Doanh nghiệp ngành gỗ đối mặt với nhiều vụ kiện

Doanh nghiệp ngành gỗ đối mặt với nhiều vụ kiện

Chỉ trong một thời gian ngắn, các doanh nghiệp ngành gỗ Việt Nam đã phải đối mặt với 5 vụ kiện liên tiếp mà 3 vụ trong số đó ở thị trường Hoa Kỳ, thị trường quan trọng của ngành gỗ Việt Nam, nơi chiếm trên 54% tổng giá trị xuất khẩu (XK) của ngành.

Doanh nghiệp ngành gỗ có vốn FDI chiếm hơn 47% tổng kim ngạch xuất khẩu gỗ

Báo cáo tại Hội nghị giao ban ngành chế biến gỗ, xuất khẩu (XK) gỗ và lâm sản quý III/2024 do Bộ NN&PTNT phối hợp với UBND tỉnh Bình Dương và các Hiệp hội ngành gỗ tổ chức sáng 09/08, ông Triệu Văn Lực, Phó Cục trưởng Cục Lâm nghiệp (Bộ NN&PTNT) cho biết, lũy kế giá trị xuất, nhập khẩu gỗ và lâm sản 7 tháng đầu năm 2024 đạt cao hơn so với cùng kỳ năm 2023.

Cụ thể, giá trị XK gỗ và lâm sản ước đạt 9,361 tỷ USD, đạt 61,5% kế hoạch năm, tăng 20,5 % so với cùng kỳ năm 2023; trong đó, sản phẩm gỗ đạt 5,967 tỷ USD, tăng 22,2 %; gỗ đạt 2,785 tỷ USD, tăng 20,9%; lâm sản ngoài gỗ đạt 609 triệu USD, tăng 4,6%.

Nhiều thị trường XK chủ lực của Việt Nam ghi nhận mức tăng trưởng tích cực. Cụ thể, với thị trường Hoa Kỳ, kim ngạch XK đạt 5,019 tỷ USD, tăng 24%; Trung Quốc đạt 1,22 tỷ USD, tăng 37,92%; EU đạt 555 triệu USD, tăng 22,44%.

Khối doanh nghiệp (DN) có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) đạt 3,99 tỷ USD, tăng 22,3%, DN trong nước đạt 5,371 tỷ USD, tăng 19,2%. Giá trị nhập khẩu gỗ và sản phẩm gỗ ước đạt 1,504 tỷ USD, tăng 22,3 % so với năm 2023. Giá trị xuất siêu toàn ngành ước đạt 7,857 tỷ USD.

Ông Đỗ Xuân Lập, Chủ tịch Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam (VIFOREST) dẫn số liệu của Tổng cục Hải quan cho biết, trong 6 tháng đầu năm 2024 có 3.324 DN tham gia trực tiếp vào XK gỗ và sản phẩm đạt 7,36 tỷ USD, trong đó các DN FDI đạt 3,48 tỷ USD, chiếm 47,3% tổng kim ngạch XK của ngành gỗ, tăng 19,5% so với cùng kỳ năm 2023.

Tuy giá trị XK gỗ của các DN FDI gần ngang ngửa số lượng DN trong nước tuy nhiên, về số lượng DN FDI tham gia XK chỉ có 669 DN, chiếm 20,1% tổng số lượng DN tham gia XK, tăng 10,5% so với cùng kỳ.

“Điều này cho thấy cần có sự kết nối mạnh mẽ giữa khối DN FDI và DN Việt Nam để ngành gỗ phát triển bền vững…”, Chủ tịch VIFOREST lưu ý.

Thị trường Hoa Kỳ bị kiện nhiều nhất…

Hoa Kỳ là thị trường quan trọng của ngành gỗ Việt Nam khi chiếm trên 54% tổng giá trị XK của ngành. Tuy nhiên đây cũng là thị trường mà DN Việt Nam đối mặt với nhiều vụ kiện nhất.

Theo VIFOREST, ngành gỗ trong thời gian qua đã trải qua 5 vụ kiện liên tục (Hàn Quốc, Canada, Hoa Kỳ) riêng thị trường Hoa Kỳ là 3 vụ, đến thời điểm này cơ bản đã có những kết luận cuối cùng.

“Vụ 301 (Điều tra 301 về kiểm soát khai thác và thương mại gỗ bất hợp pháp) để đảm bảo cho việc kinh doanh gỗ chúng ta vẫn đang tiếp tục thực hiện những cam kết nghị quyết đã ký với Hoa Kỳ (trong vấn đề này tiến trình thực hiện còn đang bị chậm). Riêng vụ tủ gỗ và ván dán (ván plywood) các DN cần phải hoàn thành mẫu tờ khai tự nhập cho nhà thầu Hoa Kỳ”, ông Đỗ Xuân Lập, Chủ tịch VIFOREST cho hay.

Cũng theo Chủ tịch VIFOREST, Bộ Thương mại Hoa Kỳ (DOC) chưa công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường. “Điều này có nghĩa các DN XK hàng hóa của Việt Nam vào Hoa Kỳ sẽ tiếp tục bị phân biệt đối xử trong các vụ điều tra chống bán phá giá, chống trợ cấp của Hoa Kỳ, chi phí sản xuất thực tế của DN Việt Nam tiếp tục không được công nhận mà phải sử dụng “giá trị thay thế” của một nước thứ ba để tính toán biên độ bán phá giá..”- Ông Lập lo ngại.

Đồng thời nhận định, các vụ kiện có thể tiếp tục gia tăng trong thời gian tới khi kinh tế Mỹ cũng như thế giới đang có những khủng hoảng, ngành sản xuất nước tại Mỹ gặp khó khăn và đặc biệt trong bối cảnh chính quyền Hoa Kỳ cần sự ủng hộ của cử chi khi bầu cử Tổng thống Mỹ sắp đến.

Cùng với đó, các nước XK cần đặc biệt lưu ý quy định liên quan Đạo luật Ngăn chặn Lao động Cưỡng bức với người Duy Ngô Nhĩ, Tân Cương (UFLPA), trong bối cảnh chính quyền Tổng thống Biden có kế hoạch triển khai mạnh mẽ các cam kết về lao động.

Tại cuộc họp giao ban, Chủ tịch VIFOREST Đỗ Xuân Lập đề nghị Bộ NN&PTNT phối hợp với các Bộ ngành liên quan hỗ trợ, hướng dẫn các DN ứng phó với các vụ việc điều tra phòng vệ thương mại của Hoa Kỳ (DOC), phối hợp và hợp tác với cơ quan điều tra trong việc cung cấp thông tin, tiếp đoàn thẩm tra tại DN, đặc biệt trong bối cảnh DOC mở rộng thẩm quyền cũng như bổ sung các quy định về điều tra chống bán phá giá, chống trợ cấp (quy định về trợ cấp xuyên biên giới, có tính đến các yếu tố như môi trường, lao động, sở hữu trí tuệ ...).

Đặc biệt, cần có cơ chế phối hợp để cập nhật các thông tin thay đổi về chính sách tại các thị trường XK trọng điểm của ngành gỗ Việt và cung cấp các dự báo, cảnh báo và các thông tin liên quan tới phòng vệ thương mại.