Khi nào siêu chu kỳ hàng hóa tiếp theo xảy ra?
Việc giao dịch điên cuồng và giá tài nguyên thiên nhiên, từ đồng, quặng sắt tới đậu tương và gỗ, tăng mạnh khiến thị trường bàn tán xôn xao về khả năng thị trường hàng hóa toàn cầu đang bước vào siêu chu kỳ.
Trong bối cảnh các chính phủ ồ ạt đổ tiền để phục hồi kinh tế thông qua loạt dự án cơ sở hạ tầng và năng lượng sạch, thị trường hàng hóa xuất hiện dấu hiệu phát triển bùng nổ với giá cả lên cao nhất nhiều năm, dấy lên lo ngại về lạm phát. Các sự kiện chấn động như vậy làm giàu cho những quốc gia và thương nhân đang kiểm soát nguồn tài nguyên cũng như có đủ sức mạnh để định hình thị trường hàng hóa thế giới.
Siêu chu kỳ là gì?
Siêu chu kỳ là trong một thời gian dài, thị trường chứng kiến tăng trưởng nhu cầu mạnh tới nỗi các nhà cung cấp phải vật lộn để đáp ứng đủ, từ đó dẫn tới tình trạng giá cả hàng hóa liên tục tăng trong nhiều năm, đôi khi là kéo dài hơn một thập kỷ. Điều này trái ngược với một chu kỳ tăng giá ngắn ngủi được tạo ra bởi cú sốc nguồn cung như mất mùa hay đóng cửa các mỏ quặng.
Siêu chu kỳ có xu hướng xảy ra trùng với thời kỳ công nghiệp quá và đô thị hóa nhanh. Siêu chu kỳ gần nhất được “châm ngòi” bởi sự phát triển chóng mặt của Trung Quốc sau khi nước này gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới vào năm 2001, động thái giúp loại bỏ các rào cản đối với thương mại.
Các chuyên gia kinh tế xác định có 3 siêu chu kỳ khác từng xảy ra kể từ đầu thế kỷ 20, mỗi siêu chu kỳ lại bị chi phối bởi một sự kiện chuyển đổi. Quá trình công nghiệp hóa tại Mỹ tạo ra siêu chu kỳ đầu tiên vào đầu những năm 1900. Siêu chu kỳ thứ 2 đến từ làn sóng tân trang vũ trang và sự trỗi dậy của Đức Quốc Xã trong những năm 1930. Cuối cùng, quá trình tái thiết ở châu Âu và Nhật Bản sau Thế Chiến II thúc đẩy siêu chu kỳ thứ 3.
Đầu năm 2021, giá nhiều hàng hóa bùng nổ và có một số dự báo cho rằng chúng sẽ tiếp tục tăng mạnh. Ảnh: Reuters
Điều gì có thể kích hoạt siêu chu kỳ tiếp theo?
Mỹ đã bơm hàng nghìn tỷ USD để ngăn chặn nền kinh tế sụp đổ trong cuộc khủng hoảng y tế vì đại dịch Covid-19. Quốc gia này cũng lên kế hoạch tăng chi tiêu vào hạ tầng để xây dựng lại hệ thống cầu đường và lưới điện, những dự án cần một khối lượng vật liệu, như thép và xi măng, khổng lồ.
Hậu đại dịch, các quốc gia lớn khác tại châu Âu và khu vực khác có thể cũng đổ tiền vào cuộc chuyển đổi năng lượng, từ chuyển sang dùng điện tái tạo, xe điện tới mọi thứ cần thiết để loại bỏ dần nhiên liệu hóa thạch gây ô nhiễm. Điều này có nghĩa là họ sẽ cần nhiều đồng hơn để sản xuất xe điện và trạm sạc điện, cùng với các vật liệu khác để làm cuộc cách mạng điện như lithium, cobalt, nickel, than chì và đặc biệt là đất hiếm, thứ cần cho các sản phẩm công nghệ cao và pin.
Dấu hiệu là gì?
Đầu năm 2021, giá nhiều hàng hóa bùng nổ và có một số dự báo cho rằng chúng sẽ tiếp tục tăng mạnh.
Giá đồng vượt 10.000 USD/tấn trong tháng 4 và Trafigura Group, nhà kinh doanh đồng hàng đầu thế giới, dự đoán giá có thể chạm 15.000 USD/tấn trong thập kỷ tới.
Giá đậu tương và ngô cũng lên cao nhất trong nhiều năm qua do nhu cầu tăng mạnh ở Trung Quốc khi quốc gia này tái đàn lợn. Làn sóng xây dựng mạnh mẽ gây bất ngờ cho các nhà máy cưa ở Bắc Mỹ khi đẩy giá gỗ xẻ lên kỷ lục.
Giá vận chuyển cũng tăng mạnh với Chỉ số Drewry World Container ngày 27/5 cho thấy cước phí vận chuyển một container 40 ft từ Thượng Hải, Trung Quốc, đến Rotterdam, Hà Lan, tăng lên 10.174 USD, tăng 3,1% so với một tuần trước đó và 485% so với cùng kỳ năm trước. Đây là mức cao nhất kể từ khi bắt đầu ghi nhận năm 2011. Giá dầu cũng phục hồi trước dấu hiệu cho thấy mọi người bắt đầu lái xe nhiều hơn.
Sẽ kéo dài bao lâu?
Giá kim loại cao là quyết định của các công ty khai khoáng lớn trên thế giới cách đây nửa thập kỷ nhằm ngừng bơm nguồn cung khổng lồ vào thị trường thế giới và tập trung cải thiện khả năng sinh lời. Giờ đây, việc mở rộng các mỏ mới sẽ mất nhiều thời gian ngay cả khi Trafigura ước tính thế giới cần thêm 10 triệu tấn đồng mỗi năm tới năm 2030.
Việc Trung Quốc kiểm soát khí thải cũng có thể tác động đến giá, với các nhà sản xuất thép đang chịu áp lực lớn trong việc hạn chế sản lượng. Có dấu hiệu cho thấy Trung Quốc, quốc gia tiêu thụ một nửa sản lượng kim loại toàn cầu, đang tích trữ nguyên liệu thô.
Trong số những chuyên gia lạc quan, nhóm phân tích tại JPMorgan Chase & Co dự đoán đà tăng giá của thị trường hàng hóa sẽ làm nên thời kỳ phục hồi kinh tế bùng nổ hậu đại dịch. Một số người khác lại cho rằng đợt tăng giá đột biến này có thể chỉ tồn tại trong thời gian ngắn do người tiêu dùng tập trung nhiều hơn vào dịch vụ, giảm bớt nhu cầu vào những mặt hàng thâm dụng như điện tử và thiết bị gia dụng.
Tại sao siêu chu kỳ lại quan trọng?
Một mặt, siêu chu kỳ có thể thúc đẩy lạm phát. Tức là giá hàng hóa tăng có nguy cơ đẩy giá thực phẩm, từ lát sandwich tới tòa nhà chọc trời, lên cao. Thật vậy, năm 2021 đã gây ra một cuộc tranh luận về khả năng các ngân hàng trung ương có thể phải giảm các biện pháp hỗ trợ kinh tế, một ý tưởng đã làm chao đảo thị trường tài chính.
Tuy nhiên, giá hàng hóa bùng nổ có thể gây ra những hậu quả to lớn đối với sự tác động qua lại lẫn nhau giữa tiền và quyền lực. Cuốn sách “The World for Sale” từng nhận định cần phải hiểu cách dầu mỏ và kim loại làm giàu cho những quốc gia có nguồn tài nguyên phong phú như Australia, Brazil, Chile, Arab Saudi và Nigeria, cũng như việc dòng tiền chảy từ thị trường vào túi của các ông trùm và quan chức tham nhũng ra sao.
Những siêu chu kỳ như vậy có thể tác động đến chiến tranh, tranh chấp biến giới và thay đổi tiến trình lịch sử.
(Theo NDH)
- Cùng chuyên mục
TPBank dự kiến lợi nhuận năm 2025 cao nhất từ trước đến nay, chưa có kế hoạch chia cổ tức
Ngân hàng đặt mục tiêu lợi nhuận năm 2025 sẽ tăng trưởng khoảng 18,4% so với thực hiện năm 2024.
Doanh nghiệp - 04/04/2025 11:06
Doanh nghiệp gỗ Việt cần làm ngay việc này để ứng phó với thuế quan mới của ông Trump
Ông Ngô Sỹ Hoài, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội gỗ và Lâm sản Việt Nam, cho rằng chuyển đổi số, tăng cường chế biến sâu là những cách để doanh nghiệp gỗ Việt ứng phó với thuế quan mới của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump.
Thị trường - 04/04/2025 08:41
Doanh nghiệp xuất khẩu Việt trước nỗi lo bị Mỹ áp thuế 46%
Các doanh nghiệp xuất khẩu cho rằng, nếu mức thuế như công bố của Tổng thống Trump được áp dụng, doanh nghiệp sẽ gặp rất nhiều khó khăn.
Thị trường - 04/04/2025 05:45
Giải bài toán đưa khách quốc tế đến Huế bằng đường hàng không
Sân bay Phú Bài hiện chỉ mới khai thác đường bay nội địa, việc không có đường bay quốc tế trực tiếp đến Huế sẽ khiến khách quốc tế gặp khó khi chọn Huế là điểm đến.
Thị trường - 04/04/2025 05:37
Khối lượng thương mại hàng hóa toàn cầu có thể giảm 1% vì thuế quan
Tổng giám đốc Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) cho biết thuế quan mới do Hoa Kỳ công bố cùng với các mức thuế được áp dụng vào đầu năm có thể khiến khối lượng thương mại hàng hóa toàn cầu giảm khoảng 1% vào năm 2025.
Thị trường - 04/04/2025 00:09
Tổng thống Pháp kêu gọi doanh nghiệp EU ngưng đầu tư vào Hoa Kỳ
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã kêu gọi các công ty châu Âu đình chỉ kế hoạch đầu tư vào Hoa Kỳ sau khi Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump công bố mức thuế toàn cầu đối với hàng nhập khẩu vào Hoa Kỳ.
Thị trường - 04/04/2025 00:05
DNSE giữ vững vị trí Top 2 với thị phần phái sinh tăng mạnh lên 16,7% trong Quý I/2025
DNSE đạt 16,7% thị phần môi giới chứng khoán phái sinh Quý I/2025, tiếp tục giữ vững vị trí Top 2 trên Bảng xếp hạng thị phần, theo Báo cáo của Sở giao dịch Chứng khoán Hà Nội HNX.
Doanh nghiệp - 03/04/2025 19:44
Cổ phiếu tiền điện tử Hoa Kỳ trượt dốc vì thuế quan toàn diện của ông Trump
Cổ phiếu tiền điện tử Hoa Kỳ đã giảm trong phiên giao dịch trước giờ mở cửa vào thứ Năm sau khi đợt áp thuế toàn diện mới nhất của Tổng thống Donald Trump làm lung lay niềm tin của nhà đầu tư, gây ra làn sóng bán tháo các tài sản nhiều rủi ro.
Thị trường - 03/04/2025 17:58
'Chính sách thuế của ông Trump ít tác động đến ngành rau quả Việt Nam'
Ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng Thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam, cho biết Việt Nam nhập siêu rau quả từ Hoa Kỳ nên có thể chịu tác động ít từ chính sách thuế của ông Trump.
Thị trường - 03/04/2025 16:59
Doanh nghiệp Việt Nam làm gì để đối phó với thuế quan mới của Mỹ?
Các mặt hàng xuất khẩu sang Mỹ có thể sớm phải đối mặt với bất lợi do giá cao hơn 46% so với hàng hóa nội địa của Mỹ hoặc các sản phẩm từ các quốc gia chịu thuế quan thấp hơn.
Thị trường - 03/04/2025 16:52
SHB năm thứ ba liên tiếp được vinh danh Ngân hàng Việt Nam có hoạt động tài trợ bền vững tốt nhất
SHB là đại diện duy nhất của Việt Nam được Global Finance trao tặng giải thưởng "Ngân hàng có hoạt động tài trợ bền vững tốt nhất năm 2025" ghi nhận cho những nỗ lực của Ngân hàng trong việc thúc đẩy các giải pháp tài chính mang lại lợi ích lâu dài cho xã hội và môi trường.
Doanh nghiệp - 03/04/2025 15:58
VietinBank 5 năm liên tiếp là ngân hàng SME tốt nhất Việt Nam
VietinBank vừa được vinh danh Ngân hàng SME tốt nhất Việt Nam trong 5 năm liên tiếp. Giải thưởng là sự ghi nhận nỗ lực của VietinBank trong việc hỗ trợ và đồng hành cùng doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Việt Nam.
Doanh nghiệp - 03/04/2025 14:49
Giá vàng bật tăng mạnh
Sáng ngày 3/4, giá vàng trong nước bật tăng trở lại, lên sát mốc 103 triệu đồng/lượng.
Thị trường - 03/04/2025 14:48
TP.HCM hỗ trợ 5.000 doanh nghiệp khởi nghiệp tới 2030
TP.HCM đặt mục tiêu lọt top 100 thành phố đổi mới sáng tạo trên toàn cầu và hình thành 5.000 doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, từ đây đến 2030.
Thị trường - 03/04/2025 14:35
EU chuẩn bị các biện pháp đối phó với thuế quan đối ứng của Hoa Kỳ
Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen mô tả thuế quan phổ quát của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump là một đòn giáng mạnh vào nền kinh tế thế giới và cho biết Liên minh Châu Âu đã chuẩn bị đáp trả bằng các biện pháp đối phó nếu các cuộc đàm phán thất bại.
Thị trường - 03/04/2025 10:58
- Đọc nhiều
-
1
Nhiều dự án tại TP.HCM 'dính' sai phạm
-
2
Thủ tướng: Trước 30/5 phải xong thủ tục xử lý hơn 1.500 dự án vướng mắc
-
3
Công ty chứng khoán nào 'cầm' nhiều cổ phiếu FPT nhất?
-
4
ĐHĐCĐ REE: Bà Nguyễn Thị Mai Thanh sắp trở lại 'ghế' Chủ tịch HĐQT
-
5
Quỹ Nhà ở quốc gia giúp người lao động hiện thực hóa giấc mơ an cư
Đáng đọc
- Đáng đọc
Chuyên gia: Không nên quá ‘hoảng loạn’ với con số thuế 46% từ Mỹ
Tài chính - Update 21 h ago
'Bối cảnh mới mở ra những cơ hội đầu tư chưa từng có'
Tài chính - Update 1 week ago
Phát triển kinh tế tư nhân - đòn bẩy cho một Việt Nam thịnh vượng
Sự kiện - Update 2 week ago
