Hội chứng đội vốn
Chừng một thập niên trước, người ta kháo nhau thuật ngữ 'ông 10%' để hàm ý câu chuyện đội vốn tăng thêm mặc nhiên như là hoa hồng lót tay trong các dự án đầu tư công. Đến nay nó đã tăng theo cấp lũy thừa.
Báo Tuổi Trẻ ngày 9/10/2019 đưa tin dự án nhiệt điện Long Phú 1 có vốn đầu tư ban đầu 29.500 tỉ đồng, do Tập đoàn Dầu khí quốc gia VN (PVN) làm chủ đầu tư bị nhà thầu ngoại đòi tăng vốn thêm 730 triệu USD. Chỉ tính riêng một dự án của PVN, số tiền này đủ để làm một phần tư của dự án tuyến đường sắt cao tốc Bắc - Nam.
Tháng 5/2019, Kiểm toán Nhà nước có báo cáo gửi Quốc hội cho thấy tình trạng đội vốn hầu như đã trở thành hội chứng đối với các dự án đầu tư công.
Đầu tư công nhỏ cỡ vài chục tỉ đồng thì đội vốn theo kiểu nhỏ, như dự án trung tâm đào tạo cán bộ Ngân hàng Phát triển VN tại Khánh Hòa đội vốn... 3.834%. Đầu tư công cỡ vừa vừa như dự án metro số 1 Yên Viên - Ngọc Hồi có tổng mức đầu tư 9.197 tỉ đồng thì đội vốn tầm cỡ gần 1.000% (tăng thêm 81.537 tỉ đồng). Còn các khoản vốn đầu tư khủng và tính bằng USD, có yếu tố ngoại thì đội vốn tầm 60-100% cũng cứ xem là chuyện bình thường.
Các con số từ vài trăm đến vài chục ngàn tỉ đồng, hoặc vài tỉ USD, đội vốn lấy từ tiền thuế của dân và công sức tích góp USD của cả nền kinh tế. Vậy mà nó dễ như làm một phép tính mà người ta muốn thêm vào đuôi bao nhiêu con số 0 (trăm tỉ, ngàn tỉ) cũng dễ dàng như phẩy một nét bút. Hội chứng đội vốn khủng xem chừng đã lờn thuốc, vì tốc độ phát triển của chúng quá khủng khiếp.
Chừng một thập niên trước, người ta kháo nhau thuật ngữ "ông 10%" để hàm ý câu chuyện đội vốn tăng thêm mặc nhiên như là hoa hồng lót tay trong các dự án đầu tư công. Đến nay nó đã tăng theo cấp lũy thừa. Có khi ta gọi "ông 100%" cũng chưa chắc thể hiện đúng những ẩn khuất đằng sau các dự án đầu tư công đội vốn hiện nay (!).
Lý do của hội chứng đội vốn cũng theo cách muốn giải thích thế nào cũng đúng. Dự án trong nước thì lấy lý do trình độ cán bộ hạn chế, do thể chế còn nhiều bất cập... Dự án nước ngoài thì quy yếu tố khách quan cho đối tác ngoại. Thế là xong! Hầu như không có bất kỳ ai chịu trách nhiệm.
Tất nhiên để chấm dứt cơn nghiện đội vốn khủng không khó, chỉ cần bắt đúng căn nguyên căn bệnh. Điều này cần phải có cách tiếp cận mới với các khoản đầu tư công. Trước hết, phải đặt ra các quy định mức trần đội vốn tùy theo tính chất của từng dự án.
Cho dù bao biện bằng bất kỳ lý do gì, đội vốn lên đến cỡ 50-60% là không thể chấp nhận được, huống hồ các con số lên đến vài trăm đến vài ngàn phần trăm. Nhưng điều quan trọng nhất là quy định về "trần trách nhiệm" liên nhiệm kỳ.
Phải quy câu chuyện đội vốn đụng trần trách nhiệm của các cấp lãnh đạo bộ ngành cao nhất, cho dù ở bất kỳ nhiệm kỳ nào. Nếu không như thế, các dự án đội vốn kéo dài qua vài nhiệm kỳ sẽ không thể tìm ra được ai chịu trách nhiệm.
Quy định trần đội vốn và trần trách nhiệm (cùng với các cải cách thể chế trong đầu tư công đang được triển khai) khiến những ai có trình độ yếu phải tự đặt mình vào thế rủi ro sau này khi đưa ra các quyết sách về đầu tư công. Ít nhất điều này cũng sẽ khiến những ai có ý đồ xem đầu tư công như là chùm khế ngọt, hoặc những ai có trình độ hạn chế sẽ không dám ngồi vào các vị trí mà họ không được trang bị kỹ năng chuyên môn và tầm lãnh đạo tương xứng.
(Theo Tuổi trẻ)
- Cùng chuyên mục
Hà Nội xin Thủ tướng duyệt gấp dự án 'hồi sinh' sông Tô Lịch vì thủ tục lòng vòng
Theo Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Trần Sỹ Thanh, Hà Nội trình Thủ tướng phê duyệt khẩn cấp dự án lấy nước sông Hồng để "hồi sinh" sông Tô Lịch nhưng do nhiều vướng mắc trong luật nên mất rất nhiều thời gian.
Sự kiện - 15/01/2025 11:05
Nga sẵn sàng tham gia xây dựng ngành công nghiệp điện hạt nhân của Việt Nam
Hai Thủ tướng mong muốn tiếp tục hợp tác trong triển khai xây dựng Trung tâm Nghiên cứu khoa học công nghệ hạt nhân tại Việt Nam.
Sự kiện - 15/01/2025 06:30
Kêu gọi đầu tư từ Saudi Arabia vào cơ sở hạ tầng năng lượng Việt Nam
Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên khuyến khích các quỹ đầu tư, tập đoàn của Saudi Arabia nghiên cứu, đầu tư vào các lĩnh vực phát triển cơ sở hạ tầng về năng lượng và truyền tải điện, công nghiệp hỗ trợ, hóa chất, sản xuất vật liệu, xây dựng khu công nghiệp…
Sự kiện - 14/01/2025 17:23
Thủ tướng yêu cầu cấp bách 'hồi sinh' các dòng sông chết ở Hà Nội
Thủ tướng yêu cầu Hà Nội và các địa phương xây dựng và triển khai ngay các đề án, dự án để huy động nguồn lực làm sống lại các dòng sông chết.
Sự kiện - 14/01/2025 14:31
Thủ tướng Nga Mikhail Vladimirovich Mishustin bắt đầu thăm chính thức Việt Nam
Rạng sáng 14/1, Thủ tướng Chính phủ Liên bang Nga Mikhail Vladimirovich Mishustin đã đến Hà Nội, bắt đầu chuyến thăm chính thức Việt Nam từ ngày 14 - 15/1/2025, theo lời mời của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính.
Sự kiện - 14/01/2025 07:38
Rosatom sẵn sàng giúp Việt Nam xây dựng nhà máy điện hạt nhân
Điều này được Tổng Giám đốc Rosatom Alexey Likhachev khẳng định trong cuộc gặp với Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tại Hà Nội.
Sự kiện - 14/01/2025 06:30
Phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm tại Hội nghị toàn quốc về đột phá phát triển khoa học
Nhadautu.vn xin giới thiệu toàn văn phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm tại Hội nghị toàn quốc về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, sáng 13/1.
Sự kiện - 13/01/2025 13:42
'Phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo là con đường duy nhất để bứt phá'
Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết, phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là con đường duy nhất để bứt phá, vượt qua khó khăn, thách thức, nắm bắt thời cơ, xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ, vững mạnh, xã hội văn minh, hiện đại, đưa đất nước sánh vai cùng các cường quốc trên thế giới.
Sự kiện - 13/01/2025 13:31
'Đưa thể chế thành lợi thế cạnh tranh phát triển khoa học, công nghệ'
"Xóa bỏ mọi tư tưởng, quan niệm, rào cản đang cản trở sự phát triển; đưa thể chế thành một lợi thế cạnh tranh trong phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyến đối số", Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị nêu rõ.
Sự kiện - 13/01/2025 11:00
Phải cập nhật hằng ngày kết quả xóa nhà tạm, nhà dột nát trên cả nước
Chiều 12/1, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Trưởng ban Chỉ đạo Trung ương triển khai xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước chủ trì họp Phiên thứ hai của Ban Chỉ đạo
Sự kiện - 13/01/2025 06:52
Kết quả sản xuất kinh doanh của Samsung Việt Nam giảm 10% năm 2024
Dự báo năm 2025, doanh số đạt 34,7 tỷ USD, tăng 10% so với năm 2024, trong đó có sự kỳ vọng vào dự án mở rộng sản xuất của Samsung Display với tổng số vốn đầu tư 1,8 tỷ USD.
Sự kiện - 13/01/2025 06:30
Dragon Capital: 2 kịch bản tăng trưởng GDP của Việt Nam năm 2025
Ở kịch bản cao, tăng trưởng GDP của Việt Nam có thể đạt mức tăng trưởng cao 7,5-9%. Chuyên gia Dragon Capital cũng cho rằng cần mức tăng trưởng tiêu dùng bình quân 10-12%, kết hợp với đà tăng từ đầu tư, nền kinh tế hoàn toàn có thể đạt tốc độ tăng trưởng GDP hai con số.
Sự kiện - 12/01/2025 18:31
Những chỉ đạo quan trọng của Tổng Bí thư Tô Lâm cho năm 2025 và những năm tiếp theo
Tại Hội nghị Chính phủ với chính quyền địa phương ngày 8/1, Tổng Bí thư Tô Lâm đã có bài phát biểu quan trọng, trong đó đưa ra những chỉ đạo đáng chú ý cho năm 2025 và những năm tiếp theo.
Sự kiện - 12/01/2025 06:58
Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng: Năm 2025, tăng trưởng GDP phải đạt thấp nhất 8%
Theo Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng, để chuẩn bị nền tảng cho 5 năm tới, xây dựng đất nước giàu mạnh, trong năm 2025, tăng trưởng GDP phải đạt thấp nhất 8%.
Sự kiện - 11/01/2025 20:12
Thủ tướng: Trình cấp thẩm quyền phương án giảm 8 bộ, cơ quan
Sau sắp xếp, Chính phủ dự kiến có 22 bộ, cơ quan, gồm 17 bộ, cơ quan ngang bộ (giảm 5 bộ, cơ quan) và 5 cơ quan thuộc Chính phủ (giảm 3 cơ quan).
Sự kiện - 11/01/2025 20:06
Thành lập Ban chỉ đạo xây dựng nhà máy điện hạt nhân
Thủ tướng Phạm Minh Chính vừa ký quyết định thành lập Ban Chỉ đạo xây dựng nhà máy điện hạt nhân, người đứng đầu Chính phủ trực tiếp làm Trưởng Ban Chỉ đạo.
Sự kiện - 11/01/2025 16:53
- Đọc nhiều
Đáng đọc
- Đáng đọc
Phó Đức Nam - Mr.Pips, đằng sau sự hào nhoáng xa hoa tuổi 30
Pháp luật - Update 1 month ago
Doanh nhân Chu Lập Cơ - Từ đỉnh cao đến vực sâu
Pháp luật - Update 1 month ago
Bộ Tài chính Mỹ: Việt Nam không thao túng tiền tệ
Thị trường - Update 1 month ago
