Cuộc điều tra được cho là tập trung vào mọi thứ, từ sự tích hợp liền mạch giữa iPhone và Apple Watch đến hệ thống thanh toán kỹ thuật số của công ty và việc Apple sử dụng bong bóng văn bản màu xanh lá cây để phân biệt tin nhắn văn bản Android với các tin nhắn iMessage.

Nói tóm lại, toàn bộ hệ thống của Apple sẽ được kiểm soát chặt chẽ, cụ thể là hệ sinh thái khổng lồ trị giá 2,8 nghìn tỷ USD của gã khổng lồ công nghệ này.

Gót chân của Apple

Apple, công ty có giá trị nhất thế giới, chính là gã khổng lồ công nghệ hàng đầu duy nhất mà chính phủ Mỹ vẫn chưa khởi kiện vì lý do chống độc quyền trong vài năm qua.

Adam Wolfson, luật sư chống độc quyền tại công ty luật Quinn Emanuel, cho biết nếu các quan chức chống độc quyền truy lùng Apple, đây sẽ là một "cuộc tấn công toàn diện" vào các hoạt động kinh doanh của Apple.

Wolfson cho biết: "Tùy thuộc vào những gì Bộ Tư pháp Mỹ cáo buộc, họ có thể tấn công vào cách mà Apple điều hành hoạt động kinh doanh của mình, giúp Apple luôn là một trong những công ty có lợi nhuận cao nhất trên thế giới".

Apple đã không trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận của CNN về chuyện này.

Cuộc điều tra của Bộ Tư pháp Mỹ không đồng nghĩa với việc cơ quan này có ý định khởi kiện và các cơ quan quản lý của Mỹ vẫn có thể có tùy chọn khác là không khởi kiện.

Tuy nhiên, theo William Kovacic, cựu Chủ tịch Ủy ban Thương mại Liên bang, một trong những cơ quan chống độc quyền hàng đầu của đất nước, quyết định đưa Apple ra tòa sẽ là "một vấn đề rất lớn".

Kovacic nói: "Quyền lợi đối với người tiêu dùng ở đây, với lợi ích của công ty là rất lớn".

Vai trò của Apple trong thế giới hiện đại

Một số cột mốc quan trọng nhất trong gần nửa thế kỷ tồn tại của Apple gồm việc Jobs bị sa thải khỏi Apple vào năm 1985, cùng với sự trở lại của ông vào năm 1997 và bước ngoặt định mệnh của ông là ra mắt iPhone, iPad và cửa hàng ứng dụng Apple, mở ra thời đại điện thoại di động, kỷ nguyên điện toán thay đổi mãi mãi xã hội toàn cầu.

Một vụ kiện của Bộ Tư pháp Mỹ nhắm vào nền tảng thành công của Apple sẽ trở thành một chương quan trọng khác trong câu chuyện phát triển của công ty.

Bất chấp sự phổ biến của các sản phẩm đối với người dùng, Apple đã thu hút sự chỉ trích ngày càng tăng từ các nhà sản xuất ứng dụng, đối thủ và nhà hoạch định chính sách, những người đã cáo buộc công ty o bế người dùng và buộc các đối thủ cạnh tranh phải chấp nhận các điều khoản hạn chế tiếp cận người dùng của Apple.

Một số nhà lập pháp Hoa Kỳ đã đề xuất luật buộc mở cửa hàng ứng dụng của Apple, mặc dù dự luật này đã bị đình trệ do bị Apple và Google phản đối.

Trong các tình huống khác, các đối thủ của Apple đã thách thức sự thành công công ty, gần đây nhất là trong một vụ tranh chấp bằng sáng chế dẫn đến lệnh cấm nhập khẩu đối với một số loại đồng hồ Apple vào tháng trước, mặc dù sau đó Apple nhận được lệnh khẩn cấp của tòa án tạm dừng lệnh cấm.

Kiềm chế quyền lực độc quyền?

Vào năm 2020, một cuộc điều tra của Hạ viện Hoa Kỳ cho thấy Apple, cùng với Amazon, Google và Meta, đều nắm giữ quyền lực độc quyền theo những cách có thể gây hại.

Cuộc điều tra kéo dài 16 tháng bao gồm các phiên điều trần cấp cao với các CEO công nghệ và lên đến đỉnh điểm là một báo cáo quốc hội dài 450 trang nêu chi tiết một số hoạt động kinh doanh bị cáo buộc là phản cạnh tranh của các công ty này.

Cuộc điều tra cũng thúc đẩy một làn sóng giám sát chống độc quyền, từ đó dẫn đến các vụ kiện của chính phủ Hoa Kỳ chống lại tất cả các công ty có tên trong báo cáo, ngoại trừ Apple.

Cách xử lý tin nhắn Android của Apple đã nổi lên như một ví dụ điển hình cho những người chỉ trích cách công ty cố gắng tận dụng sức mạnh của mình.

Wolfson cho biết, bằng cách hiển thị tin nhắn Android trên iPhone trong bong bóng văn bản màu xanh lá cây thay vì màu xanh lam, giống như với nền tảng iMessage độc quyền của mình, Apple đã tạo ra một loại khác biệt về trạng thái.

Ông nói: "Những người có iPhone thường bảo thủ hơn vì họ không muốn giống như phía bên kia [Android]. Và đối với những người sử dụng điện thoại Android, họ muốn có iPhone vì họ không muốn bị loại trừ. Câu hỏi đặt ra là liệu việc sử dụng quyền lực đó có tác động phản cạnh tranh hay không?".

Năm ngoái, Apple đã công bố kế hoạch cải thiện khả năng tương tác với tin nhắn Android bằng cách áp dụng tiêu chuẩn được gọi là Dịch vụ truyền thông đa phương tiện, mặc dù các chuyên gia dự đoán Apple sẽ tiếp tục sử dụng bong bóng tin nhắn màu xanh lá cây.

Bắt đầu từ năm 2020, Apple đã tiến hành một cuộc chiến chống độc quyền rất công khai trên cửa hàng ứng dụng của mình với Epic Games, nhà sản xuất trò chơi điện tử "Fortnite", nhưng một tòa án quận của Hoa Kỳ và tòa phúc thẩm liên bang đều ra phán quyết rằng Apple không độc quyền bất hợp pháp phân phối ứng dụng trên nền tảng của nó.

Các khía cạnh của vụ việc đã được kháng cáo lên Tòa án Tối cao Hoa Kỳ, mặc dù các thẩm phán vẫn chưa xác định liệu có xét xử vấn đề này hay không.

Những phán quyết hiện tại nêu bật những thách thức phía trước đối với Bộ Tư pháp Mỹ. Cơ quan này sẽ cần đưa ra một vụ kiện về cách Apple bị cáo buộc gây tổn hại đến cạnh tranh.

Bộ Tư pháp Mỹ cũng cần phải chứng minh rằng những lợi ích mà Apple mang lại cho người tiêu dùng không lớn hơn những vi phạm chống độc quyền bị cáo buộc.

Kovacic nói: "Tất cả những vấn đề này đều vô cùng thách thức. [Apple] sẽ lập luận, cũng như Google, Amazon và Facebook, rằng hành vi của họ không phải là xấu xa, mà ngược lại rất quan trọng trong việc cung cấp trải nghiệm tốt cho người dùng".

Các chuyên gia pháp lý cho biết, nếu Bộ Tư pháp Mỹ khởi kiện Apple, điều này sẽ được coi là nghiêm trọng giống như vụ truy tố chống độc quyền của chính phủ Mỹ đối với Microsoft trong những năm 1990.

Vụ kiện cũng có thể được hiểu là một biểu tượng cho chương trình nghị sự kinh tế của Tổng thống Joe Biden.

Kỷ nguyên mới của các quy định

Dẫn đầu bộ phận chống độc quyền của Bộ Tư pháp Mỹ (DOJ) và Ủy ban Thương mại Liên bang (FTC) là thế hệ quan chức mới từng lập luận rằng Hoa Kỳ đã thực thi kém luật chống độc quyền của quốc gia trong lịch sử, dẫn đến làn sóng hợp nhất doanh nghiệp và các hành vi phản cạnh tranh mà cuối cùng gây tổn hại cho công chúng thông qua việc áp đặt giá bán cao hơn, ít sự lựa chọn hơn hoặc ít có sự đổi mới sản phẩm hơn cho người tiêu dùng.

Kể từ đó, cả hai cơ quannói trên  đều theo đuổi các vụ kiện cấp cao chống lại các công ty hùng mạnh và các vụ sáp nhập lớn.

David Balto, cựu giám đốc chính sách của FTC, cho biết: "Một trong những thành tựu lớn nhất của Chính quyền Biden, đặc biệt là về mặt chính sách kinh tế, là đã chuyển vấn đề chống độc quyền từ kho lưu trữ này sang kho lưu trữ khác".

Các thành viên Quốc hội cũng bày tỏ lo ngại về sự tập trung kinh tế ngày càng tăng và đã thông qua luật tăng ngân sách cho FTC và DOJ.

Charlotte Slaiman, luật sư chống độc quyền và Phó chủ tịch của Public Knowledge, một nhóm vận động người tiêu dùng, cho biết, cuộc điều tra của Hạ viện và các đề xuất quản lý các cửa hàng ứng dụng của Hoa Kỳ cho thấy các nhà lập pháp có vai trò then chốt trong việc hạn chế sự lạm dụng trong cạnh tranh.

Slaiman nói thêm, một vụ kiện chống lại Apple sẽ phản ánh những gì các cơ quan thực thi có thể làm với nhiều tài nguyên hơn.

Nó cũng có khả năng dẫn đến những thay đổi sâu rộng đối với lĩnh vực công nghệ chưa từng thấy kể từ vụ Microsoft, kết thúc bằng một thỏa thuận mang tính đột phá mà các chuyên gia tin tưởng vào sự phát triển của Internet hiện đại.

Bài liên quan

Apple mất 200 tỷ USD hai ngày sau lệnh cấm iPhone ở Trung Quốc

Tại sao Apple luôn bị ám ảnh bởi thị trường Ấn Độ?

Lịch sử Apple qua những bức ảnh - Phần cuối: Cái chết của Steve Jobs và đế chế Tim Cook

Lịch sử Apple qua những bức ảnh - Phần 2: Giai đoạn gian truân và sự trở lại của Steve Jobs