Kỳ 2: Ông Trần Phương Bình và hậu hoạ từ khoản 'vay' 100 triệu USD

Như đã đưa tin ở bài trước, dự án 11 Sư Vạn Hạnh (Quận 10, TP.HCM) có liên quan đến sai phạm của ông Trần Phương Bình, nguyên Phó Chủ tịch HĐQT, TGĐ kiêm Chủ tịch Hội đồng tín dụng của Ngân hàng TMCP Đông Á.

Trên thực tế, theo kết luận điều tra của cơ quan công an, đây chỉ là một vụ việc trong chuỗi các sai phạm của ông Trần Phương Bình bắt nguồn từ khoản hợp tác đầu tư có giá trị 100 triệu USD.

Thương vụ trăm triệu đô

Nguồn cơn bắt đầu vào ngày 8/12/2007, CTCP vốn Thái Thịnh ký hợp đồng hợp tác đầu tư với hai quỹ thuộc Vina Capital là Vietnam Intrastructure Holding Limited (VIHL) và Vinaland Espero Limited (VNL) để nhận 100 triệu USD đầu tư cổ phần, vốn góp tại 11 công ty mục tiêu (chủ yếu là các công ty đang sở hữu các dự án bất động sản). Thái Thịnh sẽ cầm cố toàn bộ cổ phần, vốn góp tại các công ty mục tiêu cho Ngân hàng đề Ngân hàng bảo đảm việc hoàn trả 100 triệu USD tiền viện trợ cùng lãi, phí sử dụng tài khoản 15%/ năm.

Bài liên quan

Đại án Ngân hàng Đông Á liên quan đến những tổ chức và cá nhân nào?

Theo thoả thuận giữa các bên, thời hạn của hợp đồng là 12 tháng kể từ ngày 8/12/2007 và có thể được gia hạn thêm 12 tháng tuỳ theo quyết định của VNL và VIHL.

Ngày 20/12/2007, Ngân hàng Đông Á ký hợp đồng ký thác và quản lý tài khoản để đảm bảo về khả năng hoàn trả nợ và lãi tương ứng cho VNL và VIHL trong trường hợp chấm dứt hợp đồng mà Thái Thịnh không có khả năng thanh toán.

Rất nhanh chóng, sau khi nhận 100 triệu USD, tương đương 1.602 tỷ đồng chuyển khoản từ VNL và VIHL, Ngân hàng Đông Á ngày 28/12/2007 đã giải ngân toàn bộ cho Thái Thịnh để doanh nghiệp này đầu năm 2008 mua 100% vốn của Công ty TNHH Hiệp Phú Gia (982 tỷ đồng), CTCP ĐTXD Lâm Viên (477,5 tỷ đồng), CTCP ĐTXD Nhật Quang (110,7 tỷ đồng), 32 tỷ đồng còn lại được dùng để thanh toán phí quản lý tài khoản cho Ngân hàng Đông Á.

Một năm sau, ngày 8/12/2008, hợp đồng hợp tác đầu tư hết hạn, VNL và VIHL không gia hạn hợp đồng và yêu cầu Thái Thịnh hoàn trả 100 triệu USD. Tuy nhiên Thái Thịnh vào thời điểm này không có khả năng thanh toán.

"Sợ bị kiện..."

Theo lời khai của ông Trần Phương Bình, Thái Thịnh sở hữu một số dự án bất động sản có giá trị cao, nằm ở vị trí đắc địa. Ông Bình lo sợ bị VNL và VIHL khởi kiện Thái Thịnh và Ngân hàng Đông Á ra toà án quốc tế nếu không hoàn trả 100 triệu USD, khi đó sẽ ảnh hưởng đến uy tín của Ngân hàng Đông Á và có thể những sai phạm của nhà băng này như thiếu hụt tiền, vàng trong kho quỹ...sẽ bị phát hiện.

Nỗi lo sợ này đã dẫn ông Bình tới một chuỗi các quyết định sai lầm khi liên tục 'rút ruột' Ngân hàng Đông Á trả nợ cho VNL và VIHL, đồng thời sử dụng vào mục đích khác.

Cụ thể, để có tiền cho Thái Thịnh trả nợ, ông Trần Phương Bình đã chỉ đạo Ngân hàng Đông Á cho em vợ là ông Cao Ngọc Vũ, trợ lý Phạm Văn Tân cùng hai pháp nhân và ba cá nhân khác vay 1.671,6 tỷ đồng và xuất quỹ chi 77,8 tỷ đồng.

Trong số này, 1.508 tỷ đồng được sử dụng để mua lại 5 tài sản của nhóm Công ty Thái Thịnh, gồm dự án Richland Hill (Quận 9, TP.HCM); 6 lô đất tại Đà Nẵng; gói 1 và 1.500 m2 gói 2 Dự án Khu đô thị Mỹ Gia; 29% vốn góp tại CTCP Đầu tư và Phát triển Đô thị Vĩnh Thái và 35% vốn góp tại Công ty TNHH Đầu tư Xây dựng Bắc Bình; 101,3 tỷ đồng được ông Trần Phương Bình mua 11,43 triệu cổ phần Ngân hàng Đông Á đứng tên CTCP Sơn Trà - Điện Ngọc; 62 tỷ đồng sử dụng cá nhân.

Sau đó, ông Trần Phương Bình tiếp tục chỉ đạo Ngân hàng Đông Á cho các doanh nghiệp 'sân sau' vay thêm 670 tỷ đồng để thực hiện dự án Richland Hill.

Để thanh toán cho các khoản nợ trên, ông Bình đã chỉ đạo thuộc cấp thu khống 1.073 tỷ đồng tiền gốc và lãi. Đến nay dư nợ các khoản vay trên vẫn còn 2.131 tỷ đồng, trong đó 1.249 tỷ đồng nợ gốc.

Ở kỳ trước Nhadautu.vn đã đề cập diễn biến tại Công ty TNHH Đầu tư Xây dựng Bắc Bình cùng dự án 11 Sư Vạn Hạnh. Trong khi đó, vụ việc 6 lô đất tại Đà Nẵng liên quan tới Phương Trang Group và ông Phan Văn Anh Vũ (còn gọi là Vũ 'nhôm') sẽ được chúng tôi nhắc tới ở một dịp khác.

Trong phạm vi bài viết này, Nhadautu.vn sẽ phân tích kỹ hơn trường hợp tại CTCP Đầu tư và Phát triển Đô thị Vĩnh Thái - pháp nhân có liên quan trực tiếp tới nhóm nhà đầu tư Vina Capital.

Cụ thể, ngày 21/6/2010, ông Trần Phương Bình chỉ đạo Ngân hàng Đông Á chi nhánh Quận 10 cho Công ty TNHH Xây dựng Bách Việt vay 160 tỷ đồng để mua 29% vốn của Công ty Vĩnh Thái (Chủ đầu tư dự án Khu đô thị Vĩnh Thái tại TP. Nha Trang) từ một cá nhân thuộc nhóm 'sân sau' của ông Trần Phương Bình. Vị này sau đó thông qua các kênh trực tiếp và gián tiếp chuyển toàn bộ 160 tỷ đồng vào tài khoản của Công ty vốn Thái Thịnh để Thái Thịnh thanh toán cho VNL và VIHL.

Đến nay, cơ quan điều tra xác định dư nợ của Bách Việt với Ngân hàng Đông Á là 146,2 tỷ đồng nợ gốc và 120,3 tỷ đồng tiền lãi. Trong số 19,6 tỷ đồng nợ gốc và 66,2 tỷ đồng tiền lãi đã trả, có 38,2 tỷ đồng do ông Trần Phương Bình chỉ đạo cấp dưới thu khống.

Theo giấy đăng ký kinh doanh thay đổi lần thứ 10 ngày 3/10/2013, Công ty Bách Việt vẫn còn 29% vốn trong công ty Công ty Vĩnh Thái, Vinaland Espero Limited (VNL) có 30% và Công ty TNHH MTV Lam Co (do CEO Vina Capital Don Di Lam đứng tên) nắm 41%. Tổng vốn điều lệ là 597 tỷ đồng.

Trên thực tế, không chỉ dừng lại ở các thương vụ 100 triệu USD, dự án 11 Sư Vạn Hạnh hay dự án KĐT Vĩnh Thái, mối liên hệ giữa ông Trần Phương Bình và nhóm Vina Capital còn thể hiện rõ qua việc Vina Capital luôn duy trì tỷ lệ cổ phần trên dưới 10% tại CTCP Vàng bạc Đá quý Phú Nhuận (PNJ) - nơi vợ ông Bình, bà Cao Thị Ngọc Dung đứng tên Chủ tịch HĐQT từ thời ông Bình còn 'chắc chân' ở Ngân hàng Đông Á, hay thú vị hơn là ở CTCP Địa ốc KIDO - nơi có sự góp mặt của hai lãnh đạo cao nhất của KIDO Group: Các ông Trần Kim Thành và Trần Lệ Nguyên.

(Còn nữa)

Bài liên quan

Trả hồ sơ lần hai, điều tra lại vụ án Ngân hàng Đông Á

Vụ án Ngân hàng Đông Á: Thêm 2 người bị khởi tố

Khởi tố Vũ ‘nhôm’  trong vụ án xảy ra tại Ngân hàng Đông Á

Sai phạm tại Ngân hàng Đông Á: 8 năm không ai phát hiện