'Thị trường BĐS chưa bị ảnh hưởng nghiêm trọng, mà chỉ mới tác động tới một số phân khúc và yếu tố riêng biệt'

Khoảng 5.000 dự án đang được triển khai

Sáng 27/11, Hiệp hội bất động sản TP.HCM (HoREA) đã phối hợp với Ban kinh tế Trung ương và Trường Đại học mở TP.HCM tổ chức “Hội thảo phát triển thị trường bất động sản (BĐS) nhà ở minh bạch, bền vững thúc đẩy quá trình đô thị hóa và phát triển đô thị Việt Nam đến năm 230, tầm nhìn đến năm 2045”.

Phát biểu tại hội nghị, ông Nguyễn Văn Sinh, Thứ trưởng Bộ Xây dựng cho biết, trong thời qua, Đảng, Nhà nước, Chính phủ đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách về nhà ở và thị trường BĐS, tạo điều kiện thu hút nguồn vốn đầu tư và các chủ thể tham gia qua đó các sản phẩm bất động phát triển nhanh cả về quy mô, số lượng, loại hình.

Theo Thứ trưởng Bộ Xây dựng, trong 10 năm qua, thị trường BĐS trải qua 4 lần thay đổi trạng thái cơ bản. Cụ thể, từ năm 2009 - 2010 là giai đoạn phát triển nóng, hầu hết các phân khúc BĐS đều tăng trưởng nóng, chủ yếu do nới lỏng tín dụng; từ năm 2011- 2013 là giai đoạn trầm lắng, đóng băng, do ngân hàng siết chặt nguồn vốn và tiêu chuẩn tín dụng cho vay bất động sản.

Từ năm 2014 - 2019, đây là giai đoạn mà thể chế, chính sách về nhà ở và thị trường BĐS sản tiếp tục được hoàn thiện, với khoảng 40 văn bản quy phạm pháp luật, bao gồm: 2 Luật (Luật Nhà ở năm 2014; Luật Kinh doanh BĐS năm 2014); 7 Nghị định của Chính phủ. 2 Chi thị và 4 Quyết định của Thủ tướng Chính phủ và 24 thông tư hướng dẫn. Bên cạnh đó, có nhiều đạo luật quan trọng có liên quan như Luật Xây dựng, Luật Đất đai, Luật Đầu tư, Luật Đấu thầu.

“Có thể nói hệ thống pháp luật được hoàn thiện đã tạo điều kiện thuận lợi, thông thoáng để thị trường BĐS phục hồi và phát triển trở lại trong giai đoạn này”, Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh cho hay.

Trong khi đó, bước sang năm 2020, kể từ thời điểm đầu năm, Việt Nam và hầu hết khắp các nước trên thế giới đã phải trải qua đại dịch COVID-19. Dịch bệnh đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng và trực tiếp tới nhiều ngành, lĩnh vực kể cả hoạt động kinh doanh BĐS. Tuy nhiên, đến nay thị trường BĐS chưa bị ảnh hưởng nghiêm trọng, mà chỉ mới có sự ảnh hưởng, tác động tới một số phân khúc và yếu tố riêng biệt.

Cụ thể, về số lượng loại hình, quy mô dự án bất động sản, Thứ trưởng Bộ Xây dựng cho biết, hiện nay, ước tính cả nước đã và đang triển khai thực hiện khoảng 5.000 dự án, với tổng vốn đầu tư khoảng hơn 4,5 triệu tỷ đồng (tăng gấp 3 lần so với năm 2009).

Về nợ tín dụng trong lĩnh vực bất động sản, theo số liệu thống kê của Ngân hàng nhà nước, bình quân dư nợ tín dụng trong 5 năm gần đây khoảng trên 7%. Cùng với đó, đầu tư vốn FDI vào BĐS, tính trong 5 năm gần đây nguồn vốn FDI đầu tư vào lĩnh vực BĐS đạt khoảng 17,63 tỷ USD, luôn đứng thứ 2 trong tổng nguồn vốn FDI đăng ký đầu tư vào Việt Nam.

Về các chủ thể tham gia thị trường, tính đến đầu năm 2020, cả nước có khoảng 100.000 doanh nghiệp xây dựng và 15.000 doanh nghiệp kinh doanh BĐS (tảng hơn 2.3 lần so với năm 2010). Ngoài ra, còn có hơn 1.000 sàn giao dịch BĐS đủ được thành lập.

“Đáng chú ý, 9 tháng năm 2020 đến nay, theo báo cáo của các địa phương trên cả nước thì đã có 79.600 giao dịch BĐS thành công, tương đương lượng giao dịch năm 2019; có 242 dự án với 57.691 căn hộ được Sở Xây dựng các đại phương có văn bản thông báo đủ điều kiện bán nhà ở hình thành trong tương lai; dư nợ tín dụng đối với hoạt động kinh doanh BĐS tính đến ngày 30/9/2020 là 606.253 tỷ đồng đăng ký vào lĩnh vực bất động sản tăng dần theo quý từ 0,264 tỷ USD lên 2,35 tỷ USD (tính cả 9 tháng là 3,2 tỷ đồng)”, Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh thông tin.

Những vướng mắc và biện pháp giải quyết

Bên cạnh những tín hiệu khả quan, Thứ trưởng Bộ Xây dựng cũng thừa nhận, thị trường BĐS thời gian qua vẫn còn một số tồn tại, hạn chế bộc lộ trong thực tế cần khắc phục.

Theo Thứ trưởng, hệ thống pháp luật liên quan đến lĩnh vực bất động sản đã từng bước được hoàn thiện, tuy nhiên, vẫn còn tồn tại những mâu thuẫn, chồng chéo, chưa đồng bộ của hệ thống pháp luật làm cản trở thị trường BĐS phát triển ổn định, lành mạnh.

Bên cạnh đó, cơ cấu sản phẩm BĐS tại một số địa phương, khu vực còn chưa phù hợp: Nguồn cung nhà ở trung, cao cấp dư thừa nhưng lại thiếu nguồn cung nhà ở xã hội và nhà ở thương mại giá thấp. Hay giá nhà ở, đặc biệt là tại khu vực đô thị còn cao so với mặt bằng thu nhập chung của người dân cùng như tốc độ phát triển của nền kinh tế.

Chưa có quy định cụ thể (như điều kiện huy động vốn, mẫu hợp đồng mua bản...) đối với các bất động sản đặc thù như BĐS du lịch - nghỉ dưỡng - lưu trú (condotel, office, resort villa), BĐS hạ tầng, BĐS công nghiệp. Vẫn còn tình trạng thông qua các dự án BĐS, nhà ở chưa đủ cơ sở pháp lý, diệu kiện huy động vốn hoặc dự án không có thật (dự án ma) để lừa đảo, chiếm dụng tiền huy động của người mua

"Tính minh bạch của thị trường, từ hoạt động đầu tư, tạo lập BĐS đến hoạt động giao dịch mua, bán, chuyển nhượng, cho thuê vẫn còn hạn chế. Hệ thống thông tin về nhà ở và thị trường BĐS vẫn chưa hoàn chỉnh và bị phân mảnh do nhiều cơ quan quản lý. Tình trạng đầu cơ còn diễn ra khá phổ biến ở các địa phương nhất là tại các khu đô thị lớn, khiến cho hoạt động của thị trường BĐS thiếu tính bền vững và ổn định", Thứ trưởng Bộ Xây dựng chỉ ra.

Cũng theo Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh, giao dịch BĐS sơ cấp khó kiểm soát, nhiều rủi ro cho khách hàng do không bắt buộc thực hiện qua sàn giao dịch, tình trạng các chức, cá nhân môi giới BĐS tự do, không có chứng chỉ cồn khá phổ biến.

Ngoài ra, nguồn lực tài chính cho đầu tư các dự án BĐS chưa đa dạng và bền vững, chủ yếu vẫn phụ thuộc vào nguồn vốn tín dụng ngân hàng và tiền ứng trước của khách hàng. Chưa nhiều doanh nghiệp kinh doanh BĐS thực hiện huy động vốn thông qua chứng khoán, trái phiếu.

Theo đó để đảm bảo cho thị trường BĐS phát triển ổn định, lành mạnh, công khai, minh bạch, Thứ trưởng Bộ Xây dựng đã đưa ra một số giải pháp cần tiếp tục triển khai trong thời gian tới.

Thứ nhất, tiếp tục hoàn thiện thể chế đồng bộ, thống nhất tạo điều kiện thông thoáng, phù hợp thông lệ quốc tế để khuyến khích các thành phần kinh tế tham gia thị trường BĐS.

Thứ hai, tập trung đẩy mạnh phát triển nhà ở xã hội, nhà ở thương mại quy mô vừa và nhỏ, giá thấp để giải quyết chỗ ở cho người có thu nhập thấp và điều chỉnh cơ cấu BĐS ở.

Thứ ba, đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính theo hình thức liên thông, cắt giảm thủ tục, rút ngắn thời gian giải quyết, hồ sơ, chi phí thực hiện trong hoạt động đầu tư xây dựng các dự án BĐS.

Thứ tư, tiếp tục hoàn thiện hệ thống thông tin về nhà ở và thị trường BĐS đảm bảo cung cấp thông tin công khai, đầy đủ, kịp thời thông tin để thị trường hoạt động ổn định, lành mạnh.

Cuối cùng, tăng cường kiểm soát thị trường BĐS, chủ động kiểm soát điều tiết đảm bảo thị trường BĐS phát triển cân đối cung - cầu. Kịp thời ngăn chặn không để thị trường xảy ra tình trạng “sốt nóng” hay “đóng băng” ảnh hưởng xấu đến phát triển kinh tế an ninh, xã hội...

Bài liên quan

Thị trường bất động sản còn cơ hội lật ngược thế cờ

Hai kịch bản đối với thị trường bất động sản năm 2021

Vốn FDI đổ vào thị trường bất động sản TP.HCM sụt giảm mạnh

Dự báo bất ngờ về thị trường bất động sản cuối năm