Bất hợp lý trong dự thảo Nghị định tuyển dụng lao động làm việc tại các tổ chức nước ngoài tại Việt Nam

Hiệp hội Doanh nghiệp Đầu tư nước ngoài (VAFIE) cho biết, sau khi trao đổi và tổng hợp ý kiến doanh nghiệp hội viên và một số Hiệp hội doanh nghiệp nước ngoài tại Việt Nam cho thấy một số điểm bất cập trong dự thảo Nghị định quy định chi tiết việc tuyển dụng, quản lý lao động Việt Nam làm việc cho các tổ chức nước ngoài tại Việt Nam như: Đưa các “Tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài từ 51% trong vốn điều lệ của tổ chức” vào là 1 đối tượng áp dụng của Nghị định; yêu cầu người sử dụng nộp báo cáo về tình hình tuyển dụng, sử dụng người lao động Việt Nam.

Làm rõ hơn những điểm bất cập trên của dự thảo Nghị định, TS. Nguyễn Văn Toàn, Phó Chủ tịch VAFIE cho biết, những tổng kết mới đây cho thấy, Việt Nam đã có kinh nghiệm hơn 30 năm trong thu hút đầu tư nước ngoài (FDI) khá thành công với môi trường đầu tư kinh doanh hấp dẫn. Tuy nhiên, dự thảo Nghị định mới đây về tuyển dụng lao động Việt Nam cho FDI vào Việt Nam đang bị cho là "tạo bước lùi trong việc cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh tại Việt Nam".

Cụ thể, dự thảo Nghị định quy định chi tiết việc tuyển dụng, quản lý lao động Việt Nam làm việc cho các tổ chức nước ngoài tại Việt Nam có quy định mới, đưa các “Tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài từ 51% trong vốn điều lệ của tổ chức” vào là 1 đối tượng áp dụng của Nghị định (điểm e, khoản 2, điều 2 của dự thảo Nghị định) là không phù hợp với Luật Doanh nghiệp và Luật Lao động.

Theo đó, Luật Doanh nghiệp quy định "bảo đảm bình đẳng trước pháp luật các doanh nghiệp không phân biệt hình thức sở hữu và thành phần kinh tế”; và doanh nghiệp có quyền "tuyển dụng, thuê và sử dụng lao động theo quy định của pháp luật về lao động".

Luật Lao động cũng quy định cụ thể, người sử dụng lao động có quyền tuyển dụng, bố trí, điều hành lao động theo nhu cầu sản xuất, kinh doanh; khen thưởng và xử lý vi phạm kỷ luật lao động.

Trong khi đó trong dự thảo Nghị định lại yêu cầu: Trình tự, thủ tục tuyển dụng người lao động Việt Nam làm việc cho tổ chức, cá nhân nước ngoài quy định “Khi có nhu cầu tuyển dụng người lao động Việt Nam, tổ chức, cá nhân nước ngoài phải gửi văn bản đề nghị tuyển người lao động Việt Nam đến tổ chức có thẩm quyền tuyển dụng, quản lý người lao động Việt Nam...".

Theo ông Toàn, quy định này sẽ hạn chế quyền tự chủ trong tuyển dụng và quản lý lao động đối với "Tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài từ 51% trong vốn điều lệ của tổ chức". Cùng với đó, dự thảo Nghị định nêu rõ định quy định áp dụng cho tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài từ 51% trở lên, không áp dụng cho các loại hình doanh nghiệp khác được quy định tại Luật doanh nghiệp. Như vậy, quy định này chưa nhất quán tinh thần của Luật Doanh nghiệp là "bảo đảm sự bình đẳng trước pháp luật của các doanh nghiệp không phân biệt hình thức sở hữu và thành phần kinh tế".

Theo dự thảo Nghị định, thẩm quyền tuyển dụng, quản lý lao động Việt Nam làm việc cho các tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài từ 51% trở lên được giao cho Trung tâm dịch vụ việc làm do Bộ trưởng Bộ lao động-Thương binh và Xã hội hoặc Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương quyết định thành lập là chưa nhất quán với tinh thần của Luật Doanh nghiệp và Luật Lao động về lao động và quyền tuyển dụng, thuê và sử dụng lao động của doanh nghiệp.

Trong khi thực tế cho thấy, qua 21 năm áp dụng Nghị định 85/1998 về tuyển dụng, quản lý lao động Việt Nam làm việc cho tổ chức, cá nhân nước ngoài tại Việt Nam với vai trò của tổ chức có thẩm quyền tuyển dụng, quản lý người lao động Việt Nam (ví dụ: trung tâm dịch vụ việc làm) trong việc là cầu nối tuyển dụng giữa người lao động và người sử dụng lao động ( đối với tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài từ 51% trở lên) là không rõ nét, hầu hết việc tuyển dụng đều được thực hiện trực tiếp giữa người lao động và người sử dụng lao động.

Vì vậy, việc phải qua các trung tâm dịch vụ việc làm này sẽ làm kéo dài thời gian tuyển dụng, tăng thêm thủ tục hành chính, chưa bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của người sử dụng lao động và đa dạng hóa các hình thức kết nối cung, cầu lao động.

Dự thảo Nghị định cũng yêu cầu cầu tổ chức, cá nhân nước ngoài tại Việt Nam phải nộp báo cáo về tình hình tuyển dụng, sử dụng người lao động Việt Nam (khoản 3 điều 8 của dự thảo) gây ra sự trùng lặp giữa các quy định pháp luật khi Nghị định số 3/2014/NĐ-CP đã quy định, người sử dụng lao động phải nộp báo cáo về tình hình thay đổi lao động định kỳ 6 tháng và hằng năm tới Phòng LĐ-TB&XH hoặc Sở LĐ-TB&XH. Sau đó, Phòng LĐTB&XH báo cáo Sở LĐTB&XH để tổng hợp và báo cáo Bộ LĐTB&XH và Ủy ban nhân dân cấp tỉnh.

Từ những phân tích trên, VAFIE đề xuất: Bỏ khoản E trong điều 2 của dự thảo để “Tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài từ 51% trong vốn điều lệ của tổ chức” không thuộc diện áp dụng quy định của nghị định.

Không áp dụng yêu cầu tổ chức, cá nhân nước ngoài tại Việt Nam phải nộp báo cáo về tình hình tuyển dụng, sử dụng người lao động Việt Nam (Khoản 3 điều 8 của dự thảo nghị định) đối với “Tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài từ 51% trong vốn điều lệ của tổ chức” vì sự trùng lặp giữa các quy định pháp luật.

Ngoài ra, ông Nguyễn Văn Toàn cho rằng, cần phân biệt rõ chức năng, nhiệm vụ của trung tâm giới thiệu việc làm là đơn vị dịch vụ công với vai trò của cơ quan quản lý nhà nước. Cần tạo sự bình đẳng giữa các trung tâm, đơn vị làm dịch vụ giới thiệu việc làm với nhau. Vì hiện có nhiều tổ chức săn đầu người hay cung cấp dịch vụ tuyển người, giới thiệu việc làm đang cùng tồn tại. Việc phân biệt sẽ gây là gây khó khăn cho doanh nghiệp.

Cuối cùng, ông Toàn cho rằng, dự thảo Nghị định đang vô hình chung đi ngược lại tinh thần của Nghị quyết 50 về thu hút đầu tư nước ngoài thế hệ mới, là bước lùi trong cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh tại Việt Nam.

Bài liên quan

Ra mắt lãnh đạo Invest Global - Trung tâm Thông tin và Tư vấn Đầu tư trực thuộc VAFIE

VAFIE kiến nghị Chính phủ có giải pháp hỗ trợ khu vực FDI

Một năm nhộn nhịp của VAFIE

Chủ tịch VAFIE Nguyễn Mại: Tạp chí Nhà đầu tư cần bứt phá về cả nội dung và hình thức trong năm 2020