Tòa án Hoa Kỳ chặn thuế quan Trump, nói tổng thống 'vượt quá thẩm quyền'

CHÍ THÀNH
09:35 29/05/2025

Tòa án Thương mại Quốc tế hôm thứ Tư đã chặn thuế quan của Tổng thống Donald Trump trong một phán quyết rằng tổng thống đã vượt quá thẩm quyền khi áp đặt thuế quan với hàng nhập khẩu từ các quốc gia trên thế giới.

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump cầm một biểu đồ lớn khi phát biểu về thuế quan tại Vườn Hồng ở Nhà Trắng ở Washington, D.C., Hoa Kỳ, hôm 2/4/2025. Ảnh REUTERS/Carlos Barria

Tòa án Thương mại Quốc tế cho biết Hiến pháp Hoa Kỳ trao duy nhất cho Quốc hội thẩm quyền để điều chỉnh thương mại với các quốc gia khác mà không bị quyền hạn khẩn cấp của tổng thống phủ quyết, nhằm bảo vệ nền kinh tế Hoa Kỳ, hãng tin Reutes viết.

"Tòa án không thông qua [sự khôn ngoan hoặc hiệu quả có thể có] của việc Tổng thống sử dụng thuế quan làm đòn bẩy. Việc sử dụng đó là không được phép vì [luật liên bang] không cho phép điều đó", một hội đồng gồm ba thẩm phán cho biết trong quyết định của họ.

Sau đó, chính quyền Trump đã đệ đơn kháng cáo và đặt câu hỏi về thẩm quyền của tòa án.

Các quyết định của Tòa án Thương mại Quốc tế có trụ sở tại Manhattan, nơi giải quyết các tranh chấp liên quan đến luật thương mại và hải quan quốc tế, có thể được kháng cáo lên Tòa Phúc thẩm Hoa Kỳ tại Khu vực Liên bang ở Washington, D.C. và cuối cùng là Tòa án Tối cao Hoa Kỳ.

Ông Trump đã đưa việc áp thuế đối với hàng hóa nhập khẩu từ nước ngoài như một chính sách trọng tâm trong các cuộc chiến thương mại đang diễn ra của mình, vốn đã làm gián đoạn nghiêm trọng dòng chảy thương mại toàn cầu và làm xáo trộn thị trường tài chính.

Các công ty thuộc mọi quy mô đã bị ảnh hưởng nặng nề bởi việc ông Trump áp thuế hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ.

Một phát ngôn viên của Nhà Trắng hôm thứ Tư cho biết thâm hụt thương mại của Hoa Kỳ với các quốc gia khác cấu thành "tình trạng khẩn cấp quốc gia đã tàn phá các cộng đồng người Mỹ, bỏ lại người lao động của chúng ta phía sau và làm suy yếu cơ sở công nghiệp quốc phòng của chúng ta".

"Không phải các thẩm phán không được bầu có quyền quyết định cách giải quyết đúng đắn một tình trạng khẩn cấp quốc gia", Kush Desai, người phát ngôn của Nhà Trắng cho biết trong một tuyên bố.

Tuy nhiên, Các thị trường tài chính hoan nghênh phán quyết này. Đồng đô la Mỹ tăng giá sau lệnh của tòa án, tăng mạnh so với các loại tiền tệ như euro, yên và franc Thụy Sĩ nói riêng.

Hợp đồng tương lai Phố Wall tăng và cổ phiếu trên khắp châu Á cũng tăng.

Phán quyết, nếu được giữ nguyên, sẽ tạo ra một lỗ hổng lớn trong chiến lược của ông Trump nhằm sử dụng thuế quan cao để giành được sự nhượng bộ từ các đối tác thương mại, thu hút việc làm sản xuất trở lại bờ biển Hoa Kỳ và thu hẹp thâm hụt thương mại hàng hóa trị giá 1,2 nghìn tỷ USD của Hoa Kỳ, vốn là một trong những lời hứa quan trọng trong chiến dịch tranh cử của ông.

Nếu không có đòn bẩy tức thời do mức thuế quan từ 10% đến 54% mà Trump tuyên bố theo Đạo luật Quyền hạn Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế (IEEPA), được cho là để giải quyết các mối đe dọa "bất thường và phi thường" trong trường hợp khẩn cấp quốc gia, thì chính quyền Trump sẽ phải thực hiện một cách tiếp cận chậm hơn bằng cách thực hiện các điều tra thương mại rất mất thời gian.

Phán quyết này được đưa ra trong một cặp vụ kiện, một vụ do Trung tâm Tư pháp Tự do phi đảng phái đệ trình thay mặt cho năm doanh nghiệp nhỏ của Hoa Kỳ nhập khẩu hàng hóa từ các quốc gia bị áp thuế và vụ còn lại do 13 tiểu bang của Hoa Kỳ đệ trình.

Các công ty, từ một nhà nhập khẩu rượu vang và rượu mạnh ở New York đến một nhà sản xuất bộ dụng cụ giáo dục và nhạc cụ có trụ sở tại Virginia, cho biết thuế quan sẽ gây tổn hại đến khả năng kinh doanh của họ.

"Không có câu hỏi nào ở đây về biện pháp khắc phục được điều chỉnh chặt chẽ. Nếu các lệnh thuế quan bị khiếu nại là bất hợp pháp đối với nguyên đơn thì chúng cũng bất hợp pháp đối với tất cả", tòa án thương mại đã viết trong quyết định của mình.

Ít nhất năm vụ kiện pháp lý khác đối với thuế quan đang chờ được xử lý.

Tổng chưởng lý Oregon Dan Rayfield, một đảng viên Dân chủ có văn phòng đang dẫn đầu vụ kiện của các tiểu bang, gọi thuế quan của ông Trump là bất hợp pháp, liều lĩnh và tàn phá kinh tế.

"Phán quyết này tái khẳng định rằng luật pháp của chúng ta có giá trị và các quyết định thương mại không thể được đưa ra theo ý muốn của tổng thống", Rayfield cho biết trong một tuyên bố.

Ông Trump đã tuyên bố có thẩm quyền rộng rãi để thiết lập thuế quan theo IEEPA. Luật này trước đây đã được sử dụng để áp đặt lệnh trừng phạt đối với kẻ thù của Hoa Kỳ hoặc đóng băng tài sản của họ.

Ông Trump là Tổng thống Hoa Kỳ đầu tiên sử dụng luật này để áp đặt thuế quan.

Bộ Tư pháp cho biết các vụ kiện nên bị bác bỏ vì các nguyên đơn không bị tổn hại bởi mức thuế mà họ vẫn chưa trả và vì chỉ có Quốc hội, chứ không phải các doanh nghiệp tư nhân, mới có thể phản đối tình trạng khẩn cấp quốc gia do tổng thống ban bố theo IEEPA.

Khi áp đặt thuế quan vào đầu tháng 4, ông Trump gọi thâm hụt thương mại là tình trạng khẩn cấp quốc gia, biện minh cho mức thuế quan 10% trên toàn diện đối với tất cả các mặt hàng nhập khẩu, với mức thuế cao hơn đối với các quốc gia mà Hoa Kỳ có thâm hụt thương mại lớn nhất, đặc biệt là Trung Quốc.

Nhiều mức thuế quan cụ thể theo quốc gia đó đã bị tạm dừng một tuần sau đó.

Vào ngày 12/5, chính quyền Trump cho biết họ cũng đang tạm thời giảm mức thuế quan cao nhất đối với Trung Quốc trong khi đàm phán một thỏa thuận thương mại dài hạn hơn.

Cả hai nước đã đồng ý cắt giảm thuế quan đối với nhau trong ít nhất 90 ngày.

  • Cùng chuyên mục
Sửa Nghị định 24: 'Cởi' hay 'trói' thị trường vàng miếng?

Sửa Nghị định 24: 'Cởi' hay 'trói' thị trường vàng miếng?

Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 24/2012/NĐ-CP về quản lý hoạt động kinh doanh vàng dự kiến sẽ được trình Chính phủ trước 15/7. Tuy nhiên, vẫn còn không ít những ý kiến băn khoăn.

Thị trường - 13/07/2025 13:38

Ngân hàng 'lấn sân' sang lĩnh vực sản xuất vàng?

Ngân hàng 'lấn sân' sang lĩnh vực sản xuất vàng?

Không những chưa giải quyết được những bất cập của Nghị định 24/2012/NĐ-CP về kinh doanh vàng miếng, Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định này bất ngờ bổ sung đối tượng được tham gia sản xuất vàng miếng là các ngân hàng…

Thị trường - 13/07/2025 06:45

Bamboo Airways bay đúng giờ nhất toàn ngành trong 6 tháng đầu năm 2025

Bamboo Airways bay đúng giờ nhất toàn ngành trong 6 tháng đầu năm 2025

Theo thống kê sơ bộ từ Cục Hàng không Việt Nam, Bamboo Airways là hãng hàng không dẫn đầu về tỉ lệ bay đúng giờ (OTP) trong 6 tháng đầu năm 2025, với 81% chuyến bay cất cánh đúng giờ, đồng thời là hãng ít hủy chuyến nhất toàn ngành hàng không nội địa.

Doanh nghiệp - 12/07/2025 13:21

Logistics xanh: 'Lá chắn kinh tế' giữa biến động toàn cầu

Logistics xanh: 'Lá chắn kinh tế' giữa biến động toàn cầu

Trong bối cảnh thế giới đầy biến động, ông Trần Thanh Hải – Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) nhấn mạnh, logistics xanh không còn là một lựa chọn mà đã trở thành “lá chắn kinh tế” giúp doanh nghiệp vượt qua thách thức.

Thị trường - 12/07/2025 09:16

Bảo hiểm PVI chinh phục loạt giải thưởng quốc tế danh giá

Bảo hiểm PVI chinh phục loạt giải thưởng quốc tế danh giá

Năm 2025 đánh dấu một cột mốc tự hào đối với Tổng Công ty Bảo hiểm PVI (Bảo hiểm PVI), khi liên tiếp đón nhận nhiều giải thưởng danh giá từ các tổ chức uy tín hàng đầu trong lĩnh vực bảo hiểm khu vực châu Á.

Doanh nghiệp - 12/07/2025 09:00

'Cơn khát' căn hộ hạng sang tại Hà Nội: Thời cơ tạo sóng cho nhà đầu tư?

'Cơn khát' căn hộ hạng sang tại Hà Nội: Thời cơ tạo sóng cho nhà đầu tư?

Giữa thị trường Hà Nội, Long Bien Central tiên phong kiến tạo dòng căn hộ hạng sang theo phong cách resort tại trung tâm thủ đô, định hình biểu tượng sống sang xứng tầm cư dân tinh anh.

Doanh nghiệp - 12/07/2025 08:00

Vì sao doanh số ô tô tháng 6 cao nhất từ đầu năm?

Vì sao doanh số ô tô tháng 6 cao nhất từ đầu năm?

Lượng ô tô bán ra thị trường của các thành viên VAMA trong tháng 6 đã tăng tới 9,5%, lên mức cao nhất từ đầu năm 2025 đến nay.

Thị trường - 12/07/2025 06:45

EVNNPT đề nghị tỉnh Sơn La sớm tháo gỡ vướng mắc mặt bằng Dự án đường dây 220kV Sơn La – Điện Biên

EVNNPT đề nghị tỉnh Sơn La sớm tháo gỡ vướng mắc mặt bằng Dự án đường dây 220kV Sơn La – Điện Biên

Ngày 10/7/2025, EVNNPT đã có buổi làm việc với UBND tỉnh Sơn La bàn giải pháp tháo gỡ vướng mắc mặt bằng Dự án đường dây 220kV Sơn La – Điện Biên đoạn trên địa bàn tỉnh.

Doanh nghiệp - 11/07/2025 16:00

Từ truyền thuyết thành show “triệu view”: Van Phuc Water Show “dậy sóng” mùa hè TP.HCM

Từ truyền thuyết thành show “triệu view”: Van Phuc Water Show “dậy sóng” mùa hè TP.HCM

Bạn nghĩ sao nếu truyền thuyết Sơn Tinh – Thủy Tinh được “biến hóa” thành một màn trình diễn nhạc nước rực rỡ giữa lòng Sài Gòn? Đó chính là điều đang diễn ra tại Van Phuc Water Show – show nhạc nước triệu view đang “dậy sóng” mùa hè này tại TP.HCM.

Doanh nghiệp - 11/07/2025 08:15

iPhone và các sản phẩm điện tử tại Việt Nam có hưởng lợi vì thuế quan?

iPhone và các sản phẩm điện tử tại Việt Nam có hưởng lợi vì thuế quan?

Dù iPhone và nhiều sản phẩm Apple giảm giá từ 1/7, song, các chuyên gia cho rằng, tác động bởi kết quả đàm phán thuế quan là chưa đáng kể.

Thị trường - 11/07/2025 07:04

Nvidia trở thành công ty đầu tiên đạt mốc vốn hóa 4.000 tỷ USD

Nvidia trở thành công ty đầu tiên đạt mốc vốn hóa 4.000 tỷ USD

Với giá trị vốn hóa này, Nvidia vượt mặt 2 ông lớn công nghệ khác là Microsoft và Apple – vốn chinh phục mốc 3.000 tỷ USD trước Nvidia.

Thị trường - 10/07/2025 15:53

Bảo Việt - doanh nghiệp duy nhất trong ngành bảo hiểm được vinh danh liên tiếp trong “Danh sách 50 công ty niêm yết tốt nhất Việt Nam” (2013-2025)

Bảo Việt - doanh nghiệp duy nhất trong ngành bảo hiểm được vinh danh liên tiếp trong “Danh sách 50 công ty niêm yết tốt nhất Việt Nam” (2013-2025)

Tạp chí Forbes Việt Nam vừa công bố “Danh sách 50 công ty niêm yết tốt nhất Việt Nam năm 2025”. Bảo Việt là thương hiệu dẫn đầu và duy nhất trong ngành bảo hiểm được vinh danh liên tiếp kể từ lần đầu Forbes Việt Nam thực hiện danh sách này (2013-2025).

Doanh nghiệp - 10/07/2025 15:31

Sữa thanh trùng ít đường TH true MILK – lựa chọn thông minh cho sức khỏe cả gia đình

Sữa thanh trùng ít đường TH true MILK – lựa chọn thông minh cho sức khỏe cả gia đình

TH true MILK ra mắt dòng Sữa Tươi Thanh Trùng Ít Đường, không chất bảo quản, có hạn sử dụng lên tới 39 ngày (kể từ ngày sản xuất), giải pháp dinh dưỡng tiện lợi, tươi ngon cho cả gia đình.

Doanh nghiệp - 10/07/2025 15:30

 Techcombank Investment Summit 2025: 'Việt Nam mới –  tầm nhìn kiến tạo giá trị'

Techcombank Investment Summit 2025: 'Việt Nam mới – tầm nhìn kiến tạo giá trị'

Mới đây, Techcombank đã tổ chức thành công Techcombank Investment Summit 2025 với chủ đề "Việt Nam mới: Tầm nhìn kiến tạo giá trị".

Doanh nghiệp - 10/07/2025 15:29

Nâng tầm nghỉ dưỡng và trải nghiệm mua sắm với khu shop cao cấp sắp ra mắt tại trung tâm Đồ Sơn

Nâng tầm nghỉ dưỡng và trải nghiệm mua sắm với khu shop cao cấp sắp ra mắt tại trung tâm Đồ Sơn

Khu shop cao cấp nằm trong quần thể gồm khu nghỉ dưỡng – du lịch – thể thao Ruby Tree Golf Villas, sân gôn đẳng cấp quốc tế Ruby Tree Golf Resort và khu biệt thự Ruby Coastal City dự kiến sẽ chính thức khai trương vào ngày 11/7 với nhiều chương trình khuyến mại mừng khai trương đầy hấp dẫn đến từ nhiều thương hiệu lớn trong nước và quốc tế, giúp nâng tầm nghỉ dưỡng và trải nghiệm mua sắm tại khu vực trung tâm Đồ Sơn, Hải Phòng.

Doanh nghiệp - 10/07/2025 15:28

Vietjet mở đường bay mới đến Tây An: Kết nối hai miền di sản Việt Nam - Trung Quốc

Vietjet mở đường bay mới đến Tây An: Kết nối hai miền di sản Việt Nam - Trung Quốc

Vietjet khai trương đường bay mới kết nối Hà Nội và Tây An (Trung Quốc), thêm lựa chọn mới cho hành trình khám phá văn hóa, ẩm thực và kiến trúc độc đáo của hai thành phố của hai nước.

Doanh nghiệp - 10/07/2025 13:10