Đô thị Đà Nẵng ngập kinh hoàng, vì sao?

Các chuyên gia nhận định, nguyên nhân dẫn đến trận ngập lịch sử ở Đà Nẵng vừa qua là do lượng nước mưa quá lớn đã vượt công suất hoạt động của cơ sở hạ tầng đô thị.

Hệ thống thoát nước chưa đáp ứng

Do ảnh hưởng của hoàn lưu áp thấp nhiệt đới (bão số 5 suy yếu), từ ngày 13-15/10, TP. Đà Nẵng có mưa rất to. Lượng mưa tại Suối Đá (trạm Sơn Trà) đo được là 795,6mm. Riêng từ 6h ngày 14/10 đến 3h sáng 15/10 lượng mưa tại quận Sơn Trà lên tới 787 mm, vượt mức lịch sử năm 2018. Các khu vực khác của thành phố lượng mưa đo được từ 400mm - hơn 700mm. Mưa lớn gây ngập diện rộng toàn thành phố, có nơi ngập đến 2m.

Theo UBND TP. Đà Nẵng, tính đến hết ngày 18/10, ước tính thiệt hại do mưa lũ gây ra khoảng gần 1.500 tỷ đồng. Trong đó, nặng nề nhất là quận Liên Chiểu 578 tỷ đồng, huyện Hòa Vang 250 tỷ đồng.

Thống kê, đa số các hộ dân bị ngập nước đều hư hỏng các thiết bị dân dụng; nhiều hàng hóa của tiểu thương bị thiệt hại; nhiều trường học ngập trong bùn. Ước khoảng hơn 2.000 xe ô tô và trên 30.000 xe máy bị ngập nước hỏng máy móc…

Ông Phùng Phú Phong, Giám đốc Sở Xây dựng TP. Đà Nẵng nhận định, đợt mưa ngày 14/10 là trận mưa lịch sử, lưu lượng lên đến 700mm, trong khi hệ thống thoát nước của Đà Nẵng chỉ đáp ứng từ 100-200mm. "Lượng mưa cực đoan đã vượt ra khỏi yếu tố thiết kế, cần đánh giá lại hệ thống thoát nước thành phố", ông Phong cho hay.

Cũng theo ông Phong, qua đánh giá sơ bộ, hiện nay lưu lượng nước từ sân bay Đà Nẵng có 4 hướng đổ ra. Tuy nhiên, vì khu vực sân bay rộng 820ha, lượng nước thoát ra lớn nên là một nguyên nhân gây ngập lụt. Do đó, thành phố đã nhiều lần làm việc với sân bay Đà Nẵng, để có hướng xử lý triệt để giải quyết nước mưa, thoát nước tại sân bay.

Ông Phong cho biết thêm, trong trận mưa vừa qua, một số trạm bơm của thành phố bị mất điện. Trong kịch bản phòng chống thiên tai, có những trường hợp dự phòng tình trạng cúp điện. Tuy nhiên, đối với trường hợp ngập đô thị, kịch bản chưa có tăng cường cho việc cấp điện máy bơm.

Trong khi đó, TSKH-KTS. Ngô Viết Nam Sơn, Chủ tịch NgoViet Architects & Planners qua nghiên cứu cho rằng, ngoài mưa lớn gây ngập, hạ tầng thoát nước không kham nổi lượng nước thì còn có một phần nguyên nhân đến từ việc bê tông hóa đô thị khá cao.

"Có một điểm cần lưu ý ở đây đó là không chỉ bê tông hóa khu vực đất bằng trong nội thị mà bê tông hóa đang bắt đầu lan lên vùng đồi núi phía Tây. Điều này dẫn đến khi có cơn mưa lớn lượng nước đổ xuống vùng thấp rất nhanh, gây ra tình trạng không có hạ tầng nào giúp thoát nước kịp hết", TSKH-KTS. Ngô Viết Nam Sơn nói.

Giải pháp nào cho đô thị Đà Nẵng?

Theo TSKH-KTS. Ngô Viết Nam Sơn, TP. Đà Nẵng là đô thị biển, vì vậy cần có kế hoạch ứng phó với biến đổi khí hậu và nước biển dâng. Tuy nhiên, việc ngập lũ lớn từ cơn mưa vừa rồi vẫn chưa phải là do biến đổi khí hậu. Hiện mật độ đô thị tại thành phố chưa cao, mà đã ngập như vậy như vậy. Trong tương lai, thành phố chắc chắn còn phải đối mặt với những trận mưa có thể lớn hơn nữa. Do đó, thành phố phải có sự chuẩn bị thật tốt để ứng phó hiệu quả hơn với những trận mưa cực đoan lớn hơn.

"Sự chuẩn bị về quy hoạch để ứng phó với việc ngập lụt thì trước hết phải tăng không gian xanh, đặc biệt là khu vực đồi núi giáp với đồng bằng nên có những vành đai xanh rừng để giữ nước lại, làm chậm tốc độ nước từ trên núi đổ xuống. Cùng với đó, là tăng không gian xanh công viên thành phố.

Hiện giờ, diện tích công viên tại thành phố Đà Nẵng khá thấp, cần thiết phải bổ sung. Trong quy hoạch phải tăng diện tích công viên. Các công viên có vai trò khi mưa lớn, hạ tầng không kham nổi thì nước đổ vào công viên, thẩm thấu xuống đất, bổ sung nước ngầm. Một mặt giảm ngập, mặt khác giúp giảm xâm nhập mặn", TSKH-KTS. Ngô Viết Nam Sơn cho hay.

Bên cạnh đó, thành phố cần tăng không gian cho nước, xây dựng thêm hệ thống kênh rạch, các hồ điều tiết. Đối với những khu vực đô thị đã làm kín hết thì tương lai xa phải tính đến xây dựng các hồ điều tiết ngầm để thu nước. "Đà Nẵng cần phải hoàn thiện, nâng cấp dần dần hệ thống hạ tầng thoát nước đối với đô thị cũ (đã xây dựng), giám sát chặt chẽ việc xây dựng hạ tầng thoát nước hiện đại ở các khu đô thị mới", TSKH-KTS. Ngô Viết Nam Sơn lưu ý.

KTS. Ngô Viết Nam Sơn cho biết thêm, đô thị cần phải được quy hoạch chiều cao nền đủ cao, phối hợp với quy hoạch không gian cho nước ở khu vực thấp gần đó, để giảm tác hại tương lai do biến đổi khí hậu và nước biển dâng.

Tương tự, TS. Lê Hùng, Đại học Bách khoa - Đại học Đà Nẵng cho rằng, TP, Đà Nẵng cần phải đánh giá kỹ các công trình thoát nước, hạ tầng khi xây dựng mới. Bên cạnh đó, đánh giá lại các hiện trạng và quy hoạch thoát nước, thoát lũ của thành phố. Ngoài việc xác định một số điểm ngập sau mỗi lần mưa cần đánh giá khả năng chịu đựng tối đa của khu vực là bao nhiêu mm. Để tăng khả năng thoát nước cần xác định ưu tiên đầu tư những công tình xây dựng nào theo từng giai đoạn.

"Từ trận mưa bất thường vừa qua thành phố phải làm rõ được những bất cập về hạ tầng. Không phải để quy trách nhiệm, mà để chính quyền thành phố, những nhà quản lý, quy hoạch có giải pháp và sự chuẩn bị cho tương lai để ứng phó với những trận mưa cực đoan có thể xuất hiện nhiều hơn, tránh "thất thủ" như đợt mưa lũ vừa qua", TS. Lê Hùng nói.

Mới đây, tại buổi làm việc với TP. Đà Nẵng, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu TP. Đà Nẵng về lâu dài phải nâng cao chất lượng công tác quy hoạch, trong đó, đầu tư bài bản hệ thống thoát nước; cần kết hợp làm tốt công tác dự báo, thực hiện tốt hơn nữa công tác lãnh đạo, chỉ đạo ứng phó với các tình huống khẩn cấp xảy ra do đặc thù địa phương ven biển, tiềm ẩn nhiều thiên tai.

Bài liên quan

Vì sao Chủ tịch và các Phó Chủ tịch Đà Nẵng bị kỷ luật?

Đà Nẵng: Nguyên Giám đốc Sở Y tế bị cảnh cáo, Giám đốc CDC bị khai trừ Đảng vì liên quan Việt Á

Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc thăm nhà người dân, kiểm tra điểm sạt lở tại Đà Nẵng

Đấu giá 2 nhà đất Vũ 'nhôm' từng cho cựu Bí thư Thành ủy Đà Nẵng và thư ký 'mượn' ở