Chuẩn bị đón làn sóng doanh nghiệp cổ phần hóa, UpCom sẽ trở thành kênh đầu tư ‘hái ra tiền’?

Trước đây, Upcom chỉ được coi là sàn giao dịch điện tử cho các cổ phiếu OTC, nơi đây chỉ tập trung các doanh nghiệp nhỏ và không đủ điều kiện niêm yết chính thức. Tuy vậy, với việc một loạt doanh nghiệp lớn sẽ cổ phần hóa và kể từ khi Thông tư 115/2016 của Bộ Tài chính với cơ chế tự động đăng ký giao dịch trên Upcom sau cổ phần hóa, đây có thể coi là kênh đầu tư tiềm năng cho các nhà đầu tư.

Bài liên quan

Khi cổ phiếu của các tỷ phú giàu nhất trên sàn chứng khoán cùng ‘bung lụa’

Sợ hãi trở lại khi các nhà đầu tư lo lắng về Tổng thống Donald Trump

Thống kê của SSI cho thấy, có tất cả 417 doanh nghiệp đăng ký giao dịch với tổng giá trị vốn hóa sàn Upcom đã tăng lên 303 nghìn tỷ đồng, gấp 4 lần năm 2015 chỉ 2 tháng sau khi Thông tư 115 có hiệu lực. 8 tháng đầu năm 2017, có 208 doanh nghiệp đăng ký mới trên sàn Upcom, nâng tổng số doanh nghiệp lên 620, giá trị vốn hóa tính đến hết ngày 23/8 đạt 454 nghìn tỷ đồng, tăng 49,8% so với năm 2016.

Sự tăng trưởng vượt bậc này đến từ các cái tên ‘khủng’ như ACV, HVN, MCH, QNS, VIB, LTG, DVN, FOX, VGT, DNH, SCS.

Đánh giá về Upcom, SSI đã dựa trên:

(1) SSI cho rằng tích cực khi giá trị thị trường có xu hướng giảm dần về mức hợp lý khi có càng nhiều doanh nghiệp lớn lên sàn. Thống kê Công ty chứng khoán này cho thấy P/E Upcom Index giảm mạnh từ 54,8x vào cuối 2016 xuống 18,6x, cao hơn chút ít so với P/E của Vn-Index là 15x và HNX-Index là 11,9x.

(2) Thanh khoản UpCom cũng tăng nhanh. Giá trị giao dịch bình quân tăng từ 55,7 tỷ đồng/ngày trong năm 2015 lên 187,2 tỷ đồng/ngày trong 7 tháng đầu năm 2017 (+50%). Tuy nhiên, SSI cũng cho rằng tốc độ tăng thanh khoản chưa tương xứng với quy mô, tỷ suất quay vòng chứng khoán hàng năm (ATVR) giảm dần từ mức bình quân 23,4% năm 2015 xuống 10,5% năm 2016 và chỉ còn 9% trong tháng 7/2017.

(3) Giao dịch của khối ngoại trên Upcom khá tích cực. Tổng giá trị nhà đầu tư nước ngoài từ đầu năm đạt 4.700 tỷ đồng. Tỷ trọng giao dịch tăng mạnh từ 3,13% trong năm 2016 lên 8,03% trong 8 tháng đầu năm 2017. Khối ngoại cũng liên tiếp mua ròng với giá trị đạt tới 1.250 tỷ đồng từ đầu năm. SSI đã chỉ ra danh sách mua ròng của khối ngoại gồm QNS (+356 tỷ đồng), ACV (+318 tỷ đồng), GEX(+130 tỷ đồng), HVN (+75 tỷ đồng) và SGN (+65 tỷ đồng).

(4) Có đến 243 doanh nghiệp (98% vốn hóa) đã báo lãi trên tổng số 675 doanh nghiệp trên sàn UpCom. Tổng lợi nhuận 243 Công ty này đạt 13.392 tỷ đồng, tăng 36,9% so với cùng kỳ năm ngoái.

(5) Làn sóng doanh nghiệp nhà nước cổ phần giao dịch trên UpCom dự kiến hấp dẫn các nhà đầu tư trong và ngoài nước. Đây cũng được coi là yếu tố sẽ thúc đẩy sự tăng trưởng của UpCom trong các năm tới. Tính riêng năm 2017, sẽ có 135 doanh nghiệp Nhà nước cổ phần hóa, trong đó có các cái tên đáng chú ý như VEAM, DVN, Vinasugar2 và Licogi. SSI dự tính, tổng vốn đến năm 2020 dự kiến thoái sẽ rơi vào khoảng 65.000 tỷ đồng theo mệnh giá.

Tiềm năng nhưng UpCom không là nơi dành cho ‘tay mơ’?

Thanh khoản của Upcom đúng là đã tăng trưởng rõ rệt, nhưng giao dịch chủ yếu chỉ diễn ra ở các mã đầu ngành và có vốn hóa lớn, đó là chưa kể đến đa số các cổ phiếu trên Upcom không có thanh khoản. Điều này có thể lý giải do các doanh nghiệp này có cơ cấu cổ đông cô đặc, đặc biệt là các doanh nghiệp đã IPO nhưng chưa thực hiện bán vốn nhà nước.

Bài liên quan

Ngân hàng Nhà nước tiếp tục bổ nhiệm các vị trí nhân sự cấp cao

Đại án Oceanbank: Chuyện bên lề phiên xử

Điển hình trong phiên giao dịch 31/8, thanh khoản ART và GEX, hơn 2,8 triệu cổ phiếu, chiếm đến gần 30% tổng thanh khoản của thị trường. Top đầu thanh khoản thị trường là các mã vốn hóa lớn như DVN, DRI, HVN, ACV, QNS,….

Thậm chí, một số doanh nghiệp tham gia thị trường Upcom như một cách để hợp thức hóa các quy định niêm yết và đánh bóng tên tuổi (có thể kể đến trường hợp BHN).

Biên độ giao dịch trong ngày lên đến 15% có sức hấp dẫn nhất định với các nhà đầu tư, đặc biệt những ai ưa thích sự rủi ro, ‘lướt lát’ mua bán cổ phiếu. Tuy vậy, đây chính là ‘con dao hai lưỡi’ .

Nên nhớ rằng, một trong các yếu tố khiến nhà đầu tư vẫn thận trọng với mảnh đất tiềm năng này là hạn chế về công bố thông tin của các doanh nghiệp trên UpCom, mà Công ty CP Mỏ và Xuất nhập khẩu khoáng sản Miền Trung (mã MTM) là trường hợp điển hình từng một thời gây ồn ào trên báo giới.

Cùng với đó, thị trường UpCom không quy định hoạt động sản xuất kinh doanh của năm liền kề đăng ký giao dịch phải có lãi, do vậy Công ty thua lỗ vẫn được giao dịch nhưng phải thực hiện kiểm toán báo cáo tài chính năm 2008 bởi một tổ chức kiểm toán độc lập. Thêm nữa, khi Công ty trên sàn HOSE và HNX hủy niêm yết sẽ bắt buộc phải chuyển xuống sàn UpCom giao dịch.

Điều này đủ minh chứng cho ‘rủi ro’ của Upcom?

Đặc biệt, có khá nhiều cổ phiếu trên Upcom tăng giá mạnh bất chấp kết quả kinh doanh không quá đặc sắc hoặc quá tệ, có thể dễ dàng liệt kê những cái tên như Công ty CP Dầu khí Đông Đô (mã PFL) lỗ bán niên 2017 lên đến 4,1 tỷ đồng, tuy vậy tính từ đầu năm cổ phiếu PFL đã tăng 45,45%; hoặc cổ phiếu Công ty CP Hồng Hà Việt Nam (mã PHH) đã tăng 30,39% tính từ đầu năm. Ấy vậy mà, lợi nhuận sau thuế PHH chỉ đạt gần 479 tỷ đồng, thậm chí Hồng Hà cũng đang bị hạn chế giao dịch (chỉ được giao dịch trong thứ sáu) do Tổ chức kiểm toán từ chối đưa ra ý kiến với báo cáo tài chính 2016.

Đánh giá về thị trường UpCom, ông Nguyễn Hữu Bình, Trưởng phòng phân tích Công ty Chứng khoán IVS cho rằng thị trường Upcom vẫn chưa minh bạch, điều kiện lên Upcom đơn giản hoặc thậm chí một số doanh nghiệp giao dịch trên thị trường này chỉ vì sức ép phải lên sàn.