Những con mắt xanh trong mây

Bên phải sân Trường THPT Số 2 Bắc Hà là một vườn rau xanh mướt. Bắp cải đương thì cuộn lá, nom như hàng trăm con mắt tròn xoe đọng sương sớm.

Thầy phó hiệu trưởng phụ trách Phạm Tuấn Anh cho hay, đây là vườn rau của các em nội trú. Mỗi phòng được “khoán” một luống. Trường lo cây giống, phân bón…, các em phân công nhau làm vườn. Đến kỳ thu hoạch thì bán lại rau cho chính nhà bếp, có được chút đỉnh gọi là quỹ phòng.

Trường THPT số 2 Bắc Hà nằm tại xã Bảo Nhai, là xã thuộc vùng hạ của huyện Bắc Hà. Gọi là hạ huyện nhưng Bảo Nhai cũng nằm trên lưng chừng núi, buổi sáng mây sà vào trong lớp học. 70% trên tổng số 528 học sinh tại trường là người dân tộc thiểu số, trong đó chủ yếu là người H’Mông.

Hôm chúng tôi về thăm trường, các em đón chào đoàn bằng các tiết mục văn nghệ, gồm điệu múa “Sinh tiền” truyền thống của người H’Mông và vũ khúc “We wish you a merry Christmas”.

“Lời ca, điệu múa hồn nhiên, trong sáng của các em là ví dụ sinh động cho thấy các giá trị văn hoá truyền thống đang được giữ gìn đồng thời với việc tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại, ngay trên những miền đất xa xôi của Tổ quốc. Văn hoá và con người vừa là mục tiêu, vừa là động lực của phát triển. Hôm nay về đây trao học bổng Nhà Đầu tư, cùng các nhà hảo tâm chia sẻ tấm lòng “tương thân tương ái” với các em học sinh nghèo vùng cao vươn lên trong học tập và cuộc sống, nhưng chính sự tươi sáng từ các em đã truyền thêm cho chúng tôi niềm tin vào tương lai quê hương, đất nước” - Tổng biên tập Tạp chí Nhà Đầu tư, TS Nguyễn Anh Tuấn phát biểu sau khi xem.

Cách trường THPT số 2 Bắc Hà khoảng bốn chục cây, trường Tiểu học Lùng Phình 2 tại xã Lùng Phình nằm sát tận Si Ma Cai, thuộc khu vực “thượng huyện”, cao khoảng 1.800m so với mặt nước biển.

Nằm tại một xã đặc biệt khó khăn, điều bất ngờ là cơ sở vật chất nhà trường rất khang trang, cho thấy nỗ lực đầu tư cho các xã thuộc Chương trình 135 của Chính phủ.

Phó chủ tịch UBND xã Tẩn Seo Lừ cho biết xã Lùng Phình có 700 hộ, 3.502 khẩu, gồm 12 dân tộc thiểu số, trong đó người H’Mông chiếm 70%, người Phù Lá 18%... “Bố mẹ các em chủ yếu trồng ngô, lúa. Mùa đông nhiều hộ cũng còn chưa đủ no, chưa đủ ấm” -thầy hiệu trưởng Phạm Hữu Chính chia sẻ.

“Những ngày cuối năm, mặc dù công việc làm báo rất bận nhưng chúng tôi cũng quyết dứt ra để về đây với các em nhỏ vùng cao. Đúng là ‘Thương nhau mấy núi cũng trèo/ Mấy sông cũng lội, mấy đèo cũng qua/ Hôm nay đến với Bắc Hà/ Trao cho các cháu chút quà thảo thơm/Góp thêm manh áo miếng cơm/ Động viên các cháu vươn lên học hành’’, TS. Nguyễn Anh Tuấn xúc động.

Có thể thấy, tóm tắt dự thảo Báo cáo Chính trị tại Đại hội XIII của Đảng đã dành trọng tâm cho mục tiêu chăm lo phát triển con người. Từ việc đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực đến thúc đẩy đổi mới sáng tạo, xây dựng và phát huy giá trị văn hóa, sức mạnh con người Việt Nam; quản lý phát triển xã hội bền vững, bảo đảm tiến bộ, công bằng xã hội…

“Khắc phục sự chênh lệch về trình độ phát triển và đời sống văn hóa giữa các vùng, miền, các giai tầng xã hội, đặc biệt quan tâm đến vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào các dân tộc thiểu số, các khu công nghiệp…”- dự thảo nêu.

Thực ra, dù đời sống kinh tế còn nhiều khó khăn, nhưng đồng bào các dân tộc thiểu số đang giữ gìn được những nét tinh hoa văn hóa truyền thống, tô thắm cho gấm vóc văn hiến nước nhà và có thể khai thác như những sản phẩm du lịch đặc sắc. Tham quan đỉnh Phan Xi Păng, hẳn hàng vạn du khách trong và ngoài nước đã bị chinh phục không chỉ bởi vẻ đẹp kỳ vĩ của “nóc nhà Đông Dương” mà còn bởi “Vũ điệu trong mây”.

Được tổ chức hàng ngày tại Sun World Fansipan Legend, Vũ điệu trên mây đưa du khách đắm chìm vào lớp lớp sắc màu, tầng nấc văn hóa Tây Bắc mà không nơi nào có được.

Diễn viên của show diễn đều là các nam thanh, nữ tú người dân tộc thiểu số bản địa. Những cô, cậu nếu không có sự phát triển của công nghiệp du lịch hẳn vẫn đang trồng ngô nơi bản xa nào đó. Nhưng cũng chính những cô cậu đó, giờ đây lại đang góp phần kiến thiết nên nền công nghiệp không khói trên quê hương mình.

Tại Sun World Fansipan Legend hay những khách sạn 5 sao hàng đầu Sapa như Hotel de la CoupoleMgallery, Silk Path Grand Resort & Spa, hầu hết lao động đều là người bản địa. Và bạn, nếu đã một lần đến, sẽ hết sức bất ngờ trước sự pha trộn giữa tính chuyên nghiệp và vẻ hồn nhiên của những nhân viên người H’Mông, người Dao Đỏ, người Tày, người Phù Lá…

Tôi chợt nhớ tới cậu bé Lý Bình Minh, người H’Mông, lớp 4A1, trường Lùng Phình 2 hôm nhận học bổng Nhà Đầu tư. Trả lời khi tôi hỏi lớn lên cháu muốn làm gì, cậu cười bẽn lẽn, đáp cháu chưa biết ạ.

Tương lai của Lý Bình Minh sẽ vẫn là ẩn số. Và để cùng cậu kiến tạo nên một tương lai tốt đẹp, ngoài trường học, các nhà hảo tâm trao học bổng khích lệ, cần lắm những nhà đầu tư, nhà doanh nghiệp tiên phong đánh thức tiềm năng những vùng đất xa xôi. Muốn vậy, hẳn cơ chế, chính sách phải tạo điều kiện thu hút đầu tư thực chất hơn nữa…

Chợ phiên Bắc Hà vẫn họp vào mỗi sáng Chủ Nhật trong tuần. Đồng bào từ các đỉnh núi cao lại tụ họp về để giao thương, mua bán, trao đổi sản vật. Phiên chợ cuối năm 2020 sầm uất trong cái lạnh 12 độ C. Đủ mọi sắc màu thổ cẩm, mọi âm thanh huyên náo, nhưng vẫn còn đó bóng dáng của cái nghèo.

Chú bé cùng mẹ đi bán cún con, mũi thò lò, má đẫm nước mắt khi sắp phải chia tay người bạn nhỏ. Bà già ngồi sau quầy rượu, mặt xám như núi đá…Thị xã Sa Pa, vẫn còn đó mỗi đêm tiếng loa văng vẳng cảnh báo không nên cho tiền hay mua hàng từ các em nhỏ bán hàng rong, không để kẻ xấu lợi dụng,“thực hiện bền vững Công ước về quyền trẻ em”… khiến du khách chạnh lòng.

Dù vậy, như ánh nắng mặt trời trong veo sáng lòa lên sau mây mù qua mỗi khúc cua trên cung đường vùng cao, chúng tôi cảm nhận đang dâng lên một nguồn năng lượng tươi mới lấp lánh trên trầm mặc của núi rừng Tây Bắc. Như những “con mắt” cải bắp đương thì cuộn lá trong khuôn viên trường học, như những con mắt xanh của các em thơ…

Lào Cai tháng 12/2020

Bài liên quan

Bức thư Jeff Bezos gửi nhân viên Amazon viết gì?

Sức hút của Elon Musk - kẻ đi bán tương lai

Sóng gió mới trong cuộc đời bà Aung San Suu Kyi

Bộ ba Phạm Nhật Vượng, Nguyễn Đăng Quang, Hồ Hùng Anh thắng lớn