Doanh nghiệp và người lao động trong 'vòng xoáy' khủng hoảng - Bài 1: Bỗng nhiên nhận thông báo cho thôi việc
Chỉ trong tháng 11, hàng chục ngàn người lao động tại các nhà máy sản xuất tại các tỉnh phía Nam nhận thông báo cho thôi việc. Lý do mà các chủ doanh nghiệp sa thải lao động được đưa ra là vì thiếu đơn hàng sản xuất... dù đầu năm chính những doanh nghiệp này đua nhau tuyển lao động vì đơn hàng nhiều.
LTS: Theo thống kê của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam tính đến ngày 1.12, có 1.235 doanh nghiệp thuộc 44 tỉnh, thành phố bị ảnh hưởng sản xuất, kinh doanh phải cắt giảm lao động. Hơn 430.660 người lao động bị giảm giờ làm và có đến trên 41.550 lao động bị thôi việc, mất việc. Còn theo Trung tâm Phân tích và Dự báo chiến lược, Viện Khoa học Lao động và Xã hội, dự báo tình trạng cắt giảm việc làm sẽ kéo dài ít nhất đến hết quý I/2023. Trong khi đó, đầu năm 2022, chính cách doanh nghiệp phải cắt giảm nhân sự hiện nay lại là doanh nghiệp tuyển dụng lao động nhiều nhất vì đơn hàng nhiều nhưng lại không có lao động. Tình trạng cắt giảm lao động đang như một làn sóng đẩy người lao động vào tình cảnh khó khăn vô cùng và cần có ngay một giải pháp để ngăn chặn tình trạng sa thải lao động hiện nay.
Đứt gãy đơn hàng, buộc phải cho nghỉ việc nhiều lao động dù trước đó đã dày công tuyển dụng, đào tạo là thực trạng buồn đang diễn ra tại nhiều nhà máy, doanh nghiệp... Ảnh: An Hòa
Bỗng dưng... mất việc
Sau buổi tan ca chiều này 28/11, chị Võ Thị Hạnh, công nhân may tại Công ty TNHH H.H ở khu công nghiệp Bình Tân lầm lũi đi về căn phòng trọ rộng khoảng 10m2 của mình và 2 người bạn cùng quên Nghệ An. Cả chị và 2 người bạn cùng phòng đều buồn và đầy lo lắng khi cả 3 đều nằm trong số 300 công nhân bị cho thôi việc đợt này của công ty. Điểm đặc biệt là các chị nhận thông báo cho thôi việc hôm 28 và chính thức bị thôi việc ngày 1.12.
Chị Hạnh kể, năm 2009 chị bỏ hai đứa con nhỏ ở quê cho ông bà Nội nuôi cùng chồng vào Bình Dương làm công nhân may. Chồng chị thì làm bộ phận bảo vệ, năm 2021 dịch bệnh bùng phát, chị và chồng về quê sau đó đầu năm 2022 hai vợ chồng quay lại Bình Dương xin việc. Nhưng do mấy người bạn cùng làng của chị Hạnh đang làm công ty này và lương cũng cao hơn ở Bình Dương nên chị quyết định xin vào đây làm còn chồng vẫn ở lại Bình Dương làm bảo vệ.
"Mỗi tháng tính cả tăng ca tôi có thu nhập 12 triệu, chồng tôi làm bảo vệ được hơn 8 triệu. Hai vợ chồng dữ lại 10 triệu còn lại gửi về quê cho ông bà và các con sinh hoạt, học hành. Thế nhưng từ tháng 9 công ty tôi thiếu việc, chúng tôi phải nghỉ luân phiên và giảm lương. Chồng tôi cuối tháng 10 cũng đã bị công ty cho thôi việc vì công ty cắt giảm nhân viên, giờ tới tôi cũng bị cho thôi việc", chị Hạnh kể.
Nói về kế hoạch sắp tới, chị Hạnh cho biết hai vợ chồng sẽ về quê vì Tết đã cận kề sau đó thì ra Bắc Ninh xin việc thay vì vào lại Sài Gòn.
Ngày 30/11 là ngày làm việc cuối cùng của gần 1.200 công nhân nhà máy Công ty TNHH Tỷ Hùng (Công ty Tỷ Hùng). Những người công nhân thất thểu ra về, mất việc vào thời điểm gần Tết Nguyên đán Quý Mão năm 2023, nhiều công nhân vừa buồn, vừa lo lắng và cũng đầy tiếc nuối.
"Gắn bó với công ty mười mấy hai chục năm, chẳng ai nghĩ phải mất việc ở thời điểm này và không thể làm gì khác. Ai cũng buồn và lo lắng. Chúng tôi tổ chức bữa tiệc chia tay ngay trên hè phố nhưng chẳng ai nuốt nổi", chị Bích, công nhân Công ty Tỷ Hùng, chia sẻ.
Đây có thể coi là tâm trạng chung của 1.185 công nhân mất việc. Với vợ chồng chị Kim Hồng (An Giang), nỗi buồn còn nhân lên gấp bội, khi cả 2 đều là công nhân công ty này đã được 5 năm. Khi công ty thông báo chấm dứt hợp đồng lao động cả 2 vợ chồng đã chết lặng.
"Lúc nghe thông báo thực sự rất sốc, thà rằng 1 người mất việc còn kiếm cách được chứ cả 2 mất việc thời điểm cận Tết này thì giờ chi tiêu gia đình sẽ khó khăn lắm", vợ chồng chị Hồng ngậm ngùi.
Trong khi đó, sau lưng chị Nguyễn Hường (quê Đồng Tháp) là một gia đình nhỏ với gánh nặng dồn hết lên vai người phụ nữ gầy gò này. Giờ đây, mất việc, sinh hoạt ăn ở con cái, khiến bà Hường không biết phải xoay xở sao.
"Tôi làm công ty này thâm niên mười mấy, hai mươi năm nay, 1 mình nuôi con ăn học. Tiền con đi học và ăn uống hai mẹ con mỗi tháng đã hơn 5 triệu, nhà cửa điện nước các thứ thêm 1,5 triệu đồng nữa, đồng lương công nhân tuy thấp nhưng vừa đủ trang trải, không dư. Giờ tôi mất việc hai mẹ con không biết phải sống sao", bà Hường cho biết.
Nỗi lo của bà Hường cũng như nhiều công nhân mất việc tại công ty Tỷ Hùng là khó tìm việc mới ngay lập tức để có thể trang trải qua ngày. Mất việc ở độ tuổi không còn trẻ, ngoài 30, 40, sẽ vô cùng khó khăn để họ bắt nhịp một công việc mới, khác với những gì họ đã làm suốt mấy chục năm qua.
Trước đó, ngày 2/11, Công ty Tỷ Hùng địa chỉ 162A Hồ Học Lãm, Bình Tân đã thông báo cho 1.185 lao động (quy mô công ty: 1822 lao động) thôi việc từ ngày 1/12 năm nay. Trong đó, có 936 người đã ký hợp đồng lao động không xác định thời hạn, 249 người đã ký hợp đồng lao động xác định thời hạn.
Theo nội dung thông báo từ ban lãnh đạo công ty Tỷ Hùng, công nhân nghỉ việc được chi trả trợ cấp mất việc làm 2 tháng lương. Những lao động có thời gian làm việc từ năm 2008 trở về trước được chi trả trợ cấp thôi việc theo quy định. Công ty cũng sẽ chi tiền thưởng năm 2022, mức thưởng 1 tháng lương cho người làm việc đủ 12 tháng. Tiền lương tháng 11 và thưởng sẽ được công ty chi trả vào ngày 8/12.
Theo ban lãnh đạo công ty, việc gần 1.200 lao động phải nghỉ việc từ 1/12 là do ảnh hưởng kinh tế, các đối tác bị thiệt hại nặng nề dẫn đến công ty bị mất đơn hàng.
"Thời gian qua, dù đã tìm nhiều biện pháp nhưng công ty không thể khôi phục hoạt động như kế hoạch. Do đó, phải thu hẹp sản xuất và chấm dứt hợp đồng lao động với người lao động", văn bản có chữ ký của đại diện ban lãnh đạo công ty 100% vốn Đài Loan (Trung Quốc) nêu rõ.
Hồi đầu tháng 10, Công ty TNHH Việt Nam Samho ở Củ Chi bị thương hiệu giày nổi tiếng cắt toàn bộ đơn hàng khiến công suất của nhà máy giảm 30%, tương ứng 3.000 lao động không còn việc để làm. Một số được sắp xếp sang các xưởng khác, phần còn lại phải ngồi không. Nửa tháng trước, doanh nghiệp gửi phương án cắt giảm 1.400 lao động lên Sở LĐ-TB&XH thành phố, để có phương án phù hợp nhằm đảo bảo quyền lợi cho công nhân.
Ông Nguyễn Thanh An, Chủ tịch công đoàn công ty cho biết, đầu năm nhà máy bỏ rất nhiều chi phí để tuyển mới 1.500 công nhân, tuy nhiên đến nay tình thế đảo ngược hoàn toàn.
"Dù giai đoạn này đang rất khó khăn nhưng phía doanh nghiệp vẫn đang nỗ lực làm việc với các đối tác còn lại để có thêm đơn hàng mới nhằm giữ chân lao động", ông An cho biết
Người lao động được thông báo về tình hình sản xuất của nhà máy để lựa chọn phù hợp. Khoảng 200 người chủ động nộp đơn nghỉ việc, được công ty trả đủ lương tháng 10. Phần còn lại yêu cầu doanh nghiệp thương lượng đền bù hợp đồng hoặc chờ phương án từ cơ quan chức năng.
Theo ông An số lao động thuộc diện cắt giảm mới được ký hợp đồng vào đầu năm, thời gian làm việc tại công ty chưa đủ 12 tháng. Theo quy định, họ không nhận được trợ cấp mất việc từ doanh nghiệp và cũng chưa thuộc diện được quỹ bảo hiểm thất nghiệp chi trả. "Công nhân sẽ gặp rất nhiều khó khăn", ông An nhận định.
Lao động trình độ cao cũng ảnh hưởng
Làn sóng người lao động mất việc không chỉ diễn ra ở những nhà máy sản xuất, với đại bộ phận công nhân lao động. Theo tìm hiểu của PV Nhadautu.vn, rất nhiều lao động trình độ cao, nhân viên văn phòng có mức lương thuộc tầm trung, cao, giữ những vị trí quan trọng tại các công ty cũng bị ảnh hưởng.
Nhiều lao động trình độ cao coi việc giao hàng, chạy xe ôm công nghệ là cách tồn tại và là lựa chọn nghề nghiệp ở thời điểm hiện tại. Ảnh: Gojek Vietnam
Đơn cử như chị Lê Vy (trưởng nhóm marketing một công ty chuyên về thiết bị y tế tại quận 10). Từ trụ cột lao động chính của gia đình, giờ đây, chị Vy đối diện với cảnh thấy nghiệp.
"Mức lương tôi ở tầm trung của giới nhân viên văn phòng TP.HCM, khoảng 11 triệu đồng. Tôi đang làm thủ tục xin tăng lương sau thời gian dài đóng góp cho công ty thì nhận thông báo chuẩn bị bàn giao công việc cho nhân sự cấp dưới lương thấp hơn. Công ty tôi có chính sách cho nhân viên cấp trung và cao nghỉ để cân đối quỹ lương, Chính sách công ty như thế thì đành chịu, không phải mình tôi mà khoáng 10 nhân viên cấp trung của công ty đều cùng cảnh ngộ. Tôi chỉ buồn là gần Tết rồi, nghỉ việc giờ thì hơi khó khăn. Tôi đang tính chuyển sang làm shipper giao đồ ăn và hàng hóa cầm cự 1 thời gian", chị Vy cho biết.
Tương tự chị Vy, anh Huỳnh Thiện, quản lý bộ phận nhân sự của một công ty sản xuất bánh kẹo, bán lẻ có trụ sở ở Tân Bình cho biết, bản thân đã làm nhân viên giao hàng và một số công việc tự do trong hơn một tháng nay để trang trải, sau khi công ty cho hàng loạt nhân viên cấp quản lý nghỉ việc để cân đối quỹ lương.
"Thời điểm này kiếm việc mới với mức lương tương xứng liền rất khó. Toàn thị trường đều vậy mà. Nên tôi đành ở nhà, xin chạy xe công nghệ, giao hàng và làm một số công việc khác miễn sao trang trải được qua ngày. Cực lắm, chạy xe giao hàng, chở người gì chăm chỉ lắm mới kiếm được 400, 500.000 đồng mỗi ngày. Về thì người rã rời rồi. Nhưng giờ phải làm biết sao. Đợi qua Tết tính tiếp", anh Thiện nói.
Số liệu thống kê của Trung tâm Nghiên cứu Dân số, Lao động - Việc làm cho thấy, hiện có 20,6% lao động trình độ cao đang tham gia lái xe công nghệ, con số này ở nhóm giao hàng công nghệ và giúp việc gia đình lần lượt là 36,7% và 11,4%.
Phó Giám đốc Sở LĐ-TB&XH TP.HCM Nguyễn Văn Lâm cho biết bên cạnh những doanh nghiệp buộc phải cắt giảm nhân sự do thiếu đơn hàng, đói vốn, nhiều doanh nghiệp khác trên địa bàn thành phố lại có nhu cầu khá cao tuyển dụng lao động trong những tháng cuối năm.
"Dự kiến, cuối năm, các doanh nghiệp của thành phố cần khoảng 43.000 lao động, tập trung nhiều ở lĩnh vực thương mại dịch vụ, sản xuất tiêu dùng phục vụ dịp lễ, Tết", ông Lâm thông tin.
Tại TP.HCM, ông Nguyễn Văn Lâm cho biết năm 2022 hơn 2.800 lao động bị mất việc. Tuy nhiên, số liệu từ các địa phương cho thấy chỉ với ba nhà máy ở quận 12, Bình Tân, huyện Củ Chi, lao động bị cắt giảm thời gian qua đã hơn 3.400 người. Một nhà máy giày ở Khu chế xuất Linh Trung II (TP Thủ Đức) với hơn 6.000 công nhân đang tính giảm nhiều nhân sự vì thiếu đơn hàng.
Theo thống kê của cơ quan Bảo hiểm xã hội Bình Dương, đến cuối tháng 10, khoảng 28.000 người bị ngưng việc. Khảo sát của công đoàn tỉnh này cho thấy, khoảng 240.000 lao động bị ảnh hưởng. Tại Đồng Nai, 5 tháng qua có khoảng 30.000 lao động bị chấm dứt hợp đồng. Con số này ở Long An thời gian qua hơn 1.000 người, có nhà máy giảm 700 nhân sự.
(Còn nữa)
- Cùng chuyên mục
Mở trạm sạc xe điện: Tiềm năng nhưng không "dễ ăn"!
Mô hình kinh doanh trạm sạc xe điện kết hợp các dịch vụ tiện ích đang phát triển khá mạnh, song hiệu quả chưa như kỳ vọng
Thị trường - 07/12/2025 09:08
Giá thiếc tăng chóng mặt
Giá thiếc, loại nguyên liệu dùng trong ngành bán dẫn, sản xuất điện thoại di động, hiện là 40.378 USD/tấn, tăng 42% so với đầu năm, theo Trading Economics.
Thị trường - 06/12/2025 12:37
Doanh nghiệp nội địa tiến sâu hơn vào 'cuộc chơi' phát triển bền vững
Top 10 doanh nghiệp bền vững theo Bộ chỉ số CSI 2025 ghi nhận tỷ lệ 60% doanh nghiệp trong nước và 40% doanh nghiệp FDI. Điều này thể hiện các doanh nghiệp nội địa có bước tiến vượt bậc, tham gia sâu hơn vào "cuộc chơi" phát triển bền vững.
Thị trường - 06/12/2025 09:16
Bitcoin tụt 30% từ đỉnh: Báo hiệu đợt tăng giá mới hay 'mùa đông tiền số'?
Việc Bitcoin giảm hơn 30% so với mức cao kỷ lục bộc lộ rõ tính biến động vốn đã trở thành đặc trưng của tiền điện tử, đồng thời khiến giới đầu tư băn khoăn.
Thị trường - 06/12/2025 06:14
Dồn lực thi công hai cao tốc trọng điểm tại Lạng Sơn và Cao Bằng cho mục tiêu thông tuyến
Trong hai ngày 4-5/12, đoàn công tác Cục Đường bộ (Bộ Xây dựng) do Phó Cục trưởng Nguyễn Quang Giang dẫn đầu đã đi kiểm tra tình hình triển khai hai dự án cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng (Lạng Sơn) và Đồng Đăng (Lạng Sơn) – Trà Lĩnh (Cao Bằng).
Thị trường - 06/12/2025 06:13
Hà Nội: Nhu cầu tối đa hóa trải nghiệm thúc đẩy 'săn' mặt bằng chất lượng cao
Thị trường bán lẻ Hà Nội đang hồi phục mạnh mẽ, kèm theo đó là nhu cầu nâng tầm không gian, dịch vụ. Những dự án có vị trí tốt, thiết kế hiện đại và lượng khách hàng hiện hữu trở thành tâm điểm chú ý, đặc biệt tại các khu vực đang phát triển mạnh ở phía Tây thủ đô.
Thị trường - 06/12/2025 06:12
PVcomBank tích cực đồng hành cùng người dân phục hồi kinh tế sau thiên tai
Ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam (PVcomBank) đã triển khai gói tín dụng hỗ trợ người dân và doanh nghiệp khắc phục thiệt hại do ảnh hưởng của các cơn bão số 10, 11, 12 và 13 gây ra.
Thị trường - 06/12/2025 06:11
Đại gia Nhật Bản muốn thâu tóm bút bi Thiên Long là ai?
Tập đoàn KOKUYO của Nhật Bản hướng đến việc sở hữu khoảng 65,01% vốn điều lệ của CTCP Tập đoàn Thiên Long (TLG).
Thị trường - 05/12/2025 17:38
Work life balance phiên bản gen Z Việt: Nhấp trà, thư giãn để thỏa sức sáng tạo
Trong một quán café yên tĩnh, Thùy Linh - 28 tuổi, marketer – lại chọn cho mình một nhịp sống khác. Cô chậm rãi mở chai Trà Xanh Không Độ. Tia nắng xuyên qua ly, phản chiếu lên mặt bàn gỗ. Hương trà từ những lá trà xanh thiên nhiên nguyên chất lan tỏa nhẹ nhàng, tạo nên một không gian thư thái hoàn toàn tách biệt với sự vội vã ngoài kia. Khoảnh khắc ấy không chỉ là uống trà. Đó còn là cách gen Z Việt tìm lại sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống – nơi tự do, sáng tạo và thư giãn có thể cùng song hành.
Doanh nghiệp - 05/12/2025 17:33
Giới đầu tư vững tin vào La Tiên Villa nhờ nằm trong đô thị quốc tế đã vận hành
La Tiên Villa sở hữu lợi thế hiếm có đối với một dự án BĐS: hình thành trong đô thị quốc tế đã hiện hữu, đang vận hành và có dòng khách vui chơi, giải trí & lưu trú ổn định. Đây là yếu tố giúp củng cố niềm tin vào tương lai tươi sáng của dự án, đối với các nhà đầu tư.
Doanh nghiệp - 05/12/2025 17:30
Vị trí quyết định giá trị: Imperia Holiday Hạ Long hưởng lợi lớn từ quy hoạch và hạ tầng mới
Nằm trên trục Hoàng Quốc Việt – tuyến đường cửa ngõ quan trọng kết nối Bãi Cháy với trung tâm du lịch Hạ Long và các vùng kinh tế lân cận – Imperia Holiday Hạ Long đang nhanh chóng trở thành điểm nóng của thị trường căn hộ. Vị trí chiến lược, kết nối đa hướng và hệ tiện ích hoàn chỉnh quanh khu vực đang tạo nên sức hút đặc biệt cho dự án trong giai đoạn nhu cầu an cư – đầu tư tại Hạ Long tăng mạnh.
Doanh nghiệp - 05/12/2025 17:28
Villa compound mặt biển nội đô Nha Trang: Bảo chứng đầu tư an toàn & bền vững
Quỹ đất mặt biển nội đô Nha Trang ngày càng hiếm hoi, giới đầu tư nên lựa chọn thế nào để tài sản vừa giữ giá trị, vừa tạo dòng tiền ổn định, vừa an toàn dài hạn?
Doanh nghiệp - 05/12/2025 17:02
Pháp lý và đô thị hiện hữu – Bộ đôi giá trị nâng tầm sức hút đầu tư La Tiên Villa
Bên cạnh uy tín Chủ đầu tư, pháp lý minh bạch và đô thị hiện hữu chính là bộ đôi giá trị để nhà đầu tư yên tâm “rót vốn”. Tại La Tiên Villa, 2 yếu tố này đang được khẳng định mạnh mẽ thông qua loạt bảo chứng và những con số đáng nêu bật.
Doanh nghiệp - 05/12/2025 16:00
NXBGDVN kịp thời hỗ trợ 366 nghìn bản sách giáo khoa cho học sinh vùng lũ lụt tỉnh Đắk Lắk
Mới đây, tại Trung tâm Giáo Dục Nghề Nghiệp - Giáo Dục Thường Xuyên (TTGDNN-GDTX), phường Bình Kiến, tỉnh Đắk Lắk, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam (NXBGDVN) và các đơn vị thành viên đã trao tặng sách cho các trường học bị ảnh hưởng bởi thiên tai, mưa lũ, trên địa bàn tỉnh.
Doanh nghiệp - 05/12/2025 14:55
MIK Group: Bước chuyển mình toàn diện trên hành trình phát triển mới
Trên hành trình phát triển hơn một thập kỷ qua, MIK Group không ngừng mở rộng quy mô, khẳng định vị thế nhà phát triển bất động sản uy tín trên thị trường. Bước vào giai đoạn mới, Tập đoàn này tiếp tục chú trọng hai lĩnh vực mũi nhọn là bất động sản nhà ở đô thị và bất động sản nghỉ dưỡng, qua đó củng cố vị thế nhà phát triển toàn diện trên thị trường.
Doanh nghiệp - 05/12/2025 14:45
Bên trong căn hộ mẫu ‘view triệu đô’ của Newtown Diamond
Với vị trí kim cương trên cung đường ven biển đẹp nhất Đà Nẵng, Newtown Diamond đem đến không gian sống đẳng cấp và tầm nhìn tuyệt mĩ mà chủ nhân tương lai có thể trực tiếp trải nghiệm tại căn hộ mẫu sang trọng, tinh tế vừa khai trương.
Doanh nghiệp - 05/12/2025 14:31
- Đọc nhiều
Đáng đọc
- Đáng đọc
Lập 'Quỹ tái thiết miền Trung', tại sao không?
Sự kiện - Update 1 week ago
Gần 1 tỷ USD trái phiếu 'chảy về' một Group
Tài chính - Update 1 month ago
'Cơn sốt' vàng bao giờ chấm dứt?
Thị trường - 1 month
