Sáng 30/6, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tổ chức Hội thảo công bố Báo cáo rà soát điều kiện kinh doanh và quyền tự do kinh doanh ở Việt Nam.

Phát biểu tại Hội thảo, ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng Ban Pháp chế VCCI cho biết, theo kết quả nghiên cứu, Luật Đầu tư 2014, sửa đổi năm 2016 điều chỉnh từ 267 xuống còn 243 ngành, nghề kinh doanh có điều kiện. Tuy nhiên, trong danh mục này vẫn còn nhiều ngành, nghề không phù hợp.

Trong đó, một số ngành, nghề không có tác động đáng kể tới lợi ích công cộng. Đó là những ngành, nghề kinh doanh thông thường, các rủi ro được giải quyết bằng pháp luật dân sự hoặc không có nguy cơ ảnh hưởng đến quốc phòng an ninh, trật tự, đạo đức xã hội và sức khỏe cộng đồng (như kinh doanh dịch vụ mua bán nợ, kinh doanh dịch vụ quản lý, vận hành nhà chung cư, kinh doanh dịch vụ đại lý tàu biển...).

Một số ngành, nghề khác có thể quản lý bằng hình thức khác thay vì điều kiện kinh doanh như quản lý bằng quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật, các quy định quản lý quá trình kinh doanh hay quản lý chất lượng sản phẩm đầu ra... Có thể kể đến như ngành xuất khẩu gạo; sản xuất mũ bảo hiểm cho người đi mô tô, xe máy; dịch vụ sản xuất, phát hành phim; dịch vụ giới thiệu sản phẩm quảng cáo đến công chúng; kinh doanh dịch vụ lữ hành...

Thậm chí, có ngành, nghề thuộc danh mục nhưng lại không phải là ngành, nghề kinh doanh. Ví dụ như “kinh doanh dịch vụ logistics” thuộc danh mục nhưng logistics lại bao gồm nhiều hoạt động như vận tải, đóng gói, làm thủ tục thuế, hải quan... và mỗi hoạt động đó lại là một ngành, nghề riêng; hoặc “hoạt động dịch vụ của tổ chức trọng tài thương mại” không có mục đích lợi nhuận; “hoạt động nhượng quyền thương mại” là phương thức kinh doanh chứ không phải là ngành, nghề... Ngoài ra, nhiều ngành, nghề khác trong danh mục không rõ tính đặc thù so với các ngành nghề kinh doanh thông thường cùng loại; có phạm vi kiểm soát quá mức cần thiết.

“Nhóm nghiên cứu kiến nghị danh mục hiện có 16 ngành, nghề chưa phù hợp và 10 ngành, nghề có phạm vi kiểm soát chưa phù hợp, tổng cộng có 26 ngành, nghề”, ông Đậu Anh Tuấn nói.

Phát biểu ý kiến tại hội thảo, ông Trương Thanh Đức, Chủ tịch Hội đồng thành viên Công ty Luật Basico chỉ ra một số hạn chế: "Hiện nay đã có nhiều tín hiệu tích cực hơn nhưng có thể thấy với 10 điều kiện kinh doanh được giảm thì lại có 7 điều kiện kinh doanh khác tăng thêm. Tôi cho rằng, cần phải "dẹp" 1/3 số điều kiện kinh doanh này đi bởi nếu không vẫn chỉ là cải cách thiếu đồng bộ, giảm một ít thì lại tăng một ít, thậm chí một số đẻ ra còn gây khó khăn, mệt mỏi nhiều hơn".

Ông Đức đưa ra một số ví dụ: "Như một loạt điều kiện kinh doanh của ngành Công Thương quy định về quy mô, không muốn bỏ vì điều kiện này có thể giúp loại bỏ đối thủ quy mô nhỏ hơn. Hay như với ngành nghề công chứng, yên tâm là giờ không ai có thể chen chân vào vì chỉ có thế thôi, không được thêm nữa, có người xì xào mở thêm phòng công chứng mất thêm 5-7 tỷ đồng. Hay như mới đây nhất, Bộ GTVT yêu cầu hạn chế đi xe chung là trái luật bởi đây là mô hình kinh doanh khác, anh chưa có thì cấm, như vậy là đang cấm vô căn cứ".

Bình luận tại hội thảo, ông Đặng Quang Vinh - Viện trưởng Nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) cho rằng: "Quản lý Nhà nước là cần thiết nhưng nếu quá mức và làm tăng chi phí cho doanh nghiệp thì lại không còn cần thiết nữa và cũng không phải là kiến tạo".

Góp ý về dự thảo nói trên, ông Lê Xuân Hiền, Trưởng phòng Đăng ký kinh doanh tỉnh Hải Dương cho rằng, đối tượng nghiên cứu rà soát chính là 243 ngành, nghề kinh doanh có điều kiện nhưng lại có hơn 3.400 giấy phép kinh doanh các loại. Có thể thấy, để kinh doanh trong mỗi một ngành nghề, doanh nghiệp phải đáp ứng nhiều điều kiện cho mỗi hoạt động đó.

“Do vậy, phạm vi nghiên cứu cần giới hạn lại, chỉ rà soát các ngành nghề đầu tư, kinh doanh có điều kiện ở một số ngành, lĩnh vực thôi”, ông Hiển góp ý.

Bản góp ý của ông Hiền nhận định, Luật Đầu tư và các luật khác liên quan về ngành nghề kinh doanh có điều kiện cần tiếp tục được sửa đổi theo hướng không phân biệt ngành nghề kinh doanh có điều kiện, ngành nào không như hiện nay. Về bản chất, không có hoạt động kinh doanh nào, thuộc ngành nghề nào là “không có điều kiện”, không phải đáp ứng yêu cầu hay điều kiện nào.

Bài liên quan

Hộ kinh doanh không muốn “lớn” thành doanh nghiệp vì nhiều trở ngại

Đề xuất đưa ô tô điện ra khỏi rào cản điều kiện kinh doanh

Công bố điều kiện kinh doanh sản xuất, lắp ráp, nhập khẩu ô tô

Chính thức ban hành điều kiện kinh doanh mua bán nợ