Cấp bách tái cấu trúc ngành lúa gạo - Bài 1: Thoát hiểm trong gang tấc
Nông dân trồng lúa ở vựa lúa lớn nhất nước - Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) vừa trải qua một phen “hú vía” khi mà hàng triệu tấn lúa thu hoạch xong phải nằm đồng chờ thương lái. Mấy ngày qua, dù đã được thương lái thu mua nhưng việc thu hồi vốn xem ra cũng rất khó khăn.

Quân khu 9 đã đưa bộ đội về các địa phương hỗ trợ nông dân thu hoạch lúa. Ảnh: Quang Đức
Bộ đội “xung trận” giải cứu lúa
Mấy ngày qua, với sự nỗ lực của các địa phương trong liên kết tháo gỡ ách tắc, ghe của thương lái đã đến các địa phương để thu mua lúa nhiều hơn. Dù giá bán không như kỳ vọng nhưng bà con nông dân vẫn hy vọng “gỡ vốn” trong vụ lúa đầy khó khăn này.
Theo báo cáo của ngành Nông nghiệp tỉnh Kiên Giang, từ nay đến hết tháng 9/2021, địa phương còn khoảng 184.000ha, với sản lượng hơn 1 triệu tấn lúa cần thu hoạch. Ngoài ra, tỉnh còn có nhiều mặt hàng nông sản thủy sản khác đến kỳ thu hoạch nhưng do tình hình dịch COVID-19 diễn biến ngày càng phức tạp, sản xuất và tiêu thụ của nông dân gặp nhiều khó khăn, nhất là việc di chuyển người, thiết bị thu hoạch, vận chuyển nông, thủy sản.
Đại diện các địa phương Hậu Giang, An Giang cho rằng trong lúc khó khăn do dịch bệnh COVID-19, người nông dân trồng lúa, chăn nuôi chỉ cầu mong thu hồi được đồng vốn thì các doanh nghiệp sản xuất, nhập khẩu phân bón, thức ăn chăn nuôi, thuốc bảo vệ thực vật liên tục báo lãi khủng là một điều rất bất cập mà cơ quan quản lý cần chấn chỉnh để làm sao hài hòa lợi ích, cùng chia sẻ rủi ro cho các “mắt xích” tham gia chuỗi sản xuất.
Chiều 19/8, tại TP. Rạch Giá (Kiên Giang), Đại diện Bộ Tư lệnh Quân khu 9 và UBND tỉnh Kiên Giang đã ký kết phối hợp hỗ trợ nông dân thu hoạch, vận chuyển lúa, thủy sản. Trước đó, Bộ Tư lệnh Quân khu 9 cũng đã phân công lực lượng đến các các địa phương như An Giang, Hậu Giang, Đồng Tháp, Bạc Liêu đễ hỗ trợ thu hoạch, vận chuyển nông, thủy sản từ nơi vùng sâu ra nơi tập kết để tiêu thụ.
Sau thời gian tạm ngưng mua lúa, Tổng công ty Lương thực Miền Bắc (Vinafood 1) cũng đã lên kế hoạch thu mua trở lại. Tuy nhiên, bà Bùi Thị Thanh Tâm, Chủ tịch HĐTV Vinafood 1 cho biết, để doanh nghiệp có thể thu mua lúa với số lượng lớn thì các địa phương phải giúp cho các nhà máy chế biến của doanh nghiệp được hoạt động trở lại. Cùng đó, Hải quan và cảng xuất khẩu phải có giải pháp giúp 50.000 tấn gạo đang tắc tại cảng và 80.000 tấn gạo dự kiến xuất khẩu trong tháng 8 được xuất khẩu thì doanh nghiệp mới có thể đẩy mạnh thu mua nguyên liệu.
Sóc Trăng là địa phương có diện tích xuống giống lúa hè thu muộn hơn nhiều địa phương trong khu vực, nông dân ở đây rất lo lắng vì nhìn sang tỉnh bạn thấy điều kiện thu hoạch, vận chuyển tiêu thụ lúa gạo đang gặp rất nhiều khó khăn do ảnh hưởng của dịch COVID-19.
Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) tỉnh Sóc Trăng Huỳnh Ngọc Nhã cho biết, vụ lúa Hè thu địa phương gieo trồng được trên 140.000 ha, đến ngày 20/8, bà con đã thu hoạch gần 15.000ha, sản lượng hơn 83.000 tấn, đã được các thương lái, nhà máy trong và ngoài tỉnh thu mua hết là điều đáng mừng.
“Địa phương hiện còn hơn 100.000 ha lúa Hè thu sẽ thu hoạch rộ trong thời gian tới với sản lượng hàng triệu tấn nên cũng rất băn khoăn đầu ra vì số doanh nghiệp chế biến lúa gạo tại địa phương rất ít trong khi việc đi lại của thương lái các nơi khác đến địa phương cũng rất hạn chế do địa phương vẫn đang giãn cách xã hội”, ông Nhã lo lắng nói.
Ông Nguyễn Sĩ Lâm, Giám đốc Sở NN&PTNT An Giang - địa phương có diện tích trồng lúa lớn thứ nhì của vùng cho biết, lượng thương lái của doanh nghiệp đến thu mua lúa vẫn chưa nhiều mặc dù UBND tỉnh An Giang đã gửi nhiều văn bản đến doanh nghiệp, do vậy mà sau khi giá lúa tăng lên được từ 200-500 đồng/kg hồi tuần trước thì đầu tuần này đã chững lại và giảm về mức giá cũ.
Để tháo gở ách tắt đầu ra cho nông sản, Bộ GTVT cũng đã có ý kiến đề nghị các địa phương mở luồng xanh đường thủy cho vận chuyển nông sản liên vùng. Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Tấn Nhơn, Phó giám đốc Sở NNN&PTNT TP. Cần Thơ, hiện nay việc phối hợp giữ các địa phương chưa tốt nên vẫn còn xảy ra tình trạng “ngăn sông” ở nhiều nơi, bên cạnh đó ông Nhơn cũng đề xuất cần ưu tiên tiêm vaccine ngừa COVID-19 cho lực lượng thu mua nông sản vì sau vụ Hè thu là đến vụ Thu đông cũng nối đuôi thu hoạch.
Mới đây, ngày 21/8, UBND TP. Cần Thơ đã ban hành công văn về việc phòng, chống dịch bệnh COVID-19 và bảo đảm hoạt động vận chuyển lưu thông, phân phối hàng hóa trên địa bàn. Theo đó, từ ngày 23/8, địa phương yêu cầu tất cả phương tiện vận chuyển hàng hóa từ các tỉnh, thành khác đến Cần Thơ để giao nhận hàng hóa đều phải đăng ký trước. Nếu không đăng ký trước thì lực lượng làm nhiệm vụ sẽ không cho phương tiện vào địa bàn.
Trong khi đó, đại diện Sở NN&PTNT tỉnh Trà Vinh cho biết, trên địa bàn tỉnh chỉ có 40 máy gặt đập liên hợp thu hoạch lúa, địa phương đang rất thiếu máy gặt nhưng hiện nay do thực hiện giãn cách xã hội nên gần như không có phương tiện từ nơi khác đến, việc thu hoạch lúa của bà con hết sức khó khăn.
Đại diện Sở NN&PTNT tỉnh Long An, Tiền Giang đều cho biết, địa phương có hệ thống nhà máy xay xát quy mô nhỏ không đáp ứng đủ yêu cầu thu mua, sấy, chế biến, bảo quản sản lượng lúa Hè thu trong tỉnh.
Tại cuộc họp Tổ công tác đặc biệt 970-Bộ NN&PTNT vào ngày 20/8, ông Khuất Việt Hùng, Phó Chủ tịch chuyên trách Ủy ban An toàn Giao thông Quốc gia cho biết: Văn bản số 5886 ngày 22/7/2021 của Bộ Y tế và Văn bản 5187/VPCP-CN ngày 29/7/2021 của Văn phòng Chính phủ thông báo ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Lê Văn Thành đã khẳng định việc một số địa phương không chấp nhận kết quả test nhanh mà phải xét nghiệm PCR là vượt thẩm quyền. Ngoài ra có địa phương chỉ công nhận kết quả xét nghiệm chỉ trong 24 giờ hay 48 giờ trong khi quy định thống nhất là không quá 72 giờ cũng đã gây khó khăn cho phương tiện vận chuyển.
Về phía doanh nghiệp, đại diện các doanh nghiệp cho biết mặc dù Ngân hàng Nhà nước đã có chủ trương bơm thêm tín dụng cho doanh nghiệp thu mua lúa nhưng việc tiếp cận gói tín dụng này rất khó khăn, có doanh nghiệp phản ánh đã đến 3 ngân hàng mà vẫn chưa vay được đồng vốn nào.
Theo Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Trần Thanh Nam, Tổ trưởng tổ công tác 970, các tỉnh ĐBSCL còn trên 600.000ha lúa Hè thu phải thu hoạch từ nay đến giữa tháng 9. Công tác thu hoạch lúa, không thể nào để chậm trễ được vì đang mùa mưa lúa dễ đỗ ngã, hạt lúa sẽ nảy mầm trên bông, hư hỏng, nên vấn đề vận chuyển lưu thông và đưa nhân công, máy móc thu hoạch, phơi sấy, chế biến, bảo quản là rất quan trọng, các địa phương cần khẩn trương đưa ra giải pháp chứ không thể chần chờ được nữa.

Trong khi giá lúa giảm mạnh thì giá phân bón lại tăng cao. Ảnh: An Hòa
Lo lắng cho vụ mùa kế tiếp
Trong điều kiện sản xuất, thu hoạch khó khăn, giá lúa sụt giảm mạnh thì trái lại giá vật tư đầu vào như phân bón, thuốc bảo vệ thực vật tăng đột biến đã khiến cho người nông dân “tiến thoái lưỡng nan” trước vụ sản xuất mới.
Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Trần Thanh Nam cho biết, chi phí phân bón chiếm đến 25% giá thành sản xuất nhưng từ đầu năm đến nay giá phân bón đã tăng trên 70%. Cụ thể, giá phân đạm Cà Mau đã tăng từ 6.800 đồng/kg lên 11.700 đồng/kg, tương ứng mức tăng 72%; DAP Đình Vũ tăng 67,3%; phân NPK Bình Điền loại 16-16-8+13S tăng 24,3%; phân SA bột nhập khẩu Trung Quốc tăng 60,6%; phân DAP nhập khẩu Trung Quốc tăng 50%; phân Kali nhập từ Israel tăng gần 73%.
Cũng theo ông Nam, không riêng gì vật tư ngành trồng trọt mà vật tư ngành chăn nuôi cũng tăng “phi mã”, như vậy có phải tất cả do nguyên nhân ách tắt trong khâu vận chuyển lưu thông hay có yếu tố đầu cơ tích trữ lợi dụng dịch bệnh để tăng giá? Trên cơ sở nhận định đó, Thứ trưởng Nam đã gửi công văn yêu cầu ngành Công Thương phối hợp để xác định rỏ tác nhân tăng giá đột biến vật tư đầu vào phục vụ cho sản xuất nông nghiệp.
Theo ông Lê Thanh Tùng, Phó cục trưởng Cục trồng trọt (Bộ NN&PTNT), với năng suất bình quân 5,67 tấn thì với diện tích 1,5 triệu ha lúa Hè thu 2021, toàn vùng sẽ thu hoạch được trên 8,5 triệu tấn lúa. Theo Bộ Tài chính giá thành sản xuất 1 tấn lúa Hè thu 2021 đã tăng thêm 143.000 đồng, trong khi giá bán thấp hơn từ 300.000-500.000 đồng/tấn so với vụ Hè thu trước. Như vậy, chỉ riêng giá thành sản xuất tăng, nông dân đã phải đầu tư thêm trên 1.200 tỷ đồng cộng với bán giá thấp hơn vụ Hè thu trước, vụ lúa này nông dân ĐBSCL đã mất trắng trên 5.000 tỷ đồng.
Đại diện các địa phương Hậu Giang, An Giang cho rằng trong lúc khó khăn do dịch bệnh COVID-19, người nông dân trồng lúa, chăn nuôi chỉ cầu mong thu hồi được đồng vốn thì các doanh nghiệp sản xuất, nhập khẩu phân bón, thức ăn chăn nuôi, thuốc bảo vệ thực vật liên tục báo lãi khủng là một điều rất bất cập mà cơ quan quản lý cần chấn chỉnh để làm sao hài hòa lợi ích, cùng chia sẻ rủi ro cho các “mắt xích” tham gia chuỗi sản xuất.
(Còn nữa)
- Cùng chuyên mục
OECD cảnh báo về việc thuế quan kéo chậm tăng trưởng
OECD dự báo việc tăng thuế của Tổng thống Donald Trump sẽ kéo chậm tăng trưởng ở Canada, Mexico và Hoa Kỳ trong khi đẩy lạm phát lên cao, ngay khi Trump hứa sẽ tiếp tục áp dụng một đợt thuế mới vào đầu tháng 4.
Thị trường - 18/03/2025 05:49
Thương chiến Hoa Kỳ-EU có thể khiến doanh nghiệp mất 9,5 nghìn tỷ USD/năm
Thương chiến giữa Hoa Kỳ và châu Âu đang gây nguy hiểm cho doanh nghiệp xuyên Đại Tây Dương trị giá 9,5 nghìn tỷ USD mỗi năm, Phòng Thương mại Hoa Kỳ (AmCham) tại EU cảnh báo vào thứ Hai.
Thị trường - 17/03/2025 12:38
Chinh phục mục tiêu xuất khẩu 454 tỷ USD
Với mục tiêu tăng trưởng 12%, kim ngạch xuất khẩu năm 2025 cần đạt 454 tỷ USD, đồng nghĩa với việc mỗi tháng phải tăng thêm khoảng 4 tỷ USD so với năm 2024 – một thách thức không nhỏ.
Thị trường - 17/03/2025 12:20
Giá 'vàng đen' lập kỷ lục 8 năm, doanh nghiệp ẵm về 4.700 tỷ đồng
Giá bình quân xuất khẩu 'vàng đen' của nước ta tăng mạnh, lập kỷ lục 8 năm. Nhờ đó, doanh nghiệp ẵm về 4.700 tỷ đồng trong 2 tháng qua.
Thị trường - 17/03/2025 06:48
Giá dầu thô Brent mở cửa tuần mới với mức cao hơn
Giá dầu thô Brent mở cửa tuần cao hơn, tăng 0,6% trong phiên giao dịch đầu giờ sáng tại châu Á vào thứ Hai, sau khi Hoa Kỳ tuyên bố sẽ tiếp tục tấn công Houthis của Yemen cho đến khi họ chấm dứt các cuộc tấn công vào tàu thuyền.
Thị trường - 17/03/2025 05:57
Mỹ quản lý tiền kỹ thuật số ra sao?
Hệ thống pháp lý Mỹ về tiền kỹ thuật số hiện là sự pha trộn giữa các luật cũ về chứng khoán, hàng hóa, thuế và chính sách mới thân thiện hơn từ năm 2025.
Thị trường - 17/03/2025 05:46
Mỹ khan hiếm trứng, vì sao doanh nghiệp Việt lặng thinh việc xuất khẩu?
Mỹ phải hỏi nhiều nước châu Âu để nhập trứng vì giá trong nước tăng vọt. Nguồn cung trứng tươi ở Việt Nam khá dồi dào nhưng có nhiều lý do khiến hầu hết doanh nghiệp im lặng trước cơ hội này, được hỏi cũng không hào hứng.
Thị trường - 16/03/2025 07:46
Người thuê trọ ở TPHCM áp lực vì lương không theo kịp giá nhà tăng
Người thuê trọ lo lắng vì giá nhà tăng sau khi đáp ứng tiêu chuẩn PCCC, sống thấp thỏm trong những phòng trọ giá rẻ thiếu an toàn cháy nổ.
Thị trường - 16/03/2025 07:25
'Giá máy bay Boeing có thể tăng thêm 40 triệu USD vì thuế quan'
Giá máy bay Boeing 787 có thể tăng 40 triệu USD/chiếc trong trường hợp thuế quan tồi tệ nhất, theo Aengus Kelly, CEO của AerCap. .
Thị trường - 16/03/2025 07:24
Hơn 60 tập đoàn Mỹ đến Việt Nam săn cơ hội hợp tác
Đây là đoàn doanh nghiệp do Hội đồng Kinh doanh Hoa Kỳ - ASEAN tổ chức hàng năm sang Việt Nam trong 3 năm trở lại đây.
Thị trường - 15/03/2025 11:05
'Biến động Trump' thu hút các nhà đầu tư mới vào vàng
Các nhà đầu tư tìm kiếm nơi trú ẩn khỏi sự biến động chính trị và kinh tế do chính quyền mới của Hoa Kỳ gây ra đang chuyển sang quỹ giao dịch trao đổi vàng ngày càng nhiều, tạo thêm động lực cho đợt tăng giá kỷ lục của thị trường.
Thị trường - 15/03/2025 09:13
Techcombank dẫn dắt cuộc cách mạng tăng trưởng và đổi mới trong ngành Ngân hàng Việt Nam
Techcombank tiếp tục khẳng định vị thế dẫn đầu trong ngành ngân hàng với mức tăng trưởng ấn tượng. Lợi nhuận trước thuế năm 2024 của ngân hàng đạt 27,5 nghìn tỷ đồng, tăng 20,3% so với năm trước.
Doanh nghiệp - 15/03/2025 09:00
Kotra Hà Nội tổ chức thành công Sự kiện Giao thương trực tiếp
Tại sự kiện do Kotra tổ chức, 14 doanh nghiệp tỉnh Jeonnam và 9 doanh nghiệp đến từ Tỉnh Chungbuk mang đến giới thiệu tại sự kiện các sản phẩm Hàn Quốc chất lượng cao và uy tín.
Doanh nghiệp - 15/03/2025 09:00
Giải thưởng “Bền Đam Mê” gây ấn tượng với nhiều gương mặt tài năng, sở hữu thành tích nổi bật
Mới đây, thông tin ứng viên tham gia đề cử tại giải thưởng “Bền đam mê” đã gây nhiều bất ngờ. Trong đó xuất hiện nhiều gương mặt sở hữu thành tích học tập, nghiên cứu và giá trị cống hiến nổi bật.
Doanh nghiệp - 15/03/2025 09:00
VietinBank iPay Mobile chính thức ra mắt tính năng OTT Voice
VietinBank chính thức ra mắt tính năng OTT Voice trên ứng dụng iPay Mobile, giúp khách hàng nhận thông báo biến động số dư tài khoản qua giọng nói.
Doanh nghiệp - 15/03/2025 09:00
Chuyên gia VFS dự báo, VN-Index có thể tăng lên vùng 1.450 điểm năm 2025
Chiều 10/3/2025, công ty chứng khoán Nhất Việt (VFS) đã tổ chức hội thảo với chủ đề "Triển vọng thị trường chứng khoán 2025 - Sức bật từ kỳ vọng mới".
Doanh nghiệp - 15/03/2025 09:00
- Đọc nhiều
Đáng đọc
- Đáng đọc
Khi nào cổ phiếu VNM đảo chiều?
Tài chính - Update 4 week ago
'Chương mới' của NCB
Tài chính - Update 2 week ago
Tâm thế mới đón kỷ nguyên mới
Bình luận - 1 month