Ông Biden làm thế nào để khôi phục khả năng lãnh đạo toàn cầu của Hoa Kỳ thời kỳ hậu Donald Trump?

CHÍ THÀNH
10:08 24/11/2020

Xu hướng thoái lui trên toàn cầu của Hoa Kỳ đã bắt đầu từ trước khi có Chính quyền Trump nhưng nó đã tăng tốc trong vòng 4 năm qua. Ngược lại, Chính quyền của ông Biden lại dành một trong những ưu tiên hàng đầu cho việc tái tạo sức mạnh của Hoa Kỳ với các đối tác và đồng minh trên toàn cầu.

Đạo diễn nổi tiếng của Mỹ Woody Allen từng nói: "80% của thành công là ở chỗ thể hiện được nó ra". Như vậy, đối với tổng thống mới đắc cử của Hoa Kỳ thì không có lời khuyên nào quan trọng hơn là việc đề ra chiến lược để Hoa Kỳ giảnh lại vị trí và ảnh hưởng đã mất trên toàn thế giới.

BidenTap-Getty

Ông Joe Biden bắt tay Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Bắc Kinh hồi năm 2003, khi ông còn là Phó Tổng thống Hoa Kỳ. Ảnh Getty Images

Việc thông báo Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) được các nước ký kết trong tuần rồi có lẽ sẽ là một khởi đầu tốt cho 'sự trở lại của nước Mỹ'. Trung Quốc đứng ở trung tâm trong hiệp định này, trong khi Hoa Kỳ đang quan sát từ xa hiệp định đa phương lớn nhất thế giới. Theo đánh giá của giới chuyên gia, hiệp định này tập hợp các quốc gia chiếm 30% sản lượng kinh tế và dân số của thế giới.

Trước đó, Chính quyền Trump đã rút khỏi bàn đàm phán Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), vốn được thiết kế để thắt chặt quan hệ thương mại của Hoa Kỳ với 11 nền kinh tế châu Á, và loại bỏ sự có mặt của Trung Quốc. Hiệp định này sau đó vẫn được các nước thành viên khác ký kết, dưới cái tên mới là CPTPP, mà không có sự hiện diện của Hoa Kỳ.

Điều cần làm bây giờ là chính quyền mới của Biden cần nghiên cứu để tìm ra con đường nhanh nhất để gia nhập hiệp định này, Frederick Kempe, Chủ tịch kiêm CEO của The Atlantic Council, một trong những tổ chức nghiên cứu độc lập về các vấn đề của thế giới, viết.

Hiện tượng thoái lui của Hoa Kỳ, mà nhiều học giả gọi là 'một thế giới không có Hoa Kỳ', tuy vậy không chỉ diễn ra trong lĩnh vực thương mại.

Mới đây thôi, cả Hoa Kỳ và châu Âu bị bỏ ra ngoài rìa khi Nga làm trung gian cho một thỏa thuận chấm dứt 6 tuần giao tranh đẫm máu giữa Azerbaijan và Armenia tại khu vực tranh chấp Nagorno-Karabakh.

Bất kể quan điểm của bên nào về thỏa thuận này, và dù người Armenia có vẻ là người thua thiệt nhiều nhất, điều khiến các nhà ngoại giao quốc tế quan tâm nhất chính là vai trò trung tâm và không bị thách thức của Tổng thống Nga Vladimir Putin.

Thông điệp của ông Putin đối với châu Âu và thế giới rất rõ ràng vào thời điểm Mỹ đang chuyển đổi chính trị và mất tập trung: Hoa Kỳ không còn là nhân tố quyết định trong 'khu vực của ông ấy'.

Các nhà ngoại giao Mỹ lưu ý sự tương phản hoàn toàn giữa ảnh hưởng của Hoa Kỳ đang suy yếu hiện nay và vai trò trung tâm của Washington cách đây 25 năm trong việc làm trung gian cho việc ký kết Hiệp định Dayton kết thúc chiến tranh Bosnia.

Nhiều người Mỹ có thể ít hoan nghênh sự can dự của Washington trong các cuộc xung đột xa như vậy. Tuy nhiên, ấn tượng để lại trong lòng các đồng minh và đối thủ trên khắp thế giới là Washington đã lặng lẽ chấp nhận vai trò toàn cầu bị suy giảm trong khi hình bóng và tham vọng của Hoa Kỳ vẫn còn ở đó.

Chính quyền Biden vào ngày nhậm chức sắp tới đây có khả năng sẽ tham gia lại Hiệp định Khí hậu Paris và Tổ chức Y tế Thế giới, và cũng sẽ tạo ra các tiến triển trên những khía cạnh khác.

Trước hết, các đối tác của Hoa Kỳ sẽ theo dõi xem liệu Tổng thống Biden có hợp tác chặt chẽ hơn trong các môi trường đa phương như G-7 và G-20 để quản lý tốt hơn các công việc chung toàn cầu hay không? Đặc biệt trong việc đối phó với Covid-19, phân phối vắc-xin và các cú sốc kinh tế đang diễn ra.

Họ cũng sẽ theo dõi xem Hoa Kỳ liệu có nhanh chóng tham gia trở lại vào các tổ chức đa phương như Liên hợp quốc hay không? Việc Mỹ rút lui đã giúp cho Trung Quốc lấp đầy các vị trí hàng đầu trong một số cơ quan có ảnh hưởng nhất của Liên hợp quốc. Trung Quốc hiện đứng đầu bốn trong số 15 cơ quan và nhóm chuyên biệt của Liên hợp quốc điều hành bộ máy của tổ chức này. Không có bất cứ nước nào khác có hơn 1 vị trí đứng đầu trong các cơ quan đó.

Điều quan trọng nhất cần giải quyết, nhưng cũng khó khăn nhất về mặt chính trị, sẽ là giải quyết lợi ích kinh tế và thương mại toàn cầu của Trung Quốc giống như thỏa thuận RCEP trong tuần rồi.

Không nơi nào Hoa Kỳ có thể đạt được chỗ đứng nhanh hơn trong việc tạo dựng các thỏa thuận thương mại và đầu tư với các đối tác châu Âu và châu Á, bằng cách tham gia các thỏa thuận hiện tại hoặc tạo ra các thỏa thuận mới.

Những gì đạt được trong RCEP cho thấy là Trung Quốc và một số đối tác khu vực thân cận nhất của Washington thấy rằng con đường nhanh nhất để đạt được thịnh vượng là thông qua thương mại và tự do hóa quan hệ kinh tế. Thỏa thuận trên dự kiến ​​sẽ bổ sung 209 tỷ USD vào thu nhập toàn cầu và 500 tỷ USD vào thương mại toàn cầu vào năm 2030.

Điều đó cho thấy, cả các thành viên Quốc hội Dân chủ và Cộng hòa cũng như các khu vực bầu cử của họ đã trở nên cảnh giác với thỏa thuận quan trọng này trước sự trỗi dậy của Trung Quốc.

Manfred Weber, lãnh đạo Đảng Nhân dân châu Âu, khu vực bầu cử lớn nhất trong quốc hội châu Âu, nói với South China Morning Post rằng thỏa thuận thương mại châu Á - Thái Bình Dương mới nên là một "lời cảnh tỉnh" cho mục tiêu chung xuyên Đại Tây Dương.

Ông nói: “Chúng ta cần một sự thống nhất của cái gọi là thế giới phương Tây cùng với ông Joe Biden, trong tư cách là một đối tác mang tính xây dựng, để đối mặt với thách thức này của Trung Quốc. Đó là câu hỏi quan trọng cho thập kỷ sắp tới".

Trở lại với câu nói của đạo diễn Woody Allen, 80% thành công có thể đang hiển hiện, nhưng 20% ​​còn lại sẽ mang tính quyết định đối với lịch sử.

Liệu Tổng thống đắc cử Biden có thể khởi động một thỏa thuận lịch sử với các đối tác châu Âu và châu Á nhằm chống lại ảnh hưởng ngày càng tăng của Trung Quốc? Tác giả Frederick Kempe đặt câu hỏi trước khi kết thúc bài viết của mình trên CNBC.

  • Cùng chuyên mục
Thủ tướng: Đồng bằng sông Hồng tiếp tục khẳng định đầu tàu kinh tế

Thủ tướng: Đồng bằng sông Hồng tiếp tục khẳng định đầu tàu kinh tế

Thủ tướng nhấn mạnh 4/6 tỉnh, thành tại khu vực đồng bằng sông Hồng đạt tăng trưởng từ 2 con số trở lên trong 6 tháng đầu năm 2025, khẳng định vị thế của khu vực với vai trò đầu tàu kinh tế.

Sự kiện - 20/09/2025 15:11

Thực hiện pháp luật về phân cấp, phân quyền khi vận hành chính quyền địa phương 2 cấp

Thực hiện pháp luật về phân cấp, phân quyền khi vận hành chính quyền địa phương 2 cấp

Bộ Chính trị, Ban Bí thư yêu cầu tiếp tục rà soát hệ thống pháp luật để bổ sung, hoàn thiện phân cấp, phân quyền theo đúng phương châm "địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm".

Sự kiện - 20/09/2025 10:38

[Cafe Cuối tuần] Lời cam kết thể chế từ Tổng Bí thư

[Cafe Cuối tuần] Lời cam kết thể chế từ Tổng Bí thư

Chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm tại buổi làm việc ngày 18/9 đã vượt xa phạm vi kỹ thuật lập pháp. Đó là một định hướng chiến lược, một lời cam kết chính trị và cũng là lời hiệu triệu gửi tới doanh nhân và người dân. Khi những “điểm nghẽn” pháp lý được tháo gỡ, khi các luật được thiết kế minh bạch, dễ thực thi, thì con đường đầu tư, kinh doanh sẽ trở nên rộng mở, khích lệ mọi nguồn lực xã hội tham gia kiến tạo tương lai.

Sự kiện - 20/09/2025 09:42

Quảng Ninh: Nhiều dự án công nghiệp mới đi vào hoạt động

Quảng Ninh: Nhiều dự án công nghiệp mới đi vào hoạt động

Việc khởi công dự án Nhà xưởng, kho Titan tại Khu công nghiệp Đông Mai, khánh thành Cụm công nghiệp Đông Mai và đưa Nhà máy Vina CoreMax vào hoạt động cho thấy Quảng Ninh đang bứt phá mạnh mẽ, hướng tới trung tâm công nghiệp mới ở miền Bắc.

Sự kiện - 20/09/2025 08:48

Bộ Chính trị quy định mới về các chức danh, lãnh đạo chủ chốt, cấp cao của Đảng, Nhà nước

Bộ Chính trị quy định mới về các chức danh, lãnh đạo chủ chốt, cấp cao của Đảng, Nhà nước

Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú đã ký ban hành Quy định 368 của Bộ Chính trị về danh mục vị trí chức danh, nhóm chức danh, chức vụ lãnh đạo của hệ thống chính trị.

Sự kiện - 19/09/2025 08:24

VAFIE và Sở Tài chính TP. Hà Nội hợp tác thu hút FDI chất lượng cao

VAFIE và Sở Tài chính TP. Hà Nội hợp tác thu hút FDI chất lượng cao

Ngày 18/9, Sở Tài chính Hà Nội và Hiệp hội Doanh nghiệp đầu tư nước ngoài (VAFIE) đã tổ chức lễ ký kết Biên bản ghi nhớ hợp tác (MOU), nhằm tăng cường phối hợp trong công tác nghiên cứu, tham mưu và hỗ trợ thu hút nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) chất lượng cao, gắn với phát triển bền vững của Thủ đô.

Sự kiện - 18/09/2025 16:36

Khu tài chính London sẵn sàng phối hợp với Việt Nam phát triển Trung tâm Tài chính Quốc tế

Khu tài chính London sẵn sàng phối hợp với Việt Nam phát triển Trung tâm Tài chính Quốc tế

Thị trưởng Khu tài chính London Alastair King khẳng định Khu tài chính London sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm, tư vấn và hợp tác với Việt Nam phát triển Trung tâm Tài chính Quốc tế.

Sự kiện - 17/09/2025 21:22

Thanh Hóa có tân Chủ tịch UBND tỉnh

Thanh Hóa có tân Chủ tịch UBND tỉnh

Ông Nguyễn Hoài Anh, Phó Bí thư thường trực Tỉnh ủy Lâm Đồng vừa được bầu giữ chức vụ Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa nhiệm kỳ 2021-2026.

Sự kiện - 17/09/2025 18:31

'Hà Nội cam kết giải ngân 100% kế hoạch vốn đầu tư công'

'Hà Nội cam kết giải ngân 100% kế hoạch vốn đầu tư công'

Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Trần Sỹ Thanh cho biết, dù giải ngân vốn đầu tư công thấp hơn mức bình quân chung của cả nước, nhưng về giá trị tuyệt đối, Hà Nội là một trong 2 địa phương dẫn đầu cả nước, gấp 1,3 lần so với cùng kỳ. Thành phố cam kết sẽ hoàn thành 100% kế hoạch giải ngân vốn đầu tư công Thủ tướng giao.

Sự kiện - 17/09/2025 17:59

Thủ tướng yêu cầu kiểm điểm đơn vị giải ngân vốn đầu tư công dưới mức trung bình

Thủ tướng yêu cầu kiểm điểm đơn vị giải ngân vốn đầu tư công dưới mức trung bình

Tính đến hết tháng 8, có 9 bộ, cơ quan Trung ương và 22 địa phương có tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công đạt từ mức trung bình của cả nước trở lên. Chiều ngược lại, có 29 bộ, cơ quan và 12 địa phương giải ngân dưới mức trung bình, do đó Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu xử lý, kiểm điểm trách nhiệm.

Sự kiện - 17/09/2025 15:16

Phấn đấu để Đà Nẵng gia nhập nhóm các thành phố cạnh tranh toàn cầu

Phấn đấu để Đà Nẵng gia nhập nhóm các thành phố cạnh tranh toàn cầu

Theo Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú, TP. Đà Nẵng cần tiếp tục quán triệt sâu sắc, tổ chức thực hiện thật hiệu quả, kịp thời các chỉ đạo, phấn đấu để Đà Nẵng gia nhập nhóm các thành phố cạnh tranh toàn cầu.

Sự kiện - 17/09/2025 13:35

Thanh Hóa được chỉ định 2 Phó Bí thư Tỉnh ủy

Thanh Hóa được chỉ định 2 Phó Bí thư Tỉnh ủy

Ngày 17/9, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Thanh Hóa đã tổ chức hội nghị công bố quyết định của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về công tác cán bộ.

Sự kiện - 17/09/2025 11:20

Hà Nội đặt mục tiêu giải vốn đầu tư công đạt 100% kế hoạch

Hà Nội đặt mục tiêu giải vốn đầu tư công đạt 100% kế hoạch

TP. Hà Nội đặt mục tiêu giải ngân vốn đầu tư công đến hết quý IV đạt tối thiểu 85%, đến ngày 31/1/2026 hoàn thành 100% kế hoạch vốn năm 2025.

Sự kiện - 17/09/2025 08:21

Ông Nguyễn Khắc Toàn làm Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa

Ông Nguyễn Khắc Toàn làm Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa

Ông Nguyễn Khắc Toàn, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh được bầu giữ chức Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa, nhiệm kỳ 2021 - 2026.

Sự kiện - 16/09/2025 17:15

Tổng Bí thư Tô Lâm: 'Lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm, lấy hiệu quả thực tiễn làm thước đo'

Tổng Bí thư Tô Lâm: 'Lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm, lấy hiệu quả thực tiễn làm thước đo'

Nhadautu.vn trân trọng giới thiệu toàn văn bài phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm tại Hội nghị toàn quốc quán triệt 4 Nghị quyết của Bộ Chính trị về Hội nhập quốc tế trong tình hình mới; Bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Đột phá phát triển giáo dục và đào tạo; Một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc sức khỏe nhân dân.

Sự kiện - 16/09/2025 12:39

Thủ tướng: Thông tuyến cao tốc từ Cao Bằng đến Cà Mau trong năm 2025

Thủ tướng: Thông tuyến cao tốc từ Cao Bằng đến Cà Mau trong năm 2025

Thủ tướng yêu cầu thúc đẩy hoàn thành tuyến cao tốc Bắc – Nam phía Đông trong năm 2025 theo mục tiêu đã đề ra, nghiên cứu phương án đầu tư mở rộng các đoạn trên tuyến cao tốc này thời gian tới.

Sự kiện - 16/09/2025 08:15