Cuộc đua sản xuất chất bán dẫn trên toàn cầu
Cuộc đua sản xuất chất bán dẫn và chip đang ngày càng nóng trên toàn cầu trong bối cảnh tất cả các nước lớn đều muốn tự chủ và không 'chậm chân' trong lĩnh vực này.

Dây chuyền sản xuất chip của Lasertec. (Ảnh: SCMP/Vietnam+)
Tình trạng thiếu hụt chất bán dẫn trên toàn cầu, do nhu cầu về thiết bị điện tử tiêu dùng tăng cao trong thời kỳ đại dịch, đã làm gián đoạn chuỗi cung ứng và buộc các nhà sản xuất phải cắt giảm sản lượng, nhất là các hãng sản xuất ô-tô, đồ điện tử. Bởi vậy, tự chủ về công nghiệp bán dẫn đã trở thành vấn đề sống còn với hầu hết các nền kinh tế. Theo đó, trong năm 2022, EU đã đưa ra một kế hoạch trị giá 43 tỷ euro được gọi là Đạo luật chip, nhằm tăng gấp đôi thị phần của châu Âu về chất bán dẫn vào năm 2030 để giảm sự phụ thuộc vào nguồn cung từ châu Á.
Các nền kinh tế đầu tàu của châu Âu là Đức và Pháp đều đã thể hiện quyết tâm đi tiên phong trong sản xuất chất bán dẫn. Phát biểu bế mạc Hội nghị thượng đỉnh kỹ thuật số vừa diễn ra ở Berlin, Thủ tướng Đức O.Scholz nhấn mạnh Đức muốn trở thành nhà sản xuất chất bán dẫn lớn của châu Âu. Nhà lãnh đạo Đức nhấn mạnh nước này cần phải đi đầu trong việc xây dựng lại ngành sản xuất chất bán dẫn có khả năng cạnh tranh và Đức không nên phụ thuộc vào những nước khác về cơ sở hạ tầng điện toán đám mây, trí tuệ nhân tạo (AI) và viễn thông.
Trước đó, nhà sản xuất chip Infineon của Đức thông báo kế hoạch xây dựng một nhà máy mới trị giá 5 tỷ euro tại thành phố Dresden, miền đông nước này. Nhà máy mới dự kiến khai trương vào mùa thu năm 2026, kỳ vọng tạo ra tới 1.000 việc làm và được cho là sẽ nhận được khoản hỗ trợ thích hợp từ ngân sách công.
Một thành viên EU khác là Pháp cũng đã "bạo tay" chi hàng chục tỷ USD cho kế hoạch France 2030, trong đó chú trọng phát triển ngành bán dẫn. Tổng thống Pháp mới đây đã công bố kế hoạch France 2030 dự kiến đầu tư 54 tỷ euro trong 10 năm tới để hỗ trợ việc thực hiện công nghiệp hóa và đổi mới sáng tạo. Theo báo cáo của Chính phủ Pháp, nước này đã tăng hỗ trợ tài chính cho 810 dự án trong năm 2021, gồm việc xây dựng một nhà máy sản xuất chất bán dẫn, phát triển các công nghệ hydro và sản xuất máy tính lượng tử.
Trong khi đó, Mỹ vẫn tiếp tục đầu tư lớn nhằm duy trì vị trí dẫn đầu thế giới trong lĩnh vực công nghiệp bán dẫn. Mới đây, nước Mỹ đã triển khai thực hiện đạo luật trợ cấp sản xuất chip bán dẫn. Tổng thống Mỹ Joe Biden đã ký sắc lệnh hành pháp về việc thực hiện đạo luật nghiên cứu và trợ cấp sản xuất chip bán dẫn trị giá gần 53 tỷ USD.
Theo Nhà trắng, sắc lệnh của Tổng thống Biden đặt ra 6 ưu tiên chính để hướng dẫn triển khai và thiết lập một hội đồng thực hiện Đạo luật Khoa học và CHIPS liên ngành gồm 16 thành viên. Ngoài ra, đạo luật cũng sẽ "rót" 200 tỷ USD trong 10 năm để thúc đẩy hoạt động nghiên cứu khoa học của Mỹ nhằm cạnh tranh tốt hơn với Trung Quốc. Tổng thống Biden bày tỏ hy vọng đạo luật này sẽ "giúp nước Mỹ giành thắng lợi trong cuộc cạnh tranh về kinh tế trong thế kỷ 21".
Tháng 10 vừa qua, Tập đoàn công nghệ IBM cam kết đầu tư 20 tỷ USD cho các cơ sở ở bang New York, trong đó tập trung cho những đột phá trong công nghệ bán dẫn, máy tính lớn, máy tính lượng tử và trí tuệ nhân tạo.
Tại châu Á, các nền kinh tế phát triển như Nhật Bản, Hàn Quốc cũng đẩy mạnh đầu tư và hợp tác quốc tế để duy trì vị thế là những nhà sản xuất chip hàng đầu của châu lục và thế giới. Bộ Thương mại, Công nghiệp và Năng lượng Hàn Quốc cho biết nước này sẽ dành nhiều ưu đãi về thuế và hỗ trợ tài chính cho các nhà sản xuất chip bán dẫn trong nước, đồng thời hỗ trợ đào tạo 150.000 chuyên gia trong lĩnh vực này. Cụ thể, đến năm 2029, Hàn Quốc sẽ đầu tư 1.250 tỷ won phát triển ngành bán dẫn trí tuệ nhân tạo (AI) và 1.500 tỷ won để hỗ trợ ngành bán dẫn "Fabless" trong nước (chuyên về thiết kế nhưng không sản xuất chip). Mục tiêu của chính phủ nhằm đưa Hàn Quốc trở thành "siêu cường toàn cầu trong ngành bán dẫn".
Đáng chú ý là một số nước như Trung Quốc, Ấn Độ cũng đang tăng tốc và tích cực tham gia "cuộc đua bán dẫn" toàn cầu. Trong bối cảnh Washington tăng cường các biện pháp hạn chế khả năng sản xuất chip tiên tiến của Bắc Kinh, các công ty Trung Quốc đã nỗ lực sản xuất chip nội địa để tránh những gián đoạn do nhà cung ứng nước ngoài và đã đạt được những bước tiến đáng ghi nhận.
Tờ South China Morning Post mới đây cho biết, Công ty chuyên phân tích công nghệ và sở hữu trí tuệ TechInsight cho rằng hãng đúc bán dẫn lớn nhất Trung Quốc là SMIC nhiều khả năng đã có thể sản xuất chip 7 nm tiên tiến. SMIC đang tăng cường công suất đúc và có kế hoạch xây dựng nhà máy thứ tư tại Thiên Tân. Theo dữ liệu từ Quỹ Khoa học Quốc gia Mỹ, Trung Quốc đã chi tới 708 tỷ USD cho hoạt động nghiên cứu và phát triển (R&D) trong năm 2020.
Cùng với Trung Quốc, Ấn Độ cũng tham gia mạnh mẽ vào chuỗi cung ứng chip bán dẫn toàn cầu. Tháng 9 vừa qua, Chính phủ Ấn Độ tuyên bố sẽ hỗ trợ các nhà máy sản xuất chất bán dẫn 50% chi phí xây dựng các cơ sở đóng gói. Thông báo được đưa ra trong bối cảnh chính phủ của Thủ tướng Narendra Modi đang nỗ lực thu hút vốn đầu tư theo kế hoạch trị giá 10 tỷ USD để thúc đẩy sản xuất chip bán dẫn và màn hình.
Mới đây, tập đoàn đa lĩnh vực Vedanta của Ấn Độ và tập đoàn công nghệ Foxconn của Đài Loan (Trung Quốc) đã ký thỏa thuận với chính quyền bang Gujarat (miền tây Ấn Độ) về việc đầu tư 19,5 tỷ USD để thành lập các nhà máy sản xuất chất bán dẫn và màn hình.
Giới phân tích nhận định, đến nay, kế hoạch khuyến khích sản xuất chất bán dẫn của Chính phủ Ấn Độ đã thành công khi thu hút được nhiều nhà đầu tư, như Công ty IGSS Ventures của Singapore tuyên bố chi 3,2 tỷ USD để sản xuất chip tại bang Tamil Nadu; NextOrbit của UAE và Tower Semiconductor của Israel ký thỏa thuận xây dựng nhà máy trị giá 2,9 tỷ USD tại bang Karnataka... Chính phủ Ấn Độ cho biết sẽ mở rộng các ưu đãi ngoài kế hoạch 10 tỷ USD ban đầu cho những doanh nghiệp đầu tư sản xuất chất bán dẫn.
Công nghệ bán dẫn và các con chip hiện được xem như "mạch máu trong nền kinh tế hiện đại" và là chìa khóa mở ra đột phá công nghệ trong tương lai. Bởi vậy, cuộc đua bán dẫn giữa các nền kinh tế lớn đang tạo động lực giúp ngành bán dẫn toàn cầu phát triển mạnh mẽ. Tuy nhiên "mặt trái của tấm huy chương" là nếu cuộc cạnh tranh diễn ra không lành mạnh và các nước lớn sử dụng năng lực công nghệ vượt trội của mình để thực hiện "bá quyền công nghệ", điều này sẽ gây rủi ro cho phát triển kinh tế và cản bước sự phát triển công nghệ vì sự văn minh, tiến bộ của loài người.
(Theo Nhân dân)
- Cùng chuyên mục
Người dân Đan Mạch tẩy chay hàng Mỹ để phản đối ông Trump
Người dân Đan Mạch và nhiều nước ở châu Âu đang ra sức tẩy chay hàng hóa Mỹ nhằm phản đối các chính sách của Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Thị trường - 18/03/2025 12:42
ANZ nâng dự báo giá vàng 6 tháng lên 3.200 USD/ounce
ANZ đã nâng dự báo giá vàng từ 0 đến 3 tháng lên 3.100 USD/ounce và dự báo 6 tháng lên 3.200 USD/ounce, theo một lưu ý nghiên cứu vào thứ Ba.
Thị trường - 18/03/2025 11:53
Giá vàng thế giới đạt mức cao kỷ lục vì bất ổn thuế quan
Giá vàng đã tăng lên mức kỷ lục trên 3.000 USD sáng thứ Ba lần thứ hai trong vòng một tuần, khi các nhà đầu tư tìm kiếm sự bảo vệ khỏi những lo ngại về kinh tế do chính sách thuế quan của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump gây ra.
Thị trường - 18/03/2025 10:19
PV GAS ký kết hợp tác chiến lược tại Hoa Kỳ, mở rộng nguồn cung LNG
Trong khuôn khổ chuyến công tác tại Hoa Kỳ, Tổng công ty Khí Việt Nam (PV GAS) đã tham gia ký kết và công bố loạt thỏa thuận hợp tác quan trọng giữa các doanh nghiệp Việt Nam và Hoa Kỳ.
Doanh nghiệp - 18/03/2025 09:23
OECD cảnh báo về việc thuế quan kéo chậm tăng trưởng
OECD dự báo việc tăng thuế của Tổng thống Donald Trump sẽ kéo chậm tăng trưởng ở Canada, Mexico và Hoa Kỳ trong khi đẩy lạm phát lên cao, ngay khi Trump hứa sẽ tiếp tục áp dụng một đợt thuế mới vào đầu tháng 4.
Thị trường - 18/03/2025 05:49
Thương chiến Hoa Kỳ-EU có thể khiến doanh nghiệp mất 9,5 nghìn tỷ USD/năm
Thương chiến giữa Hoa Kỳ và châu Âu đang gây nguy hiểm cho doanh nghiệp xuyên Đại Tây Dương trị giá 9,5 nghìn tỷ USD mỗi năm, Phòng Thương mại Hoa Kỳ (AmCham) tại EU cảnh báo vào thứ Hai.
Thị trường - 17/03/2025 12:38
Chinh phục mục tiêu xuất khẩu 454 tỷ USD
Với mục tiêu tăng trưởng 12%, kim ngạch xuất khẩu năm 2025 cần đạt 454 tỷ USD, đồng nghĩa với việc mỗi tháng phải tăng thêm khoảng 4 tỷ USD so với năm 2024 – một thách thức không nhỏ.
Thị trường - 17/03/2025 12:20
Giá 'vàng đen' lập kỷ lục 8 năm, doanh nghiệp ẵm về 4.700 tỷ đồng
Giá bình quân xuất khẩu 'vàng đen' của nước ta tăng mạnh, lập kỷ lục 8 năm. Nhờ đó, doanh nghiệp ẵm về 4.700 tỷ đồng trong 2 tháng qua.
Thị trường - 17/03/2025 06:48
Giá dầu thô Brent mở cửa tuần mới với mức cao hơn
Giá dầu thô Brent mở cửa tuần cao hơn, tăng 0,6% trong phiên giao dịch đầu giờ sáng tại châu Á vào thứ Hai, sau khi Hoa Kỳ tuyên bố sẽ tiếp tục tấn công Houthis của Yemen cho đến khi họ chấm dứt các cuộc tấn công vào tàu thuyền.
Thị trường - 17/03/2025 05:57
Mỹ quản lý tiền kỹ thuật số ra sao?
Hệ thống pháp lý Mỹ về tiền kỹ thuật số hiện là sự pha trộn giữa các luật cũ về chứng khoán, hàng hóa, thuế và chính sách mới thân thiện hơn từ năm 2025.
Thị trường - 17/03/2025 05:46
Mỹ khan hiếm trứng, vì sao doanh nghiệp Việt lặng thinh việc xuất khẩu?
Mỹ phải hỏi nhiều nước châu Âu để nhập trứng vì giá trong nước tăng vọt. Nguồn cung trứng tươi ở Việt Nam khá dồi dào nhưng có nhiều lý do khiến hầu hết doanh nghiệp im lặng trước cơ hội này, được hỏi cũng không hào hứng.
Thị trường - 16/03/2025 07:46
Người thuê trọ ở TPHCM áp lực vì lương không theo kịp giá nhà tăng
Người thuê trọ lo lắng vì giá nhà tăng sau khi đáp ứng tiêu chuẩn PCCC, sống thấp thỏm trong những phòng trọ giá rẻ thiếu an toàn cháy nổ.
Thị trường - 16/03/2025 07:25
'Giá máy bay Boeing có thể tăng thêm 40 triệu USD vì thuế quan'
Giá máy bay Boeing 787 có thể tăng 40 triệu USD/chiếc trong trường hợp thuế quan tồi tệ nhất, theo Aengus Kelly, CEO của AerCap. .
Thị trường - 16/03/2025 07:24
Hơn 60 tập đoàn Mỹ đến Việt Nam săn cơ hội hợp tác
Đây là đoàn doanh nghiệp do Hội đồng Kinh doanh Hoa Kỳ - ASEAN tổ chức hàng năm sang Việt Nam trong 3 năm trở lại đây.
Thị trường - 15/03/2025 11:05
'Biến động Trump' thu hút các nhà đầu tư mới vào vàng
Các nhà đầu tư tìm kiếm nơi trú ẩn khỏi sự biến động chính trị và kinh tế do chính quyền mới của Hoa Kỳ gây ra đang chuyển sang quỹ giao dịch trao đổi vàng ngày càng nhiều, tạo thêm động lực cho đợt tăng giá kỷ lục của thị trường.
Thị trường - 15/03/2025 09:13
Techcombank dẫn dắt cuộc cách mạng tăng trưởng và đổi mới trong ngành Ngân hàng Việt Nam
Techcombank tiếp tục khẳng định vị thế dẫn đầu trong ngành ngân hàng với mức tăng trưởng ấn tượng. Lợi nhuận trước thuế năm 2024 của ngân hàng đạt 27,5 nghìn tỷ đồng, tăng 20,3% so với năm trước.
Doanh nghiệp - 15/03/2025 09:00
- Đọc nhiều
Đáng đọc
- Đáng đọc
Khi nào cổ phiếu VNM đảo chiều?
Tài chính - Update 4 week ago
'Chương mới' của NCB
Tài chính - Update 3 week ago
Tâm thế mới đón kỷ nguyên mới
Bình luận - 1 month