Cho vay tín chấp: Ngân hàng bảo “không khó”, doanh nghiệp kêu cần “thiện chí”

Chia sẻ tại buổi hội thảo Giải pháp tín dụng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, do Ngân hàng Nhà nước (NHNN) phối hợp VCCI tổ chức, Phó Thống đốc NHNN Đào Minh tú cho biết: Khó tiếp cận tín dụng không còn là vấn đề mới, nhưng cũng là vấn đề không bao giờ cũ cho đến thời điểm hiện tại, khi câu chuyện xuất phát từ cả 2 phía, doanh nghiệp bảo khó tiếp cận, còn ngân hàng thì bảo khó mở rộng tín dụng cho DNNVV. Vì vậy để làm rõ nguyên nhân và đưa ra giải pháp là hết sức cần thiết ở thời điểm hiện tại. Khó khăn có lẽ vẫn quanh quẩn ở việc DNNVV thì thường không có nhiều tài sản đảm bảo, dẫn tới khó khăn trong tiếp cận vốn, cùng với đó là các phương án kinh doanh, tính minh bạch của doanh nghiệp chưa được coi trọng.

Ngân hàng cũng muốn mở rộng tín dụng, cho vay DNNVV, nhưng...

Đóng góp tham luận về vấn đề này, TS. Lê Xuân Nghĩa, nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban Giám sát Tài chính Quốc gia, Chuyên gia tài chính ngân hàng lại cho rằng trên thực tế hiện nay các ngân hàng đã rất mở với việc cho vay tín chấp với DNNVV, thậm chí có những NHTM đã cho vay tín chấp cả 3-5 tỷ đồng với loại hình doanh nghiệp này.

Bài liên quan

“Miễn trừ trách nhiệm” nới giới hạn an toàn ngân hàng

Ông Nghĩa lưu ý, hiện nay các DNNVV có hai rủi ro lớn đó là việc nhiều DN đã đầu tư ngoài ngành và phát triển quy mô của chính sản phẩm của mình mà không quan tâm nhiều tới quy luật phát triển vi mô. Do đó, “các DN đặc biệt là DNNVV cần phải có chiến lược hoạt động hiệu quả và minh bạch thông tin trong báo cáo tài chính. Có như vậy tôi tin rằng Ngân hàng chắc chắn sẽ là người bạn đồng hành cùng DNNVV”, ông Nghĩa nói.

Ông Nghĩa chia sẻ “Khảo sát của chúng tôi cho thấy, lãi suất cho vay trong các chương trình kết nối, các sáng kiến, các gói tín dụng của các Ngân hàng Thương mại thường thấp hơn mặt bằng lãi suất chung từ 0,5% - 1,5%. Nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ còn được vay tín chấp tại các Ngân hàng Thương mại, điều mà trước đây rất hiếm thấy, ngoại trừ đối với doanh nghiệp Nhà nước. Và, có thể thấy từ vài năm gần đây, đặc biệt là từ khi triển khai Thông tư 39 của Ngân hàng Nhà nước, quan hệ tín dụng giữa Ngân hàng Thương mại và doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ đã được cải thiện theo hướng cởi mở hơn, gần gũi hơn và hiệu quả hơn”.

Điều quan trọng nhất là ở ta, chính phủ đã thực sự đồng hành với doanh nghiệp, đặc biệt doanh nghiệp nhỏ và vừa trong ngay cả những giai đoạn khó khăn nhất của nền kinh tế, ông Nghĩa chia sẻ thêm.

Cho vay tín chấp: Nói dễ là dễ, khó là khó!

Ông Nguyễn Quốc Hùng, Vụ trưởng Vụ tín dụng các ngành kinh tế, NHNN cho biết khó khăn trong tiếp cận tín dụng của DNNVV nằm ở quy mô vốn nhỏ, tài sản đảm bảo không có, bản thân doanh nghiệp không có phương án kinh doanh đảm bảo khả thi, tính minh bạch trong báo cáo kinhd doanh không rõ ràng nên ngân hàng vẫn buộc phải từ chối, không cho vay.

Bản thân, doanh nghiệp cũng không thực sự kết hợp chặt chẽ trong vay vốn ngân hàng, khi nợ xấu phát sinh chưa có sự thấu hiểu giữa 2 bên. Bên cạnh đó DNNVV vẫn mặc cảm mình là doanh nghiệp nhỏ vì thế rất khó để ngân hàng mở rộng tín dụng, đặc biệt khi phương án kinh doanh chưa khả thi.

Ông Hùng cho rằng đã có nhiều ngân hàng chịu khó đổi mới thủ tục pháp lý để đồng hành với doanh nghiệp. Luật TCTD cũng quy định rõ ngân hàng có quyền cho vay có tài sản đảm bảo hoặc không nếu căn cứ vào tín nhiệm của doanh nghiệp. Tuy nhiên, hiện nay nhiều DNNVV chưa đảm bảo yên tâm được với ngân hàng, đặc biệt trong báo cáo không minh bạch thì khó có thể cho vay.

Ông Hùng cũng nhấn mạnh, hiện nay cho vay DNNVV mới đạt 1,1 triệu tỷ đồng, so với tiềm năng thì vẫn còn nhiều dư địa và khoản vay sẽ dành cho DNNVV có năng lực nội tại.

Tuy nhiên, theo một vị đại diện doanh nghiệp sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, tỉnh Hoà Bình thì câu chuyện khó khăn trong vay vốn của DNNVV với ngân hàng không đơn giản như ông Hùng nói.

Sinh sống tại một tỉnh miền núi, vị này cho rằng mỗi lần lên làm giao dịch đảm bảo là đi mất 50km, 70km, công chứng mất tới vài triệu nhưng không phải một lần là xong. Vì thế, vị này đề nghị phải nghiên cứu kỹ càng để cải cách hoạt động giao dịch đảm bảo.

Về vay vốn thì ngân hàng nào cũng đòi phải có tài sản tương đương giá trị vay hoặc cao hơn mới cho vay. "Nếu chúng tôi có tài sản ngang ngửa thì không cần vay. Vì thế thiết nghĩ ngân hàng cần hết sức thiện chí, thoả đáng hơn với doanh nghiệp", đại diện doanh nghiệp nhấn mạnh.

Vị này đặt vấn đề: Nếu ông Hùng nói việc cho vay tín chấp hay không là phụ thuộc ở ngân hàng xem xét sự tín nhiệm của doanh nghiệp, thì tại sao tín dụng ngầm vẫn hoạt động tốt? Họ không cần tài sản thế chấp, nhưng rủi ro lại ít hơn ngân hàng?

"Rất mong, NHNN chỉ đạo để các ngân hàng làm rõ hơn câu chuyện đánh giá tính khả thi của dự án, cần có sự thiện chí hơn từ 2 phía. Cùng với đó cần đi tới cùng nguyên nhân và kết quả để thấy được trách nhiệm rõ ràng của từng bên trong mối quan hệ này", đại diện doanh nghiệp đề xuất.

Bài liên quan

Phó Tổng Giám đốc Vietinbank: 'Doanh nghiệp cần nhanh hơn giảm lãi suất'

'Bệ phóng' tín dụng cuối năm 2017

Tăng trưởng tín dụng của nền kinh tế 9 tháng đạt 11,02%

Giật mình lãi suất tín dụng tiêu dùng 50%, có nên áp trần lãi suất?