Những định mức lỗi thời!

Mới 7 tháng trôi qua, thu thuế thu nhập cá nhân đã gần đạt dự toán cả năm. Dữ liệu cho thấy tính hợp lý của thu nhập chịu thuế, mức giảm trừ gia cảnh, các khoản chi được giảm trừ cần được xem xét lại bởi định mức thuế không chỉ lỗi thời mà còn tạo ra bất bình đẳng!

Theo số liệu của Tổng cục Thuế, thu ngân sách Nhà nước 7 tháng năm nay đạt gần 1,1 triệu tỷ đồng, tăng 18,1% so với cùng kỳ năm trước và hoàn thành 77,5% dự toán năm. Trong đó đáng chú ý là thu từ thuế thu nhập cá nhân đã đạt hơn 106 nghìn tỷ đồng, bằng 90,1% dự toán, tức là gần hoàn thành mục tiêu cả năm.

Có nhiều yếu tố dẫn đến kết quả tích cực này. Đầu tiên, có thể do dự toán thu thuế thu nhập cá nhân năm nay được xây dựng với tâm lý thận trọng sau 2 năm đại dịch COVID-19 tàn phá nền kinh tế và tác động mạnh đến người dân, doanh nghiệp.

Năm nay cơ quan thuế dự kiến thu 118 nghìn tỷ đồng, tăng 4,1% so với năm 2021. Bên cạnh đó là nhờ nền kinh tế dần hồi phục, giúp cải thiện tiền lương, tiền công của người lao động - nguồn thu đóng góp lớn nhất vào thuế thu nhập cá nhân và tính chất "mùa vụ" của loại thuế này (các đơn vị thường nộp khoản thuế này nhiều trong 3 tháng đầu năm trước khi nộp quyết toán - hạn vào cuối tháng 3).

Đằng sau niềm vui cho ngân sách, điều cần xem xét là tính hợp lý của mức giảm trừ gia cảnh hiện nay và các khoản chi được giảm trừ vào thu nhập chịu thuế, đặc biệt trong bối cảnh giá cả hàng hóa đã tăng mạnh.

Sau lần điều chỉnh gần nhất vào năm 2020, mức giảm trừ gia cảnh cho bản thân người đóng thuế hiện là 11 triệu đồng/tháng, người phụ thuộc là 4,4 triệu đồng/tháng. Không cần phải là chuyên gia để tính toán chi tiết, chính người dân sẽ cảm nhận rõ nhất sự lỗi thời, lạc hậu của các định mức này; nhất là khi họ đang phải chi trả một mức giá mới khá cao cho hầu hết mặt hàng, dịch vụ, từ mớ rau, bát phở... chứ không phải chỉ "nhẹ nhàng" tăng 2,54% như số liệu của cơ quan thống kê.

Đó là chưa kể đến số lượng các khoản chi được giảm trừ vào thu nhập chịu thuế hiện nay quá ít. Người lao động chỉ có 4 khoản giảm trừ là giảm trừ gia cảnh, giảm trừ các khoản đóng góp từ thiện, nhân đạo, giảm trừ đóng bảo hiểm bắt buộc và đóng góp quỹ hưu trí. Những chi phí khác như học phí, tiền thuê nhà, chi phí y tế… không được giảm trừ. Điều này không chỉ gây ra rất nhiều gánh nặng cho người lao động mà còn bất bình đẳng bởi theo quy định hiện hành, người nước ngoài làm việc tại Việt Nam được khấu trừ tiền học phí cho con, tiền mua vé máy bay về phép…

Theo chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Tài chính đang lấy ý kiến sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân. Sửa đổi Luật lần này nên theo hướng "khoan thư sức dân"- tức nuôi dưỡng nguồn thu, giảm khó khăn cho người lao động khi lạm phát tăng cao. Đồng thời, thuế cũng là một công cụ chính sách để phân phối lại của cải trong xã hội hướng đến mục tiêu giảm bất bình đẳng xã hội.

Theo đó, cần tăng mức giảm trừ gia cảnh để người dân bớt gánh nặng tài chính; mở rộng các khoản chi tiêu được giảm trừ khi tính thu nhập chịu thuế như chi tiêu y tế, giáo dục, bảo hiểm tự nguyện… cho cả người đóng thuế và người phụ thuộc.

Làm được như vậy, người lao động sẽ có động lực lao động và đóng thuế tốt hơn; đồng thời vẫn giúp cải thiện chất lượng cuộc sống của họ. Và khi chất lượng cuộc sống của người dân tốt hơn, sự thịnh vượng của người dân, của đất nước và mức độ hài hòa xã hội sẽ được nâng cao.

(Theo Đại biểu Nhân dân)

Bài liên quan

Đề xuất sửa Luật Thuế thu nhập cá nhân

Sớm bịt lỗ hổng thu thuế bán hàng online: Xác định nguồn thu từ các sàn

Làm sao ngăn bán hàng online né thuế?

Đề xuất giảm thuế cho doanh nghiệp khi hợp tác đào tạo nghề cho lao động