Tăng lương tối thiểu vùng ở trong khoảng hợp lý

Sau nhiều lần nâng lên hạ xuống các phương án, Hội đồng Tiền lương quốc gia đã chốt mức tăng lương tối thiểu vùng năm 2018 vào sáng 7/8/2017. Cụ thể, mức tăng cuối cùng 6,5% (từ 180.000 đồng đến 230.000 đồng) đưa tiền lương lần lượt từ vùng I đến vùng IV là 3,98 triệu đồng; 3,53 triệu; 3,09 triệu và 2,76 triệu đồng.

Nhận định về mức tăng lương tối thiểu vùng này của Việt Nam, TS Chang-Hee Lee - Giám đốc ILO tại Việt Nam cho biết: Đây là quyết định chung của Chính phủ, người sử dụng lao động và Công đoàn thông qua Hội đồng Tiền lương Quốc gia. ILO hoàn toàn tôn trọng điều đó. "Tôi chắc chắn rằng quá trình đi đến đồng thuận về mức tăng lương tối thiếu không hề đơn giản bởi mỗi bên đứng từ những lập trường và lợi ích riêng", ông Chang-Hee-Lee nói.

Bài liên quan

Bốn nhà băng nào đang cho vay BOT nhiều nhất?

Dựa vào số liệu kinh tế vĩ mô của Việt Nam, một số người có thể cho rằng mức tăng lương tối thiểu 6,5% là ở trong khoảng hợp lý. Theo số liệu của Chính phủ, GDP (tổng sản phẩm quốc nội) của Việt Nam tăng 6,2% và CPI (chỉ số giá tiêu dùng) tăng 4,74% trong năm 2016. Năm nay, dự kiến tăng trưởng GDP sẽ ở mức 6,5% và CPI tăng 4%.

Chúng ta cần nhìn vào những tác động tích cực mà mức lương tối thiểu mới có thể giúp tăng cầu nội địa. Lương tối thiểu không chỉ ảnh hưởng đến người lao động có mức lương sát mức sàn này, mà còn tác động đến cả những người nhận lương cao hơn thông qua việc điều chỉnh bậc lương trong doanh nghiệp. Điều đó có nghĩa là lương tối thiểu tăng có thể giúp cải thiện thu nhập của đa số người lao động, từ đó tăng tiêu thụ nội địa và đóng góp vào một mức tăng trưởng GDP cao hơn.

Khi điều chỉnh lương tối thiểu, chúng ta cần nhìn vào nhiều tác động khác nhau mà sự thay đổi này có thể dẫn tới ở các ngành khác nhau, các doanh nghiệp có năng suất thấp cũng như cao, và toàn bộ nền kinh tế.

Lương tối thiểu cần đảm bảo mức sống tối thiểu

Theo ông Chang-Hee Lee, "lương tối thiểu cần đảm bảo mức sống tối thiểu cho người lao động và gia đình" là xác đáng. Tất cả Công đoàn trên Thế giới đều có cùng mục tiêu đảm bảo mức sống tối thiểu cho người lao động và gia đình họ.

Mức sống tối thiểu là một khái niệm mang tính tương đối cả về mặt thời gian cũng như tùy theo quốc gia. Chẳng hạn, khi nền kinh tế phát triển hơn, danh sách nhu cầu tiêu thụ của con người cũng dài ra. 20 năm trước đây, nếu chúng ta có 3 bữa cơm mỗi ngày và mua được 1 chiếc xe đạp, thế có lẽ đã là đủ. Nhưng trong bối cảnh hiện nay, chỉ những thứ này không còn là đủ nữa.

Để lương tối thiểu có hiệu quả trong việc xác lập mức sàn bảo vệ người lao động ở dưới đáy của thang lương trong khi vẫn đảm bảo môi trường kinh doanh để phát triển doanh nghiệp bền vững, Việt Nam có thể xem xét một vài gợi ý sau:

Bài liên quan

Trúng Vietlott phải nộp thuế 30%

Thứ nhất, lương tối thiểu nên được xác lập dựa trên bằng chứng về tình hình kinh tế và thị trường lao động, để đảm bảo rằng mức lương tối thiểu mới giúp phát triển doanh nghiệp bền vững trong khi vẫn bảo vệ người lao động không bị trả lương quá thấp. Để làm được điều này, Việt Nam cần phát triển hệ thống thông tin thị trường lao động tốt hơn.

Thứ hai, cần tăng cường hơn nữa năng lực chuyên môn của Ban thư ký của Hội đồng Tiền lương Quốc gia. Bộ phận này đóng một vai trò quan trọng giúp cung cấp những phân tích sâu sắc về số liệu kinh tế và thị trường lao động, để những người có vai trò quyết định (đại diện của chính phủ, người lao động và người sử dụng lao động) có thể đàm phán dựa trên những hiểu biết đầy đủ về bối cảnh và bằng chứng. Lương tối thiểu chỉ đặt ra mức sàn trong khi tiền lương cần được quyết định thông qua đàm phán giữa người sử dụng lao động và người lao động. Việt Nam nên làm gì để cải thiện chất lượng của thương lượng tập thể?

Hiện tại, nhiều người lao động không có kỹ năng hoặc kỹ năng thấp ngay cả ở các doanh nghiệp lớn trong ngành công nghệ cao cũng chỉ nhận mức lương tối thiểu hoặc nhỉnh hơn lương tối thiểu một chút. Để bù lại mức lương thấp, họ phải làm thêm giờ, thường với thời gian vượt quá pháp luật cho phép. Đó là do thương lượng tập thể kém phát triển.

Thành quả kinh tế của doanh nghiệp, bao gồm các doanh nghiệp FDI lớn trong ngành điện tử, cần phải được chia sẻ công bằng hơn. Có thể đạt được mục tiêu này thông qua thương lượng tập thể hiệu quả. Và thương lượng tập thể hiệu quả cần có tổ chức của người lao động hiệu quả, có thể đại diện cho tiếng nói của người lao động và độc lập với người sử dụng lao động. Rất tiếc, hiện các nơi làm việc tại Việt Nam thường chưa làm được điều đó.

Theo ông Chang-Hee Lee, nếu Việt Nam muốn đạt được mục tiêu tăng trưởng bền vững và toàn diện, trong đó người lao động có thể được hưởng một cách công bằng những thành tựu của tăng trưởng kinh tế, phát triển thị trường trong nước thông qua tăng cầu nội địa, Việt Nam cần cải thiện khả năng đại diện của công đoàn và thương lượng tập thể tại nơi làm việc.

Bài liên quan

Tăng lương tối thiểu vùng, mức sống người lao động có tăng?

Doanh nghiệp Việt tuyển IT lương 340 triệu mỗi tháng

Không phải vì lương khủng, chỉ 3 lý do Google - Amazon là "thiên đường làm việc" mọi người trẻ đều khao khát

Giữ chân nhân viên kiểu Mỹ: Lương 175.000 USD, thêm 100 USD tiền massage mỗi tháng