Ông Biden làm thế nào để khôi phục khả năng lãnh đạo toàn cầu của Hoa Kỳ thời kỳ hậu Donald Trump?

CHÍ THÀNH
10:08 24/11/2020

Xu hướng thoái lui trên toàn cầu của Hoa Kỳ đã bắt đầu từ trước khi có Chính quyền Trump nhưng nó đã tăng tốc trong vòng 4 năm qua. Ngược lại, Chính quyền của ông Biden lại dành một trong những ưu tiên hàng đầu cho việc tái tạo sức mạnh của Hoa Kỳ với các đối tác và đồng minh trên toàn cầu.

Đạo diễn nổi tiếng của Mỹ Woody Allen từng nói: "80% của thành công là ở chỗ thể hiện được nó ra". Như vậy, đối với tổng thống mới đắc cử của Hoa Kỳ thì không có lời khuyên nào quan trọng hơn là việc đề ra chiến lược để Hoa Kỳ giảnh lại vị trí và ảnh hưởng đã mất trên toàn thế giới.

BidenTap-Getty

Ông Joe Biden bắt tay Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Bắc Kinh hồi năm 2003, khi ông còn là Phó Tổng thống Hoa Kỳ. Ảnh Getty Images

Việc thông báo Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) được các nước ký kết trong tuần rồi có lẽ sẽ là một khởi đầu tốt cho 'sự trở lại của nước Mỹ'. Trung Quốc đứng ở trung tâm trong hiệp định này, trong khi Hoa Kỳ đang quan sát từ xa hiệp định đa phương lớn nhất thế giới. Theo đánh giá của giới chuyên gia, hiệp định này tập hợp các quốc gia chiếm 30% sản lượng kinh tế và dân số của thế giới.

Trước đó, Chính quyền Trump đã rút khỏi bàn đàm phán Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), vốn được thiết kế để thắt chặt quan hệ thương mại của Hoa Kỳ với 11 nền kinh tế châu Á, và loại bỏ sự có mặt của Trung Quốc. Hiệp định này sau đó vẫn được các nước thành viên khác ký kết, dưới cái tên mới là CPTPP, mà không có sự hiện diện của Hoa Kỳ.

Điều cần làm bây giờ là chính quyền mới của Biden cần nghiên cứu để tìm ra con đường nhanh nhất để gia nhập hiệp định này, Frederick Kempe, Chủ tịch kiêm CEO của The Atlantic Council, một trong những tổ chức nghiên cứu độc lập về các vấn đề của thế giới, viết.

Hiện tượng thoái lui của Hoa Kỳ, mà nhiều học giả gọi là 'một thế giới không có Hoa Kỳ', tuy vậy không chỉ diễn ra trong lĩnh vực thương mại.

Mới đây thôi, cả Hoa Kỳ và châu Âu bị bỏ ra ngoài rìa khi Nga làm trung gian cho một thỏa thuận chấm dứt 6 tuần giao tranh đẫm máu giữa Azerbaijan và Armenia tại khu vực tranh chấp Nagorno-Karabakh.

Bất kể quan điểm của bên nào về thỏa thuận này, và dù người Armenia có vẻ là người thua thiệt nhiều nhất, điều khiến các nhà ngoại giao quốc tế quan tâm nhất chính là vai trò trung tâm và không bị thách thức của Tổng thống Nga Vladimir Putin.

Thông điệp của ông Putin đối với châu Âu và thế giới rất rõ ràng vào thời điểm Mỹ đang chuyển đổi chính trị và mất tập trung: Hoa Kỳ không còn là nhân tố quyết định trong 'khu vực của ông ấy'.

Các nhà ngoại giao Mỹ lưu ý sự tương phản hoàn toàn giữa ảnh hưởng của Hoa Kỳ đang suy yếu hiện nay và vai trò trung tâm của Washington cách đây 25 năm trong việc làm trung gian cho việc ký kết Hiệp định Dayton kết thúc chiến tranh Bosnia.

Nhiều người Mỹ có thể ít hoan nghênh sự can dự của Washington trong các cuộc xung đột xa như vậy. Tuy nhiên, ấn tượng để lại trong lòng các đồng minh và đối thủ trên khắp thế giới là Washington đã lặng lẽ chấp nhận vai trò toàn cầu bị suy giảm trong khi hình bóng và tham vọng của Hoa Kỳ vẫn còn ở đó.

Chính quyền Biden vào ngày nhậm chức sắp tới đây có khả năng sẽ tham gia lại Hiệp định Khí hậu Paris và Tổ chức Y tế Thế giới, và cũng sẽ tạo ra các tiến triển trên những khía cạnh khác.

Trước hết, các đối tác của Hoa Kỳ sẽ theo dõi xem liệu Tổng thống Biden có hợp tác chặt chẽ hơn trong các môi trường đa phương như G-7 và G-20 để quản lý tốt hơn các công việc chung toàn cầu hay không? Đặc biệt trong việc đối phó với Covid-19, phân phối vắc-xin và các cú sốc kinh tế đang diễn ra.

Họ cũng sẽ theo dõi xem Hoa Kỳ liệu có nhanh chóng tham gia trở lại vào các tổ chức đa phương như Liên hợp quốc hay không? Việc Mỹ rút lui đã giúp cho Trung Quốc lấp đầy các vị trí hàng đầu trong một số cơ quan có ảnh hưởng nhất của Liên hợp quốc. Trung Quốc hiện đứng đầu bốn trong số 15 cơ quan và nhóm chuyên biệt của Liên hợp quốc điều hành bộ máy của tổ chức này. Không có bất cứ nước nào khác có hơn 1 vị trí đứng đầu trong các cơ quan đó.

Điều quan trọng nhất cần giải quyết, nhưng cũng khó khăn nhất về mặt chính trị, sẽ là giải quyết lợi ích kinh tế và thương mại toàn cầu của Trung Quốc giống như thỏa thuận RCEP trong tuần rồi.

Không nơi nào Hoa Kỳ có thể đạt được chỗ đứng nhanh hơn trong việc tạo dựng các thỏa thuận thương mại và đầu tư với các đối tác châu Âu và châu Á, bằng cách tham gia các thỏa thuận hiện tại hoặc tạo ra các thỏa thuận mới.

Những gì đạt được trong RCEP cho thấy là Trung Quốc và một số đối tác khu vực thân cận nhất của Washington thấy rằng con đường nhanh nhất để đạt được thịnh vượng là thông qua thương mại và tự do hóa quan hệ kinh tế. Thỏa thuận trên dự kiến ​​sẽ bổ sung 209 tỷ USD vào thu nhập toàn cầu và 500 tỷ USD vào thương mại toàn cầu vào năm 2030.

Điều đó cho thấy, cả các thành viên Quốc hội Dân chủ và Cộng hòa cũng như các khu vực bầu cử của họ đã trở nên cảnh giác với thỏa thuận quan trọng này trước sự trỗi dậy của Trung Quốc.

Manfred Weber, lãnh đạo Đảng Nhân dân châu Âu, khu vực bầu cử lớn nhất trong quốc hội châu Âu, nói với South China Morning Post rằng thỏa thuận thương mại châu Á - Thái Bình Dương mới nên là một "lời cảnh tỉnh" cho mục tiêu chung xuyên Đại Tây Dương.

Ông nói: “Chúng ta cần một sự thống nhất của cái gọi là thế giới phương Tây cùng với ông Joe Biden, trong tư cách là một đối tác mang tính xây dựng, để đối mặt với thách thức này của Trung Quốc. Đó là câu hỏi quan trọng cho thập kỷ sắp tới".

Trở lại với câu nói của đạo diễn Woody Allen, 80% thành công có thể đang hiển hiện, nhưng 20% ​​còn lại sẽ mang tính quyết định đối với lịch sử.

Liệu Tổng thống đắc cử Biden có thể khởi động một thỏa thuận lịch sử với các đối tác châu Âu và châu Á nhằm chống lại ảnh hưởng ngày càng tăng của Trung Quốc? Tác giả Frederick Kempe đặt câu hỏi trước khi kết thúc bài viết của mình trên CNBC.

  • Cùng chuyên mục
'Tiếp tục hoàn thiện chính sách để thúc đẩy kinh tế tư nhân'

'Tiếp tục hoàn thiện chính sách để thúc đẩy kinh tế tư nhân'

"Kỳ họp 10, Chính phủ sẽ trình Quốc hội sửa đổi các luật còn lại liên quan đến doanh nghiệp đảm bảo toàn diện", Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nói về việc hoàn thiện luật để phát triển kinh tế tư nhân.

Sự kiện - 19/06/2025 18:23

'Chưa hộ kinh doanh nào bị phạt vì hóa đơn điện tử'

'Chưa hộ kinh doanh nào bị phạt vì hóa đơn điện tử'

"Hiện nay đang hỗ trợ tối đa cho các hộ kinh doanh sử dụng hóa đơn điện tử chứ chưa phạt ai. Không có câu chuyện phạt bất cứ hộ kinh doanh nào trong việc triển khai hóa đơn điện tử. Trừ khi sau này đã triển khai thông suốt rồi mà có hộ kinh doanh vẫn cố tình vi phạm thì mới tính đến phạt", Bộ trưởng Tài chính cho biết.

Sự kiện - 19/06/2025 16:37

Sắp diễn ra Hội thảo 'Ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong đô thị thông minh'

Sắp diễn ra Hội thảo 'Ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong đô thị thông minh'

Hội thảo "Ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong đô thị thông minh" sẽ tập trung thảo luận về một trong những xu thế công nghệ quan trọng nhất hiện nay là ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong xây dựng và vận hành đô thị thông minh.

Sự kiện - 19/06/2025 16:00

'Doanh nghiệp rút khỏi thị trường là thách thức lớn cho mục tiêu 2 triệu doanh nghiệp'

'Doanh nghiệp rút khỏi thị trường là thách thức lớn cho mục tiêu 2 triệu doanh nghiệp'

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho hay, trong 5 tháng đầu năm, số lượng doanh nghiệp rút khỏi thị trường rất lớn là thách thức lớn cho mục tiêu 2 triệu doanh nghiệp vào năm 2030.

Sự kiện - 19/06/2025 11:11

Hôm nay (19/6), Bộ trưởng Tài chính trả lời chất vấn giải pháp đẩy mạnh thu hút vốn FDI

Hôm nay (19/6), Bộ trưởng Tài chính trả lời chất vấn giải pháp đẩy mạnh thu hút vốn FDI

Bộ trưởng Tài Chính Nguyễn Văn Thắng nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực tài chính, trong đó có giải pháp đẩy mạnh thu hút vốn FDI.

Sự kiện - 19/06/2025 07:30

Bộ trưởng Y tế khẳng định thuốc giả không có trong bệnh viện

Bộ trưởng Y tế khẳng định thuốc giả không có trong bệnh viện

Liên quan đến vấn đề đại biểu Quốc hội nêu về thuốc giả có trong bệnh viện, Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan nêu rõ, thông qua hệ thống đấu thầu, tất cả thuốc vào bệnh viện phải có nguồn gốc xuất xứ. Thuốc giả chủ yếu xuất hiện trên thị trường, không phải trong bệnh viện.

Sự kiện - 18/06/2025 16:12

TP.HCM sẽ trở thành 'siêu đô thị quốc tế' của Đông Nam Á

TP.HCM sẽ trở thành 'siêu đô thị quốc tế' của Đông Nam Á

Tầm nhìn mới cho TP.HCM (mới) là trở thành "siêu đô thị quốc tế" của Đông Nam Á – một đô thị thông minh, xanh, sáng tạo, tiêu biểu không chỉ về sức mạnh kinh tế mà cả sự phong phú về văn hóa, nghệ thuật, thể thao, giải trí và phong cách sống hiện đại, năng động

Sự kiện - 18/06/2025 14:22

Quốc hội dời lịch thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Các tổ chức tín dụng

Quốc hội dời lịch thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Các tổ chức tín dụng

Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Các tổ chức tín dụng sẽ được biểu quyết thông qua vào chiều 25/6, lùi lại 1 tuần so với kế hoạch ban đầu là ngày 18/6.

Sự kiện - 18/06/2025 13:30

Vinh Quang Việt Nam: Khơi dậy tinh thần trách nhiệm và khát vọng vươn lên

Vinh Quang Việt Nam: Khơi dậy tinh thần trách nhiệm và khát vọng vươn lên

Năm 2025, Chương trình Vinh Quang Việt Nam bước sang năm thứ 21, tiếp tục khẳng định vai trò là một trong những sự kiện văn hóa chính trị có sức lan tỏa mạnh mẽ nhất cả nước. Không chỉ là nơi tôn vinh những tập thể, cá nhân có đóng góp xuất sắc, chương trình còn trở thành nguồn cảm hứng, khơi dậy khát vọng xây dựng đất nước phồn vinh, hùng cường.

Sự kiện - 18/06/2025 11:02

[Gặp gỡ thứ Tư]'Trung tâm tài chính quốc tế Việt Nam: Táo bạo nhưng thực tế'

[Gặp gỡ thứ Tư]'Trung tâm tài chính quốc tế Việt Nam: Táo bạo nhưng thực tế'

Dự thảo Nghị quyết về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam được đánh giá mang lại một tầm nhìn tổng thể, táo bạo nhưng thực tế cho dự án tại Việt Nam.

Sự kiện - 18/06/2025 09:46

Bí thư Hải Dương làm Phó Tổng Thường trực Thanh tra Chính phủ

Bí thư Hải Dương làm Phó Tổng Thường trực Thanh tra Chính phủ

Ông Trần Đức Thắng, Bí thư Tỉnh ủy Hải Dương được điều động, phân công giữ chức Phó Tổng Thanh tra Thường trực Thanh tra Chính phủ. Trước đó, ông Thắng từng giữ chức Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương.

Sự kiện - 18/06/2025 08:23

Chốt giảm thuế VAT 2% đến hết 2026

Chốt giảm thuế VAT 2% đến hết 2026

Quốc hội giảm thuế giá trị gia tăng (VAT) còn 8% đến hết năm 2026. Dự kiến ngân sách sẽ giảm thu khoảng 122.000 tỷ đồng.

Sự kiện - 17/06/2025 12:17

Thủ tướng trao tặng sách của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam tại Thụy điển và Estonia

Thủ tướng trao tặng sách của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam tại Thụy điển và Estonia

Thủ tướng Phạm Minh Chính đã trao tặng Tủ sách tiếng Việt gồm hàng trăm đầu sách của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam tới cộng đồng người Việt tại Thụy điển và Estonia.

Sự kiện - 17/06/2025 09:06

Tạp chí Nhà đầu tư nhận Bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam

Tạp chí Nhà đầu tư nhận Bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam

Tạp chí Nhà đầu tư vinh dự được nhận Bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam vì có thành tích tiêu biểu trong hoạt động báo chí tại Quảng Nam.

Sự kiện - 16/06/2025 18:28

Quảng cáo trên mạng phải có dấu hiệu nhận biết, cho phép tắt quảng cáo

Quảng cáo trên mạng phải có dấu hiệu nhận biết, cho phép tắt quảng cáo

Quảng cáo trên báo điện tử, trang thông tin điện tử, mạng xã hội, ứng dụng trực tuyến, nền tảng số có kết nối Internet, phải tuân thủ các quy định, đó là phải có dấu hiệu nhận diện rõ ràng bằng chữ số, chữ viết, ký hiệu, hình ảnh, âm thanh để phân biệt giữa nội dung quảng cáo với các nội dung khác không phải quảng cáo.

Sự kiện - 16/06/2025 13:11

Quốc hội thông qua sửa đổi Hiến pháp, chính thức bỏ cấp huyện

Quốc hội thông qua sửa đổi Hiến pháp, chính thức bỏ cấp huyện

Với 470/470 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành, Quốc hội chính thức thông qua Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013.

Sự kiện - 16/06/2025 10:17