Vì sao đấu thầu thuốc vẫn gặp vướng mắc?

Tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 8, Quốc hội vừa kết thúc phiên chất vấn và trả lời chất vấn của các đại biểu Quốc hội về lĩnh vực y tế. Trong đó, các đại biểu nêu vẫn còn tình trạng thiếu thuốc và đề nghị Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan làm rõ vấn đề này.

Đại biểu Nguyễn Thị Thủy (đoàn Bắc Kạn) đặt vấn đề chất vấn, theo phản ánh của các nhà thuốc bệnh viện, vẫn còn khó khăn trong đấu thầu thuốc và trên thực tế vẫn còn những thời điểm người dân khám bệnh xong nhưng không thể mua thuốc được tại nhà thuốc bệnh viện, ảnh hưởng đến việc điều trị.

Đại biểu đề nghị Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho biết, vướng mắc này do đâu và bao giờ sẽ giải quyết được vướng mắc này?

Trả lời chất vấn, Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho biết, trong thời gian vừa qua, Quốc hội, Chính phủ đã có nhiều giải pháp chính sách để tháo gỡ vấn đề thiếu thuốc. Riêng với vấn đề nhà thuốc bệnh viện, đây là các nhà thuốc do bệnh viện quản lý và tổ chức mua lẻ để bán cho người dân khi có nhu cầu, không phải lấy tiền từ ngân sách hay tiền từ bảo hiểm y tế.

Trước đây, việc mua sắm hoàn toàn do bệnh viện quyết định, nhưng Luật Đấu thầu 2023 quy định nhà thuốc bệnh viện cũng phải tổ chức đấu thầu. Hiện vấn đề này đang gặp khó khăn, nhưng trong dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Dược sẽ được khắc phục nội dung này.

Chưa hài lòng với câu trả lời, đại biểu Tô Văn Tám (đoàn Kon Tum) nêu, trong đấu thầu thuốc, Bộ trưởng đã trả lời là thời gian trước chúng ta có nhiều điểm nghẽn về mặt pháp luật và thời gian vừa qua Quốc hội, Chính phủ đã nỗ lực việc tháo gỡ điểm nghẽn đó.

Tuy nhiên, đại biểu cho rằng, tình trạng thiếu thuốc như các đại biểu chất vấn vẫn còn tồn tại. Vậy phải còn một số bộ phận thiếu tinh thần trách nhiệm trong việc thực hiện đấu thầu của các cơ sở y tế này không? Nếu có thì Bộ trưởng đã xử lý như thế nào?

Làm rõ vấn đề này, Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho rằng, để đấu thầu mua thuốc có 3 cấp. Trong đó, cấp 1 là mua sắm tập trung ở Bộ Y tế; cấp 2 là mua sắm tại tỉnh và giao cho các địa phương chỉ đạo triển khai thực hiện; cấp 3 các cơ sở y tế.

Với những vướng mắc trong thời gian vừa qua, Quốc hội, Chính phủ đã tháo gỡ rất nhiều và Luật Đấu thầu đã có hiệu lực từ 1/1/2024.

"Do đây là năm đầu tiên triển khai các quy định mới nên Bộ Y tế đã làm việc với các địa phương, thường xuyên tổ chức các hội nghị trực tuyến triển khai hướng dẫn thực hiện Luật Đấu thầu tại 63 tỉnh, thành phố", Bộ trưởng nói.

Theo Bộ trưởng, nguyên nhân của các vướng mắc là do các văn bản quy định mới nên vấn đề nghiên cứu, tìm hiểu cũng như bố trí nhân lực để triển khai thực hiện còn khó khăn…

"Ngoài việc tập huấn cho tất cả các địa phương giải quyết khó khăn, hiện nay Bộ Y tế cũng đang xây dựng cuốn sổ tay cẩm nang hướng dẫn về việc đấu thầu thuốc, đây sẽ là hướng dẫn rất cụ thể, từng bước để các địa phương có đủ năng lực để triển khai thực hiện", Bộ trưởng cho hay.

Đồng thời, như ý kiến đại biểu nêu, Bộ trưởng thẳng thắn nhìn nhận, trong thực tiễn tại một số đơn vị còn có các cán bộ chưa dám nghĩ, dám làm và e ngại trong vấn đề sai phạm nên quá trình triển khai còn vướng mắc.

Vì vậy, Bộ Y tế cũng đã ban hành chỉ thị quy định trách nhiệm của người đứng đầu tất cả các cơ sở khám, chữa bệnh phải thực hiện đầy đủ các trách nhiệm liên quan tới việc đảm bảo đủ thuốc, trang thiết bị, vật tư y tế.

"Nội dung này đã được quy định trong Luật Khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi) và đây là trách nhiệm bắt buộc. Đồng thời Bộ Y tế cũng sẽ tiếp tục hỗ trợ cho người đứng đầu trong quá trình triển khai thực hiện còn vướng mắc sẽ tiếp tục tháo gỡ", Bộ trưởng nhấn mạnh.

Xử lý nghiêm các cơ sở y tế có sai phạm

Phát biểu kết luận, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, bên cạnh những kết quả đạt được, còn những khó khăn, hạn chế như: nhân lực phục vụ công tác quản lý nhà nước về khám bệnh, chữa bệnh còn thiếu, trong đó có nhân lực làm công tác cấp giấy hành nghề và giấy phép hoạt động khám bệnh, chữa bệnh. Việc chuyển đổi số còn chậm;

Sản xuất thuốc trong nước chưa có tính cạnh tranh cao và phát triển thiếu bền vững. Việc sử dụng các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng có xu hướng gia tăng nhanh trong cộng đồng, đặc biệt là giới trẻ, làm ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của người sử dụng. Công tác quản lý hoạt động quảng cáo thuốc, mỹ phẩm, thực phẩm chức năng trên các sàn giao dịch thương mại điện tử và mạng xã hội còn gặp khó khăn...

Qua phiên chất vấn, Chủ tịch Quốc hội đề nghị Chính phủ, Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Y tế, các Bộ liên quan một số nhiệm vụ.

Trong đó, tiếp tục triển khai thực hiện hiệu quả Luật Khám bệnh, chữa bệnh; hoàn thiện quy trình thẩm định cấp giấy phép theo hướng tinh gọn, minh bạch và rút ngắn thời gian; tăng cường năng lực quản lý, nhân sự thực hiện công tác quản lý nhà nước và huy động sự tham gia hiệu quả các hội nghề nghiệp công tác này.

Bên cạnh đó, trong năm 2024, thực hiện phân cấp thẩm quyền cấp phép trong lĩnh vực khám bệnh, chữa bệnh. Đẩy mạnh chuyển đổi số; nâng cấp hệ thống quốc gia quản lý hành nghề khám bệnh, chữa bệnh; xây dựng nghị định quy định cơ sở dữ liệu quốc gia về y tế. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra hoạt động của các cơ sở hành nghề khám bệnh, chữa bệnh, xử lý nghiêm các trường hợp sai phạm.

Tăng cường công tác quản lý, thanh tra, kiểm tra trong hoạt động sản xuất, kinh doanh dược, mỹ phẩm, thực phẩm chức năng, nhất là trên các sàn giao dịch thương mại điện tử, mạng xã hội, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.

Đồng thời, khẩn trương đề xuất bổ sung vào chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của Quốc hội việc sửa đổi Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá; nghiên cứu báo cáo Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội về chủ trương xây dựng văn bản phù hợp để quản lý và phòng, chống tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và thuốc lá mới khác.