Bắt mạch 'điểm nghẽn sắp xếp nhà đất' trong cổ phần hóa DNNN

LÊ TRẦN
11:10 15/08/2020

Tỷ lệ 28,3% và 26,4% là kết quả cổ phần hóa và thoái vốn doanh nghiệp Nhà nước (DNNN) được đưa ra trong hội nghị sơ kết công tác sáu tháng đầu năm 2020 và triển khai nhiệm vụ các tháng cuối năm.

taisancong

Tại năm thành phố lớn, do đất đai đang là chủ đề nóng nên chính quyền địa phương sẽ rất thận trọng khi đưa ra ý kiến của mình. Một lần nữa, việc sắp xếp đất đai bị ách tắc tại đây. Ảnh minh họa: TTXVN

Tỷ lệ 28,3% và 26,4% là kết quả cổ phần hóa và thoái vốn doanh nghiệp Nhà nước (DNNN) được đưa ra trong hội nghị sơ kết công tác sáu tháng đầu năm 2020 và triển khai nhiệm vụ các tháng cuối năm do Phó thủ tướng thường trực Trương Hòa Bình, Trưởng ban Chỉ đạo đổi mới và phát triển doanh nghiệp, chủ trì tại Trụ sở Chính phủ ngày 6/8/2020.

Lý do được đa số các bộ ngành, địa phương đưa ra cho sự chậm trễ này là khó khăn trong việc phê duyệt phương án sắp xếp, sử dụng đất. Điểm nghẽn đó cụ thể như thế nào? Cơ quan nào chịu trách nhiệm về vấn đề đó?

Trình tự, thủ tục pháp lý phức tạp

Theo quy định tại Nghị định 167/2017 và Thông tư 37/2018 của Bộ Tài chính, việc tổ chức thực hiện sắp xếp lại nhà, đất được thực hiện theo trình tự năm bước.

Cụ thể ở bước 1, DNNN lập báo cáo kê khai và đề xuất phương án sắp xếp lại, xử lý đối với tất cả các cơ sở nhà, đất đang quản lý, sử dụng, gửi cơ quan chủ sở hữu.

Bước 2, cơ quan chủ sở hữu rà soát, lập phương án sắp xếp nhà đất (gửi Bộ Tài chính) để tổ chức kiểm tra hiện trạng. Theo đó, Bộ Tài chính được phân công chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan tổ chức kiểm tra hiện trạng quản lý, sử dụng đối với các cơ sở nhà đất thuộc trung ương quản lý trên địa bàn năm thành phố lớn, gồm Hà Nội, TPHCM, Đà Nẵng, Cần Thơ và Hải Phòng. Các cơ quan chủ quản chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan tổ chức kiểm tra hiện trạng quản lý, sử dụng nhà đất của DNNN tại các tỉnh còn lại;

Bước 3, trên cơ sở kết quả kiểm tra hiện trạng, Bộ Tài chính và cơ quan chủ quản gửi xin ý kiến UBND cấp tỉnh nơi có cơ sở nhà đất xin ý kiến.

Bước 4, trên cơ sở ý kiến, UBND tỉnh, cơ quan chủ quản hoàn thiện phương án gửi Bộ Tài chính để phê duyệt theo thẩm quyền (trường hợp có ý kiến khác nhau về phương án thì báo cáo Thủ tướng Chính phủ).

Bước 5: Bộ Tài chính phê duyệt phương án và cơ quan chủ quản ban hành quyết định giữ lại tiếp tục sử dụng.Như vậy, việc sắp xếp nhà đất phải thực hiện qua ít nhất năm bước, tại bốn cơ quan (DNNN, cơ quan chủ sở hữu, chính quyền địa phương và Bộ Tài chính) với hàng triệu giờ công và các nguồn lực kinh tế khác (chi phí đi lại, lưu trú, công tác phí…).

Nghẽn ở đâu?

Ở bước thứ nhất, công việc về cơ bản không vướng mắc và có thể thực hiện nhanh chóng do đơn vị trực tiếp quản lý sử dụng tài sản có đủ thông tin, chỉ cần tổng hợp, đề xuất phương án.

Bước thứ hai bắt đầu phát sinh vấn đề khi Bộ Tài chính và cơ quan chủ quản phải “rải quân” đi khắp các tỉnh, thành phố, đến từng cơ sở nhà đất để kiểm tra hiện trạng, lập biên bản. Với khối lượng hàng ngàn cơ sở nhà đất khắp cả nước tại mỗi doanh nghiệp như đã được báo cáo vừa qua tại VNPT, Vinafood1 và Ngân hàng Nông nghiệp Việt Nam, xem ra, quy định phải kiểm tra hiện trạng từng cơ sở nhà đất đã dẫn đến một khối lượng công việc vô cùng đồ sộ.

Và nguy cơ ách tắc tại bước này là hiện hữu khi nhân lực tại Bộ Tài chính (Cục Quản lý Công sản) là hữu hạn. Nếu muốn đẩy nhanh tiến độ, hẳn toàn bộ nhân lực ngành tài chính phải vào cuộc cùng doanh nghiệp, cơ quan đại diện chủ sở hữu.

Ở bước 3, việc lấy ý kiến địa phương có thể sẽ thuận lợi ở 58 tỉnh trực thuộc Trung ương. Tuy nhiên, tại năm thành phố lớn đã nêu, do đất đai đang là chủ đề nóng nên chính quyền địa phương hẳn sẽ rất thận trọng khi đưa ra ý kiến của mình. Một lần nữa, việc sắp xếp đất đai bị ách tắc tại đây và đó là điểm nghẽn thứ hai.

Ở bước 4, nếu nhận được sự đồng thuận của địa phương và cơ quan chủ sở hữu, công việc của Bộ Tài chính sẽ khá thuận lợi. Tuy nhiên, nếu phát sinh không đồng thuận giữa các cơ quan, Bộ Tài chính phải báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định. Đó là điểm nghẽn thứ ba.

Cuối cùng, theo quy định của Nghị định 167, việc sắp xếp nhà đất phải được thực hiện “tổng thể đối với tất cả các cơ sở nhà, đất” (Khoản 3, Điều 4, Nghị định 167). Do đó, dù khi chỉ còn một cơ sở nhà đất chưa được phê duyệt, phương án, nhiệm vụ sắp xếp nhà đất vẫn coi như chưa hoàn thành. Đó là nút thắt cuối cùng và làm cho nhiệm vụ này không thể lượng định được thời điểm kết thúc.

Thêm một thực tế nữa, nhà đất không phải là phạm trù bất biến. Dù trong danh sách cổ phần hóa, doanh nghiệp vẫn phải hoạt động bình thường, họ vẫn phải mua sắm, đầu tư nhà đất để phục vụ cho hoạt động kinh doanh. Vậy nên, doanh nghiệp hoàn toàn có thể có phát sinh mới các cơ sở nhà đất. Khi đó, quá trình sắp xếp sẽ lại phải bổ sung, hoàn thiện.

Đất đai là nguồn lực đặc biệt quan trọng nhưng cũng là vấn đề nhạy cảm, nhất là trong quá trình cổ phần hóa, thoái vốn Nhà nước tại doanh nghiệp. Rất nhiều các vụ việc tham nhũng, tiêu cực, cố ý làm trái có liên quan đến việc quản lý, sử dụng đất đai tại các cơ quan, doanh nghiệp nhà nước thời gian vừa qua. Vì vậy, cơ chế để kiểm soát, quản lý, sử dụng hiệu quả nguồn lực này là rất cấp thiết.

Tuy nhiên, việc duy trì một cơ chế nặng về thủ tục hành chính, thiếu chế tài ràng buộc trách nhiệm kiểm tra, phê duyệt và còn thiếu tính khả thi, thực tiễn như Nghị định 167 là vấn đề cần nghiêm túc nghiên cứu lại để hoàn thiện chính sách quản lý, sử dụng nhà đất tại các cơ quan, doanh nghiêp nhà nước.

(Theo TBKTSG)

  • Cùng chuyên mục
Chốt giảm thuế VAT 2% đến hết 2026

Chốt giảm thuế VAT 2% đến hết 2026

Quốc hội giảm thuế giá trị gia tăng (VAT) còn 8% đến hết năm 2026. Dự kiến ngân sách sẽ giảm thu khoảng 122.000 tỷ đồng.

Sự kiện - 17/06/2025 12:17

Tạp chí Nhà đầu tư nhận Bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam

Tạp chí Nhà đầu tư nhận Bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam

Tạp chí Nhà đầu tư vinh dự được nhận Bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam vì có thành tích tiêu biểu trong hoạt động báo chí tại Quảng Nam.

Sự kiện - 16/06/2025 18:28

Quảng cáo trên mạng phải có dấu hiệu nhận biết, cho phép tắt quảng cáo

Quảng cáo trên mạng phải có dấu hiệu nhận biết, cho phép tắt quảng cáo

Quảng cáo trên báo điện tử, trang thông tin điện tử, mạng xã hội, ứng dụng trực tuyến, nền tảng số có kết nối Internet, phải tuân thủ các quy định, đó là phải có dấu hiệu nhận diện rõ ràng bằng chữ số, chữ viết, ký hiệu, hình ảnh, âm thanh để phân biệt giữa nội dung quảng cáo với các nội dung khác không phải quảng cáo.

Sự kiện - 16/06/2025 13:11

Quốc hội thông qua sửa đổi Hiến pháp, chính thức bỏ cấp huyện

Quốc hội thông qua sửa đổi Hiến pháp, chính thức bỏ cấp huyện

Với 470/470 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành, Quốc hội chính thức thông qua Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013.

Sự kiện - 16/06/2025 10:17

Chính thức giảm thuế xuống 10% với các loại hình báo chí

Chính thức giảm thuế xuống 10% với các loại hình báo chí

Quốc hội đã thông qua Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi) theo hướng áp dụng thống nhất mức thuế suất ưu đãi 10% (trước đó là 20%) đối với tất cả các loại hình báo chí, tương tự như chính sách ưu đãi đang áp dụng cho báo in.

Sự kiện - 14/06/2025 19:45

Nước giải khát có đường chịu thuế tiêu thụ đặc biệt từ 2027

Nước giải khát có đường chịu thuế tiêu thụ đặc biệt từ 2027

Sáng 14/6, Quốc hội đã thông qua Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi), đưa nước giải khát có đường vào diện chiệu thuế tiêu thụ đặc biệt, áp dụng từ 2027.

Sự kiện - 14/06/2025 15:47

Việt Nam chính thức có quy định khung pháp lý về tài sản số

Việt Nam chính thức có quy định khung pháp lý về tài sản số

Một điểm mới đáng chú ý trong Luật Công nghiệp công nghệ số mới được thông qua là quy định về quản lý tài sản mã hóa.

Sự kiện - 14/06/2025 15:46

[Café Cuối tuần] Đóng cửa chợ – cú sốc cần thiết để thanh lọc và hội nhập

[Café Cuối tuần] Đóng cửa chợ – cú sốc cần thiết để thanh lọc và hội nhập

Việc hàng loạt gian hàng tại các chợ trung tâm TP.HCM như Bến Thành, Saigon Square hay An Đông đồng loạt đóng cửa những ngày qua có thể gây choáng váng với một vài người.

Sự kiện - 14/06/2025 10:33

Đại tá Hồ Song Ân làm Giám đốc Công an tỉnh  Quảng Ngãi

Đại tá Hồ Song Ân làm Giám đốc Công an tỉnh Quảng Ngãi

Đại tá Hồ Song Ân được Bộ trưởng Bộ Công an điều động giữ chức Giám đốc Công an tỉnh Quảng Ngãi.

Sự kiện - 14/06/2025 06:45

Đại tá Đinh Việt Dũng giữ chức Giám đốc Công an tỉnh Nghệ An

Đại tá Đinh Việt Dũng giữ chức Giám đốc Công an tỉnh Nghệ An

Đại tá Đinh Việt Dũng, Giám đốc Công an tỉnh Ninh Bình vừa được Bộ Công an điều động nhận công tác và giữ chức vụ Giám đốc Công an tỉnh Nghệ An.

Sự kiện - 13/06/2025 19:30

Ông Trương Việt Dũng làm Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội

Ông Trương Việt Dũng làm Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội

Ông Trương Việt Dũng, Chánh Văn phòng UBND thành phố được bầu giữ chức vụ Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội.

Sự kiện - 13/06/2025 12:55

Sun PhuQuoc Airways sẽ khai thác chuyến bay đầu tiên vào cuối năm 2025

Sun PhuQuoc Airways sẽ khai thác chuyến bay đầu tiên vào cuối năm 2025

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà vừa có ý kiến chỉ đạo về việc cấp Giấy phép kinh doanh vận chuyển hàng không cho Công ty TNHH Hàng không Mặt trời Phú Quốc.

Sự kiện - 12/06/2025 14:41

Từ ngày 12/6, cả nước còn 34 tỉnh, thành phố

Từ ngày 12/6, cả nước còn 34 tỉnh, thành phố

Quốc hội thông qua Nghị quyết về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh năm 2025. Cả nước còn 34 tỉnh, thành phố.

Sự kiện - 12/06/2025 11:31

Hai ông lớn hàng không, vũ trụ Pháp muốn tăng hiện diện ở Việt Nam

Hai ông lớn hàng không, vũ trụ Pháp muốn tăng hiện diện ở Việt Nam

Cả hai tập đoàn Airbus và Safran đều đã có mặt ở Việt Nam từ lâu, có nhiều hợp đồng với các hãng hàng không trong nước.

Sự kiện - 12/06/2025 06:45

Thúc đẩy hợp tác đầu tư trong lĩnh vực công nghiệp công nghệ cao Á - Âu

Thúc đẩy hợp tác đầu tư trong lĩnh vực công nghiệp công nghệ cao Á - Âu

Diễn đàn Hợp tác đầu tư công nghiệp Á - Âu nhằm thúc đẩy hợp tác đầu tư giữa các doanh nghiệp châu Âu, Trung Quốc với các doanh nghiệp Việt Nam trong lĩnh vực công nghiệp công nghệ cao, các ngành công nghiệp chính yếu.

Sự kiện - 11/06/2025 19:10

34 tỉnh, thành dự kiến hoạt động từ 1/7/2025 có tên như thế nào?

34 tỉnh, thành dự kiến hoạt động từ 1/7/2025 có tên như thế nào?

Cả nước sẽ có 34 đơn vị hành chính cấp tỉnh gồm 6 thành phố trực thuộc Trung ương là Hà Nội, TP.HCM, Hải Phòng, Huế, Đà Nẵng và Cần Thơ.

Sự kiện - 11/06/2025 14:07