'Thủng' trần 300.000 tỉ đồng ODA trung hạn

VŨ HÂN

08:27 22/05/2018

Sau nhiều nỗ lực níu giữ, cuối cùng trần giải ngân vốn ODA 300.000 tỉ đồng của kế hoạch đầu tư công trung hạn 2016 - 2020 cũng đã chính thức bị phá thủng.

ODA — Metro Bến Thành - Suối Tiến, một trong những dự án đội vốn lớn. Ảnh: Độc Lập

Kiểm toán Nhà nước vừa công bố báo cáo kết quả kiểm toán ngân sách, trong đó chỉ ra việc trần giải ngân ODA trung hạn đã bị vượt gần 37.000 tỉ đồng so với dự toán.

Như vậy, có thể ngay trong kỳ này, Quốc hội sẽ phải điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn, vốn được thông qua từ năm 2016. Cùng với luật Đầu tư công, kế hoạch này đã làm phát sinh rất nhiều vướng mắc (bên cạnh các yếu tố tích cực) khiến Phó chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển đã phải chủ trì một buổi giải trình về đầu tư công để giải quyết vào hồi tháng 9.2017.

Bài liên quan

Đề nghị đánh giá tác động của hơn 2.500 dự án sử dụng vốn ODA, ưu đãi

Cụ thể, Kiểm toán Nhà nước dẫn Báo cáo số 46/BC-BKHĐT ngày 25.1 của Bộ KH-ĐT cho biết nhu cầu vốn ngoài nước cần bổ sung thêm là 109.630 tỉ đồng, trong đó, khoản phát sinh nhưng chưa có trong kế hoạch đầu tư công trung hạn khoảng 72.680 tỉ đồng.

Khoản này gồm 19 dự án đã ký hiệp định vay vốn nhưng chưa được đưa vào kế hoạch đầu tư công trung hạn với tổng vốn vay nước ngoài gần 2 tỉ USD, ước giải ngân đến năm 2020 đạt khoảng 19.400 tỉ đồng, trong đó vốn cấp phát từ ngân sách T.Ư khoảng 17.600 tỉ đồng; 44 dự án đã được phê duyệt chủ trương đầu tư với tổng vốn vay nước ngoài khoảng 3,78 tỉ USD, ước giải ngân đến năm 2020 từ ngân sách T.Ư khoảng 12.100 tỉ đồng; 36 dự án mới của các bộ, ngành, địa phương đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt đề xuất dự án với tổng mức vốn nước ngoài gần 2,9 tỉ USD.

Ngoài ra, còn có các dự án đã giải ngân từ năm 2016 trở về trước nhưng chưa được quyết toán là 14.034 tỉ đồng, đã được Quốc hội thông qua tại Nghị quyết số 49/2017/QH14 cho phép bổ sung vào kế hoạch trung hạn.

Không thể không kể đến các dự án đang thực hiện phải điều chỉnh tăng tổng mức đầu tư cần được bổ sung dự toán khoảng 25.000 tỉ đồng, trong đó riêng dự án tuyến Metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên tại TP.HCM tăng khoảng 20.000 tỉ đồng. Đây là dự án tai tiếng, tồn đọng suốt nhiều năm và phía cho vay vốn là Chính phủ Nhật Bản cũng đã lên tiếng than phiền về việc triển khai bị chậm trễ.

Một số dự án chuyển đổi cơ chế tài chính từ cho vay lại sang hình thức nhà nước đầu tư trực tiếp (4 dự án đường cao tốc của VEC và dự án cao tốc Hà Nội - Hải Phòng) trong trường hợp được Quốc hội chấp thuận cần được bổ sung 33.650 tỉ đồng.

Như vậy, các khoản giải ngân đã cao hơn dự toán trung hạn 36.950 tỉ đồng, dẫn đến vi phạm hạn mức vốn 300.000 tỉ đồng (bao gồm 10% dự phòng) đã được Quốc hội thông qua giai đoạn 2016 - 2020.

Chi tiết hơn, Kiểm toán Nhà nước cho biết, khả năng giải ngân của các dự án sử dụng vốn ngoài nước đã được giao kế hoạch trung hạn (không bao gồm khoản bổ sung để quyết toán cho các dự án sử dụng vốn ngoài nước từ năm 2016 trở về trước) có thể đạt 306.950 tỉ đồng, vượt 36.950 tỉ đồng so với hạn mức đã giao 270.000 tỉ đồng (đã trừ 10% dự phòng), vượt 6.950 tỉ đồng so với hạn mức vốn trung hạn Quốc hội đã thông qua 300.000 tỉ đồng.

Bên cạnh đó, trong kế hoạch đầu tư công trung hạn còn giao 22.010 tỉ đồng cho 4 dự án VEC chưa tuân thủ nghị quyết của Quốc hội về Kế hoạch tài chính 5 năm quốc gia giai đoạn 2016 - 2020 quy định “Không chuyển vốn vay về cho vay lại, bảo lãnh Chính phủ thành vốn cấp phát ngân sách nhà nước”, “Không sử dụng vốn ngân sách nhà nước để cơ cấu lại doanh nghiệp nhà nước...” và Nghị quyết số 07-NQ/TW ngày 18.11.2016 của Bộ Chính trị về chủ trương, giải pháp cơ cấu lại ngân sách nhà nước, quản lý nợ công để đảm bảo nền tài chính quốc gia an toàn, bền vững, quy định: “Không chuyển vốn vay, bảo lãnh Chính phủ thành vốn cấp phát ngân sách nhà nước”.

Điều này cũng vi phạm Văn bản số 88/UBTVQH14-TCNS của UBTVQH về phương án phân bổ chi tiết kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016 - 2020, yêu cầu “việc phê duyệt và giao danh mục, phân bổ vốn cho từng dự án phải tuân thủ đúng các quy định của luật Đầu tư công, luật Ngân sách nhà nước, các nghị quyết của Quốc hội và UBTVQH về nguyên tắc, tiêu chí, định mức phân bổ kế hoạch vốn đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016 - 2020”.

Các dự án của VEC được giao vốn gồm dự án đầu tư - xây dựng cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi 10.500 tỉ đồng; dự án đầu tư cao tốc TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây 1.100 tỉ đồng; dự án đầu tư cao tốc Nội Bài - Lào Cai (giai đoạn 1) 710 tỉ đồng; dự án đầu tư xây dựng cao tốc Bến Lức - Long Thành 9.700 tỉ đồng.

(Theo Thanh Niên)

Bài liên quan