Doanh nghiệp cơ khí Đà Nẵng gặp khó khi tham gia các chuỗi giá trị toàn cầu

Đa phần các doanh nghiệp cơ khí ở Đà Nẵng đều có quy mô nhỏ và rất nhỏ. Các doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ ngành cơ khí chế tạo máy, nhất là công nghiệp hỗ trợ ưu tiên phát triển còn khá ít và gặp nhiều khó khăn khi tham gia các chuỗi giá trị toàn cầu.

Gặp khó về công nghệ

Hiện, ngành cơ khí Đà Nẵng vẫn không ngừng phát triển, đóng góp hiệu quả vào sự phát triển của thành phố. Tuy nhiên, sự phát triển này vẫn còn bất cập, chưa tương xứng với tiềm năng.

Theo ông Nguyễn Thế Tranh, Phó Chủ tịch Hội Cơ khí TP. Đà Nẵng, các sản phẩm chính của ngành cơ khí Đà Nẵng có chất lượng bao gồm: Máy móc, thiết bị, chi tiết máy, phụ tùng ô tô, xe máy, động cơ và các sản phẩm cơ khí khác đang chật vật cạnh tranh trên thị trường.

Sau dịch COVID - 19, nhiều doanh nghiệp ngành cơ khí đã mạnh dạn đầu tư công nghệ mới và đổi mới quy trình quản lý để cải thiện chất lượng sản phẩm, tăng năng lực cạnh tranh.

Ngoài ra, TP. Đà Nẵng cũng đã bước đầu có những chính sách hỗ trợ các doanh nghiệp sản xuất cơ khí, gồm cả hỗ trợ tài chính, thuế, đào tạo nguồn nhân lực, kết nối cung cầu…

Dù vậy, vẫn còn nhiều thách thức như cải thiện chất lượng nhân lực, liên kết doanh nghiệp cơ khí phát huy nguồn lực, đổi mới công nghệ, tăng cường năng lực cạnh tranh trên thị trường và tìm kiếm các đối tác đầu vào, đầu ra.

"Ngành cơ khí Đà Nẵng vẫn chưa thể hiện tốt vai trò là ngành công nghiệp nền tảng, chưa có khả năng cạnh tranh để phát triển trong hội nhập, chưa có nhiều công nghệ hiện đại để tham gia chuỗi giá trị toàn cầu, nhiều chính sách cho ngành cơ khí và công nghiệp hỗ trợ còn gặp khó khăn trong quá trình triển khai…", ông Tranh nhận xét.

Còn bà Nguyễn Thị Thúy Mai, Phó Giám đốc Sở Công Thương TP. Đà Nẵng cho hay, tại địa phương, ngành cơ khí là ngành thu hút được số lượng lớn nhất doanh nghiệp tham gia đầu tư sản xuất so với các ngành công nghiệp khác.

Tuy nhiên, đa phần là các doanh nghiệp quy mô nhỏ, hoạt động trong các lĩnh vực gia công, chế tạo kết cấu công trình xây dựng, sản xuất các sản phẩm cơ khí dân dụng.

Số lượng doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ ngành cơ khí chế tạo máy, nhất là doanh nghiệp sản xuất sản phẩm thuộc danh mục sản phẩm công nghiệp hỗ trợ ưu tiên phát triển còn khá ít, với khoảng 52 doanh nghiệp.

Các doanh nghiệp này phần lớn là doanh nghiệp trong nước, quy mô nhỏ, chiếm khoảng 9% tổng số doanh nghiệp ngành cơ khí thành phố. Đáng chú ý, hầu hết nguyên liệu thép phục vụ cơ khí chế tạo tại Đà Nẵng đều phải nhập khẩu.

Cần chủ động liên kết, hợp tác

Ông Nguyễn Phú Hòa, Chánh Văn phòng Hội cơ khí TP. Đà Nẵng nhìn nhận, sản phẩm của ngành cơ khí Việt Nam có sức cạnh tranh thấp. Bởi vì, đa số doanh nghiệp thiếu vốn, vẫn sử dụng nhiều máy móc, thiết bị lạc hậu với năng suất và chất lượng kém.

Đồng thời, ngành cơ khí rất đa dạng về sản phẩm nhưng việc cạnh tranh từ sản phẩm nhập khẩu tương đối gay gắt. Ngoài ra, việc mở rộng thị trường vẫn còn nhiều khó khăn do thiếu thông tin thị trường và năng lực công nghệ của doanh nghiệp trong nước chưa đủ mạnh.

"Ngay tại thị trường trong nước, các doanh nghiệp cơ khí cũng rất khó có thể tham gia được vào các dự án đầu tư lắp đặt trang thiết bị trong các ngành thép, hóa chất, năng lượng… do doanh nghiệp thiếu hệ thống tự kiểm định chất lượng sản phẩm theo tiêu chuẩn quốc tế.

Các doanh nghiệp, sản phẩm cơ khí trong nước cũng chưa xây dựng được thương hiệu và được nhiều khách hàng tiềm năng biết đến", ông Hòa nói.

Cũng theo ông Hòa, cơ chế chính sách của nước ta chưa tạo điều kiện cho những kỹ sư trẻ tài năng nhưng thiếu vốn có điều kiện khởi nghiệp để từng bước phát triển, phát huy kiến thức, năng lực sáng tạo. Đa số nhân tài ngành công nghiệp vì thiếu vốn mà phải đi làm thuê cho doanh nghiệp nước ngoài hoặc đi xa làm việc hoặc phải chuyển nghề khác.

"Cơ hội cho cơ khí Việt Nam là rất nhiều. Cụ thể, nhu cầu thị trường đầu tư thiết bị cơ khí Việt Nam đến năm 2030 khoảng hơn 300 tỷ USD, trong đó có thủy điện, phong điện, khai thác chế biến, đường cao tốc, tàu điện ngầm… Tuy nhiên, hiện, năng lực tham gia của cơ khí Việt Nam rất ít", ông Hòa cho biết thêm.

TS Nguyễn Ngọc Hòa, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp TP. HCM cho rằng, các doanh nghiệp cơ khí trong nước cần đẩy mạnh liên doanh, liên kết; trong đó, phát huy vai trò dẫn dắt, liên kết của các doanh nghiệp lớn.

Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp TP. HCM cũng đề xuất cần đổi mới tư duy, xây dựng chiến lược, giải pháp phát triển phù hợp, từng bước làm chủ khoa học và công nghệ, chủ động vốn đầu tư để có sản phẩm đáp ứng yêu cầu thị trường trong nước, tiếp cận tiêu chuẩn quốc tế; tiếp cận thị trường ngách, đầu tư công nghệ cao, nguồn nhân lực để tăng khả năng gia nhập chuỗi cung ứng.

"Các doanh nghiệp trong nước cần tăng cường hợp tác với doanh nghiệp nước ngoài để nâng cao năng lực điều hành, quản lý, tiếp nhận công nghệ cao để áp dụng vào sản xuất", TS Hòa lưu ý.

Cũng theo TS Hòa, bản thân các doanh nghiệp cơ khí Việt Nam nói chung, doanh nghiệp cơ khí Đà Nẵng nói riêng quy mô chủ yếu là rất nhỏ, công nghệ chưa hiện đại, vì vậy rất cần có sự đồng hành của chính quyền thông qua việc có các chính sách hỗ trợ về đào tạo, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao.

Đồng thời, cần hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư máy móc công nghệ hiện đại vào sản xuất; tạo điều kiện cho các doanh nghiệp cơ khí tham gia các dự án đầu tư lớn, tiếp cận học hỏi, chuyển giao công nghệ từ doanh nghiệp nước ngoài để nâng cao trình độ phát triển của cơ khí chế tạo Việt Nam.

Bài liên quan

Doanh nghiệp Đà Nẵng và nỗi lo thiếu mặt bằng để mở rộng sản xuất

Đà Nẵng lại đứng trước nguy cơ thiếu nước sinh hoạt

Đà Nẵng đón hơn 320.000 lượt khách trong dịp lễ 30/4 - 1/5

Du khách chen chân tuyến phố ăn vặt 'mới toanh' ở Đà Nẵng