng vòng, làm lợi cho một số cá nhân. 

UBKTTW cũng vừa kết luận vi phạm của Trung tướng Bùi Văn Thành, Ủy viên Đảng ủy Công an Trung ương, Thứ trưởng Bộ Công an trực tiếp phụ trách Tổng cục IV, nguyên Ủy viên Ban Thường vụ Đảng ủy, nguyên Phó Tổng cục trưởng Tổng cục IV là rất nghiêm trọng, làm thất thoát tài sản Nhà nước, ảnh hưởng xấu đến ngành công an, đồng thời đề nghị Bộ Chính trị xem xét, thi hành kỷ luật đối với Trung tướng Bùi Văn Thành.

Theo UBKTTW, cá nhân Trung tướng Bùi Văn Thành đã vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ, thiếu trách nhiệm, buông lỏng lãnh đạo, quản lý, thiếu kiểm tra, giám sát, để xảy ra nhiều vi phạm, khuyết điểm tại Tổng cục IV.

Qua kiểm tra, Trung tướng Thành còn vi phạm các quy định về bảo vệ bí mật Nhà nước và Quy chế làm việc của Bộ Công an; ký văn bản của Bộ Công an đề xuất bán chỉ định một số cơ sở nhà, đất an ninh không đúng quy định pháp luật; ký một số văn bản không đúng thẩm quyền được phân công phụ trách.

Những vụ án trên cho thấy sức nóng của cuộc chiến chống tham nhũng do Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đang phát động tại Việt Nam, mang lại niềm tin cho nhân dân về sự trong sạch của Đảng, lẽ công bằng và thượng tôn pháp luật.

Bài liên quan

Những quan chức nào 'ngã ngựa' vì Vũ 'nhôm'?

'Nhiều doanh nghiệp sân sau của quan chức thâu tóm đất vàng, tùy tiện điều chỉnh dự án vì lợi ích nhóm'

Còn bao nhiêu Út ‘trọc’, Vũ ‘nhôm’ chưa lộ diện?

Phát hiện nhiều sai phạm tại liên danh BOT Út ‘trọc’