Harris và Trump đều sẽ khiến nợ quốc gia Mỹ tồi tệ hơn

Kamala Harris và Donald Trump, các ứng cử viên tổng thống của Đảng Dân chủ và Đảng Cộng hòa có rất nhiều kế hoạch cắt giảm thuế và tặng quà của chính phủ, được điều chỉnh để làm hài lòng các khu vực bầu cử mà mỗi ứng cử viên mong muốn.

Tuy nhiên, cả Harris và Trump đều đang vượt qua thách thức kinh tế lớn nhất của nước Mỹ: Khoản nợ quốc gia khổng lồ sắp cản trở sự linh hoạt của các tổng thống tương lai hơn bao giờ hết.

Trong trường hợp xấu nhất, một cuộc khủng hoảng nợ có thể gây ra một cuộc suy thoái tồi tệ và nhiều năm áp dụng chính sách thắt lưng buộc bụng về tài chính sẽ đẩy cử tri đến những mức độ khó chịu mới.

Nợ quốc gia Hoa Kỳ gần đây đã đạt mức cao kỷ lục mới là 35 nghìn tỷ USD và nó sẽ tiếp tục tăng. Những lời chỉ trích về nợ đã cảnh báo về mức nợ không bền vững của Mỹ trong 30 năm qua và nhiều dự đoán về một cuộc khủng hoảng nợ vẫn chưa thành hiện thực.

Nhưng Hoa Kỳ hiện đang ở trong tình trạng chưa từng có đối với bất kỳ chính phủ nào và thị trường tài chính đã bắt đầu nao núng trước tất cả khoản nợ mà Kho bạc Hoa Kỳ đang phát hành. Một số nhà phân tích cho rằng cuộc khủng hoảng nợ đã bắt đầu.

Trong một tập gần đây của podcast Yahoo Finance Capitol Gains, chuyên gia về nợ Brian Riedl của Viện Manhattan đã tóm tắt những gì Mỹ cần làm để kiểm soát khoản nợ và ngăn chặn khủng hoảng. Riedl gần đây đã viết một báo cáo dài 43 trang về vấn đề này, được Yahoo Finance giải thích trong một bài báo mới xuất bản gần đây.

Tin tốt là Hoa Kỳ không cần phải trả hết toàn bộ nợ quốc gia (còn lâu mới đến mức đó). Nếu Hoa Kỳ có thể ổn định khoản nợ ở mức hiện tại, nghĩa là giảm mạnh thâm hụt hàng năm, thì nước Mỹ sẽ có một nền tảng vững chắc hơn nhiều và có thể bền vững vô thời hạn, ngăn chặn những diễn biến kịch tính không lường trước được như một cuộc chiến tranh lớn.

Trong khi tổng nợ quốc gia là 35 nghìn tỷ USD, khoảng 7 nghìn tỷ USD trong số đó là các chứng khoán đặc biệt do chính phủ nắm giữ trong các tài khoản như quỹ ủy thác An sinh xã hội và Medicare (bảo hiểm y tế).

Số tiền quan trọng đối với thị trường là khoản nợ liên bang do công chúng nắm giữ, là tất cả các chứng khoán được Bộ Tài chính bán cho các nhà đầu tư. Tổng trị giá khoảng 28 nghìn tỷ USD, gần bằng quy mô của nền kinh tế Mỹ.

Vì vậy, nợ liên bang do công chúng nắm giữ tương đương khoảng 100% GDP.

Mục tiêu là giữ mức nợ không cao hơn 100% GDP. Điều đó sẽ không xảy ra trừ khi có sự thay đổi đáng kể.

An sinh xã hội và Medicare đều đang chi trả nhiều hơn số tiền họ nhận được và điều đó sẽ chỉ trở nên tồi tệ hơn khi ngày càng có nhiều người Mỹ tham gia các chương trình đó.

Các khoản thanh toán lãi ròng đang tăng mạnh vì lãi suất tăng và tổng số nợ mà chính phủ tài trợ cũng tăng lên. Các phần khác chi của ngân sách liên bang đơn giản là bị thiếu hụt.

Văn phòng Ngân sách Quốc hội (Congressional Budget Office/CBO) nhận thấy nợ liên bang do công chúng nắm giữ sẽ tăng từ 100% GDP hiện nay lên 122% trong vòng 10 năm và còn tiếp tục tăng lên nữa.

CBO không dự báo các cuộc suy thoái, do đó, điều đó không bao gồm bất kỳ khả năng xảy ra suy thoái nào trong thập kỷ tới vốn đòi hỏi phải có biện pháp kích thích tài chính. Tuy nhiên, điều này luôn làm tăng thêm thâm hụt và khiến nợ liên bang thậm chí còn lớn hơn.

Harris và Trump: Ai tốt hơn?

Theo phân tích của Riedl, việc thu hẹp khoảng cách chi tiêu giữa thu nhập liên bang sẽ cần khoảng 10 nghìn tỷ USD tiết kiệm trong thập kỷ tới. Điều này có thể đến dưới hình thức cắt giảm ngân sách hoặc áp dụng các loại thuế mới hoặc kết hợp cả hai. Nhưng quy mô của nỗ lực này cần phải rất lớn. Việc cắt giảm một số chương trình hoặc tự mình áp dụng các loại thuế mới sẽ không thể giải quyết được vấn đề.

Có thể giải quyết vấn đề bằng cách thay đổi cắt giảm phúc lợi của An sinh xã hội và Medicare đối với những người tham gia giàu có hơn và tăng độ tuổi đủ điều kiện tham gia.

Medicare sẽ phải được cơ cấu lại để trở nên hiệu quả hơn. Tất cả những điều đó có thể được thực hiện trong khi vẫn đảm bảo quyền lợi cho người cao tuổi có thu nhập thấp, những người phụ thuộc nhiều nhất vào các chương trình mạng lưới an toàn này.

Bất kỳ thay đổi nào như vậy chắc chắn sẽ không được ưa chuộng, nhưng vẫn tốt hơn nhiều so với những gì sẽ xảy ra nếu các chương trình thiếu tiền và lựa chọn duy nhất là cắt giảm phúc lợi trên diện rộng.

Không cần phải nói, các ứng cử viên tổng thống đều không vận động cử tri dựa trên lời hứa cắt giảm phúc lợi hưu trí cho một số người để duy trì một số phúc lợi cho tất cả mọi người. Thay vào đó, mỗi ứng cử viên đều đề xuất cắt giảm thuế và các chính sách tài trợ thâm hụt sẽ khiến toàn bộ vấn đề trở nên tồi tệ hơn chứ không phải tốt hơn.

Cuộc chiến ngân sách lớn nhất sắp diễn ra trong hai năm tới là phải làm gì với các đợt cắt giảm thuế năm 2017 của ông Trump dành cho cá nhân, sẽ hết hạn vào cuối năm 2025.

Ông Trump và các thành viên Đảng Cộng hòa muốn giữ nguyên tất cả các đợt cắt giảm thuế năm 2017, đồng thời có thể cắt giảm thuế kinh doanh hơi cao so với mức 21% hiện tại.

Ông Trump cũng muốn loại bỏ thuế đối với thu nhập từ tiền tip và loại bỏ thuế thu nhập đối với các phúc lợi An sinh xã hội. Nói chung, điều đó sẽ làm tăng thêm khoảng 6 nghìn tỷ USD vào khoản nợ quốc gia.

Harris, giống như Tổng thống Joe Biden khi ông còn là ứng cử viên tổng thống năm 2024 của Đảng Dân chủ, không muốn việc cắt giảm thuế năm 2017 tiếp tục đối với những người kiếm được hơn 400.000 USD nhưng vẫn giữ chúng cho những người khác.

Đảng Dân chủ cũng muốn loại bỏ giới hạn khấu trừ thuế của tiểu bang và địa phương, vốn là một phần của luật thuế năm 2017, đồng thời tăng cường tín dụng thuế cho các bậc cha mẹ đang đi làm và các hộ gia đình có thu nhập thấp. Kế hoạch của Harris như vậy sẽ làm tăng thêm khoảng 5 nghìn tỷ USD vào khoản nợ quốc gia.

Nói cách khác, cả hai ứng cử viên đều đang đi sai hướng nếu ưu tiên việc ổn định nợ. "Thực tế dứng mức tăng nợ vào khoảng 10 nghìn tỷ là khá khó,” Riedl nói với Yahoo Finance trên podcast Capitol Gains.

"Harris và Trump có thể sẽ đẩy con số này lên 15 hoặc 16 nghìn tỷ ngay lập tức".

Trong khi đó, cả hai ứng cử viên đều nói rằng họ sẽ bảo vệ An sinh xã hội và Medicare mà không có thay đổi nào về phúc lợi. Điều đó "làm cho việc ổn định khoản nợ về mặt toán học là không thể", Rield nói.

Người Mỹ trả tiền

Ở Washington, D.C., mọi người đều biết phải làm gì để cuối cùng có thể kiểm soát được khoản nợ: một cuộc khủng hoảng khiến mọi người thấy rõ rằng cần phải làm gì đó và không còn lựa chọn nào khác. Đó là cách ít hiệu quả nhất và tốn kém nhất để giải quyết vấn đề, nhưng bản thân cử tri có lẽ sẽ không có cách nào khác.

Không chính trị gia nào có thể đắc cử bằng cách thề cải cách các chương trình dành cho người về hưu. Hãy nhớ khi Tổng thống George W. Bush cố gắng cải cách An sinh xã hội ngày trước. Hàng loạt các thông tin sai lệch có thể khiến những kẻ lập dị và những kẻ hù dọa biến bất kỳ kế hoạch nghe có vẻ hợp lý nào thành một kịch bản ngày tận thế (Armageddon).

Nhiều cử tri nói rằng họ lo lắng về quy mô nợ quốc gia khổng lồ, nhưng hầu hết mọi người đều muốn người khác trả tiền để giải quyết nó. Kết quả không thể tránh khỏi là tất cả người Mỹ cuối cùng sẽ phải trả tiền và số tiền đó sẽ nhiều hơn mức cần thiết.

* RICK NEWMAN là nhà báo cấp cao của Yahoo! Finance

HOÀNG AN chuyển ngữ