Covid-19 thổi bay giấc mơ kinh tế của một thế hệ châu Á
Những người 15 - 24 tuổi tại châu Á đang dần bị bỏ lại phía sau khi bắt đầu sự nghiệp. Phụ nữ và những người nghèo nhất sẽ chịu tác động nặng nhất từ khủng hoảng việc làm giữa đại dịch Covid-19.
Nền kinh tế phát triển nhanh chóng của châu Á trong nhiều thập kỷ đã mang đến cho hàng triệu người trẻ cơ hội việc làm tốt hơn so với cha mẹ họ. Thế nhưng, con đường này đang gặp phải rủi ro khi tỷ lệ thất nghiệp tăng cao ở khu vực khu vực mà đa phần dân số nằm trong nhóm tuổi từ 15 đến 24 tuổi.
Những người trẻ này - ngay ở thời điểm bắt đầu sự nghiệp - đang rơi vào tình trạng mất việc làm với tốc độ nhanh hơn nhiều so với các thế hệ trước. Một trong những nguyên nhân của tình trạng này là do có tới gần một nửa nhóm lao động trẻ tuổi làm việc trong 4 lĩnh vực kinh tế bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi đại dịch Covid-19, bao gồm thương mại (bán buôn và bán lẻ), sản xuất, kinh doanh dịch vụ lưu trú và dịch vụ ăn uống.
Theo báo cáo của Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) và Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO), phụ nữ trẻ và những người ở bậc thấp nhất của nấc thang việc làm là những đối tượng bị ảnh hưởng nặng nề nhất, đồng thời cảnh báo về một “thế hệ bị phong tỏa” đang bị bỏ lại phía sau.
Pavisa Ketupanya, 26 tuổi, đến từ Bangkok, Thái Lan cũng nằm trong số này. Cô đã có bằng phi công và dự định theo bước cha, lái máy bay thương mại. Nhưng đại dịch ập đến đã phá tan mọi kế hoạch của cô.
“Khi tôi nhận được bằng trở thành phi công, tôi nghĩ đây sẽ là công việc cả đời với mức thu nhập tốt”, Pavisa chia sẻ. Giờ đây, cô phải dựa vào sở thích của mình - là nối mi - để kiếm sống cho đến khi nền kinh tế cải thiện. “Dù chỉ kiếm được một phần nhỏ so với nghề phi công, nhưng như thế còn hơn là không có tiền”.
Những câu chuyện giống như của Pavisa đang xảy ra trên khắp châu Á.
Theo báo cáo của ADB và ILO, 13 quốc gia trong khu vực châu Á và Thái Bình Dương có thể sẽ phải gánh chịu mức tổn thất 15 triệu việc làm cho thanh thiếu niên trong năm 2020.
Pavisa Ketupanya từng nghĩ phi công sẽ là công việc cả đời của cô. Ảnh: Bloomberg
Khủng hoảng toàn cầu
Khi tình trạng thất nghiệp ở nhóm lao động trẻ tuổi đang trở thành cuộc khủng hoảng toàn cầu, trong những thập kỷ gần đây, châu Á lại đang phụ thuộc rất nhiều vào lực lượng dân số tương đối trẻ và tầng lớp trung lưu ngày một gia tăng để thúc đẩy nhu cầu tiêu dùng. Song giờ đây, động lực tăng trưởng này bị đe dọa. Năm 2019, châu Á - Thái Bình Dương chiếm hơn 2/3 tăng trưởng kinh tế toàn cầu, nhưng năm nay, các nền kinh tế đang phát triển của khu vực dự kiến chứng kiến mức tăng trưởng âm đầu tiên kể từ thập niên 1960.
Triển vọng đó không mang đến chút lạc quan nào cho Navisha Ali, 17 tuổi sống ở thủ đô New Dehli, Ấn Độ. Suốt 6 tháng qua, cô vẫn không ngừng tìm kiếm một việc làm ổn định. Khi đại dịch bùng phát, cô mất công việc sửa kim cương giả trong một xưởng may quần áo nhỏ. Cách đây 3 năm, Ali buộc phải nghỉ học để giúp đỡ gia đình khi cha cô gặp tai nạn giao thông và bị mất sức lao động hoàn toàn.
Ali kiếm được một khoản tiền khiêm tốn, khoảng 5.500 rupee (75 USD) một tháng. Tất cả dùng để trang trải sinh hoạt phí cho cha mẹ và các em gái. Hiện cả 2 người em của cô – một người 14 và một người 16 tuổi - cũng phải nghỉ học để đi làm.
“Chúng đang học khâu vá, tôi cũng cố gắng hướng dẫn cho chúng công việc trong nhà máy mà tôi từng làm”, Ali cho hay.
'Người nghèo mới'
Theo Ngân hàng Thế giới (WB), cú sốc Covid-19 đang tạo ra một tầng lớp "người nghèo mới" trên khắp Đông Á và Thái Bình Dương, đẩy thêm khoảng 38 triệu người rơi vào tình cảnh nghèo đói.
Wei-Jun Jean Yeung, giám đốc sáng lập Trung tâm Nghiên cứu Gia đình và Dân số tại Đại học Quốc gia Singapore cảnh báo rằng cuộc khủng hoảng này sẽ làm căng thẳng mối quan hệ giữa người trẻ với các thế hệ lớn tuổi, khiến sức khỏe tinh thần của nhóm dân số này đi xuống và làm cuộc khủng hoảng nghề nghiệp trở nên tồi tệ hơn so với trước đây.
“Lần này tác động sẽ trầm trọng hơn vì nhiều căng thẳng đồng thời diễn ra một lúc. Nó cũng sẽ kéo dài hơn nên hậu quả để lại sẽ tệ rất nhiều”, bà Yeung khẳng định.
Câu chuyên của JM Dimaunahan, 22 tuổi, sống ở Manila, Philippines, là minh chứng cho những tác động của đại dịch lên các hộ gia đình mà bà Yeung cảnh báo. Dimaunahan đang sống dựa vào mức lương hưu ít ỏi của cha mẹ do không xin được việc sau khi tốt nghiệp ngành xã hội học. Thay vì tìm kiếm công việc tiếp thị như mong đợi, anh đang đặt mục tiêu thấp hơn là làm việc ở trung tâm hỗ trợ khách hàng.
“Một số công ty tạm ngưng tuyển dụng do tác động của đại dịch”, Dimaunahan cho biết. “Tôi đang chịu áp lực vì gia đình tôi không có nguồn thu nhập, và chúng tôi cũng không thể chỉ dựa vào lương hưu trí của cha mẹ cho chi tiêu hàng ngày được”.
Những trường hợp như Dimaunahan sẽ không thể thoát khỏi vòng luẩn quẩn nếu không có sự hỗ trợ của chính phủ hoặc tốc độ cải thiện kinh tế nhanh chóng sau khi dịch bệnh được kiểm soát và thị trường việc làm ổn định trở lại.
JM Dimaunahan đang sống dựa vào mức lương hưu ít ỏi của cha mẹ do không xin được việc sau khi tốt nghiệp ngành xã hội học. Ảnh: Bloomberg
Hy vọng vào tương lai
Một tia hy vọng cho thế hệ trẻ là những lĩnh vực như công nghệ vẫn đang săn lùng nhân tài. Tuy nhiên, các công việc này đều yêu cầu kỹ năng chuyên môn cao.
Winnie Tang, chủ tịch công ty Esri China, một đơn vị thành viên của hãng phần mềm Esri ở bang California, Mỹ, chịu trách nhiệm vận hành bảng điều khiển theo dõi Covid-19 ở Đại học Johns Hopkins, cho biết 30% nhân viên trong cơ quan của cô đều dưới 30 tuổi.
“Ngành công nghệ thông tin đang bùng nổ”, Tang khẳng định. Tuy nhiên, vị trợ giảng tại Đại học Hong Kong này cũng cho rằng sẽ phải mất nhiều năm để khắc phục tình trạng thất nghiệp ở nhóm lao động trẻ tuổi. “Lao động trẻ, ngay cả những người tốt nghiệp đại học, sẽ có mức thu nhập ít hơn trong một thập kỷ tới, thậm chí lâu hơn”, cô chia sẻ.
Các công việc không chính thức và không có hợp đồng đang dần trở nên phổ biến, và những báo báo về tỷ lệ thất nghiệp chỉ mới phản ánh được một phần nhỏ những thiệt hại đại dịch đang gây ra.
Ngay cả ở Trung Quốc, nơi nền kinh tế đang phục hồi mạnh nhất, Bắc Kinh cũng cảnh báo rằng tỷ lệ thất nghiệp ở lao động trẻ vẫn ở mức cao. Tại Nhật Bản, các công ty đang cắt giảm tuyển dụng và sinh viên mới tốt nghiệp sẽ mất cơ hội việc làm lâu dài.
Zhu Yue, 24 tuổi vừa hoàn thành chương trình thực tập ở ByteDance (Bắc Kinh) và sẽ quay lại Đại học Waseda, Nhật Bản, để tiếp tục các khóa đào tạo ở lĩnh vực truyền thông và văn hóa quốc tế vào tháng 3 năm sau. Khi Yue nhận tấm bằng đại học ở Bắc Kinh vào năm 2018, nhiều công việc chào đón cô nhưng lần này thì khác.
“Tôi rất lo lắng. Rất khó tìm việc trong năm nay”, Yue bày tỏ.
(Theo NDH/Bloomberg)
- Cùng chuyên mục
Sôi động cuộc đua thu hút Gen Z của các công ty chứng khoán
Trước làn sóng gia nhập thị trường của Gen Z, các công ty chứng khoán cũng điều chỉnh chiến lược phát triển sản phẩm và cách tiếp cận để phù hợp với thói quen của thế hệ này.
Doanh nghiệp - 18/08/2025 16:22
NCB ra mắt thẻ visa Tự Hào mừng kỷ niệm 80 năm Quốc Khánh
Ngân hàng TMCP Quốc Dân (NCB) vừa chính thức ra mắt thẻ visa Tự Hào với 2 phiên bản đặc biệt. Đây là sản phẩm tài chính tiếp theo của NCB nhằm tôn vinh những giá trị văn hóa, lịch sử và lan tỏa tinh thần tự hào dân tộc, góp phần đưa Việt Nam ra thế giới.
Doanh nghiệp - 18/08/2025 16:21
Xuất khẩu tôm Việt Nam sang Hoa Kỳ giảm 29% trong tháng 7
Tháng 7/2025, xuất khẩu tôm Việt Nam sang Hoa Kỳ đạt 63 triệu USD, giảm 29% so với cùng kỳ. Lũy kế 7 tháng, đạt 404 triệu USD, chỉ tăng 3%.
Thị trường - 18/08/2025 15:12
Kết quả kinh doanh tăng trưởng bền vững, cổ đông SHB sắp nhận cổ tức tỷ lệ 13%
SHB chuẩn bị hoàn tất cam kết chia cổ tức 2024 đợt 2 cho cổ đông với tỷ lệ 13% bằng cổ phiếu (trước đó Ngân hàng đã chia cổ tức đợt 1 tỷ lệ 5% bằng tiền mặt. Tổng tỷ lệ cổ tức 2024 là 18%).
Doanh nghiệp - 18/08/2025 08:41
Thái Nguyên: Từ thủ phủ công nghiệp đến điểm sáng du lịch xanh trên bản đồ quốc tế
Từ tầm nhìn dài hạn gắn với các dự án tiên phong, du lịch "xứ gang thép" đang đứng trước cơ hội nâng tầm, trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, đưa Thái Nguyên trở thành điểm sáng du lịch toàn miền Bắc.
Doanh nghiệp - 18/08/2025 08:00
EVNFinance thay đổi lãnh đạo cấp cao: Động lực đổi mới cho giai đoạn phát triển bền vững
Ngày 15/8/2025, Công ty Tài chính Cổ phần Điện lực (EVNFinance – MCK: EVF sàn HSX) thông qua Đơn từ nhiệm chức danh Tổng Giám đốc của ông Mai Danh Hiền, đồng thời, bổ nhiệm ông Lê Mạnh Linh – Thành viên HĐQT giữ vai trò Quyền Tổng Giám đốc, đánh dấu một bước chuyển mình quan trọng trong chiến lược phát triển của doanh nghiệp.
Doanh nghiệp - 18/08/2025 08:00
Vietjet hợp tác Petrolimex sử dụng nhiên liệu SAF, thúc đẩy chuyển đổi xanh ngành hàng không
Ngày 15/8, hai bên thỏa thuận hãng hàng không Vietjet tiên phong sử dụng nhiên liệu hàng không bền vững SAF (Sustainable Aviation Fuel) do Petrolimex Aviation sản xuất tại Việt Nam trên các chuyến bay của hãng.
Doanh nghiệp - 18/08/2025 08:00
Hãng sản xuất xe xăng phải trả tiền cho công ty làm xe điện
Tại một số nước, các công ty kinh doanh, bán nhiên liệu hóa thạch như xăng dầu phải trả tiền cho công ty sản xuất và phát triển trạm sạc điện.
Thị trường - 18/08/2025 07:52
Vì sao quả chuối Việt Nam đột nhiên 'gây sốt' ở nước ngoài?
Ngành chuối Việt Nam đang có nhiều kỳ vọng xuất khẩu, tuy nhiên theo các doanh nghiệp, để đạt mục tiêu tỷ USD thì ngành hàng này vẫn cần thêm nhiều yếu tố thúc đẩy.
Thị trường - 17/08/2025 15:47
Agribank mang dịch vụ ngân hàng hiện đại thắp sáng hy vọng phát triển tại xã đảo Thạnh An
Mới đây, tại xã đảo Thạnh An (Thành phố Hồ Chí Minh), Agribank chính thức khai trương Ngân hàng tự động AutoBank CDM đầu tiên trên địa bàn.
Doanh nghiệp - 17/08/2025 15:00
Agribank và hành trình cùng cả nước hoàn thành mục tiêu chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát
Trong những năm qua, Agribank nổi lên là một trong số các ngân hàng, doanh nghiệp luôn tích cực, giữ vai trò tiên phong trong phong trào thi đua xóa nhà tạm, nhà dột nát của Chính phủ.
Doanh nghiệp - 17/08/2025 12:05
Phát triển du lịch biển Hải Phòng cần sự quyết liệt và khác biệt
Với hệ sinh thái biển đảo độc đáo, Hải Phòng có tiềm năng trở thành trung tâm du lịch biển tầm cỡ quốc tế. Tuy nhiên, để "mỏ vàng xanh" thực sự phát huy hiệu quả, TP. Hải Phòng đang có chiến lược phát triển khác biệt, cùng hành động quyết liệt và đồng bộ.
Thị trường - 17/08/2025 07:51
Ứng dụng 'Phú Mỹ': Gia tăng tương tác và trải nghiệm cho bà con nông dân
PVFCCo – Phú Mỹ chính thức ra mắt giai đoạn 1 của ứng dụng "Phú Mỹ" – ứng dụng khách hàng thân thiết dành riêng cho người sử dụng sản phẩm phân bón Phú Mỹ.
Doanh nghiệp - 16/08/2025 16:51
Taseco Land rót gần 6.500 tỷ đồng vào 2 dự án khu đô thị mới tại Bắc Ninh
Chiều ngày 15/8/2025, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Bắc Ninh, Công ty Cổ phần Đầu tư Bất động sản Taseco (Taseco Land, MCK: TAL) chính thức được trao Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư 2 dự án khu đô thị quy mô lớn.
Doanh nghiệp - 16/08/2025 11:52
Hơn 1.200 “chiến binh” kinh doanh hội tụ tại sự kiện Kick off T&T City Millennia
Ngày 14/8, sự kiện Kick off dự án T&T City Millennia tổ chức tại TP.HCM đã quy tụ hơn 1.200 chuyên viên kinh doanh từ các đại lý phân phối và đối tác chiến lược, cho thấy sức hút mạnh mẽ của khu đô thị cao cấp bên sông phía Nam Sài Gòn. Đây là dấu mốc khởi đầu cho hành trình chinh phục thị trường bất động sản phía Nam của T&T Group, tiếp nối thành công của hàng loạt dự án quy mô đã và đang triển khai trên khắp cả nước.
Doanh nghiệp - 16/08/2025 07:10
Hạ tầng chục nghìn tỉ tăng tốc, nhà đầu tư sốt sắng sở hữu BĐS phía Tây Thủ đô
Tây Bắc Hà Nội đang chứng kiến "cú hích" hạ tầng chưa từng có với hàng loạt dự án giao thông quy mô hàng chục nghìn tỉ đồng đồng loạt triển khai.
Thị trường - 16/08/2025 07:08
- Đọc nhiều
Đáng đọc
- Đáng đọc
Tổng Bí thư Tô Lâm: 'Bộ tứ trụ cột' để giúp đất nước cất cánh
Sự kiện - Update 3 month ago
Thủ tướng: Cần truyền cảm hứng cho doanh nhân cống hiến vì đất nước
Sự kiện - Update 3 month ago
Chuyên gia: Không nên quá ‘hoảng loạn’ với con số thuế 46% từ Mỹ
Tài chính - Update 4 month ago
