Thông tin trên vừa được xác nhận từ đại diện lãnh đạo Sở KH&ĐT tỉnh Vĩnh Long, đồng thời UBND tỉnh Vĩnh Long cũng đang chỉ đạo các ngành chức năng sớm đề xuất hướng giải quyết dứt điểm tình trạng ngưng hoạt động kéo dài của Nhà máy, tránh tình trạng có “nhà máy công nghệ cao” – chuẩn Châu Âu (EU) vẫn phải tốn thêm tiền chôn rác theo lối truyền thống, phát sinh ô nhiễm môi trường.       

Trao đổi với phóng viên Nhadautu.vn vào cuối ngày 29/8, ông Nguyễn Khắc Nhu, Phó Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Vĩnh Long cho hay, dự án nhà máy xử lý rác công nghệ cao của Công ty cổ phần Xây dựng và Phát triển Phương Thảo (Công ty Phương Thảo) ước tổng vốn đầu tư khoảng 300 tỷ, công suất 350 tấn/ngày. Nhiệm vụ của nhà máy là phục vụ xử lý rác thải sinh hoạt cho 7 huyện, thị và thành phố Vĩnh Long của tỉnh Vĩnh Long, nhưng Nhà máy đã phải ngưng hoạt động “ trùm mền” hơn một năm nay. "Dự án này cũng đã được Công ty Phương Thảo bán lại cho nhà đầu tư khác 85% cổ phần tương ứng với 92 tỷ đồng, việc thanh toán giữa hai bên đến đâu và có hoàn trả  được cho VDB đồng vốn nào hay chưa địa phương không biết, do việc mua bán gữa doanh nghiệp với nhau và thanh toán vốn vay với Ngân hàng, theo luật thì địa phương không tham gia được", ông Nhu nói .

Theo ông Nhu, việc chuyển đổi chủ dự án đã diễn ra hơn một năm rồi, nhưng dự án cũng không được hoạt động liên tục, một phần nguyên nhân ông do “chủ mới” của dự án mắc bệnh phải điều trị nên không thể vận hành dự án này. Trước tình trạng ngưng hoạt động của Nhà máy rác đã kéo dài và qua giám sát của Hội đồng nhân dân tỉnh (HĐND), UBND tỉnh đã ra kết luận đến cuối năm nay, nếu dự án vẫn không đưa vào hoạt động sẽ ra quyết định thu hồi và tìm nhà đầu tư mới để thay thế.

Ông Nhu cho biết thêm, dự án nhà máy xử lý rác của Công ty Phương Thảo cả hai giai đoạn đều không đạt yêu cầu đặt ra, các kiến nghị xử lý về môi trường sau thanh tra của Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) và những thủ tục xác nhận đủ điều kiện hoạt động, thì đơn vị này vẫn chưa thực hiện. Nên nhà máy chưa được phép hoạt động, ngoài ra theo yêu cầu của dụ án là các thiết bị phải đạt chuẩn các nước EU, vì thế tuy chưa được tiếp cận hóa đơn chứng tư nhập khẩu trang thiết bị, nhưng có nhiều ý kiến cho rằng trang thiết bị cũng như công nghệ của nhà máy không đạt yêu cầu như đề án được phê duyệt .

Trước sự việc địa phương có nhà máy rác hiện đại hàng trăm tỷ đồng phải ngưng hoạt động, trong khi phải đề xuất HĐND tỉnh sớm phê duyệt kinh phí bổ sung để chốn lấp rác, phòng ngừa ô nhiễm môi trường, ông Trần Hoàng Tựu, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Long khẳng định là có việc này. "Thực tế thì tỉnh Vĩnh Long đã chi từ ngân sách gần 20 tỷ để lập bãi chứa rác chôn rác diện tích 2ha ngay cạnh nhà máy, bãi này mỗi ngày tiếp nhận khoảng 250 tấn từ các đơn vị hành chính trên địa bàn tỉnh (trừ huyện Trà Ôn) có bãi rác riêng. Nhưng do bãi rác đã hoạt động cả năm nay rồi, khả năng nhận thêm cho đầy để chôn lấp là rất thấp, nên rất cần kinh phí để giải phóng mặt bằng - thu hồi đất lập thêm bãi chứa và chôn rác mới", ông Tựu nói.

Đề cập đến việc liệu Nhà máy rác sẽ còn “trùm mền” bao lâu nữa, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Long - Trần Hoàng Tựu khẳng định: "Việc này sẽ không thể kéo dài thêm, chúng tôi đã thống nhất và phát văn bản đến chủ đầu tư thông báo đến hết ngày 30/9 tới, nếu Nhà máy không trả lời được thời gian tái hoạt động, thì tỉnh UBND tỉnh Vĩnh Long sẽ ra Quyết định thu hồi dự án để tìm nhà đầu tư mới thay thế".

Ông Nguyễn Đức Tâm, Giám đốc Ngân hàng phát triển Việt Nam (VDB) – Chi nhánh Cần Thơ cho biết, VDB là ngân hàng chính sách và dự án Nhà máy rác tại tỉnh Vĩnh Long được đầu tư (tài trợ vốn) sau khi có ý kiến của Chính Phủ và Bộ ngành liên quan. Giai đoạn 1 xây dựng xong vào tháng 11/2011 theo công nghệ lên men hầm kín xử lý khí, sau xử lý thành phân compost phục vụ cho ngành nông nghiệp. Giai đoạn 2 được lắp thêm thiết bị chuyển sang thành công nghệ đốt rác ở nhiệt độ cao tiêu chuẩn Châu Âu (EU). 

Nhưng cả hai giai đoạn nghiệm thu và hoạt động thử nghiệm đều không được địa phương và các cơ quan chuyên của Bộ TN&MT chấp thuận đủ điều kiện dưa vào hoạt động nên Nhà máy phải ngưng hoạt động “trùm mền”. Với dự án này, VDB đã giải ngân cho Công ty Phương Thảo (chủ đầu tư) 173 tỷ đồng, lãi suất đến nay hơn 100 tỷ, tổng lãi và vốn gần 300 tỷ đồng, nhưng VDB chưa thu được đồng nào do dự án đang trở thành đối tượng nợ xấu của Ngân hàng. Hiện chúng tôi đang tích cực phối hợp với các cấp Chính quyền địa phương xử lý để thu hồi vốn cho Nhà nước.

Được Ngân hàng phát triển Việt Nam (VDB) – Chi nhánh Cần Thơ cam kết tài trợ vốn, năm 2009 Công ty cổ phần Xây dựng và Phát triển Phương Thảo đầu tư 250 tỉ đồng vào dự án nhà máy xử lý rác công nghệ cao Phương Thảo tại xã Hòa Phú, huyện Long Hồ với diện tích sử dụng đất 8 héc ta, công suất 300 tấn rác/ngày. Đến năm 2013, nhà máy đi vào hoạt động thử nghiệm, nhưng do gặp một số khó khăn trở ngại nên tạm dừng hoạt động, sau đó chuyển đổi sang công nghệ chuẩn EU đến tháng 9/2016 tái hoạt động trở lại, nhưng sau khi vận hành thử nghiệm tiếp tục phải ‘trùm mền” đến nay.