Vụ việc cho thấy công tác quản lý game online hiện nay đang có nhiều lỗ hổng. Những lỗ hổng đó là gì? Các nhà mạng cung cấp dịch vụ Internet (như Viettel, MobiFone, Vinaphone) có vai trò gì không?.

Muốn đánh bạc online phải có sự “tiếp sức” của... nhà mạng

Cách thức hoạt động và tổ chức đánh bạc trong đường dây tội phạm vừa bị phát hiện gây chấn động cả nước hóa ra khá đơn giản. Những kẻ chủ mưu mở ra một trang web (lấy tên là Rikvip.com), có vai trò là một cổng game online. Đây là một “sòng bài” điện tử đúng nghĩa, ngoài game đánh bài Rikvip, tại đây còn có rất nhiều trò chơi cờ bạc khác như bài Poker, tiến lên, xì lát, xì tố, xóc đĩa...

Để tham gia, người chơi dễ dàng đăng ký một tài khoản và chơi trực tuyến với những người chơi khác, qua máy tính hay thiết bị di động (smatphone) của mình tại “sòng bài” Rikvip.com này.

Bài liên quan

Ông Nguyễn Thanh Hóa nhận bao nhiêu tiền từ 'trùm' cờ bạc?

Đánh bạc thì phải có tiền, do vậy người chơi phải nạp tiền vào tài khoản của mình. Rikvip đã “giải quyết” khâu này bằng cách hợp tác với các nhà mạng, thông qua hình thức dùng thẻ cào điện thoại của Viettel, MobiFone, Vinaphone hoặc tin nhắn qua đầu số dịch vụ của nhà mạng. Từ số tiền thật trong thẻ, người chơi sẽ được Rikvip quy đổi ra thành “tiền ảo”, có đơn vị tính là VIP. Mỗi lần cá cược (đánh bạc) trong game, theo “luật chơi” do Rikvip quy định, người thắng sẽ nhận về số tiền ảo tương đương từ 2-15 lần số tiền đặt cược. “Nhà cái” Rikvip cũng thu tiền xâu của người thắng bạc. Tất cả đều vận hành trên Internet.

Ngoài việc thường xuyên tổ chức các chương trình “chăm sóc khách hàng” như khuyến mãi, tặng quà... tại sòng bài Rikvip, người chơi còn có thể đổi tiền ảo của mình (trong game) ra thẻ điện thoại Viettel, MobiFone, Vinaphone. Thậm chí Rikvip còn quy đổi tiền ảo ra thành tiền thật cho những người chơi thắng cược có nhu cầu lấy tiền mặt, thông qua hệ thống chân rết, phục vụ việc mua - bán tiền ảo của mình.

Qua thông tin trên báo chí, được biết tất cả các mã thẻ điện thoại khi người chơi nạp vào cổng game Rikvip đều được chuyển thẳng về các nhà mạng. Cuối mỗi tháng, nhà mạng sẽ “cắt” lại phần trăm cho cổng đăng ký thanh toán của các công ty phát triển game, theo hợp đồng giữa hai bên. Đáng chú ý, khi người chơi đăng nhập tài khoản vào cổng game Rikvip, hệ thống sẽ hướng dẫn người chơi cách nạp thẻ, nhắn tin theo cú pháp với số tiền tương ứng nhu cầu sử dụng, đồng thời ra thông báo “do nhà mạng thu 55% trị giá tin nhắn nên giá trị VIP nhận được sẽ là 45% giá trị tin nhắn”.

Trong đường dây cờ bạc qua game online này, số tiền mà các nhà mạng được hưởng, theo Bộ Công an, tổng cộng tới khoảng 1.400 tỉ đồng.

Với cách thức hoạt động như trên, chúng ta thấy rất rõ thẻ điện thoại của các nhà mạng chính là “đồng tiền” trung gian giữa người chơi và Rikvip. Thậm chí là điều kiện cần, không thể thiếu để đánh bạc.

Vấn đề đặt ra, là nhà mạng có trách nhiệm hay sai phạm gì không?

Những lỗ hổng trong quy định pháp luật và thực tiễn

Qua hoạt động của sòng bạc Rikvip, có thể thấy các vấn đề, và cũng là “lỗ hổng”, cần được xem xét và “trám” lại.

Trước hết là vấn đề con người, mà ở đây là cán bộ quản lý nhà nước ở những cấp cao nhất. Việc một cổng game online (sòng bài) hoạt động “ầm ầm”, thu lợi bất chính hàng ngàn tỉ đồng, tồn tại trong thời gian dài hoàn toàn nằm trong khả năng phát hiện và thẩm quyền xử lý giải quyết của các cơ quan chức năng của Bộ công an. Thế nhưng, ở đây chính ông Cục trưởng Nguyễn Thanh Hóa lại thỏa thuận ăn chia, bảo kê cho sòng bài hoạt động. Như vậy, yếu tố con người, sự thiếu đồng bộ trong kiểm tra, giám sát rõ ràng đang có vấn đề rất nghiêm trọng.

Bài liên quan

Đại án đánh bạc qua mạng: Nguyễn Văn Dương đã bị bắt từ 2017

Về mặt pháp luật, hiện nay quy định về quản lý, kinh doanh trò chơi trên mạng Internet đang có hai văn bản chính là Nghị định 72/2013/NĐ-CP của Chính phủ và Thông tư 24/2014/TT-BTTTT của Bộ Thông tin và Truyền thông. Tuy nhiên, qua vụ Rikvip, có thể thấy các văn bản pháp quy này vẫn chưa toàn diện, có phần lạc hậu. Cụ thể, đối tượng điều chỉnh của các văn bản này không đề cập đến, hay nói khác đi là đã “bỏ lọt” việc kiểm tra, giám sát hoạt động kinh doanh và cung cấp thông tin của các nhà mạng (cung cấp dịch vụ Internet) liên quan đến game online, trong khi mới chỉ điều chỉnh đối với hai đối tượng là nhà cung cấp dịch vụ game online và người chơi.

Bộ Công Thương và Ngân hàng Nhà nước có vẻ như đã không kiểm tra, giám sát được bản chất hoạt động “ngầm” của các dòng tiền liên quan đến thẻ điện thoại, các chương trình khuyến mãi của các nhà mạng - trong khi việc này có liên quan đến game online, đến hành vi tổ chức đánh bạc, đánh bạc trái phép.

Tôi cho rằng các nhà mạng không thể nói rằng họ không cần biết dòng tiền từ thẻ điện thoại bán ra được tích hợp vào cổng game nào, game đó có hợp pháp không (như một bài báo nêu). Vì hiện tại chỉ duy nhất các nhà mạng mới có công cụ kỹ thuật và điều kiện kiểm soát từng địa chỉ tài khoản Internet, biết được người chơi truy cập vào địa chỉ nào - cũng chính là xác định được có tham gia đánh bạc hay không, ai đang tổ chức đánh bạc...

Mặc dù pháp luật hiện hành quy định nhà cung cấp game online phải có máy chủ đặt tại Việt Nam, phải có trang điện tử giới thiệu, cảnh báo game, người chơi phải khai báo thông tin cá nhân... nhưng trên thực tế, các đối tượng liên quan đã không thực hiện, hoặc thực hiện không đúng (chẳng hạn khai báo thông tin giả)... mà cơ quan quản lý cũng không biết, không thể kiểm tra, giám sát và xử lý. Hay nói khác đi, những quy định này tuy có vẻ khắt khe, nhưng lại không mang tính khả thi cao, thiếu hiệu quả, cũng không phù hợp với xu thế công nghệ hiện tại.

Được biết Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 27/2018, có hiệu lực từ ngày 15-4-2018, bổ sung sửa đổi Nghị định 72/2013. Tuy nhiên, những sửa đổi bổ sung chủ yếu là về thủ tục hành chính trong việc thẩm định, cấp phép kinh doanh trò chơi điện tử trên mạng.

Tăng cường quản lý và hướng tới hợp pháp hóa việc đánh bạc online 

Mặc dù tất yếu Nhà nước cần tăng cường về quản lý nhà nước, sao cho hiệu quả hơn, ngăn chặn được và xử lý nghiêm hoạt động đánh bạc trái phép qua game online, nhưng không thể tách rời bước tiến của khoa học công nghệ, cũng như nên xác định chơi game và cá cược trong chơi game là một nhu cầu có thật của nhiều người. Hầu như không thể nào có thể cấm đoán tuyệt đối việc đánh bạc, trong khi thực tiễn nhiều nước và ngay tại Việt Nam từ lâu đã có quy định về cho phép đánh bạc (casino). Chỉ có điều là chưa cho phép đánh bạc qua game online mà thôi.

Tất nhiên không khuyến khích, nhưng nên chăng xác định và xử lý “cờ bạc” online theo nghĩa tích cực, vừa đáp ứng nhu cầu trong xã hội, lại quản lý được và đem lại lợi ích kinh tế. Game online rõ ràng đã và đang là một ngành công nghiệp khổng lồ, sẽ còn không ngừng tăng trưởng cả về quy mô lẫn giá trị.

Hiện tại, tôi cho rằng Chính phủ cần tiếp tục sửa đổi, bổ sung Nghị định 72/2013 theo hướng “trám” những lỗ hổng nói trên. Cần có quy định về trách nhiệm liên quan, liên đới của nhà mạng, có cơ chế giám sát dòng tiền, tiền ảo trong hoạt động game online. Việc thẩm định game cần phải xem xét về tính chất “cờ bạc” của trò chơi, thay vì chỉ chú ý đến lứa tuổi như hiện tại. Đối với người chơi game, cần có quy định trong việc chơi game tại nhà, trên phương tiện di động...

Về mặt kỹ thuật, Nhà nước cần đầu tư trang bị, tăng cường các công cụ, phương tiện kỹ thuật công nghệ cao, theo kịp bước phát triển chung ở tầm quốc tế mới có thể ngăn chặn, vô hiệu hóa hiệu quả những hoạt động tội phạm trên mạng.

Tất nhiên, chúng ta cũng cần phải mở rộng bang giao, tăng cường hợp tác, khuyến khích hoạt động kinh doanh có đăng ký và đúng pháp luật của các nhà mạng nước ngoài, các chủ game quốc tế có phát hành tại Việt Nam (kể cả trái phép).

Về pháp luật hình sự, từ lâu hành vi đánh bạc và tổ chức đánh bạc được xác định là tội phạm, quy định trong Bộ luật Hình sự. Qua thực tiễn, tôi cho rằng cần bổ sung, điều chỉnh một số luật cho rõ ràng, cụ thể hơn, cũng chính là góp phần tuyên truyền, ngăn chặn tội phạm mạng. Cụ thể, trong tội “trốn thuế” cần bổ sung tình tiết tăng nặng là “sử dụng mạng Internet làm phương tiện”, thay vì chỉ truy số tiền trốn thuế như hiện nay. Trong tội “tổ chức đánh bạc”, bổ sung nội dung “sử dụng mạng Internet, mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử để phạm tội”. 

(Theo TBKTSG)