Theo thông tin từ Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC), chủ đầu tư dự án cao tốc Bến Lức - Long Thành (Long An, TP.HCM và Đồng Nai), đơn vị này vừa gửi một loạt văn bản đến các Bộ KH&ĐT, Bộ Tư pháp, Bộ Giao thông vận tải (GTVT), Kiểm toán nhà nước đề nghị tháo gỡ khó khăn, vướng mắc do thiếu vốn trầm trọng ở cao tốc Bến Lức - Long Thành - công trình trọng điểm quốc gia.

Theo nội dung văn bản, 8 gói thầu vay vốn Ngân hàng phát triển châu Á (ngân hàng ADB) thi công từ tháng 5/2015 đến nay đã đạt 4.431 tỷ đồng, tương đương 72,6% giá trị hợp đồng. Tuy nhiên, do thời gian qua chưa có vốn thanh toán cho các nhà thầu đã thực hiện khối lượng xây lắp, nên nhiều nhà thầu không đồng ý tiếp tục thi công trở lại.

Cụ thể, sau khi hiệp định lần 1 vay ngân hàng ADB trị giá 350 triệu USD kết thúc tháng 6/2019, các nhà thầu không tiếp tục thi công do không có vốn. Còn ở Hiệp định vay vốn lần 2 trị giá 286 triệu USD, do chưa được gia hạn nên các nhà thầu thi công cầm chừng đến cuối năm 2019 và dừng thi công đầu năm 2020.

Nên VEC chưa thể nghiệm thu khối lượng đã thi công và chưa thanh toán tiền cho nhà thầu vì chờ hiệp định vay vốn lần 2 được gia hạn.

Trước đó, vào tháng 8/2020, Bộ Tài chính đã đề xuất ngân hàng ADB gia hạn hiệp định tài trợ lần 2 trị giá 286 triệu USD đến 31/12/2023. Để sớm có vốn cho dự án, VEC kiến nghị các bộ sớm có công thư đề nghị ngân hàng ADB chấp thuận gia hạn hiệp định vay lần 2 để sớm có vốn thanh toán cho các nhà thầu thi công trở lại. 

Theo VEC, nhu cầu cần có vốn cho dự án trong năm 2020 là 17 triệu USD, năm 2021 là 87,7 triệu USD, 2022 là 53,2 triệu USD và năm 2023 là 54,13 triệu USD.

Không những khó khăn về vốn vay nước ngoài, dự án còn gặp khó khăn về vốn đối ứng từ ngân sách nhà nước chi trả tiền đền bù giải tỏa.

Các vướng mắc tồn tại ở dự án cao tốc Bến Lức - Long Thành bắt đầu từ tháng 1/2019 đến nay do chưa được giao vốn nước ngoài để thực hiện. Điều này xuất phát từ quy định tại nghị quyết số 71/2018/QH14 ngày 12/11/2018 của Quốc hội về việc chưa phân bố nguồn vốn nước ngoài cho VEC.

Do đó, các địa phương cũng không thể hoàn thành giải tỏa 46 hộ dân còn lại, gồm 17 hộ ở TP.HCM và 29 hộ ở Đồng Nai, để bàn giao mặt bằng cho các đơn vị thi công.

UBND các tỉnh Đồng Nai, Long An và TP.HCM đã có các văn bản đề nghị Thủ tướng, Bộ GTVT và VEC bố trí ngay vốn cho dự án để hoàn thành công tác đền bù giải tỏa với nhu cầu vốn cấp bách khoảng 130 tỷ đồng.

Cũng theo VEC, đến ngày 13/10/2020, Thủ tướng đã có văn bản chỉ đạo về vốn đối ứng cho công tác giải phóng mặt bằng theo cam kết trong hiệp định vốn vay. Theo đó, Thủ tướng giao Bộ GTVT và Bộ Tư pháp làm việc với Kiểm toán nhà nước về việc xem xét áp dụng pháp luật theo đúng điều ước quốc tế.

Tuy nhiên đến ngày 22/10/2020, VEC vẫn chưa nhận được phản hồi nên kiến nghị các cơ quan chức năng thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng để sớm thống nhất quan điểm áp dụng về việc giao vốn đối ứng cho công tác đền bù giải tỏa.

Do đó, VEC kiến nghị các cơ quan chức năng hỗ trợ, giải quyết các vướng mắc để giúp dự án sớm hoàn thành các thủ tục điều chỉnh, tái khởi động thi công để sớm đưa dự án cao tốc vào vận hành khai thác.

Mặt khác, để nâng cao hiệu quả sử dụng vốn, VEC cũng kiến nghị cho phép công ty được sử dụng nguồn tiền thu phí giao thông nhàn rỗi (trên các tuyến cao tốc do VEC quản lý), chưa đến kỳ trả nợ để tạm ứng giải ngân cho các công việc cấp bách của dự án, trên cơ sở không ảnh hưởng đến khả năng trả nợ.

Hiện VEC đã đăng ký Bộ GTVT số vốn nước ngoài cần cấp cho dự án trong năm 2021 là 1.484 tỷ đồng, trong đó nhu cầu cấp bách cần thanh toán ngay khối lượng đã hoàn thành là 350 tỷ đồng (tương đương 15 triệu USD).

Dự án xây dựng đường cao tốc Bến Lức – Long Thành được khởi công ngày 19/7/2014, có chiều dài 57km, đi qua các tỉnh Long An, TP.HCM và Đồng Nai với tổng mức đầu tư hơn 31.000 tỷ đồng, sử dụng vốn tài trợ của ngân hàng ADB và Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA).

Đây là dự án đường bộ cao tốc dài và lớn nhất miền Nam, cao tốc Bến Lức – Long Thành có tác động lớn tới kinh tế xã hội của TP.HCM và các tỉnh miền Tây, miền Đông Nam Bộ. Sau khi đi vào sử dụng sẽ kết nối giao thông đồng bằng sông Cửu Long và vùng Đông Nam bộ, kết nối trực tiếp đến nhiều hệ thống cảng biển và đặc biệt là Cảng hàng không quốc tế Long Thành.

Theo kế hoạch sẽ thông xe ban đầu vào cuối năm 2018, nhưng đến nay chỉ đạt 80% khối lượng do thiếu vốn và vướng mặt bằng khiến dự án liên tục bị chậm tiến độ.

Bài liên quan

Giải bài toán vốn cho dự án cao tốc Bến Lức - Long Thành

Thủ tướng phê duyệt gia hạn thời gian thực hiện dự án cao tốc Bến Lức - Long Thành đến năm 2023

Chạy đua giải cứu Dự án cao tốc Bến Lức - Long Thành

Gấp rút điều chỉnh Dự án đường cao tốc Bến Lức - Long Thành trị giá 1,5 tỷ USD