Indonesia có 'ngăn sông, cấm chợ' khi cấm xuất khẩu dầu cọ?
Nhiều nước phụ thuộc nhiều vào dầu cọ như Ấn Độ, Pakistan bắt đầu tỏ ra bất bình trước việc Indonesia ra lệnh cấm xuất khẩu dầu cọ, theo Al Jareeja.
Indonesia đang chịu áp lực ngày càng lớn từ quốc tế về lệnh cấm xuất khẩu dầu cọ trong bối cảnh giá lương thực trên toàn thế giới tăng vọt.
Lệnh cấm của nhà xuất khẩu dầu cọ lớn nhất thế giới đã gây áp lực lên giá dầu ăn vào thời điểm nguồn cung đang bị căng thẳng do thu hoạch kém, chiến tranh Ukraine và tình trạng thiếu lao động do đại dịch COVID-19 gây ra.

Lệnh cấm xuất khẩu dầu cọ của Indonesia đã gây áp lực lên giá dầu ăn toàn cầu. Ảnhh: Willy Kurniawan/Reuters
Tổng thống Joko 'Jokowi' Widodo của Indonesia đã biện minh cho lệnh cấm, được công bố vào ngày 22 tháng 4, như một biện pháp ngắn hạn sau khi giá dầu ăn trong nước, trong đó dầu cọ là thành phần chính, tăng hơn 50%.
Trong khi các đối tác thương mại của Indonesia vẫn chưa chính thức phản đối lệnh cấm, các dấu hiệu bất bình đang xuất hiện ở nhiều nước, bao gồm cả Ấn Độ và Pakistan.
Các nhà phân tích cho rằng nhiều khả năng các chính phủ đang chuẩn bị đưa ra những lời tuyên bố chính thức trước hành động này của Jakarta.
"Tôi chắc chắn sẽ có những lời phàn nàn chính thức, đặc biệt là khi Indonesia sẽ đăng cai tổ chức G20 tại Bali vào cuối năm nay và đây không phải là hành vi kiểu mẫu từ một đối tác thương mại đáng tin cậy hoặc một quốc gia hiện đang giữ chức Chủ tịch G20", James Guild, một nghiên cứu viên tại Trường Nghiên cứu Quốc tế S Rajaratnam (RSIS) ở Singapore, nói với Al Jazeera.
"Indonesia là nhà sản xuất dầu cọ lớn nhất thế giới nên họ nắm trong tay tất cả các quân bài và chính phủ nước này dường như sẵn sàng chấp nhận sức ép về ngoại giao để đạt được các lợi ích trong nước", nhà nghiên cứu nói tiếp.
Lệnh cấm của Jakarta theo sau một loạt các biện pháp trước đó nhằm kiểm soát nguồn cung dầu cọ, bao gồm giới hạn giá dầu ăn và giới hạn hai lít cho mỗi lần mua sản phẩm này khiến khách hàng phải xếp hàng một cách tuyệt vọng tại các cửa hàng trong nhiều giờ.
Tháng trước, giá dầu cọ đã tăng hơn 6% trên sàn giao dịch phái sinh Bursa Malaysia, tiệm cận với mức giá cao nhất mọi thời đại vào hồi tháng 3 vừa qua.
Ega Kurnia Yazid, một nhà phân tích kinh tế tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) ở Jakarta, cho biết: “Cho đến nay, chưa có quốc gia nào chính thức phàn nàn, kể cả từ các nhà nhập khẩu dầu cọ lớn của Indonesia như Trung Quốc, Ấn Độ và Pakistan. Tuy nhiên, các dấu hiệu về việc tăng giá lương thực đang bắt đầu xuất hiện ở các nước này”.
'Rào cản thương mại'
Tuần trước, Ấn Độ đã nêu quan ngại về “các rào cản thương mại” một phần do lệnh cấm dầu cọ tới Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), theo truyền thông địa phương.
Vào cuối tháng 4, có thông tin cho rằng gần 300.000 tấn dầu cọ ăn được dành cho Ấn Độ đã bị mắc kẹt ở Indonesia do lệnh cấm.

Chính phủ Indonesia cho biết lệnh cấm xuất khẩu dầu cọ của họ là cần thiết để đảm bảo nguồn cung trong nước và ổn định giá cả. Ảnh: Supri/Reuters
Indonesia là nhà cung cấp dầu cọ lớn thứ hai cho Ấn Độ sau nước láng giềng Malaysia, xuất khẩu hơn 3 triệu tấn sản phẩm sang quốc gia Nam Á vào năm 2021.
Tại Pakistan, có lo ngại rằng dự trữ dầu cọ có thể cạn kiệt trong tháng 5, khiến Hiệp hội các nhà sản xuất Vanaspati Pakistan (PVMA) tuần trước kêu gọi Bộ Công nghiệp và Sản xuất nước này sớm 'giải quyết vấn đề với Indonesia'.
Pakistan nhập khẩu 80% dầu cọ từ Indonesia và 20% từ Malaysia.
"Nhìn chung, tác động của lệnh cấm xuất khẩu dầu cọ của Indonesia đã bắt đầu rõ ràng khi giá dầu cọ thô toàn cầu [CPO] đạt mức cao nhất mọi thời đại thời gian gần đây", Yazid nói.
"Cho đến nay, có vẻ như Malaysia đang cố gắng bù đắp cho nguồn cung của Indonesia để đáp ứng nhu cầu toàn cầu. Mặc dù vậy, nếu chỉ dựa vào Malaysia có thể không đủ để đáp ứng nhu cầu toàn cầu", nhà phân tích cho biết thêm.
Guild, thành viên RSIS, cho biết tác động ngoại giao của lệnh cấm sẽ phụ thuộc vào thời gian nó kéo dài bao lâu.
Ông nói: “Đó là thông điệp đến các công ty dầu cọ rằng họ cần ưu tiên thị trường nội địa nhưng điều đó cũng đồng nghĩa với việc lợi nhuận xuất khẩu của họ sẽ lớn hơn".
"Lệnh cấm nhằm trấn an người tiêu dùng Indonesia rằng chính phủ đang làm điều gì đó nhằm cố gắng kiểm soát giá dầu ăn. Một khi chính phủ cảm thấy những thông điệp này có tác dụng, họ sẽ dỡ bỏ lệnh cấm. Vì vậy, từ quan điểm đó, đây là các cân nhắc chính trị và kinh tế trong nước. Trong tính toán chiến lược của nhà nước, việc khuấy động các thị trường toàn cầu và gây khó chịu cho các đối tác thương mại trong thời gian ngắn để đạt được những mục tiêu trong nước này là rất có giá trị", Guild nhấn mạnh.
Theo Hiệp hội Dầu cọ Indonesia (GAPKI), Indonesia đã xuất khẩu 34 triệu tấn sản phẩm dầu cọ vào năm 2020, tạo ra doanh thu hơn 15 tỷ USD.
Arie Rompas, một nhà vận động của Tổ chức Hòa bình xanh Indonesia, cho biết ông dự kiến lệnh cấm chỉ là tạm thời vì "xuất khẩu là một phần quan trọng của nền kinh tế Indonesia và là nguồn thu nhập chính cho các nhà tài phiệt Indonesia".
"Thật khó để suy đoán về tác động của lệnh cấm. Bản thân lệnh cấm là chưa từng có và cũng không rõ ràng về việc lệnh cấm bao gồm những gì và nó sẽ có hiệu lực trong bao lâu?", Rompas nói.
Vẫn theo Rompas, đã có dấu hiệu cho thấy khả năng lưu trữ dầu cọ thô của Indonesia đã đầy, vì vậy lệnh cấm có thể sẽ sớm được dỡ bỏ.
Trong khi chính phủ Indonesia có vẻ như đã ban hành lệnh cấm để đảm bảo nguồn cung trong nước và ổn định giá cả trong nước, thị trường trong nước lại không thể hấp thụ lượng dầu cọ mà nước này sản xuất. Điều này cho thấy rằng nước này sẽ cần phải sớm hủy bỏ lệnh cấm để giải quyết các vấn đề thặng dư.
Một số nhà quan sát cảnh báo không nên phóng đại khả năng ảnh hưởng của lệnh cấm.
"Tôi không chắc liệu có quốc gia nào phụ thuộc quá nhiều vào các sản phẩm cọ của Indonesia đến mức điêu đứng nếu họ không thể mua được dầu cọ của chúng tôi hay không. Nếu đúng như vậy, có thể có một sự cố ngoại giao. Nhưng đây là công việc kinh doanh", Yohannes Sulaiman, giảng viên về quan hệ quốc tế tại Đại học Jenderal Achmad Yani ở Bandung, nói với Al Jazeera.
Guild cho biết Indonesia trong những năm gần đây đã trở nên quyết liệt hơn trong việc sử dụng lệnh cấm xuất khẩu để đạt được các mục tiêu chính trị và chính sách trong nước, bao gồm các hạn chế đối với quặng niken và than chưa tinh chế, điều này có thể giải thích phần nào thái độ của chính phủ này đối với lệnh cấm mới nhất.
Guild cho biết: “Mỗi khi họ làm điều này, đều có nguy cơ hơi thái quá và cuối cùng, chiến lược này có thể sẽ có tác dụng ngược khi lợi nhuận giảm dần".
"Chính phủ [Indonesia] nhận thức rõ ràng về tất cả những điều này. Họ đã tính toán một cách đơn giản rằng ưu tiên nhu cầu trong nước hơn nhu cầu quốc tế là vì lợi ích quốc gia. Một trong những mối nguy hiểm khi đi theo con đường này là khó biết nó sẽ dẫn đến đâu", Guild kết luận.
- Cùng chuyên mục
Hoa Kỳ, Trung Quốc bắt đầu các cuộc đàm phán phá băng thương mại vào thứ Bảy tới tại Geneva
Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ Scott Bessent và nhà đàm phán thương mại chính Jamieson Greer sẽ gặp Phó Thủ tướng Trung Quốc Hà Lập Phong tại Thụy Sĩ vào cuối tuần này để bắt đầu các cuộc đàm phán thương mại.
Thị trường - 07/05/2025 14:55
Thương vụ M&A ở mức thấp nhất trong 20 năm sau 'Ngày giải phóng' của ông Trump
Các chủ ngân hàng và giám đốc điều hành đã dừng các vụ sáp nhập và mua lại (M&A) sau khi Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump phát động một cuộc chiến thương mại toàn cầu vào ngày 2 tháng 4.
Thị trường - 07/05/2025 06:58
Các quan chức cấp cao của Mỹ sắp gặp gỡ đối tác Trung Quốc bàn về thương mại
Các quan chức cấp cao của Hoa Kỳ sẽ gặp một phái đoàn cấp cao của Trung Quốc vào cuối tuần này tại Thụy Sĩ trong cuộc đàm phán lớn đầu tiên giữa hai quốc gia kể từ khi Tổng thống Donald Trump châm ngòi cho một cuộc chiến thương mại bằng mức thuế nhập khẩu cứng rắn.
Thị trường - 07/05/2025 06:30
Đối mặt với thuế quan và bất ổn, các công ty Canada tìm kiếm thị trường mới ngoài Hoa Kỳ
Cuộc chiến thuế quan của Tổng thống Donald Trump đang làm đảo lộn nhiều thập kỷ quan hệ thương mại chặt chẽ giữa hai nước láng giềng Bắc Mỹ và thúc đẩy nhiều công ty sản xuất của Canada phải xem xét lại các chiến lược kinh doanh dài hạn.
Thị trường - 06/05/2025 18:21
Các nhà sản xuất Trung Quốc đổ xô đến Nevada, Texas giữa áp lực thuế quan Hoa Kỳ
Một sự thay đổi đáng chú ý đang diễn ra trong ngành sản xuất toàn cầu khi ngày càng nhiều công ty Trung Quốc chuyển hoạt động sang Hoa Kỳ.
Thị trường - 06/05/2025 17:47
Bứt tốc kinh doanh với gói vay ưu đãi lãi suất dưới 4%/năm của PVcomBank
Ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam (PVcomBank) triển khai gói vay ưu đãi hỗ trợ các khách hàng cá nhân là hộ kinh doanh, tiểu thương tiếp cận nguồn vốn với mức lãi suất hấp dẫn chỉ từ 3,99%/năm.
Doanh nghiệp - 06/05/2025 16:40
VPBank lập kỷ lục thu xếp khoản vay quốc tế lớn nhất
Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank) vừa công bố thực hiện thành công thương vụ vay hợp vốn quốc tế với giá trị ban đầu 1 tỷ USD, có kèm tùy chọn mở rộng giá trị khoản vay tùy thuộc theo nhu cầu sử dụng vốn của VPBank.
Doanh nghiệp - 06/05/2025 16:40
Chuyến đi Mùa nắng Pác Miầu 2025 - viết tiếp hành trình 'Cùng em khôn lớn'
Mới đây, Quỹ Vì Tầm Vóc Việt tổ chức chuyến đi "Mùa nắng Pác Miầu" thăm các em học sinh tại các điểm trường mầm non đang được bảo trợ bữa ăn bán trú của dự án "Cùng em khôn lớn" tại huyện Bảo Lâm, tỉnh Cao Bằng.
Doanh nghiệp - 06/05/2025 10:42
Ford Motor cảnh báo thiệt hại 1,5 tỷ USD vì thuế quan Trump
Ford Motor đã dừng công bố hướng dẫn hàng năm do sự không chắc chắn xung quanh thuế quan của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, và cho biết các khoản thuế sẽ khiến công ty mất khoảng 1,5 tỷ USD thu nhập.
Thị trường - 06/05/2025 09:18
Các nhà chiến lược vẫn lạc quan về triển vọng kinh tế Trung Quốc
Khi các thị trường tài chính đặt hy vọng vào việc hạ nhiệt cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung, một số chuyên gia cảnh báo rằng tiến triển có ý nghĩa trong việc đạt được thỏa thuận giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới vẫn còn khá xa vời.
Thị trường - 06/05/2025 08:58
Vinamilk hòa cùng niềm vui của ngày hội Thống nhất Non sông
Chuỗi hoạt động mừng kỷ niệm 50 năm Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, với các sự kiện chính diễn ra trong hai ngày 29 và 30 tháng 4, thu hút hàng trăm ngàn người náo nức tham gia. Vinamilk đã đồng hành cùng các khoảnh khắc hân hoan mừng đại lễ tại TP.HCM, tiếp thêm dinh dưỡng cho các lực lượng và người dân.
Doanh nghiệp - 05/05/2025 16:13
Văn Phú – Invest ủng hộ 720 triệu đồng xóa nhà tạm, nhà dột nát: Hành động vì cộng đồng và triết lý phát triển bền vững
Hưởng ứng lời kêu gọi của Thủ tướng Chính phủ về việc đẩy nhanh chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát trên cả nước, Công ty Cổ phần Đầu tư Văn Phú – Invest đã đóng góp 720 triệu đồng vào Quỹ “Vì người nghèo” huyện Châu Thành, tỉnh Tây Ninh để xây dựng 8 căn nhà kiên cố cho các hộ có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn. Không chỉ là một hoạt động thiện nguyện, sự đóng góp này còn thể hiện rõ nét triết lý phát triển Bất động sản "Vị Nhân Sinh" mà Văn Phú – Invest theo đuổi.
Doanh nghiệp - 05/05/2025 16:12
Ưu đãi đặc quyền chào đón cao điểm nghỉ hè 2025 tại Ruby Tree Golf Villas
Quần thể nghỉ dưỡng và thể thao Ruby Tree Golf Villas (Đồ Sơn, Hải Phòng) công bố chương trình ưu đãi đặc quyền cho du khách đặt phòng đến hết tháng 5/2025.
Doanh nghiệp - 05/05/2025 16:11
Nestlé Việt Nam kỷ niệm 30 năm thành lập, khẳng định niềm tin đối với thị trường Việt Nam
Nestlé vừa tổ chức lễ kỷ niệm 30 năm hình thành và phát triển tại Việt Nam. Nhân dịp này, Nestlé công bố tăng vốn hoạt động tại Việt Nam với khoản đầu tư lên gần 1.900 tỷ đồng vào việc mở rộng nhà máy Nestlé Trị An tại tỉnh Đồng Nai. Đây không chỉ là một trong những nhà máy chế biến cà phê hiện đại nhất của tập đoàn Nestlé, mà còn là nơi tạo ra giá trị gia tăng cho nông sản Việt, đưa hạt cà phê Việt Nam lên bản đồ cà phê thế giới.
Doanh nghiệp - 05/05/2025 16:08
Ngành sản xuất Việt Nam bi quan về thuế quan Trump
Chính sách thuế quan mới của Mỹ đã khiến ngành sản xuất của Việt Nam suy giảm trở lại trong tháng 4 sau khi đã chỉ báo tăng trưởng lần đầu trong bốn tháng trong tháng 3.
Thị trường - 05/05/2025 12:04
Giá vàng trong tâm thế 'thận trọng '
Giá vàng miếng SJC trong nước sáng đầu tuần giảm mạnh 1,5 triệu đồng/lượng, về dưới mốc 120 triệu đồng/lượng. Giá vàng thế giới cũng đã về dưới mốc 3.250 USD/ounce.
Thị trường - 05/05/2025 12:03
- Đọc nhiều
-
1
Phu nhân Chủ tịch City Auto muốn chi trăm tỷ mua 6 triệu cổ phiếu
-
2
Đánh thuế 20% chuyển nhượng bất động sản: Khi đề xuất xa rời thực tế?
-
3
Hà Nội khan hiếm biệt thự, nhà liền kề giá dưới 20 tỷ đồng
-
4
Mặt bằng bán lẻ đường phố TP.HCM vẫn 'ế' dù hạ giá thuê
-
5
Ông Trump đề xuất cắt giảm 163 tỷ USD ngân sách Hoa Kỳ, cắt giảm chi tiêu trong nước
Đáng đọc
- Đáng đọc
Chuyên gia: Không nên quá ‘hoảng loạn’ với con số thuế 46% từ Mỹ
Tài chính - Update 1 month ago
'Bối cảnh mới mở ra những cơ hội đầu tư chưa từng có'
Tài chính - Update 1 month ago
Phát triển kinh tế tư nhân - đòn bẩy cho một Việt Nam thịnh vượng
Sự kiện - Update 1 month ago